Odpowiedzialność (odszkodowawcza)

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Odpowiedzialność cywilna a odpowiedzialność karna osoby niepełnosprawnej Prezentacja stanowi własność autora i może służyć osobom z niej korzystającej.
Advertisements

Zasady odpowiedzialności cywilnej cz. 2
KOŁO NAUKOWE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH
Umowa ubezpieczenia OC – cz. 2
Umowa ubezpieczenia OC – cz. 1
Umowa ubezpieczenia OC – cz. 3
Nowelizacja kodeksu cywilnego BRAKUJĄCE REGULACJE Prowadzący: Wojciech S. Kamiński.
Dr Marcin Orlicki, LL.M. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Odpowiedzialność cywilna lekarza
Prewencja (po)wypadkowa praktyka w duchu prawa Paweł Sukiennik PS Consult r.
Źródła zobowiązań.
Zasady odpowiedzialności cywilnej – cz. 1
Działalność ubezpieczeniowa Dotychczasowe projekty legislacyjne oraz planowane działania.
Identyfikacja ryzyka w procesie inwestycji drogowych w świetle odpowiedzialności samorządu terytorialnego.
Maciej Syska Katedra Prawa Cywilnego WPiA UW
Wykonanie zobowiązań. Zaliczenie świadczenia
Niemożliwość świadczenia
Wykonanie i naruszenie zobowiązania. Wykład wstępny
rachunkowość zajęcia nr 6
mgr Jakub Murszewski doktorant na Wydziale Prawa i Administracji
Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z o. o
BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRACOWNICZA
Art. 77 ust. 1 Konstytucji jest to odpowiedzialność za własny czyn odpowiedzialność oparta na obiektywnej ocenie działania lub zaniechania szkodzącego.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KONTRAKTOWA
 Inaczej określana mianem teorii ekwiwalentnego związku przyczynowego (równowartości przyczyn),  Opiera się na założeniu, że skutek stanowi sumę przyczyn,
Dr hab. Marlena Pecyna Wykład 24 marca 2015 r.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ Z TYTUŁU RĘKOJMI ZA WADY RZECZY SPRZEDANEJ
Czyny niedozwolone (delikty)
Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia
Solidarność dłużników – podstawowe problemy
§ 2. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.
Odpowiedzialność odszkodowawcza
NAPRAWIENIE SZKODY, ZASADY I REŻIMY ODPOWIEDZIALNOŚCI, SZKODA, ZWIĄZEK PRZYCZYNOWY, ŚWIADCZENIE ODSZKODOWAWCZE.
Art. 471 k.c.: „Dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie.
Mgr Robert Drożdż Zawieranie i wykonywanie umów. Forma czynności prawnych – rygory niezachowania formy Rygor dowodowy – ad probationem (art. 73 § 1 i.
Prawo handlowe zajęcia III r.. Zasady wykonywania zobowiązań Zobowiązanie: Rodzaj stosunku cywilnoprawnego, Rodzaj stosunku cywilnoprawnego,
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ PRZY WYKONYWANIU WŁADZY PUBLICZNEJ.
Art. 435 § 1. Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych.
OCHRONA WŁASNOŚCI I OCHRONA POSIADANIA Literatura:
Zdarzenia komunikacyjne Wydział Zarządzania UW, mgr Aleksandra Luterek.
PODSTAWY UBEZPIECZEŃ prof. UW, dr hab. Teresa Czerwińska.
Umowa przedwstępna (pactum de contrahendo). art. 389 § 1 k.c.: Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy.
Odpowiedzialność materialna pracowników  Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził.
NAPRAWIENIE SZKODY ZAGADNIENIA OGÓLNE. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA cecha charakterystyczna: świadczenie odszkodowawcze wierzycielem uprawnionym do.
Barbara Denisiuk. Art § 2 k.c. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą, choćby została ona połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także.
Prawo cywilne i handlowe – zajęcia nr 5
WYBRANE ZAGADNIENIA MATERIALNEGO I PROCESOWEGO PRAWA PRACY
Prawo pracy – ćwiczenia (VII)
Ochrona własności.
mgr Małgorzata Grześków
prawo odstąpienia od umowy – zagadnienia praktyczne
Odpowiedzialność pracownicza
ODPOWIEDZIALNOŚĆ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE I PODOBNE ZAKŁADY
Wspólność majątku spadkowego i dział spadku
UMOWA SKŁADU mgr Robert Drożdż.
UMOWA UBEZPIECZENIA Dorota Wieczorkowska.
Zakończenie stosunku prawnego ubezpieczenia
Ogólne wiadomości o prawie cywilnym
Zadośćuczynienia z OC komunikacyjnego
Zadośćuczynienie pieniężne w razie doznania szkody na osobie dr Monika Wałachowska UMK w Toruniu Polska Izba Odszkodowań, Warszawa, 1.
SIŁA W WIEDZY Ubezpieczenie odpowiedzialności materialnej i kosztów ochrony prawnej dla Pracowników PGL Lasy Państwowe 29 września 2017 r.
Cesja powiernicza w praktyce obrotu gospodarczego na przykładzie spraw gospodarczych dr Aneta Łazarska, sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie, Uczelnia Łazarskiego.
Świadczenia wypadkowe
Ubezpieczenie wypadkowe
BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE
Podstawy prawa pracy i Zabezpieczenia społecznego
Podstawy prawa pracy i Zabezpieczenia społecznego
Świadczenia wypadkowe
Art. 471 k.c.: „Dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie.
Zapis prezentacji:

Odpowiedzialność (odszkodowawcza) Wieloznaczność pojęcia „odpowiedzialność”: 1) wszelkie sankcje; 2) obowiązek (dług); 3) skutki niespełnienia obowiązku Odpowiedzialność odszkodowawcza = 2 (względny charakter, np. zbycie uszkodzonego dobra) Rodzaje odpowiedzialności odszkodowawczej: 1) z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (tzw. kontraktowa); 2) deliktowa – różnica? i podobieństwa (świadczenie służące naprawieniu szkody) Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej: 1) szkoda; 2) tzw. zdarzenie szkodzące; 3) związek przyczynowy dr R. Strugała WPAiE 1

Funkcje i zasady odpowiedzialności odszkodowawczej kompensacyjna prewencyjna (prewencja szczególna) represyjna zasada winy (art. 415; winy domniemanej, art. 471 k.c., art. 431 k.c.) zasada ryzyka (art. 433, 435 i 436 k.c.) zasada bezprawności zasada słuszności (art. 428 ; 4172) odpowiedzialność absolutna dr R. Strugała WPAiE 2

Szkoda uszczerbek w prawnie chronionych dobrach poszkodowanego „uszczerbek” = stan niekorzystny dla poszkodowanego uszczerbek poniesiony wbrew woli poszkodowanego (np. koszty naprawy rzeczy)? – to nie jest poprawne kryterium; por. art. 362 k.c.; naruszenie autonomii (celów poszkodowanego); obiektywna niekorzystność uszczerbku dr R. Strugała WPAiE 3

Rodzaje szkody Kryterium konsekwencji naruszenia: szkoda majątkowa: strata (zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów), utracone korzyści (mogła nastąpić czy nastąpiłaby?; analiza ex post; problem szkody ewentualnej/utraconej szansy; por. 444 k.c.) szkoda niemajątkowa: „ujemne doznania oraz cierpienia fizyczne i psychiczne” Kryterium sfery oddziaływania: szkoda w majątku szkoda na osobie Ograniczenia indemnizacji szkody niemajątkowej: 1) tylko krzywda (wąsko rozumiana szkoda niemajątkowa); 2) tylko z uwagi na niektóre zdarzenia szkodzące, z którymi łączy się odpowiedzialność (reżim deliktowy) dr R. Strugała WPAiE 4

Rozmiar szkody wielkość uszczerbku (szkody) wyznacza różnica między rzeczywistym stanem dóbr poszkodowanego a stanem hipotetycznym – jaki miałby miejsce, gdyby nie doszło do zdarzenia szkodzącego (nie stanem rzeczywistym sprzed tego zdarzenia!!) szkoda dotyka dóbr poszkodowanego jako całości (np. całego majątku: uszkodzenie taksówki – koszty naprawy - brak zarobku taksówkarza – nieuzyskanie pełnej ceny z planowanej sprzedaży itp.) tzw. metoda dyferencyjna – ustalanie rozmiaru szkody = indywidualizacja odszkodowania dr R. Strugała WPAiE 5

Związek przyczynowy tzw. adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem szkodzącym, a szkodą: Powiązanie obiektywne (test warunku sine qua non) gdyby nie X (zdarzenie szkodzące), to nie byłoby S (szkody) Selekcja następstw – kryterium normalności i sposób jego ujęcia (regularne następstwo?)  wystąpienie X każdorazowo zwiększa prawdopodobieństwo S Związek przyczynowy adekwatny zachodzi między zdarzeniem, z którym łączy się odpowiedzialność a szkodą? – skrót myślowy (zachodzi między faktami, czyli miedzy zdarzeniem szkodzącym a naruszeniem dóbr poszkodowanego; między tym naruszeniem a szkodą zachodzi związek jedynie obiektywny – ustalany wg. testu sine qua non) dr R. Strugała WPAiE 6

Związek przyczynowy – czy sąd ma rację? Jan Maradoński został potrącony na przejściu dla pieszych przez samochód prowadzony z prędkością znacznie większą od dozwolonej przez Pawła Nowaka. Jan Maradoński doznał skomplikowanego urazu kręgosłupa, w wyniku którego został sparaliżowany od pasa w dół. Jan wytoczył przeciwko Pawłowi Nowakowi powództwo domagając się odszkodowania w wysokości 5 mln zł. z tytułu utraconych korzyści. Jak wskazał w uzasadnieniu pozwu, utracone korzyści to suma jego wynagrodzenia za okres dwóch lat, to jest wynagrodzenia, które otrzymałby realizując kontrakt z hiszpańskim klubem piłkarskim, z którym dzień przed wypadkiem podpisał umowę, na mocy której miał grać dla klubu przez najbliższe dwa lata. Sąd zasądził odszkodowanie w wysokości 400 000 zł, oddalając powództwo w pozostałej części. W uzasadnieniu wyjaśnił, że Paweł Nowak niewątpliwie odpowiada za szkodę wyrządzoną Janowi Maradońskiemu, jednak odszkodowanie, którego zażądał powód jest zbyt wygórowane. Sąd podkreślił, że w okolicznościach, w jakich znalazł się powód utrata zdolności zarobkowania w okresie dwóch lat zwykle generuje szkodę w wysokości około 400 000 zł., ponieważ tyle średnio zarabia w okresie dwóch lat obywatel polski zatrudniony w Hiszpanii. Wynagrodzenie w kwocie przekraczającej tę sumę nie pozostaje – jak tłumaczył sąd – w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, z którego wynikła szkoda i dlatego nie stanowi szkody, która podlega naprawieniu. dr R. Strugała WPAiE

Związek przyczynowy cd. przyczynowość zaniechania – negatywny test warunku przyczyna alternatywna (hipotetyczna) np. ciężarówka wjeżdża w dom, który dwa dni później i tak uległby uszkodzeniu na skutek huraganu (jak wszystkie inne domy w okolicy). Czy kierowca odpowiada za szkodę? współprzyczyna; przyczyna alternatywna (rzeczywista) = modyfikacja testu warunku sine qua non, art.. 441 par. 1 k.c. np. ścieki z gospodarstwa A i B zatruwają ryby w stawie gospodarza C. Ilość ścieków każdego z gospodarstw jest taka, że byłaby wystarczająca do spowodowania szkody. Czy A lub B odpowiadają za szkodę? przyczyna kumulatywna = modyfikacja oceny normalności, generalizacja np. A i B podają C truciznę, w takich ilościach, że ani dawka A, ani dawka B nie byłyby w stanie zaszkodzić C. Obie dawki łącznie wywołują szkodę (np. ciężką chorobą). Czy A lub B odpowiadają za szkodę? dr R. Strugała WPAiE

Odpowiedzialność w granicach pozytywnego i negatywnego interesu umownego Cel odszkodowania, metoda dyferencyjna (rodzaj zdarzenia szkodzącego) Podstawy odpowiedzialności: art.. 471 vs art. 72, 387, 390, 103, 39 w zw. ze 103 itp. Negatywny interes a utracone korzyści – art. 361 par. 2 dr R. Strugała WPAiE

Świadczenie zmierzające do naprawienia szkody Sposoby naprawienia szkody: dwa znaczenia pojęcia odszkodowanie (art. 363 k.c.) Charakter uprawnienia do wyboru (art. 365 k.c.) Przywrócenie stanu poprzedniego = odtworzenie poprzedniego stanu gospodarczego (funkcjonalnie), np. naprawa samochodu po wypadku, przeniesienie własności podobnej rzeczy, itp. Ograniczenia: 1) Niemożliwość przywrócenia, np. utrata rzeczy oznaczonej co do tożsamości; 2) nadmierne trudności lub koszty (= szkodzie?)

Odszkodowanie w pieniądzu Odszkodowanie = wysokość szkody Moment oceny wysokości szkody – art. 316 kpc, po jakiej cenie (np. turysta poszkodowany w Polsce), inny moment – np. nabycie rzeczy przez poszkodowanego przed wyrokiem Odsetki – art. 455 czy wyrokowanie? Problem tzw. szkody przyszłej – art. 189 kpc Odszkodowanie < Szkoda (metoda dyferencyjna, compensatio lucri cum damno – zw. przyczynowy obiektywny czy adekwatny?): 1)Przyczynienie, art. 362 k.c.: przesłanki przyczynienia (zw. przyczynowy, wina, bezprawność, obiektywna nieprawdiłowość?) 2) Miarkowanie odszkodowania (tzw. ius moderandi), art. 440 dr R. Strugała WPAiE

Przedawnienie roszczeń Roszczenia odszkodowawcze przy odpowiedzialności ex delicto Samodzielna, szczególna regulacja art. 442 (1) KC Roszczenia odszkodowawcze przy odpowiedzialności ex contractu Zasady ogólne, Termin przedawnienia roszczenia o odszkodowanie ex contractu rozpoczyna bieg w chwili, w której powstała szkoda pozostająca w związku z naruszeniem zobowiązania (wyr. SA w Warszawie, z 14 maja 2014 r., VI ACa 1249/13; wyr. SN z 22 listopada 2013r., III CZP 72/13) dr R. Strugała WPAiE