BLOOD & BODY FLUIDS 1 ZABEZPIECZENIA PRZED KRWIĄ I PŁYNAMI FIZJOLOGICZNYMI

BLOOD & BODY FLUIDS 2 ZAGADNIENIAZAGADNIENIA Zagrożenie trzema wirusami Zagrożenie trzema wirusami Kontakt z gruźlicą Kontakt z gruźlicą Czynności zmniejszające ryzyko zakażenia wirusowego lub bakteryjnego Czynności zmniejszające ryzyko zakażenia wirusowego lub bakteryjnego Schemat postepowania po narażeniu na kontakt z krwią i płynami fizjologicznymi Schemat postepowania po narażeniu na kontakt z krwią i płynami fizjologicznymi

BLOOD & BODY FLUIDS 3 POSTĘPOWANIE W URAZACH Wysokie ryzyko kontaktu z krwią i płynami fizjologicznymi Wysokie ryzyko kontaktu z krwią i płynami fizjologicznymi Nie wiemy, który pacjent jest zainfekowany Nie wiemy, który pacjent jest zainfekowany ZAWSZE musimy przedsięwziąć kroki zabezpieczające ZAWSZE musimy przedsięwziąć kroki zabezpieczające

BLOOD & BODY FLUIDS 4 ZAKAŻENIA ROZPRZESTRZENIAJĄCE SIĘ PRZEZ KREW I PŁYNY FIZJOLOGICZNEH WIRUSY WIRUSY – Hepatitis B – Hepatitis C – Human Immunodeficiency Virus (HIV) BAKTERIE BAKTERIE – Gruźlica Przenoszona przez ślinę

BLOOD & BODY FLUIDS 5 WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY Infekcja wątroby wywołana przez wirus Infekcja wątroby wywołana przez wirus Leczenie antybiotykami nie odnosi skutku Leczenie antybiotykami nie odnosi skutku – Leczenie jedynie podtrzymujące – Prewencja jest najlepszym postępowaniem – Hepatitis (WZW) typu B i C są najgroźniejsze dla personelu medycznego – Efektywną szczepionka jest tylko przeciwko WZW typu B

BLOOD & BODY FLUIDS 6 WZW TYPU B Wirus obecny we krwi i płynach fizjologicznych Wirus obecny we krwi i płynach fizjologicznych W Stanach Zjednoczonych W Stanach Zjednoczonych – nowych przypadków rocznie – pracowników Służby Zdrowia zakażonych każdego roku – 5-10% staje się nosicielami

BLOOD & BODY FLUIDS 7 WZW TYPU B MOŻE POWODOWAĆ Ostre zapalenie wątroby Ostre zapalenie wątroby Przewlekłe zapalenie wątroby Przewlekłe zapalenie wątroby Marskość wątroby Marskość wątroby Zwiększone ryzyko raka wątroby Zwiększone ryzyko raka wątroby

BLOOD & BODY FLUIDS 8 WZW B ROZPRZESTRZENIA SIĘ PRZEZ SKAŻONĄ KREW I PŁYNY FIZJOLOGICZNE Ukłucie skażoną igłą Ukłucie skażoną igłą – u 25% osób niezaszczepionych rozwija się WZW B Kontakt z wydzielinami Kontakt z wydzielinami Kontakty seksualne Kontakty seksualne Przetoczenia krwi Przetoczenia krwi – Obecnie rzadkie w związku z rutynowymi testami wszystkich dawców

BLOOD & BODY FLUIDS 9 ZABEZPIECZENIE PRZED WZW B Aktywne Aktywne – Szczepienia przeciw WZW Bezpieczne Uodpornienie występuje po pełnej serii szczepień u 90% osób Bierne Bierne – Immunoglobulina Hepatitis B Okresowa odporność Podawana osobie niezaszczepionej po ekspozycji

BLOOD & BODY FLUIDS 1010 WZW TYPU C (HCV) WZW TYPU C (HCV) Pierwotnie nazywany Non-A, Non-B Hepatitis Pierwotnie nazywany Non-A, Non-B Hepatitis Początkowo zapalenie wątroby o łagodniejszym przebiegu Początkowo zapalenie wątroby o łagodniejszym przebiegu Częściej powoduje przewlekłe zapalenie wątroby Częściej powoduje przewlekłe zapalenie wątroby Może powodować marskość i uszkodzenie wątroby Może powodować marskość i uszkodzenie wątroby

BLOOD & BODY FLUIDS 1 WZW TYPU C (HCV) Droga zakażenia jak przy WZW B Droga zakażenia jak przy WZW B – Ukłucie skażoną igłą – Płyny fizjologiczne – Kontakt seksualny Najczęstsza przyczyna poprzetoczeniowego zapalenia wątroby Najczęstsza przyczyna poprzetoczeniowego zapalenia wątroby Ryzyko infekcji po pojedynczym zakłuciu skażoną igłą jest nieznane Ryzyko infekcji po pojedynczym zakłuciu skażoną igłą jest nieznane

BLOOD & BODY FLUIDS 1212 ZABEZPIECZENIE PRZED HCV Odporność aktywna Odporność aktywna – Dotychczas brak szczepionki Odporność bierna Odporność bierna – Używa się Immunoglobuliny (IG), ale prawdopodobnie nie daje ona odporności

BLOOD & BODY FLUIDS 1313 HIVHIV Drogi przenoszenia: krew, nasienie, wydzielina z pochwy Drogi przenoszenia: krew, nasienie, wydzielina z pochwy – HIV był wyhodowany z innych płynów Nie ma dowodów przeniesienia przy przypadkowym kontakcie Nie ma dowodów przeniesienia przy przypadkowym kontakcie Pracownicy Służby Zdrowia zarażają się HIV tylko poprzez zakłucie lub kontakt dużej ilości skażonej krwi z otwartymi ranami lub błonami śluzowymi Pracownicy Służby Zdrowia zarażają się HIV tylko poprzez zakłucie lub kontakt dużej ilości skażonej krwi z otwartymi ranami lub błonami śluzowymi

BLOOD & BODY FLUIDS 1414 PRZENOSZENIE HIV Mniejsze ryzyko przeniesienia niż WZW B Mniejsze ryzyko przeniesienia niż WZW B Do infekcji dochodzi w 0,3% (3/1000) przypadków po zakłuciu skażoną igłą Do infekcji dochodzi w 0,3% (3/1000) przypadków po zakłuciu skażoną igłą Łatwo niszczony przez powszechnie dostępne środki dezynfekujące Łatwo niszczony przez powszechnie dostępne środki dezynfekujące

BLOOD & BODY FLUIDS 1515 GRUPY RYZYKA INFEKCJI HIV Mężczyźni homoseksualni lub biseksualni Mężczyźni homoseksualni lub biseksualni Narkomani używający narkotyków dożylnych Narkomani używający narkotyków dożylnych Heteroseksualne kontakty z nosicielami HIV Heteroseksualne kontakty z nosicielami HIV Osoby wymagające przetaczania płynów krwiopochodnych (chorzy na hemofilię) Osoby wymagające przetaczania płynów krwiopochodnych (chorzy na hemofilię) Wskaźnik zakażeń HIV jest bardzo wysoki w niektórych krajach Trzeciego Świata Wskaźnik zakażeń HIV jest bardzo wysoki w niektórych krajach Trzeciego Świata

BLOOD & BODY FLUIDS 1616 ZESPÓŁ NABYTEGO UPOŚLEDZENIA ODPORNOŚCI (AIDS) Najpoważniejsza komplikacja po zakażeniu wirusem HIV Najpoważniejsza komplikacja po zakażeniu wirusem HIV Powoduje uszkodzenie układu odpornościowego Powoduje uszkodzenie układu odpornościowego Podatność na nietypowe infekcje zwykle nieatakujące zdrowych ludzi Podatność na nietypowe infekcje zwykle nieatakujące zdrowych ludzi Wysoka śmiertelność Wysoka śmiertelność 2-9% pacjentów urazowych w USA jest nosicielami wirusa 2-9% pacjentów urazowych w USA jest nosicielami wirusa

BLOOD & BODY FLUIDS 1717 ZABEZPIECZENIE PRZED HIV Aktywne Aktywne – Dotychczas brak szczepionki Bierne Bierne – Użycie leków przeciwretrowirusowych w ciągu pierwszych 2 godzin po kontakcie w niektórych przypadkach zmniejsza zagrożenie – Najlepszym zabezpieczeniem jest unikanie kontaktu

BLOOD & BODY FLUIDS 1818 GRUŹLICA (TB) Infekcja bakteryjna rozpoczynająca się w płucach Infekcja bakteryjna rozpoczynająca się w płucach Przenoszona drogą kropelkową (kaszel i katar) Przenoszona drogą kropelkową (kaszel i katar) Zachorowalność wzrosła w latach 90 w związku z infekcjami wśród pacjentów z HIV Zachorowalność wzrosła w latach 90 w związku z infekcjami wśród pacjentów z HIV

BLOOD & BODY FLUIDS 1919 ZAPOBIEGANIE GRUŹLICY Szczepienia BCG (test skórny staje się niemiarodajny) Szczepienia BCG (test skórny staje się niemiarodajny) Najlepszym zabezpieczeniem jest nieprzepuszczalna maseczka Najlepszym zabezpieczeniem jest nieprzepuszczalna maseczka

BLOOD & BODY FLUIDS 2020 ZABEZPIECZENIE PRZED KONTAKTEM Z WIRUSAMI HBV, HCV I HIV Wiedza o wirusach i drogach ich przenoszenia Wiedza o wirusach i drogach ich przenoszenia Specjalne zabezpieczenia, jeśli masz otwarte rany lub otarcia Specjalne zabezpieczenia, jeśli masz otwarte rany lub otarcia Rutynowe mycie rąk Rutynowe mycie rąk Używanie wyposażenia ochronnego Używanie wyposażenia ochronnego

BLOOD & BODY FLUIDS 2121 WYPOSAŻENIE OCHRONNE Przy każdym kontakcie z pacjentem używaj rękawiczek Przy każdym kontakcie z pacjentem używaj rękawiczek W razie zwiększonego narażenia: jednorazowe fartuchy, maseczki, osłona oczu W razie zwiększonego narażenia: jednorazowe fartuchy, maseczki, osłona oczu – Urazy, poród, intubacja Używaj maseczki przy infekcjach przenoszonych drogą kropelkową (TB) Używaj maseczki przy infekcjach przenoszonych drogą kropelkową (TB) Niewskazana wentylacja metodą usta-usta Niewskazana wentylacja metodą usta-usta

BLOOD & BODY FLUIDS 2 PRZECHOWYWANIE PRZEDMIOTÓW SKAŻONYCH Ostre przedmioty wkładaj do pojemnika odpornego na przekłucie Ostre przedmioty wkładaj do pojemnika odpornego na przekłucie Nie nakładaj nasadek na igły Nie nakładaj nasadek na igły Sprzęt jednorazowy wrzucaj do plastikowych pojemników Sprzęt jednorazowy wrzucaj do plastikowych pojemników Oczyść powierzchnię noszy i sprzęt wielokrotnego użytku odpowiednim środkiem odkażającym tak szybko, jak to możliwe Oczyść powierzchnię noszy i sprzęt wielokrotnego użytku odpowiednim środkiem odkażającym tak szybko, jak to możliwe

BLOOD & BODY FLUIDS 2323 POSTĘPOWANIE W RAZIE KONTAKTU Natychmiast dokładnie przemyj narażone miejsce Natychmiast dokładnie przemyj narażone miejsce Powiadom kierownictwo o kontakcie Powiadom kierownictwo o kontakcie – Poproś o wykonanie testów serologicznych u pacjenta Sporządź raport o zdarzeniu Sporządź raport o zdarzeniu Kopie dla: Kopie dla: – Koordynatora medycznego – Dyrekcji – Działu BHP

BLOOD & BODY FLUIDS 2424 POSTĘPOWANIE W RAZIE KONTAKTU Po wystąpieniu kontaktu Po wystąpieniu kontaktu – Wykonaj testy w kierunku HIV Natychmiast i po 1, 3 i 6 miesiącach – Rozpocznij szczepienia przeciw WZW B, jeśli nie jesteś zaszczepiony – W razie możliwości przyjmij Immunoglobulinę (IG) – W razie możliwości przyjmij leki przeciwretrowirusowe – Zasięgnij porady dotyczącej narażenia na zakażenie

BLOOD & BODY FLUIDS 2525 PERSONEL SEROPOZYTYWNY Personel medyczny z dodatnimi wynikami testów na HIV lub WZW B powinien ograniczyć pracę z pacjentami Personel medyczny z dodatnimi wynikami testów na HIV lub WZW B powinien ograniczyć pracę z pacjentami Określenie limitów kontaktów z pacjentami powinno być ustalone przez Koordynatora i Dyrektora Medycznego Określenie limitów kontaktów z pacjentami powinno być ustalone przez Koordynatora i Dyrektora Medycznego

BLOOD & BODY FLUIDS 2626 PODSUMOWANIEPODSUMOWANIE Personel medyczny powinien być świadomy: Personel medyczny powinien być świadomy: – Potencjalnych infekcji przenoszonych przez krew i/lub płyny fizjologiczne – Jak zabezpieczyć się przed zakażeniem – Co robić w razie wystąpienia kontaktu Personel medyczny musi traktować każdego pacjenta jako potencjalne źródło infekcji Personel medyczny musi traktować każdego pacjenta jako potencjalne źródło infekcji

BLOOD & BODY FLUIDS 2727 PYTANIA?PYTANIA?

2828 THANKS TO THE FOLLOWING WHO FURNISHED ILLUSTRATIONS Roy Alson, M.D., F.A.C.E.P. Roy Alson, M.D., F.A.C.E.P. Leon Charpentier, EMT-P Leon Charpentier, EMT-P David Effron, M.D., F.A.C.E.P. David Effron, M.D., F.A.C.E.P. LifeArt images copyright 1999 Williams & Wilkins. All rights reserved LifeArt images copyright 1999 Williams & Wilkins. All rights reserved Bonnie Meneely, EMT-P Bonnie Meneely, EMT-P Bob Page, EMT-P Bob Page, EMT-P