Polityka rodzinna i rozwiązania problemu godzenia ról na Litwie Tomas Milevičius Svetlana Kulpina Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych Republiki Litwy

Polityka rodzinna i rozwiązania problemu godzenia ról na Litwie (zarys): Rodzina litewska. Niektóre liczby (średnia liczba członków rodziny – 3,5; rosnąca liczba urodzeń, spadająca liczba ludności); Prawne postanowienia związane z godzeniem ról rodzinnych i zawodowych (postanowienia kodeksu pracy, postanowienia dotyczące urlopu macierzyńskiego (ojcowskiego) , inne postanowienia opieki społecznej); Działalność związana z promowaniem godzenia ról (działalność prowadzona w firmach, projekty finansowane przez Europejski Fundusz Socjalny, kampania informacyjna, badanie opinii publicznej).

Litewska Rodzina. Niektóre liczby (1) Ludność – 3,3 miliony Ilość rodzin – 963 tysiące Ilość dzieci – 654 tysiące (20 % wszystkich mieszkańców) Rodziny z dziećmi – 510 tysięcy (53 % wszystkich rodzin): Z jednym dzieckiem – 52,7 % Z dwojgiem dzieci –37,5% Z trójką dzieci – 7,4 Z czwórką dzieci – 1,6% Z piątką i więcej – 0,8% Średnia wielkość rodziny – 3,5

Litewska Rodzina. Niektóre liczby (2) W tysiącach Na tysiąc mieszkańców 2005 2008 2009 Liczba urodzeń 30.5 35.0 36.6 8.9 10.9 11.0 Liczba zejść śmiertelnych 43.7 43.8 42 12.8 13.1 12.6 Spadek naturalny -13.2 -8.8 -5.4 -3.9 -2.6 -1.6 Zawarte małżeństwa 19.9 24.1 20.5 5.8 7.2 6.1 Rozwody 11.1 10.3 9.4 3.3 3.1 2.8

Godzenie Ról Rodzinnych i Zawodowych Godzenie Ról Rodzinnych i Zawodowych. Priorytet państwowej polityki rodzinnej Stworzenie środowiska przyjaznego rodzinie, łącznie z zapewnieniem zróżnicowanych i złożonych usług dla rodziny (według Koncepcji Państwowej Polityki Rodzinnej, 2008r.)

Godzenie Ról Rodzinnych i Zawodowych. Główne wyzwania Brak przedszkolnych instytucji wychowawczych oraz niedostosowanie zapewnianych usług do potrzeb Kwestie elastyczności na rynku pracy Usługi dla osób starszych i niepełnosprawnych

Postanowienia ubezpieczenia społecznego Macierzyńskie (ojcowskie) ubezpieczenie społeczne od czasu zakończenia ciąży i urlopu rodzicielskiego, dopóki dziecko nie skończy pierwszego roku życia wynosi 100%, a dopóki dziecko nie skończy dwóch lat wynosi 85% kwoty refundowanego dochodu beneficjanta. Zasiłek ojcowski –100 % pensji ojca (matki) przez pierwszy miesiąc od narodzin dziecka

Postanowienia prawne dotyczące obecności na rynku pracy (1) Ubezpieczenie społeczne zapewniane przez Państwo rodzinom wychowującym dzieci do lat trzech lub opiekującym się osobami niepełnosprawnymi; Urlop dla członka rodziny wychowującego dziecko. Miejsce pracy zostanie zachowane dla takiego członka rodziny dopóki dziecko nie ukończy 3 lat.

Postanowienia prawne dotyczące obecności na rynku pracy (2) Dodatkowe korzystne postanowienia dla kobiet ciężarnych, pracowników wychowujących dzieci do lat 3, samotnych rodziców wychowujących dzieci do lat 14 lub dziecko niepełnosprawne do lat 18: możliwość skrócenia godzin pracy dziennie lub tygodniowo; godziny nadliczbowe lub nocna zmiana w razie wyrażenia na nie zgody; praca w okresie świątecznym w razie wyrażenia na nią zgody; podróże służbowe w razie wyrażenia na nie zgody. (Kodeks pracy)

Postanowienia prawne dotyczące obecności na rynku pracy(3) Umowa o pracę z pracownikami wychowującymi dzieci do lat 14 może zostać wymówiona tylko w szczególnych przypadkach; Umowa o pracę z kobietą ciężarną nie może zostać wymówiona; Umowa o pracę z pracownikami wychowującymi dzieci do lat 14 nie może zostać wymówiona chyba, że wina pracownika zostanie udowodniona.

Postanowienia prawne dotyczące obecności na rynku pracy (4) Samotni rodzice wychowujący dzieci do lat 14 lub dziecko niepełnosprawne do lat 18 mają prawo do 35 dni kalendarzowych urlopu (normalna ilość dni – 28). Urlop bezpłatny: pracownicy wychowujący dzieci do lat 14 – do 14 dni kalendarzowych; pracownicy wychowujący dziecko niepełnosprawne do lat 18 – do 30 dni kalendarzowych; W trakcie urlopu macierzyńskiego lub urlopu ojcowskiego do czasu ukończenia przez dziecko 3 lat (dla matki – odpowiednio w trakcie urlopu ojcowskiego) w sumie 3 miesiące.

Postanowienia prawne dotyczące obecności na rynku pracy (5) Pracownicy wychowujący dziecko niepełnosprawne do 18 roku życia lub dwoje dzieci do 12 roku życia są uprawnieni do jednego dodatkowego dnia wolnego na miesiąc (lub skrócenia czasu pracy o 2 godziny tygodniowo), pracownicy wychowujący troje lub więcej dzieci do lat 12 – do dwóch dni wolnych na miesiąc (lub odpowiednio skrócenia czasu pracy o cztery godziny tygodniowo), przy zachowaniu średniej płacy.

Pomoc społeczna Z uwzględnieniem dochodu rodziny Bez względu na dochód rodziny Korzyści dla rodzin wychowujących dzieci: - Becikowe - Zasiłek ciążowy - Zasiłek na dziecko przysposobione - Zasiłek opiekuńczy - Zasiłek mieszkaniowy - Zasiłek pogrzebowy Zasiłki dla dziecka, zasiłki oraz inne rodzaje pomocy w pokryciu kosztów gorącej i zimnej wody bieżącej: - Zasiłki społeczne* - Zwrot kosztów ogrzewania oraz gorącej i zimnej wody bieżącej* - Darmowe posiłki dla dzieci w wieku szkolnym - Pomoc w przygotowaniu do nowego roku szkolnego *Ta pomoc zależy nie tylko od dochodu rodziny, ale także od jej stanu posiadania.

Wielkości Zasiłków Zasiłek ciążowy LTL 260 (EUR 75,3) Becikowe lub zasiłek adopcyjny LTL 1430 (EUR 415) Zasiłek na dziecko - na każde dziecko w wieku 0-2 lata w rodzinie lub dziecko będącego pod opieką rodziny zastępczej, jeśli zasiłek macierzyński/ojcowski nie jest wypłacany rodzicowi lub opiekunowi lub też wielkość tego zasiłku wynosi mniej niż 1,5 wielkości kwoty średniego dochodu LTL 525 (EUR 152) LTL 97.5 (EUR 28,3) - na każde dziecko w rodzinie lub dziecko będące pod opieką rodziny zastępczej, jeśli miesięczny dochód na jednego członka rodziny stanowi mniej niż 1,5 wielkości kwoty średniego dochodu LTL 525 (EUR 152): LTL 52 (EUR 15,1) * Na każde dziecko w wieku 2-7 lat w rodzinach wychowujących/adoptujących jedno lub dwoje dzieci; * Na każde dziecko w wieku 2-18 lat w rodzinach wychowujących/adoptujących troje lub więcej dzieci. Zasiłek na dziecko przysposobione LTL 195; EUR 56,5 Zasiłek opiekuńczy LTL 520; EUR 150,7(w rodzinie zastępczej ) LTL 1040; EUR 300 (w rodzinie zastępczej) Zasiłek mieszkaniowy LTL 9750; EUR 2826 Zasiłek pogrzebowy LTL 1040; EUR 301,2

Nieopodatkowane poziomy dochodów dla osób wychowujących dzieci Do grudnia 2008r. Od stycznia 2009r. Różnica Pełna rodzina 1 dziecko 32 100 +68 2 dzieci 64 300 +236 3 dzieci 290 500 +210 4+ +100 +200 Samotny rodzic 50 +50 110 +190 170 +330 +60 +140

Kampania informacyjna (2009) Działalność: Targi rodzinne Konkurs “Zgodna Rodzina” Seria „Rodzinne popołudnie w pracy“ Kampania promocyjna miejsc przyjaznych rodzinie „Dbamy o rodzinę“ Strona internetowa www.darni-seima.lt

“Rodzinne popołudnie w pracy”(2009) Cele Zwiększanie wrażliwości społeczeństwa na problemy godzenia ról rodzinnych i zawodowych Zachęcanie pracodawców do wdrażania rozwiązań przyjaznych rodzinie w swoich firmach Stymulowanie publicznej debaty na temat godzenia obowiązków rodzinnych i zawodowych

Badanie opinii publicznej Czy zgadzasz się, że pracownicy na Litwie mają wszelkie możliwości pogodzenia obowiązków rodzinnych i zawodowych? Czy ty w swoim środowisku masz możliwość pogodzenia roli rodzinnej i zawodowej (np. wychowywać dziecko, częściowo pracować w domu itp.)? Jeśli tak, czy często wykorzystujesz te możliwości? Czy często pomagasz swoim współpracownikom kiedy mają opóźnienia z powodów rodzinnych?

Badanie opinii publicznej. Wyniki Ponad połowa (57 %) respondentów wykazała, że nie ma możliwości pogodzenia obowiązków rodzinnych i zawodowych; Nawet większa liczba stwierdziła, że firmom na Litwie brakuje elastycznego podejścia do tego problemu; Ogólnie istnieje pozytywne podejście do współpracowników mających problem z godzeniem ról    

Równe inicjatywy “Rodzinna planeta” (mobilne nianie, centrum dziecięce przy Uniwersytecie Šiauliai ); Żłobki z wydłużonym czasem pracy (cele: lepsze możliwości pogodzenia ról, promocja zatrudnienia)

19 projektów popieranych przez Europejski Fundusz Społeczny Cel: Zapewnienie usług dla osób mających trudności ze znalezieniem pracy z powodu obowiązków rodzinnych Działalność: usługi opiekuńcze dla dzieci i osób niepełnosprawnych Grupa docelowa: pracujący członkowie rodzin lub członkowie rodzin uczestniczący w działalności szkoleniowej