„Język polski dookoła nas na co dzień”
RODZAJE LITERACKIE Liryka Epika Dramat Podmiot Narrator Bohaterowie Liryczny Proza Wiersz Dialog
Środki poetyckie Jak rozpoznawać?
INNE NAZWY Zamiast określenia „środki poetyckie” używane są także nazwy: 1. środki stylistyczne, 2. Tropy stylistyczne
Są używane w literaturze, gdyż: Po co środki poetyckie? Są używane w literaturze, gdyż: -mają na celu wywołanie u czytelnika określonych emocji, -pobudzają jego wyobraźnię
Rola środków poetyckich „Środki stylistyczne są w każdym utworze. Nie są one tylko do ozdoby. Są jednym z nośników idei (przesłania) wiersza, elementem formy, która jest kształtem treści, tak jak ciało jest kształtem duszy, mówiąc nieco metafizycznie*. Jednym słowem – w każdym wierszu muszą być” *metafizycznie - tajeminiczo
EPITET Wyraz, który pełni funkcję określenia rzeczownika. Jak znaleźć? Wyszukać rzeczowniki. Sprawdzić, czy przy rzeczownik nie ma określeń – pytania: jaki? który? czyj? czego? z czego? ile? Przykład: „tęczowa chłodnej rosy łezka” łezka (jaka?) tęczowa łezka (czego?) rosy rosy (jakiej?) chłodnej
Zabieg polegający na skojarzeniu PORÓWNANIE Zabieg polegający na skojarzeniu i połączeniu ze sobą podobnych lub wspólnych cech przedmiotów, osób, itd. Jak znaleźć? Wyszukać słów: jak, jakby, niby, na kształt, jak gdyby. Sprawdzić, czy przy tych słowach coś jest porównane do czegoś. Przykład: „zmierzch jak tłumy cieni” „gorąco jak w piecu”
METAFORA (przenośnia) Zabieg polegający na niezwykłym połączeniu słów, zmieniającym ich podstawowe znaczenie Sens dosłowny: złote kolczyki (kolczyki ze złota) Sens metaforyczny: złote serce (dobry człowiek) Przykłady: płuca miasta rzeka ludzi
RODZAJE METAFOR *PERSONIFIKACJA - przenośnia polegająca na przedstawieniu w postaci ludzkiej *ANIMIZACJA - przenośnia polegająca na przypisywaniu cech istot żywych