CZYNNIKI SZKODLIWE I UCIĄŻLIWE W ŚRODOWISKU PRACY CZYNNIKI BIOLOGICZNE wykorzystano materiały: D. Augustyńska, M. Pośniak – Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, wartości dopuszczalne (praca zbiorowa), CIOP, Warszawa 2007 Internet: http://www.clinikka.pl/

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r. Nr 81, poz. 716 z późniejszymi zmianami). §2 pkt 2 Szkodliwe czynniki biologiczne obejmują drobnoustroje komórkowe, pasożyty wewnętrzne, jednostki bezkomórko-we zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału gene-tycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe, które mogą być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia.

CZYNNIKI BIOLOGICZNE CZYNNIKI BIOLOGICZNE: – bakterie; – wirusy; – pasożyty; – grzyby Wyróżnia się następujące cztery grupy zagrożenia (ryzyka): Grupa 1 zagrożenia: Czynniki, przez które wywołanie chorób u ludzi jest mało prawdopodobne. Grupa 2 zagrożenia: Czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Grupa 3 zagrożenia: Czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia (np. salmonella, wirus zapalenia wątroby typu B i C, wirus wścieklizny, wirus ptasiej grypy). Grupa 4 zagrożenia: Czynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia (np. wirus Ebola, wirus ospy).

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Ekspozycja na czynniki biologiczne często prowadzi do wystąpienia wielu niekorzystnych skutków zdrowotnych u narażonych osób. Oddziaływanie czynników biologicznych na zdrowie pracowników stanowi bardzo ważny, chociaż wciąż niedoceniany problem medycyny pracy i zdrowia publicznego. Szacuje się, że w skali całego świata co najmniej kilkaset milionów ludzi narażonych jest w czasie pracy na działanie tych czynników. Problem ten występuje ze szczególną ostrością w krajach strefy tropikalnej i subtropikalnej, gdzie rolnicy i przedstawiciele zbliżonych zawodów narażeni są podczas wykonywania różnych prac na zarażenie licznymi pasożytami i wdychanie szkodliwych bioaerozoli. Również w wielu krajach strefy umiarkowanej notuje się znaczną liczbę przypadków chorób pochodzenia zawodowego wywołanych przez czynniki biologiczne.

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Czynniki biologiczne mogą mieć działanie: – zakaźne; – toksyczne; – drażniące; – rakotwórcze. Do najczęstszych chorób zawodowych wywołanych przez czynniki biologiczne należą: – choroby alergiczne i immunotoksyczne płuc; – choroby alergiczne i immunotoksyczne górnych dróg oddechowych; – choroby skóry o podłożu alergicznym lub toksycznym; – zapalenie spojówek o podłożu alergicznym lub toksycznym; – choroby zakaźne i inwazyjne o różnym przebiegu; – nowotwory górnych dróg oddechowych.

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Wykaz podstawowych rodzajów prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych: – praca w zakładach produkujących żywność; – praca w rolnictwie; – praca podczas której dochodzi do kontaktu ze zwie- rzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego; – praca w jednostkach ochrony zdrowia; – praca w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych; – praca w zakładach gospodarki odpadami; – praca przy oczyszczaniu ścieków.

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Wykaz podstawowych grup zawodowych narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych: – pracownicy służby zdrowia; – pracownicy laboratoriów diagnostycznych oraz naukowo- badawczych; – pracownicy zatrudnieni w lecznicach weterynaryjnych; – pracownicy zatrudnieni w rolnictwie oraz leśnictwie i ło- wiectwie; – pracownicy przemysłu rolno-spożywczego; – pracownicy przemysłu obróbki drewna; – pracownicy zatrudnieni przy gospodarce odpadami; – pracownicy zatrudnieni w oczyszczalniach ścieków; – pracownicy przemysłu biotechnologicznego; – pracownicy przemysłu farmaceutycznego.

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r. Nr 81, poz. 716 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24.08.2004r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. z 2004r. Nr 200, poz. 2047 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10.09.1996r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom (Dz. U. z 1996r. Nr 114, poz. 545 z późniejszymi zmianami).