Etyka adwokacka i etyka radców prawnych Zawody, których zadaniem jest świadczenie pomocy prawnej klientom
ETYKA ADWOKACKA To najstarsza prawnicza etyka zawodowa (kodeks etyki zawodowej z 1961 r.) Aktualne źródła norm i zasad etyki zawodowej adwokatów: Ustawa Prawo o adwokaturze z dnia 26 maja 1982r. Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej) z dnia 10 października 1998r. ze zmianami z 2005 i 2011r.
Podstawowe zasady etyki adwokackiej: godności zawodu lojalności niezależności uczciwości sumienności i gorliwości doskonalenia zawodowego niepołączalności wykonywania zawodu z innymi zajęciami
Naruszeniem godności zawodu jest takie postępowanie adwokata, które mogłoby go poniżyć w opinii publicznej lub poderwać zaufanie do zawodu. Adwokat jest obowiązany przestrzegać norm etycznych i strzec godności zawodu adwokackiego także w sferze pozazawodowej.
Ochrona interesów klienta To podstawowy cel czynności podejmowanych przez adwokata. Adwokat powinien: zachować niezależność działać wg najlepszej woli i wiedzy zachować należytą uczciwość, sumienność i gorliwość unikać demonstrowania osobistego stosunku do klienta i innych osób.
Zakazy Adwokatowi nie wolno: korzystać z płatnego pośrednictwa kierować oferty do osób, które nie wyraziły wcześniej takiego życzenia korzystać z reklamy.
Zasada zaufania Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, nieograniczonej pod względem czasu Obowiązek unikania konfliktu interesów Obowiązek informowania klienta o stanie spraw
Kwestie finansowe Obowiązuje rzetelność finansowa. Obowiązek informowania klienta o wysokości wynagrodzenia lub sposobie jego wyliczenia. Zakaz zawierania umowy w klientem przewidującej obowiązek zapłaty honorarium wyłącznie od ostatecznego wyniku sprawy (zakaz tzw. pactum de quota litis). Nakaz rozliczania wydatków.
Relacje z sądami i organami Adwokata obowiązuje: zachowanie powagi i godności umiar i takt poszanowanie godności innych osób terminowość informowanie o nieobecności i jej usprawiedliwianie
Relacje z innymi członkami korporacji zawodowej Obowiązują zasady: koleżeństwa uprzejmości lojalności Zakaz porozumiewania się ze stroną przeciwną z pominięciem jej pełnomocnika. Obowiązek wzajemnego informowania przy współpracy z tym samym klientem. Spory między adwokatami powinny być rozstrzygane za pośrednictwem organów samorządu i polubownie.
ETYKA RADCÓW PRAWNYCH Aktualne źródła norm i zasad etyki zawodowej radców prawnych: Ustawa o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 r. Kodeks Etyki Radcy Prawnego z dnia 1 lipca 2015 r.
Ogólne standardy wykonywania zawodu: staranność uczciwość zgodność z prawem i dobrymi obyczajami kompetencja poszanowanie zasad etyki radcy prawnego niezależność wolność od jakichkolwiek nacisków i ingerencji nakierowanie na dobro klienta Podstawowy cel - ochrona prawna interesów klienta.
Obowiązki radcy prawnego Zachowanie tajemnicy zawodowej, nieograniczonej w czasie. Unikanie konfliktu interesów. Dbałość o zachowanie godności zawodu wiąże zarówno w życiu zawodowym, jak i w działalności publicznej i życiu prywatnym.
Zakazy: Podejmowania czynności, które - ograniczałyby niezależność radcy uwłaczały godności zawodu podważały zaufanie groziły naruszeniem tajemnicy zawodowej. KERP precyzuje kiedy radca nie może udzielić pomocy lub być pełnomocnikiem lub obrońcą ze względu na zagrożenie konfliktem interesów.
Stosunki z innymi osobami Radcę obowiązują zasady: szacunku umiaru taktu w wypowiedziach powściągliwości w okazywaniu osobistego stosunku.
Reklama KERP nie posługuje się pojęciem reklamy, wprowadzając regulację dotyczącą informowania o wykonywaniu zawodu i pozyskiwaniu klientów. Pozyskiwanie klientów powinno się odbywać zgodnie z prawem, dobrymi obyczajami i godnością zawodu.
Wynagrodzenie radcy prawnego Oparte jest na zasadzie: przejrzystości adekwatności uzgodnieniu z klientem. Obowiązuje zakaz ustalania wynagrodzenia de quota litis, chyba że inaczej stanowią przepisy prawa. Nie można wstrzymać się z czynnościami z powodu nieotrzymania honorarium.
Stosunki z klientem Oparte na zasadzie zaufania, jego utrata może być podstawą wypowiedzenia przez radcę pełnomocnictwa. Względem klienta radcę obowiązuje: lojalność poszanowanie jego autonomii udzielanie informacji i wyjaśnień uzyskanie zgody na dokonanie określonych czynności prawnych i procesowych.
Relacje z innymi radcami Oparte na zasadzie lojalności i koleżeństwa, z których wynika zakaz podejmowania czynności zmierzających do pozbawienia radcy zatrudnienia lub klienta czy zakaz wypowiadania wobec osób trzecich negatywnej opinii o pracy zawodowej innego radcy. Spory między radcami powinny być rozstrzygane polubownie przy udziale organu samorządu. Radca może zwracać uwagę członkowi samorządu radcowskiego i składać skargi na innego radcę do właściwego organu samorządu. Wobec organów samorządu radcę obowiązuje szacunek i lojalność.
Odmienność radcy prawnego w stosunku do adwokata Polega na możliwości wykonywania zawodu radcy w stosunku pracy.
Praca pro bono Generalnie świadczenie pomocy prawnej przez prawników ma charakter zawodowy, wobec czego odpłatny. Nieodpłatna pomoc prawna świadczona na rzecz ubogich nie pozostaje poza zakresem etyk zawodowych. Gotowość niesienia tego rodzaju pomocy nie pozostaje bez wpływu na społeczną ocenę prawników i ich etosu. Może być postrzegana jako element godności zawodu. Nie istnieje w Polsce obowiązek normatywny takiej pracy, ale nie jest ona wykluczona.
Kodeks Etyki Prawników Europejskich Obowiązuje adwokatów i radców prawnych wykonujących praktykę transgraniczną w państwach UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Przyjęty w 1988r. (polscy adwokaci są nim związani od 1996r., a radcowie od 1999r.). Określa zasady ogólne wykonywania zawodu prawnika, stosunek do klientów, sądów i kolegów, w ramach działalności transgranicznej.