Katarzyna Smalisz-Skrzypczyk Guzy lite u dzieci Katarzyna Smalisz-Skrzypczyk
Epidemiologia Białaczki 28.7% Guzy mózgu 16.3% Chłoniaki 14.3% Neuroblastoma 6.9% Nefroblastoma 6.5% Mięsaki tkanek miękkich 6.6% Guzy kości 8.2% Guzy germinalne 5.8% Retinoblastoma 2.7% Guzy wątroby 1.5% Inne 1.3%
Cechy guzów litych u dzieci 1 – 1.5% nowotworów w populacji 1000-1200 zachorowań/ rok w Polsce 2, po urazach i wypadkach, przyczyna śmierci u dzieci<15 roku życia wyleczalność 60 – 70%, w niektórych 90% nowotwory nienabłonkowe
Wiek przy zachorowaniu Rozpoznanie Typowy wiek/lata Białaczki 2-10 Chłoniaki 5-15 Guzy mózgu 5-10 Neuroblastoma <2 (90%<5) Nefroblastoma 3-4 Rhabdomyosarcoma 2 – 5 i > 12 Osteosarcoma 10 – 20 Ewing sarcoma 11 – 15 Retinoblastoma 1 – 1,5 Guzy germinalne 2 i >12 Hepatoblastoma < 3
Guzy mózgu Najczęstsze guzy lite u dzieci Lokalizacja -podnamiotowa-50% -nadnamiotowa-40% -rdzeń kręgowy-5-8%
Guzy mózgu Klasyfikacja histopatologiczna: Guzy neuroepitelialne, oligodendroglioma, ependymoma, choroid plexus tumor, gliosarcoma,neuroblastoma, primitive neuroectodermal tumor-PNET, medulloblastoma Guzy opon mózgowo- rdzeniowych-meningioma
Guzy mózgu Guzy osłonek nerwowych: neurofibrosarcoma Guzy układu krwiotwórczego- chłoniak Guzy układu naczyniowego:hemangioblastoma Guzy germinalne:germinoma, carcinoma embryonale, chorioncarcinoma, teratoma, craniopharyngioma, hamartoma Guzy neuroendokrynne: adenoma
Guzy mózgu: lokalizacja Półkule mózgowe: 65% astrocytoma, 15 % PNET,15% ependymoma, 5% other Region nadsiodłowy, przysadka mózgowa, trzecia komora, embryonal tumors, astrocytoma Region podnamiotowy: % astrocytoma, 20% medulloblastoma, 15% ependymoma, 15%
Guzy mózgu- objawy: Poranne nudności i wymioty Ból głowy Zaburzenia chodu (chód kaczkowaty, na szerokiej podstawie) Zaburzenia równowagi (ataksja) Zaburzenia widzenia (rozmywanie się, zwężenie pola widzenia) Porażenia nerwów czaszkowych
Guzy rdzenia kręgowego- objawy Zajęcie rdzenia kręgowego(5%) - ogniskowe porażenia - bóle w okolicy nacieku nowotworowego - szybko narastająca skolioza - przeczulica
Guzy mózgu- diagnostyka -CT -MRI -PET -punkcja lędźwiowa -biopsja szpiku -scyntygrafia kości z Tc
Chłoniak Hodgkina (HD, HL) proces rozrostowy z limfocytów B, najczęściej pierwotnie zajmuje węzły chłonne Zajęcie innych narządów- śledziona, wątroba, płuca, kości, rzadko OUN
HD- epidemiologia Zapadalność1-10/100 000 2 szczyty zachorowań: 15-35 rż i > 50 rż 3:1 mężczyżni/kobiety Często dodatni wywiad rodzinny
HD- czynniki ryzyka genetyczne zaburzenia odporności Czynniki środowiskowe Zakażenie EBV
HD-objawy kliniczne 90% limfadenopatia(najczęściej szyjna i nadobojczykowa; pachowa, pachwinowa, śródpiersia, zaotrzewnowa)) Splenomegalia Objawy ogólne: gorączka> 38’C min. przez 3 dni , utrata masy ciała> 10%, poty nocne- tzw. objawy B Świąd skóry Bóle po spożyciu alkoholu
HD- diagnostyka i leczenie Badania: -histopatologiczne -CT/MRI, USG, PET -biopsja szpiku -OB Leczenie: chemioterapia i ewentualnie radioterapia Przeżycie 5-letnie we wszystkich stopniach zaawansowania 91%
Chłoniaki niezniarnicze (NHL) Rozrost z układu limfocytów Punkt wyjścia- tkanki układu limfatycznego ( węzły chłonne, kępki Peyera, śledziona)
NHL-epidemiologia 6-7 % zachorowań na nowotwory u dzieci Wyższa zapadalność: Bliski Wschód, Nigeria, Uganda Typowy wiek zachorowania 5-15rż Chłopcy : Dziewczynki 3:1 Czynniki ryzyka: (niedobory odporności, leki, immunosupresja, EBV )
Objawy NHL limfadenopatia gorączka bóle kostne pancytopenia wtórna do zajęcia szpiku
Objawy NHL objawy nadciśnienia śródczaszkowego wtórne do zajęcia OUN kaszel, duszność, zaburzenia połykania, zapalenie płuc, zespół żyły głównej górnej- wtórne do zajęcia przedniego śródpiersia niedrożność jelit zaburzenia połykania wtórne do zajęcia pierścienia Waldeyera
Neuroblastoma Częsty guz lity u niemowląt 90% <7rż (40-60%-proces rozsiany) Objawy zależne od lokalizacji: I. jama brzuszna 1. rozdrażnienie lub apatia 2. utrata apetytu, bóle brzucha, wymioty, wyniszczenie 3. objawy dysuryczne, niewydolność nerek
Neuroblastoma- objawt II. Klatka piersiowa- śródpiersie tylne–długotrwale bezobjawowo , często wykrycie przypadkowe, zaburzenia połykania, duszność, przewlekły kaszel III. Zwoje szyjne i głowa: zespół Hornera, zespół suchego oka, różnobarwne tęczówki IV.Okołordzeniowa: bóle pleców, porażenia, zatrzymanie moczu i stolca
Neuroblastoma- objawy ogólne Podwyższone poziomy katecholamin, VIP Nadciśnienie tętnicze Rumień skóry Wodnista biegunka
Neuroblastoma Objawy przerzutów -pancytopenia -bóle kostne -hepatomegalia -duszność, infekcje -guzki podskórne -limfadenopatia -objawy zajęcia OUN
Neuroblastoma-diagnostyka Badanie histopatologiczne CT, MRI, USG, MIBG bone marrow examination level of catecholamine in urine in 24hr collection- more than 90% of patients have elevated homovanilic acid (HVA) and/or vanillylmandelic acid (VMA) detectable in urine markers associated with a poor prognosis include elavated levels:NSE( non-specific enolase), ferritin and LDH ( lactate dehydrogenase)
Neuroblastoma-treatment surgical resection chemotheraphy radiotheraphy autological bone marrow transplantation retinoids
Wilms tumor –nephroblastoma More often exist in children with WAGR syndrome- result from the loss of chromosomal material from the short arm of chromosome 11 Congenital malformations of urinal tract Aniridia --Mental retardation Beckwitt-Widemana Syndrome-large size, macroglosia, mild microcephaly, ompthalocele,
Wilms tumor-symptomes The common symptoms: tumor !!!-80% (during bath) more over: loss of apetite abdominal pain-25% vomits diarrhoea behaviour disorders returning urinal tract infections haematuria!!-25% hypertension, fever-5-30%
Wilms tumor-metastases lungs liver bones brain lymph nodes
Wilms tumor-Diagnostics no biopsy before chemiotherapy!!! case history congenital defects biochemical examinations abdomen USG CT CNS, chest and abdomen Chest X ray Bones scintigraphy Sometimes urography and arteriography
Wilms tumor-Treatement chemiotherapy before and after surgical treatment- radical operation sometimes radiotherapy
Osteosarcoma Most common in teenagers Boys : girls-2 : 1 Predisposing factors: genetic- familiar occurence, 500x often patients with congenital retinoblastoma Environmental-ionizing radiation
Osteosarcoma Location: thigh-53%, arm-12%, tibia-26%; 50-80% of these tumors arise from bones around the knee Symptoms: - pain, the most often of proximal bone part, - night pains !! - limping - often at history : trauma !! - rarely: pathologic breaks 8% - 20% of patients- metastases in lungs - since the first symptom to diagnosis- 6-16 weeks
Osteosarcoma-Diagnostics Bone Xray MRI CT Biochemical examinations Chest Xray- the most common lung metastases Bone biopsy-histo-pathological examination Bone scintigraphy- metastases to other bones
Osteosarcoma-treatement surgical treatment chemotherapy is also required to treat micrometastatic disease , which is present but not detectable in most patient at diagnosis Osteosarcoma is not radiosensitive!!!!!!!
Ewing sarcoma The most common during the 2nd decade of life at the time of greatest bone growth Location: like in osteosarcoma and costas,vertebrae,scapula Symptoms:like in inflammation process fever , pain, oedema, redness of soft tissues, 20%-30% of patients- metastases to lungs -
Ewing sarcoma-Diagnostics Bone Xray MRI CT- bone, chest and CNS- metastases to brain Biochemical examinations Chest Xray- the most common lung metastases Bone marrow biopsy- can infiltrate Bone biopsy-histo-pathological examination Bone scintigraphy- metastases to other bones
Ewing sarcoma-treatement high-doses radiotherapy, chemotherapy surgical treatment
Retinoblastoma 50% cases depend on genetic factors ,very often bilateral age: 12 – 14 months , 85% < 3 yr symptoms: leukocoria – cat’s eye refle, strabismus ,blindness Can involve optic nerve, cerebral spinal fluids and bone marrow
Embryonal tumors <2yr - retroperitoneal region,sacrococcygeal region Symptomes - constipation - miction disorders -unilateral testicle painless enlargement - general symptoms: returning infections of urinal tract , fever >12yr primary ovarium tumor - symptoms like in acute abdomen – pedicle torsion(fever, pain, peritoneal symptoms)
Hepatoblastoma Symptoms: - loss of apetite - weight loss - cahexy Incidence 60% <2 yr Symptoms: - loss of apetite - weight loss - cahexy - ascites -palpable tumor -jaundice
Let’s remember !!! Fever the most often infection but also: the fisrt symptom of : leukaemia lymphoma neuroblastoma Ewing sarcoma
Let’s remember !!! Headache functional disorders like migraine, vision defect, epilepsy, sinusitis hypertension but also : brain tumor = we must think about this diagnosis when the patient has morning vomiting
Let’s remember !!! Lymph nodes enlargement reaction inflammation abscess but also: lymphoma, leukaemia, rhabdomyosarcoma neuroblastoma histiocytosis X
Let’s remember !!! Chronic otorrhoea returning inflammation but also rhabdomyosarcoma histiocytosis X ca nasopharynx
Let’s remember !!! Abdominal pain inflammation obstruction but also organs enlargement (liver, kidney)during: leukaemia, lymphoma histiocytosis, Wilms tumor, hepatoblastoma
Let’s remember !!! Palpable tumor - stool mass -urinary bladder -policystic kidney But also hepatoblastoma nephroblastoma lymphoma Often with enlargement of circumference of abdomen
Let’s remember !!! Chronic obstruction in infants and small children- eliminate embryonal tumor !!!
Let’s remember !!! Genital tract bleeding ALWAYS ELIMINATE: rhabdomyosarcoma embryonal tumors
Let’s remember !!! Hematuria eliminate Wilms tumor
Let’s remember !!! Leucocoria cat’s eye reflex in infant eliminate retinoblastoma
Let’s remember !!! Limping and bone pain - trauma inflammation but also : the first symptom of bone tumor
Let’s remember!!! Cough long-lasting ,without evident reason -perform X-ray film of chest-think about mediastinum tumor!
Nephroblastoma
Neuroblastoma
Ewing Sarcoma
Osteosarcoma
Retinoblastoma
Neoplastic process ocurrs in children rarely is curable but late diagnosis can lead to death!