Katarzyna Ślaska Biblioteka Narodowa Polskie i europejskie biblioteki cyfrowe 5-lecie Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej, Białystok, 9.12.2011

Biblioteki cyfrowe Różnorodność instytucji prowadzących digitalizację swoich zasobów Rozproszenie inicjatyw digitalizacyjnych Poprawa współpracy między instytucjami kultury w ostatnich latach Udostępnianie głównie publikacji z domeny publicznej Zróżnicowane źródła finansowania Brak systemowych rozwiązań długookresowego przechowywania zasobów cyfrowych

Projekt NUMERIC (2007-2010)

Projekt Numeric Realizowany w latach 2007-2010 Cel: ocena i porównanie działalności digitalizacyjnej i jej kosztów w poszczególnych państwach członkowskich UE Reprezentatywna próba 1539 instytucji kultury (spośród 5752) W Polsce ankiety skierowane do 119 instytucji: 8 archiwów, 3 archiwów audiowizualnych, 18 muzeów i 90 bibliotek Odpowiedzi uzyskano z 32 instytucji (w Europie: 788 instytucji kultury)

Zbiory zdigitalizowane Polska EU Biblioteki narodowe 1% 3% Biblioteki akademickie 6% Biblioteki publiczne 22% 11% Biblioteki specjalne i naukowe 9%

Zbiory przeznaczone do digitalizacji Polska EU Biblioteki narodowe 74% 51% Biblioteki akademickie 21% 29% Biblioteki publiczne 15% 32% Biblioteki specjalne i naukowe 55% 47%

Zbiory nie przeznaczone do digitalizacji Polska EU Biblioteki narodowe 25% 46% Biblioteki akademickie 76% 65% Biblioteki publiczne 63% 57% Biblioteki specjalne i naukowe 43% 44%

Digitalizacja wewnątrz instytucji Polska EU Biblioteki narodowe 100% 55% Biblioteki akademickie 75% 56% Biblioteki publiczne 70% 59% Biblioteki specjalne i naukowe 45% 51%

Średni koszt skanu Polska EU Biblioteki narodowe 0,25 euro 1 euro Biblioteki akademickie 0,30 euro 0,72 euro Biblioteki publiczne 0,59 euro 0,96 euro Biblioteki specjalne i naukowe b.d. 1,03 euro

Teksty poddane procesowi OCR Polska EU Biblioteki narodowe 11% 50% Biblioteki akademickie 33% 41% Biblioteki publiczne 25% 42% Biblioteki specjalne i naukowe 0% 51%

Procent budżetu instytucji przeznaczony na digitalizację Polska EU Biblioteki narodowe 1% 5% Biblioteki akademickie 2% Biblioteki publiczne Biblioteki specjalne i naukowe 11%

Pracownicy bibliotek cyfrowych Polska EU Biblioteki narodowe 1% 4% Biblioteki akademickie 3% Biblioteki publiczne 2% Biblioteki specjalne i naukowe 7%

Europeana

Polskie zbiory w Europeanie Stan na czerwiec 2010

Polskie projekty w Europeanie Biblioteka Narodowa – pierwszy polski partner projektu Europeana, współpracujący z Europeaną w projektach EDLnet, Europeana v.1.0, Europeana Travel oraz Europeana v.2.0 Federacja Bibliotek Cyfrowych - ponad 80 bibliotek, archiwów i muzeów cyfrowych, współpracujących z Europeaną w ramach projektu EuropeanaLocal Instytut Sztuki PAN – projekt Europeana Connect Żydowski Instytut Historyczny – projekt Judaica Europeana Narodowy Instytut Dziedzictwa – projekt CARARE Narodowy Instytut Audiowizualny Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją ICIMSS - projekt Athena

Szacunkowe koszty digitalizacji zbiorów bibliotecznych w Europie Liczba książek w bibliotekach europejskich przeznaczonych do digitalizacji jest szacowana na od 56 do 95 milionów Średni koszt digitalizacji 1 woluminu (ca 250 stron) – od 73 do 120 euro Koszt digitalizacji druków zwartych szacunkowo mieści się w przedziale między 7 a 16 miliardów euro Koszt digitalizacji wszystkich zbiorów bibliotecznych określono na 19 do 24 miliardów euro Koszt digitalizacji całości zasobów kultury oszacowano na 105 miliardów euro

Planowane koszty digitalizacji w Polsce (wybrane pozycje) Koszt całkowity 2011-2020 Środki z budżetu państwa Środki z UE Digitalizacja zasobów kultury nie będących materiałami audiowizualnymi 420 mln zł 370 mln zł 50 mln zł Budowa repozytoriów cyfrowych 230 mln zł 180 mln zł Budowa pracowni digitalizacyjnych 238 mln zł 138 mln zł Przechowywanie zasobów cyfrowych 300 mln zł Rejstracja zasobów internetowych 100 mln zł 90 mln zł

W „Programie digitalizacji dóbr kultury oraz gromadzenia, przechowywania i udostępniania obiektów cyfrowych w Polsce 2009-2020” koszty budowy infrastruktury, digitalizacji i archiwizacji polskich zasobów kultury do roku 2020 zostały oszacowane na ponad 2,3 miliarda złotych

Wieloletni Program Rządowy Kultura+, priorytet „Digitalizacja” Program Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, operator – Narodowy Instytut Audiowizualny Na cele digitalizacji rząd polski przeznaczył w latach 2011-2015 120 mln zł Do 2015 r. ze środków programu zostanie wykonanych ok. 15 mln skanów i 450-500 godzin nagrań audiowizulanych W 2011 r. na dotacje przeznaczono 25 mln zł Projekty rozpoczęło 40 beneficjentów

Wybrani beneficjenci WPR Kultura+ A.D. 2011 Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi Książnica Pomorska w Szczecinie Miejska Biblioteka Publiczna w Słupsku Książnica Kopernikańska w Toruniu Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubskiej w Wejherowie Miejska Biblioteka Publiczna w Radomiu Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku

Fundusze strukturalne w bibliotekach cyfrowych Biblioteka Narodowa – Cyfrowa Biblioteka Publikacji Naukowych Academica NUKAT i Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie – Autostrada Informacji Cyfrowej Biblioteka Jagiellońska – Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa Biblioteka Śląska – Śląska Internetowa Biblioteka Zbiorów Zabytkowych

Symfonia niedokończona?

Dziękuję za uwagę! Katarzyna Ślaska k.slaska@bn.org.pl 24