Extremity Trauma 1 URAZY KOŃCZYN

Extremity Trauma 2 ZAGADNIENIAZAGADNIENIA Stany zagrażające życiu a urazy kończyn Stany zagrażające życiu a urazy kończyn Rodzaje urazów kończyn Rodzaje urazów kończyn Ocena i postępowanie Ocena i postępowanie – Ogólne Ocena utraty krwi Unieruchamianie – Specyficzne urazy

Extremity Trauma 3 PRIORYTETY W ZŁAMANIACH Złamania rzadko zagrażają życiu Złamania rzadko zagrażają życiu Wykonaj wstępne badanie urazowe, aby znaleźć urazy zagrażające życiu Wykonaj wstępne badanie urazowe, aby znaleźć urazy zagrażające życiu – Nie pozwól, by poważne, lecz nie zagrażające życiu złamanie zbytnio skupiło twoją uwagę – Obserwuj złamanie kończyny w kierunku poważnych krwawień

Extremity Trauma 4 RODZAJE ZŁAMAŃ Otwarte Otwarte – Odłam kości wystaje z rany – Duże ryzyko infekcji Zamknięte Zamknięte – Nie przerwana ciągłość skóry Złamania mogą Złamania mogą – Uszkodzić przylegające nerwy i naczynia – Wywołać poważne krwawienie – Krwawienie może być wewnętrzne

Extremity Trauma 5 ZWICHNIĘCIAZWICHNIĘCIA Deformacja stawu może być spowodowana złamaniem lub zwichnięciem Deformacja stawu może być spowodowana złamaniem lub zwichnięciem Może spowodować uszkodzenie nerwów i naczyń kończyny Może spowodować uszkodzenie nerwów i naczyń kończyny Zawsze oceń Zawsze oceń – Czucie obwodowe – Obwodowe funkcje motoryczne – Tętno na obwodzie i kolor skóry

Extremity Trauma 6 AMPUTACJEAMPUTACJE Zatrzymaj krwawienie poprzez bezpośredni ucisk Zatrzymaj krwawienie poprzez bezpośredni ucisk – Opaska uciskowa jest rzadko konieczna Odszukaj amputowany fragment Odszukaj amputowany fragment Nie umieszczaj amputowanej części ciała bezpośrednio w wodzie Nie umieszczaj amputowanej części ciała bezpośrednio w wodzie – Umieść amputowany fragment w foliowym woreczku – Woreczek umieść w wodzie z lodem

Extremity Trauma 7 SKRĘCENIA I USZKODZENIA POWYSIŁKOWE Objawy podobne do złamania Objawy podobne do złamania RTG - niezbędne w diagnostyce różnicowej RTG - niezbędne w diagnostyce różnicowej Postępuj jak ze złamaniem Postępuj jak ze złamaniem Jeśli kończyna boli, unieruchom ją

Extremity Trauma 8 RANY OTWARTE Zatrzymaj krwotok przez bezpośredni ucisk Zatrzymaj krwotok przez bezpośredni ucisk – Opaska uciskowa rzadko jest konieczna Sprawdź Sprawdź – Tętno – Motorykę – Czucie COURTESY ROY ALSON M.D.

Extremity Trauma 9 WBITE CIAŁO OBCE Stabilizuj w zastanej pozycji Stabilizuj w zastanej pozycji – Usunięcie może spowodować krwotok nie do opanowania Wyjątki Wyjątki – Przedmiot w policzku – Brak możliwości opanowania krwawienia przy pozostawionym przedmiocie

Extremity Trauma 10 ZESPÓŁ PRZEDZIAŁOWY Wczesne Wczesne – Ból – Niedowład Późne Późne – Bladość – Zanik tętna – Paraliż ; Patofiziologia ; Objawy i oznaki

Extremity Trauma 11 OBJAWY I OZNAKI W URAZACH KOŃCZYN Ból Ból Deformacja Deformacja Obrzęk Obrzęk Zniesienie ruchomości Zniesienie ruchomości Trzeszczenia Trzeszczenia COURTESY ROY ALSON, M.D.

Extremity Trauma 12 BADANIEBADANIE Ocena miejsca zdarzenia Ocena miejsca zdarzenia – Znajdź przyczynę, aby postępować przyczynowo Wstępne badanie urazowe Wstępne badanie urazowe – Złamanie miednicy lub dwóch kości udowych to sytuacja ładuj i jedź – Zatamuj poważne krwawienia – Wywiad może pomóc w zdiagnozowaniu innych urazów

Extremity Trauma 13 UTRATA KRWI W ZŁAMANIACH Miednica – 500 ml w każdym złamanym miejscu Miednica – 500 ml w każdym złamanym miejscu – Może dojść do poważnych krwotoków wewnętrznych spowodowanych uszkodzeniem głównych naczyń Udo – 1000 ml Udo – 1000 ml Złamania wieloodłamowe mogą wywołać krwawienie zagrażające życiu Złamania wieloodłamowe mogą wywołać krwawienie zagrażające życiu – Krwotok może być wewnętrzny

Extremity Trauma 14 BADANIE SZCZEGÓLOWE KONTROLUJ POD KĄTEM Deformacji Deformacji Stłuczeń Stłuczeń Otarć Otarć Penetracji Penetracji Oparzeń Oparzeń Bolesności Bolesności Skaleczeń Skaleczeń Obrzęku Obrzęku OCEŃ RÓWNIEŻ TĘTNO, CZUCIE I MOTORYKĘ

Extremity Trauma 15 POSTĘPOWANIEPOSTĘPOWANIE UNIERUCHOMIENIE – Zmniejsza ból – Zapobiega dalszym urazom – Zmniejsza utratę krwi COURTESY DAVID EFFRON, M.D.

Extremity Trauma 16 OGÓLNE ZASADY UNIERUCHAMIANIA Zranione miejsce powinno być widoczne Zranione miejsce powinno być widoczne Oceń i zanotuj tętno, czucie i motorykę przed i po unieruchomieniu Oceń i zanotuj tętno, czucie i motorykę przed i po unieruchomieniu Można zastosować lekki wyciąg złamanej kończyny Można zastosować lekki wyciąg złamanej kończyny Rany opatrz jałowym opatrunkiem Rany opatrz jałowym opatrunkiem Unieś złamaną kończynę Unieś złamaną kończynę Unieruchom staw powyżej i poniżej miejsca złamania Unieruchom staw powyżej i poniżej miejsca złamania

Extremity Trauma 17 OGÓLNE ZASADY UNIERUCHAMIANIA Nie wprowadzaj wystającego odłamu kostnego pod skórę Nie wprowadzaj wystającego odłamu kostnego pod skórę Unieruchamianie możesz wykonać w drodze do szpitala Unieruchamianie możesz wykonać w drodze do szpitala W razie wątpliwości, unieruchom W razie wątpliwości, unieruchom Unieruchamianie złamań na miejscu wypadku nie może opóźnić transportu pacjenta w stanie krytycznym Unieruchamianie złamań na miejscu wypadku nie może opóźnić transportu pacjenta w stanie krytycznym

Extremity Trauma 18 POSTĘPOWANIE PACJENCI ŁADUJ I JEDŹ Unieruchomienie kręgosłupa Unieruchomienie kręgosłupa – Długa deska ortopedyczna – Kołnierz ortopedyczny – Stabilizatory boczne głowy Odłóż unieruchamianie lżejszych złamań na czas transportu Odłóż unieruchamianie lżejszych złamań na czas transportu Deska ortopedyczna unieruchamia całego człowieka Deska ortopedyczna unieruchamia całego człowieka

Extremity Trauma 19 POSTĘPOWANIE W SPECYFICZNYCH URAZACH ZŁAMANIA OBOJCZYKA ZŁAMANIA OBOJCZYKA – Częsty uraz – Załóż temblak i przybandażuj

Extremity Trauma 20 URAZY RAMIENIA Zwichnięcie stawu barkowego Zwichnięcie stawu barkowego – Załóż temblak i przybandażuj Zwichnięcie ramienia Zwichnięcie ramienia – Pod temblak podłóż poduszkę i przybandażuj Złamania Złamania – Załóż temblak i przybandażuj

Extremity Trauma 21 URAZY ŁOKCIA Złamanie lub zwichnięcie może wywołać uraz nerwów i naczyń Złamanie lub zwichnięcie może wywołać uraz nerwów i naczyń Unieruchom w zastanej pozycji Unieruchom w zastanej pozycji Transport do szpitala Transport do szpitala

Extremity Trauma 22 URAZY PRZEDRAMIENIA I NADGARSTKA Sztywne unieruchomienie Sztywne unieruchomienie – Ułóż dłoń w funkcjonalnej pozycji Szyna powietrzna Szyna powietrzna – Może utrudniać ocenę krążenia Poduszka Poduszka

Extremity Trauma 23 ZŁAMANE SZYJKI KOŚCI UDOWEJ Częste u osób w podeszłym wieku Częste u osób w podeszłym wieku Niekiedy może utrzymać ciężar ciała Niekiedy może utrzymać ciężar ciała – Zdolność do chodzenia nie wyklucza złamania Noga jest często zrotowana zewnętrznie Noga jest często zrotowana zewnętrznie Ból może występować w kolanie Ból może występować w kolanie Unieruchom do zdrowej nogi Unieruchom do zdrowej nogi Użyj materaca próżniowego, jeśli posiadasz Użyj materaca próżniowego, jeśli posiadasz

Extremity Trauma 24 ZWICHNIĘCIE STAWU BIODROWEGO Nagły stan ortopedyczny Nagły stan ortopedyczny Najczęściej zwichnięcie tylne Najczęściej zwichnięcie tylne Kolano zgięte, noga skrócona i zrotowana wewnętrznie Kolano zgięte, noga skrócona i zrotowana wewnętrznie Ostry ból przy próbie wyprostowania Ostry ból przy próbie wyprostowania COURTESY ROY ALSON, M.D.

Extremity Trauma 25 POSTĘPOWANIE W ZWICHNIĘCIU BIODROWEGO Unieruchom w wygodnym ułożeniu Unieruchom w wygodnym ułożeniu Sprawdź i zanotuj tętno na obwodzie, czucie i motorykę Sprawdź i zanotuj tętno na obwodzie, czucie i motorykę Transport do szpitala Transport do szpitala Szukaj urazów towarzyszących kolana Szukaj urazów towarzyszących kolana

Extremity Trauma 26 ZŁAMANIE UDA Spowodowany działaniem dużej siły Spowodowany działaniem dużej siły Duże ryzyko wystąpienia wstrząsu Duże ryzyko wystąpienia wstrząsu Możesz użyć szyny wyciągowej Możesz użyć szyny wyciągowej Szyna próżniowa lub pneumatyczna może być dobrym sposobem unieruchomienia Szyna próżniowa lub pneumatyczna może być dobrym sposobem unieruchomienia COURTESY OF ROY ALSON M.D.

Extremity Trauma 27 ZŁAMANIE LUB ZWICHNIĘCIE KOLANA Nagły stan ortopedyczny Nagły stan ortopedyczny Często powoduje urazy naczyniowe Często powoduje urazy naczyniowe Często występuje połączenie zwichnięcia z amputacją nogi Często występuje połączenie zwichnięcia z amputacją nogi

Extremity Trauma 28 ZWICHNIĘCIE KOLANA POSTĘPOWANIE Poważne zwichnięcie z utratą tętna na obwodzie Poważne zwichnięcie z utratą tętna na obwodzie – Zastosuj lekki wyciąg w osi nogi Jeżeli lekki wyciąg nie przywraca tętna, unieruchom w pozycji zastanej Jeżeli lekki wyciąg nie przywraca tętna, unieruchom w pozycji zastanej Transport do szpitala Transport do szpitala

Extremity Trauma 29 ZŁAMANIE PODUDZIA Często złamania otwarte Często złamania otwarte Możliwe obfite krwawienie Możliwe obfite krwawienie Zaopatrz zranienia zależnie od miejsca złamania Zaopatrz zranienia zależnie od miejsca złamania – pod kolanem - sztywne unieruchomienie – niżej – szyna powietrzna lub poduszka COURTESY OF ROY ALSON M.D.

Extremity Trauma 30 URAZY STOPY LUB DŁONI Najczęściej w zakładach produkcyjnych Najczęściej w zakładach produkcyjnych Często kończy się inwalidztwem Często kończy się inwalidztwem Rzadko zagrażający życiu Rzadko zagrażający życiu Stopę unieruchom przy pomocy poduszki Stopę unieruchom przy pomocy poduszki Dłoń unieruchom w pozycji neutralnej Dłoń unieruchom w pozycji neutralnej

Extremity Trauma 31 PODSUMOWANIEPODSUMOWANIE Oceń mechanizm urazu Oceń mechanizm urazu Pamiętaj o priorytetach Pamiętaj o priorytetach – ABC w pierwszej kolejności Bądź przygotowany na wystąpienie wstrząsu Bądź przygotowany na wystąpienie wstrząsu Oceń i zanotuj tętno, czucie i motorykę Oceń i zanotuj tętno, czucie i motorykę

Extremity Trauma 32 PODSUMOWANIEPODSUMOWANIE Pacjenci w stanie ciężkim Pacjenci w stanie ciężkim – Nie trać czasu na drobne unieruchomienia – Unieruchom kręgosłup – Pozostałe unieruchomienia zakładaj w czasie transportu Unieruchom staw powyżej i poniżej urazu Unieruchom staw powyżej i poniżej urazu Masz wątpliwości - unieruchom Masz wątpliwości - unieruchom

Extremity Trauma 33 PYTANIA?PYTANIA?