Wybrani znani polscy emigranci ZESPÓŁ SZKÓŁ SAMOCHODOWYCH GDAŃSK, POLSKA Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Gen. Władysław Anders 1892, Błonie 1970, Londyn, Wielka Brytania Rok i miejsce urodzenia 1892, Błonie Rok i miejsce śmierci 1970, Londyn, Wielka Brytania Dziedzina generał broni Wojska Polskiego Kraje emigracji Wielka Brytania Osiągnięcia Dowódca wojsk podczas I i II wojny światowej (m.in. o Monte Cassino, Ankonę). 1944-1945 Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych. 1950-1954 - następca Prezydenta RP. Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Kazimierz Brandys 1916, Łódź Rok i miejsce urodzenia Rok i miejsce śmierci 2000, Paryż, Francja Dziedzina prozaik, scenarzysta filmowy Kraje emigracji Od 1981 we Francja Osiągnięcia Autor np.: „Człowiek nie umiera”, „Matka Królów”, „Miasto niepokonane”, „Między wojnami” 1952 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski 1986 - nagroda Prato-Europa 1986 - nagroda im. Ignazio Silone 1993 - francuski Order Sztuk Pięknych i Literatury 1998 - Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego „W całej naturze nie ma nic bardziej bezbronnego niż człowiek dotknięty wspaniałym przekleństwem uczciwości.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Apolonia Chałupiec (Pola Negri) Rok i miejsce urodzenia 1896, Lipno Rok i miejsce śmierci 1987, San Antonio, Stany Zjednoczone Dziedzina aktorka, gwiazda kina niemego (ponad 60 filmów) Kraje emigracji 1917 – Niemcy, 1923 – Stany Zjednoczone (Hollywood) Osiągnięcia Polska: „Niewolnica zmysłów”, „Żona”, „Studenci”, „Bestia” Niemcy: „Oczy mumii Mia”, „Carmen”, „Madame du Barry”, S”umurun”. USA: „Hiszpańska tancerka”, „Zakazany raj”, „Hotel Imperial”, „Miłość aktorki”. Podczas podróży z Warszawy do Berlina na początku 1919, zatrzymano ją na stacji granicznej w Sosnowcu. Wtedy nawiązała bliską znajomość z komendantem Straży Granicznej i jeszcze tego samego roku para pobrała się. W 1922 rozwiedli się. Pola Negri znana jest też z romansów z Charlie Chaplinem i Rudolphem Valentino. Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Fryderyk Chopin 1810, Żelazowa Wola 1849, Paryż, Francja Rok i miejsce urodzenia 1810, Żelazowa Wola Rok i miejsce śmierci 1849, Paryż, Francja Dziedzina kompozytor, pianista Kraje emigracji Niemcy, Austria, Francja Osiągnięcia Największy polski kompozytor romantyczny Autor 2 koncertów fortepianowych, 57 mazurków, 16 polonezów, wielu innych form muzycznych w tym sonata b-moll z marszem żałobnym Wirtuoz fortepianu zwany „Poetą fortepianu” Co 4 lata odbywa się Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina Rok 2010 nazwany był jego imieniem. „Czas to najlepsza cenzura, a cierpliwość - najdoskonalszy nauczyciel.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Ignacy Domejko 1802 Niedźwiadka Wielka, zabór rosyjski Rok i miejsce urodzenia 1802 Niedźwiadka Wielka, zabór rosyjski Rok i miejsce śmierci 1889 Santiago de Chile, Chile Dziedzina Geolog, mineralog, inżynier górnictwa Kraje emigracji Niemcy, Francja, Chile Osiągnięcia Tworzył podstawy geologii w Chile dzięki czemu rozwinął się tam przemysł górniczy. Rozpowszechnienie oświaty w Chile i polepszenia jej poziomu. Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Kazimierz Funk 1884, Warszawa 1967, Nowy Jork, Stany Zjednoczone Rok i miejsce urodzenia 1884, Warszawa Rok i miejsce śmierci 1967, Nowy Jork, Stany Zjednoczone Dziedzina biochemik Kraje emigracji Niemcy i Austria (nauka), Francja, Niemcy, Wielka Brytania, od 1939 Stany Zjednoczone Osiągnięcia Twórca nauki o witaminach, autor terminu „witamina” (vita – życie, amina – związek chemiczny). Odkrył witaminę B1. Badał hormony i przyczyny chorób (rak, cukrzyca, wrzody, szkorbuut. krzywica) i stworzył kilka nowych medykamentów. „Witaminy są niezbędne do czynności życiowych każdej żywej komórki zwierzęcej czy roślinnej..” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Józef Korzeniowski (Joseph Conrad) Rok i miejsce urodzenia 1857, Berdyczów Rok i miejsce śmierci 1924, Bishopsbourne, Wielka Brytania Dziedzina pisarz, publicysta (tworzył w języku angielskim) Kraje emigracji Francja, Anglia Osiągnięcia Autor powieści, nowel, dramatów i wspomnień np.: „Szaleństwo Almayera” („Almayer's Folly”), „Lord Jim”, „Nostromo”, „Jądro ciemności” Klasyk literatury światowej „We live, as we dream – alone.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

„Pustka. Pustynia. Nic. Ja sam tutaj jestem. Ja sam.” Witold Gombrowicz Rok i miejsce urodzenia 1904, Małoszyce (Królestwo Kongresowe) Rok i miejsce śmierci 1969, Vence, Francja Dziedzina literat Kraje emigracji 1927 - Francja, 1939 – Argentyna, 1963 – Niemcy, 1964 - Francja Osiągnięcia Autor m.in.: „Ferdydurke”, „Iwona, księżniczka Burgunda”, :Pornografia”, „Trans-Atlantyk” (powieść podjęła w kontrowersyjny sposób zagadnienie tożsamości narodowej na emigracji, przedstawiając jej karykaturalny wizerunek) 1968 – kandydat do Nagrody Nobla „Pustka. Pustynia. Nic. Ja sam tutaj jestem. Ja sam.”  Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Tadeusz Kościuszko 1746, Mareczowszczyzna 1817, Solura, Szwajcaria Rok i miejsce urodzenia 1746, Mareczowszczyzna Rok i miejsce śmierci 1817, Solura, Szwajcaria Dziedzina polski i amerykański generał, inżynier fortyfikator Kraje emigracji 1769 – Francja, 1775 – Niemcy, 1777 – Stany Zjednoczone, 1808 - Szwajcaria Osiągnięcia Uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych (1775–1783). Przywódca powstania przeciw Rosji i Prusom w Rzeczypospolitej. Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej w insurekcji 1794. Odznaczony Orderem Orła Białego. Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

„Nieszczęście, jak miłość, wiąże ludzi z sobą. ” Zygmunt Krasiński Rok i miejsce urodzenia 1812, Paryż, Francja Rok i miejsce śmierci 1859, Paryż, Francja Dziedzina Poeta, jeden z trójki wieszczów epoki romantyzmu Kraje emigracji Niemcy, Włochy, Rosja, Francja Osiągnięcia Autor np.: „Nie-Boska komedia”, „Powieści gotyckie”, „Przedświt”, „Psalmy przyszłości”, „Fantazja życia”, „Listy do Delfiny Potockiej” „Nieszczęście, jak miłość, wiąże ludzi z sobą. ” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Ernest Malinowski 1818, Seweryny, zabór rosyjski 1899, Lima, Peru Rok i miejsce urodzenia 1818, Seweryny, zabór rosyjski Rok i miejsce śmierci 1899, Lima, Peru Dziedzina Inżynier drogowy i kolejowy Kraje emigracji Francja, Algeria, Peru, Ekwador Osiągnięcia Budował szlaki kolejowe w Peru i Ekwadorze. Projektant i budowniczy Centralnej Kolei Transandyjskiej (Central Transandino). Profesor katedr topografii i matematyki w Limie. Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

„Słowicze wdzięki w mężczyzny głosie, A w sercu lisie zamiary.” Adam Mickiewicz Rok i miejsce urodzenia 1798, Zaosie, zabór rosyjski Rok i miejsce śmierci 1855, Konstantynopol, Turcja Dziedzina poeta, działacz, publicysta polityczny, jeden z trzech wieszczów romantycznych Kraje emigracji Od 1824 zesłany w głąb Rosji, od 1832 Francja Osiągnięcia Główny twórca epoki romantyzmu. Poeta przeobrażeń, oraz bard słowiański. Założyciel Towarzystwa Filomatycznego (organizacja narodowo-patriotyczna). Autor wierszy, sonetów, liryk, w tym aktualnych lektur szkolnych np.: „Pan Tadeusz”, „Dziady”, „Oda do młodości”, „Ballady i Romanse”, „Sonety krymskie”, „Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego”… „Słowicze wdzięki w mężczyzny głosie, A w sercu lisie zamiary.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Czesław Miłosz Rok i miejsce urodzenia 1911, Szetejnie, Wielkie Księstwo Litewskie Rok i miejsce śmierci 2004, Kraków Dziedzina prawnik, dyplomata, literat, tłumacz Kraje emigracji 1951-1960 Francja (azyl polityczny), 1960-1989 Stany Zjednoczone Osiągnięcia Autor np.: „Zniewolony umysł”, „Dolina Issy”, „Szukanie ojczyzny); liczne wiersze, eseje. 1978 – laureat Neustadt International Prize for Literature (Mały Nobel) 1980 - laureat Nagrody Nobla Profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley i Uniwersytetu Harvarda kawaler Orderu Orła Białego. Wyróżniony tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. „Zawsze mamy nadzieję, że jakoś to się ułoży, bo inni są lepsi od nas.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Helena Modrzejewska (Jadwiga Helena Misel) Rok i miejsce urodzenia 1840, Kraków Rok i miejsce śmierci 1909, Newport Beach, Stany Zjednoczone Dziedzina aktorka Kraje emigracji Od 1876 - Stany Zjednoczone Osiągnięcia Zaliczana do najpiękniejszych kobiet epoki. Na emigracji występowała z sukcesem m.in. w California Theatre 1893 Wygłosiła odczyt na kongresie kobiet w Chicago (World’s Fair Auxiliary Congress) o sytuacji kobiet pod zaborami rosyjskim i pruskim. Rok 1879 (czasy zaboru rosyjskiego) – 17 uczniów gimnazjalnych chcąc uczcić aktorkę złożyło się i wręczyło jej bukiet związany wstążką w kolorach narodowych, na której znajdował się napis w języku polskim „Helenie Modrzejewskiej od uczniów gimnazjalnych”. Uczniów oskarżono o patriotyczną demonstrację. Wyrzucono ich ze szkoły zakazując przyjęcia ich do jakiejkolwiek innej. Jeden z uczniów zastrzelił się. Modrzejewska brała udział w jego pogrzebie. Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Cyprian Kamil Norwid 1821, Laskowo-Głuchy 1883, Paryż, Francja Rok i miejsce urodzenia 1821, Laskowo-Głuchy Rok i miejsce śmierci 1883, Paryż, Francja Dziedzina literat, malarz, rzeźbiarz, filozof Kraje emigracji 1853 - Stany Zjednoczone, 1854 – Anglia i Francja, Osiągnięcia Jeden z czterech najważniejszych poetów romantycznych. Ważne dzieła: „Bema pamięci żałobny rapsod”, „Klaskaniem mając obrzękłe prawice...”, „Vade- mecum”, „Promethidion”, „Czarne kwiaty”, „Białe kwiaty” Autor 15 obrazów (np. Jutrznia”). „Gdy już poczułem, że spod mojej stopy Usuwała się ziemia Europy – I albo morza zostawały głębie, Albo azjatyckiej łaska ambasady, Ja – odleciałem, jak czynią gołębie, Wężom i płazom zostawiając zdrady.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Tadeusz Sędzimir (Sendzimir) Rok i miejsce urodzenia 1894, Lwów Rok i miejsce śmierci 1934, Jupiter , Stany Zjednoczone Dziedzina inżynier, wynalazca Kraje emigracji 1918 - Chiny, 1829 - Stany Zjednoczone Osiągnięcia Założył pierwszą fabrykę drutu, śrub i gwoździ w Chinach (w Szanghaju). „Edison metalurgii”. Autor 120 opatentowanych wynalazków (np. proces Sendzimira, linia produkcyjna do ciągłego walcowania blachy na zimno, walcarka planetarna – walcowanie na gorąco). Założył firmę w USA zajmującą się produkcją maszyn do obróbki metalu – do dziś prężnie działającą. W 80. XX wieku ponad 90% światowej stali nierdzewnej przechodziło przez proces Sendzimira Walcarka planetarna Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Henryk Sienkiewicz 1846 Wola Okrzejska 1916, Vevey, Szwajcaria literat Rok i miejsce urodzenia 1846 Wola Okrzejska Rok i miejsce śmierci 1916, Vevey, Szwajcaria Dziedzina literat Kraje emigracji 1876 – Stany Zjednoczone, 1878 – Anglia, 1914 - Szwajcaria Osiągnięcia Autor m.in.: „Ogniem i mieczem”, „Potop”, „Pan Wołodyjowski”, „Rodzina Połanieckich”, „Quo vadis”, „Krzyżacy”, „W pustyni i w puszczy” Kawaler francuskiej Legii Honorowej Laureat Nagrody Nobla w 1905 Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

Maria Skłodowska-Curie Rok i miejsce urodzenia 1867 Warszawa, zabór rosyjski Rok i miejsce śmierci 1934 Passy, Francja Dziedzina fizyczka, chemiczka Kraje emigracji Francja (od studiów, 1891) Osiągnięcia Prekursorka radiochemii. Opracowała teorię promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych. Odkryła pierwiastki: rad i polon. Dwukrotna laureatka Nagrody Nobla (1903, 1911). „Rad nie powinien wzbogacić nikogo. Należy do wszystkich ludzi.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014

„Jam jest posąg człowieka na posągu świata.” Juliusz Słowacki Rok i miejsce urodzenia 1809, Krzemieniec Rok i miejsce śmierci 1849, Paryż, Francja Dziedzina Literat, jeden z trzech wieszczów romantycznych Kraje emigracji 1831 – Anglia, Francja, Szwajcaria Osiągnięcia Autor dzieł wierszy, poematów, dramatów m. in.: „Kordian”, „Beniowski”, „Balladyna”, „Oda do wolności”, „Grób Agamemnona”, „Testament mój”, „Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu” Twórca filozofii genezyjskiej (rozważania nad rolą narodu i jednostki w historii) „Jam jest posąg człowieka na posągu świata.” Migration in the past, the present and the future - problems and opportunities LLP Comenius, 2012-2014