ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA 7 Kwiecień 2014 „CHOROBY WEKTOROWE”

CHOROBY WEKTOROWE Wektory to organizmy, które są przenosicielami patogenów lub pasożytów. Poprzez wędrówkę i kontakt z otoczeniem przenoszą groźne drobnoustroje na inne organizmy,często na ludzi. W ten sposób mogą wywołać choroby, które zagrażają życiu lub zdrowiu człowieka

MALARIA Malaria jest śmiertelną chorobą pasożytniczą. Wywołana jest przez pierwotniaka z rodzaju plazmodium, który może być przeniesiony na człowieka poprzez ukłucie zainfekowanego komara. Komary przenoszące malarię (tzw.: wektory) są najbardziej aktywne po zmroku. Do zarażenia może dojść także w wyniku przetaczania zakażonej krwi. Choroba charakteryzuje się m.in.: nawracającymi napadami gorączki. Napady gorączki najczęściej powtarzają się co 2 lub 3 dni. Malaria występuje w ponad 100 krajach świata – przede wszystkim w obszarach tropikalnych: w Afryce Subsaharyjskiej, w Ameryce Środkowej i Południowej, na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej i na wyspach Pacyfiku.

GORĄCZKA DENGA Gorączka Denga to choroba wirusowa przenoszona przez komary w tropikalnych częściach świata. Zakażenie wirusem dengi może przebiegać w sposób nieodczuwalny przez podróżnego lub prowadzić do wystąpienia ostrych objawów chorobowych, w tym ciężkich zaburzeń krzepnięcia i krwotoków. Objawy dengi pojawiają się zwykle w ciągu 3–14 dni po ukłuciu przez zakażonego komara. Najczęstsze dolegliwości to gorączka o nagłym początku, ból głowy, znaczne osłabienie oraz silny ból mięśni lub stawów. U części chorych w dalszym przebiegu choroby dochodzi do rozwoju postaci krwotocznej bądź wstrząsu. Objawy zaburzeń krzepnięcia u pacjentów z dengą obejmują wybroczyny na skórze oraz krwawienia z błon śluzowych i przewodu pokarmowego. Te groźne dla życia zaburzenia pojawiają się najczęściej po kilku dniach choroby, już po ustąpieniu gorączki. Nie opracowano szczepionki ani leków profilaktycznych przeciwko dendze. Zapobieganie chorobie polega na starannej ochronie przed ukłuciami owadów.

GORĄCZKA ZACHODNIEGO NILU Choroba wywołana przez wirusa zachodniego Nilu. Nosicielami wirusa są ptaki, ale na człowieka przenosi się za pośrednictwem komarów. W Polsce, od późnej jesieni do wiosny - jesteśmy bezpieczni. Zwykle daje bardzo łagodne objawy lub przebiega wręcz bezobjawowo. Symptomy występują po 3 do 14 dni od zakażenia. przypominają objawy grypy: gorączka, ból głowy, ból mięśni, czasem lekka wysypka i powiększenie węzłów chłonnych. Czasem mogą pojawić się nudności i wymioty. Choroba mija samoistnie, lecz niebezpieczne są powikłania jakie mogą nastąpić w wyniku tak ostrego ataku wirusa zachodniego Nilu: zapalenie mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych.

GORĄCZKA CHIKUNGUNYA   Jest chorobą wywoływaną przez alfawirusa  chikungunya Do infekcji  dochodzi w wyniku ukąszenia zakażonego komara z rodziny Aedes –  odpowiedzialnego także za przenoszenie dengi oraz niektórych innych  wirusowych chorób tropikalnych. W przebiegu choroby  dochodzi do procesów zapalnych mięśni, kości, tkanki  łącznej oraz niszczenia przez wirusa komórek nabłonkowych,  śródbłonkowych, fibroblastów i makrofagów. U większości chorych objawy ustępują po około 2 tygodniach, choć bóle stawów mogą nawet utrzymywać się do kilku lat. Uważa się, że przejście zakażenia może być czynnikiem wyzwalającym reumatoidalne zapalenie stawów. Faza przewlekła rozpoczyna się ogólnym osłabieniem, nawrotem gorączki oraz bólów stawowych. Pojawia się zapalenie ścięgien oraz stawów i kaletek maziowych. Ból może być na tyle silny, że pacjent może mieć problemy z jakimkolwiek poruszaniem się. Brak skutecznej metody leczenia. Dotychczas potwierdzono obecność Aedes albopticus w Grecji, Niemczech, Belgii, Dani, Hiszpanii, Francji i Chorwacji.

KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU Wirusowe kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego przenoszoną przez kleszcze Zakażenie następuje w wyniku ukłucia przez zakażonego kleszcza, ale choroba może szerzyć się również drogą pokarmową przez picie surowego, niepasteryzowanego mleka pochodzącego od zakażonych zwierząt.   Objawy Choroba ma przebieg dwufazowy. W pierwszej fazie występuje :     temperatura do 38 stopni     złe samopoczucie z narastającym osłabieniem     bóle głowy i karku     bóle mięśni kończyn, a także bóle gałek ocznych Faza ta trwa zwykle około 4-14 dni. U części chorych, kiedy wirus dostanie się do mózgu następuje druga faza choroby– neurologiczna. Wówczas pojawia się: wysoka gorączka nawet do 40°C; silne bóle głowy; nudności, wymioty; objawy oponowe; bóle stawów i mięśni. 

BORELIOZA   Borelioza to choroba, na którą rocznie zapada ok. 40 tys. osób w Polsce. Borelioza, czyli choroba z Lyme jest chorobą przenoszoną głównie przez kleszcze. Najbardziej charakterystyczne objawy dla boreliozy skoki ciśnienia, kołatanie serca szumy w uszach połączone z utratą słuchu i halucynacjami słuchowymi psychozy gorączka, poty, dreszcze, wrażenia skórne gorąca i zimna bez powodu jednostronny paraliż twarzy problemy z czytaniem, z koncentracją , trudności w znalezieniu słowa podwójne widzenie nagłe ostre bóle, opuchlizna i silne bóle stawów, często kolanowych czy biodrowych drętwienie kończyn lub palców Zignorowanie boreliozy może wiązać się ze spustoszeniem naszego organizmu. Powikłania tej dolegliwości dotyczą głównie serca, stawów i przede wszystkim mózgu – najważniejszego organu naszego ciała.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!  Elwira Skowronek