Prawo finansów publicznych Prawo dewizowe Prawo finansów publicznych [9] Prawo dewizowe

Podmioty bierne prawa dewizowego Nierezydenci Z krajów trzecich Z krajów BIT ( Billateral Investement Treaties) = traktowani jak nierezydenci z UE Pozostali ( objęci ograniczeniami dewizowymi) Z krajów UE ( brak ograniczeń dewizowych) REZYDENT NIEREZYDENT Kraj ( Polska) MIEJSCE ZAMIESZKANIA (os. fiz.) Zagranica SIEDZIBA (os. pr., j.o.n.m.o.p.) MIEJSCE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ polska za granicą PLACÓWKA DYPLOMATYCZNA zagraniczna w Polsce [9] Prawo dewizowe

Wartości dewizowe Status złota dewizowego posiadają: Sztaby Monety Zagraniczne środki płatnicze Dewizy (wystawiane w walutach obcych papiery wartościowe lub dokumenty pełniące funkcję środków płatniczych) Waluty obce (banknoty i monety będące za granicą oficjalnym środkiem płatniczym) Złoto dewizowe Platyna dewizowa Status złota dewizowego posiadają: Sztaby Monety Przedmioty zazwyczaj niewytwarzane ze złota / platyny --------------------- Złotem dewizowym nie są więc przedmioty użytkowe typu: biżuteria, medale, zegarki, a także przedmioty kultu religijnego [9] Prawo dewizowe

Zasady obrotu dewizowego Wszystkim przysługuje prawo posiadania, dysponowania i rozporządzania wartościami dewizowymi Ograniczenia obrotu ( zwyczajne) muszą mieć rangę ustawową Zasada swobody obrotu dewizowego Skarb Państwa, NBP, organy władzy publicznej w związku z prowadzonymi postępowaniami są zwolnione ex lege od przestrzegania obowiązków dewizowych Zasada immunitetu dewizowego Dotyczą obrotu dewizowego z zagranicą Mogą być ustanawiane w określonych przypadkach (np. zapewnienie równowagi bilansu płatniczego) Wprowadza je Rada Ministrów rozporządzeniem ( niekiedy potrzebna jest też opinia RPP) Zasada wprowadzania nadzwyczajnych ograniczeń dewizowych [9] Prawo dewizowe

Obrót dewizowy - terminologia Kto jest uczestnikiem? Na czym polega? Między R –R lub między NR - NR i tylko na terenie kraju Dokonywanie czynności skutkujących rozliczeniem w wartościach dewizowych Między: R - NR KRAJOWY OBRÓT DEWIZOWY Przeniesienie własności wartości dewizowych OBRÓT DEWIZOWY Z ZAGRANICĄ Przywóz i wywóz wartości dewizowych do i z kraju [9] Prawo dewizowe

Legislacja dewizowa (1) USTAWA „Prawo dewizowe” = zakazy + obowiązki dewizowe Rozporządzenie Ministra Finansów w/s ogólnych zezwoleń dewizowych = Uchylenie zakazów ustawowych (lex specialis derogat legi generali) Brak zakazów ( zmiana art. 358 kodeksu cywilnego w 2009 roku): Jeśli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej ( chyba że ustawa / orzeczenie / umowa zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej) OBRÓT KRAJOWY ---------------------- Istniejące obowiązki: Zgłaszanie na granicy transferu złota / platyny / środków płatniczych > 10 000 euro Rozliczanie się (R – NR) za pośrednictwem banków, gdy transakcja > 15 000 euro OBRÓT DEWIZOWY Z ZAGRANICĄ @ 1 W ramach obszaru Schengen odstępuje się od tego obowiązku @ 2 Nie dotyczy to rozliczeń między konsumentami oraz rozliczeń niezwiązanych z działalnością gospodarczą [9] Prawo dewizowe

Legislacja dewizowa (2) USTAWA „Prawo dewizowe” = zakazy + obowiązki dewizowe Rozporządzenie Ministra Finansów w/s ogólnych zezwoleń dewizowych = Uchylenie zakazów ustawowych (lex specialis derogat legi generali) Zakazy: Wywóz środków płatniczych dla podjęcia w K3 działalności gospodarczej Otwarcie rachunku bankowego w K3 ( nie dotyczy pobytu czasowego) Nabywanie / zbywanie w K3 określonych składników majątkowych np. akcji w spółkach z K3 OBRÓT DEWIZOWY Z KRAJAMI TRZECIMI @1 Nie stosuje się do krajów BIT @ 2 Nie stosuje się, jeżeli rachunek bankowy ma służyć legalnej operacji gospodarczej ( zgodnej z prawem i zezwoleniem dewizowym) @ 3 Nie stosuje się, gdy nabycie następuje na terenie Polski [9] Prawo dewizowe

Pranie brudnych pieniędzy (art. 299 Kodeksu karnego) § 1.  Kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, przekazuje lub wywozi za granicę, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. § 2.  Karze określonej w § 1 podlega, kto będąc pracownikiem lub działając w imieniu lub na rzecz banku, instytucji finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na którym na podstawie przepisów prawa ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji, przyjmuje, wbrew przepisom, środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, dokonuje ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że stanowią one przedmiot czynu określonego w § 1, lub świadczy inne usługi mające ukryć ich przestępne pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem. § 5. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2, działając w porozumieniu z innymi osobami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. [9] Prawo dewizowe

INFORMACJI FINANSOWEJ Inne obowiązki banków: Wytyczne dla banków w świetle przepisów ustawy z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł 2. Info o (1), jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenia prania brudnych pieniędzy BANK ( + wiele innych typów instytucji finansowych) GENERALNY INSPEKTOR INFORMACJI FINANSOWEJ 1.Rejestracja wpłat > 15 000 euro lub każdej innej podejrzanej 3. Nakaz wstrzymania realizacji transakcji i blokady rachunku na max. 72 godziny 4. Zawiadomienie o (2 + 3 ) Nie dotyczy: przelewów wewnętrznych, przychodzących z PL/UE, z własnej gospodarki PROKURATOR Inne obowiązki banków: Tworzenie rejestru takich transakcji Wdrożenie procedur wewnętrznych w zakresie zwalczania ww. zjawisk 5. Wszczęcie postępowania z art. 299 KK [9] Prawo dewizowe

Zezwolenia dewizowe = instrument prawny łagodzący / uchylający moc zakazów lub obowiązków dewizowych poprzez wyłączenie ich działania w określonych sytuacjach Zezwolenie ogólne Wydaje Minister Finansów Forma: rozporządzenie (akt prawny powszechnie obowiązujący) Zezwolenie indywidualne Wydaje Prezes NBP Forma: decyzja, zapada po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego na wniosek zainteresowanego podmiotu [9] Prawo dewizowe

Inne instytucje prawa dewizowego Kontrola dewizowa Działalność kantorowa Art. 33 / 1. Prezes Narodowego Banku Polskiego wykonuje kontrolę: 1) udzielonych indywidualnych zezwoleń dewizowych, 2) działalności kantorowej, wykonywania obowiązku przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej Art. 20 / 2. Organy celne oraz organy Straży Granicznej mogą, w celu sprawdzenia, czy przywóz do kraju wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz ich wywóz za granicę odbywa się zgodnie z przepisami ustawy, podejmować czynności kontrolne na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli celnej lub kontroli granicznej Do 2004 r.: koncesjonowana działalność gospodarcza; obecnie – wpis do rejestru działalności kantorowej jest czynnością techniczną Wymogi dla prowadzenia działalności kantorowej Niekaralność Świadectwo kwalifikacji zawodowych Zgodnie z literą prawa, wartość kupna / sprzedaży zagranicznych środków płatniczych nie może przekroczyć w ramach jednej umowy kwoty 20 000 euro. [9] Prawo dewizowe