Eksploatacja lotniczych silników tłokowych wg stanu technicznego

Małe prędkości obrotowe ≤ 3000 obr/min. Duże średnice tłoka. Lotnicze silniki tłokowe charakteryzują się dużymi objętościami cylindrów i stosowaniem doładowania. Podwyższa ono wielkość parametrów początkowych obiegu, dlatego ich stopnie sprężania są niewielkie i zawierają się przedziale ε = 6..8. Małe prędkości obrotowe ≤ 3000 obr/min. Duże średnice tłoka.

Okres międzyremontowy silnika Okres międzyremontowy, potocznie nazywany też resursem silnika zazwyczaj określony jest przez producenta po przeprowadzeniu długotrwałych sprawdzeń na stacji prób. Pracuje on na niej dzień i noc w bardzo wymagającym cyklu, w którym na zakres startowy, przelotowy czy biegu jałowego przypada określony czas pracy. Jednak, stan techniczny silnika w głównej mierze jest bardziej zależny od sposobu użytkowania przez pilota, obsługiwania i przechowywania przez personel obsługi technicznej, typów stosowanego oleju i paliwa, niż przez okres czasu lub godziny jego pracy.  Okres międzyremontowy jest wyłącznie najlepszym przybliżeniem producenta określającym czas niezawodnej pracy silnika

Eksploatacja silników tłokowych Użytkowanie i utrzymanie Eksploatacja wg stanu technicznego powoduje wzrost bezpieczeństwa latania poprzez: Podniesienie poziomu wiedzy technicznej personelu lotniczego 2. Wzrost dyscypliny 3. Wzrost kultury użytkowania i utrzymania a) prowadzenie skrupulatnych zapisów z obsługi, b) wprowadzenie dodatkowych czynności eksploatacyjnych ( np. zapis i analiza parametrów pracy silnika z lotu), c) obserwacja trendów zmian wybranych parametrów, d) wprowadzenie poziomów diagnostycznych dla wybranych parametrów

Określenie nowego przedziału ograniczenia wartości parametrów pracy silnika Ciśnienie oleju Temperatura głowic cylindrów Temperatura gazów wylotowych Zużycie paliwa Ciśnienie paliwa Temperatura oleju Z lotu poziomego

Analiza spektralna oleju silnikowego   Analiza spektralna oleju silnikowego Ze względów oczywistych badana jest zawartość w oleju glinu, żelaza, chromu i miedzi. Ilość krzemu w oleju informuje o warunkach zapylenia w jakich pracuje silnik. Ołów natomiast może być nośnikiem informacji o tym, czy stosowane jest paliwo lotnicze czy niedopuszczalne bezoołowiowe.

Wielkość i ilość opiłków ferromagnetycznych w oleju silnikowym   Ważnym nośnikiem informacji o stanie technicznym silnika jest ilość opiłków ferromagnetycznych w oleju silnikowym. Przy czym należy zwrócić uwagę na ich wielkość. Tzw. pył powstaje w wyniku normalnego zużywania się części silnika. Występowanie większych elementów świadczyć może o procesie uszkadzania się części trących.

Badanie endoskopowe cylindrów Widok tłoka cylindra nr 1 silnika IO-240-B zabudowanego na samolocie DA20-C1 "Katana”. Widok głowicy cylindra nr 1 silnika IO – 240-B zabudowanego na samolocie DA20-C1 "Katana”.

Wnioski Eksploatacja wg stanu technicznego wymaga wykonywania dodatkowych czynności i analiz, pozwala jednak na wczesnym etapie wykryć symptomy powstania niebezpiecznej usterki. Operator uniknie potencjalnego zdarzenia lotniczego i związanych z nim skutków ekonomicznych. Taki sposób eksploatacji redukuje również bezpośrednie koszty obsługi silnika na godzinę lotu.

Prof. dr hab. inż. Stefan Szczeciński Opinia „ ...Sugestię wprowadzenia metody eksploatacji silników tłokowych wg zasady oceny bieżącego stanu technicznego w naszym krajowym lotnictwie uważam za w pełni uzasadnioną i gorąco ją popieram. Skutki wdrożenia tej metody do praktyki użytkowania lotniczych silników tłokowych to nie tylko wymierne pozytywne skutki ekonomiczne dla operatorów lotnictwa ogólnego, ale i niewymierne – jak podniesienie poziomu bezpieczeństwa latania i kultury technicznej oraz poczucia odpowiedzialności służb naziemnych lotnictwa i pilotów... ”. Prof. dr hab. inż. Stefan Szczeciński

Kontakt: dr inż. Paweł Głowacki tel. 22 846 00 11 wew. 618 Publikacje i opracowania: P. Głowacki, B. Łukasik „Aviation piston engines on – condition maintenance – proposal”, Combustion Engines, No 3/2015 (162), PTNSS, ISSN 2300-9896, s. 52-63. Kontakt: dr inż. Paweł Głowacki tel. 22 846 00 11 wew. 618 pawel.glowacki@ilot.edu.pl mgr inż. Borys Łukasik tel. 22 846 00 11 wew. 426 borys.lukasik@ilot.edu.pl