Przesiewowe badanie logopedyczne uczniów z klas I wrzesień/październik 2011r

Cel badania: ocena stanu mowy u dzieci podejmujących naukę w szkole.

Termin przeprowadzenia badania: Wrzesień/październik 2011r, po otrzymaniu pisemnej zgody rodziców.

Metodologia Narzędziem badawczym był Logopedyczny Test Przesiewowy Dla Dzieci w Wieku Szkolnym autorstwa S. Grabiasa, Z. Kurkowskiego, T. Woźniaka. Test ten oceniał sprawność językową dzieci w wieku 6.1 – lat. Był wystandaryzowany w grupie 1800 dzieci w wieku lat.

Test składał się z czterech Podtestów: Podtest 1 - Badanie wymowy (polecenia Nr 1,2) Podtest II - Badanie sprawności narracyjnej (polecenia Nr 3,4) Podtest III - Badanie motoryki narządów mowy (polecenie Nr 5) Podtest IV - Badanie percepcji dźwięków mowy (polecenia Nr 5,6)

Podtest I - Badanie wymowy Służył ocenie poprawności realizacji głosek. Zastosowano skrócony kwestionariusz obrazkowy składający się z 20 obrazków, których nazwy zawierały najczęściej zniekształcane głoski: [r] [š] [ž] [č] [з] [z] [c] [ś] [ź] [ć] [k] [g]. Dziecko otrzymywało 1 punkt za każdy obrazek nazwany poprawnie.

Podtest I zawierał również próbę powtarzania zdań 1. W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie. 2. Trzy pstre przepiórzyce przeleciały przez trzy pstre kamienice. 3. I cóż, że ze Szwecji. 4. Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego. Badany otrzymywał 1 punkt za każdy poprawnie powtórzony wyraz – maksymalnie 26 punktów.

Podtest II - Badanie sprawności narracyjnej (semantycznej, struktury opowiadania, językowej realizacji wypowiedzi) Zastosowano tutaj dwa polecenia dotyczące opowiadania, w tym opowiadanie historyjki obrazkowej.

Polecenie 3 polegało na zbudowaniu wypowiedzi na podstawie wiedzy, jaką dziecko zmagazynowało w umyśle. Badano sposób strukturowania tej wiedzy. Oceniano: umiejętność włączania konkretnej postaci do klasy zjawisk ogólniejszych (krasnoludek – postać z bajki, mały człowiek, skrzat) umiejętność wyodrębniania cech fizycznych postaci (wzrost, wygląd) umiejętność wyodrębniania cech psychicznych (wesoły, dobry) umiejętność wyodrębniania miejsca pobytu (dom, las) umiejętność wyodrębniania pół aktywności postaci (praca, pomaganie) Każda kategoria semantyczna oceniana była na 2 punkty. Dopuszczało się pomoc w wypowiedzi poprzez zadanie pytania pomocniczego. Wtedy poprawna odpowiedź oceniana była na 1 punkt.

Polecenie 4 - opowiadanie historyjki obrazkowej Zdarzenia dziecko musiało poukładać w logiczny ciąg narracyjny.

Podtest III – Badanie motoryki narządów mowy Zawarto tutaj 6 prób, które miały na celu ocenę sprawności motorycznej języka. Każdy poprawny ruch języka oceniano na 1 punkt.

Podtest IV – Badanie percepcji dźwięków mowy Oceniano tutaj umiejętność różnicowania dźwięków mowy oraz umiejętność analizy głoskowej

Umiejętność różnicowania dźwięków mowy Próba polegała na ocenie przez dziecko, czy podane przez logopedę pary wyrazów były takie same, czy inne. Były to następujące słowa: arka – marka wastowa – wastowa kartaka – gartaka samoza – samoza ślokoda – ślokoda mażaka –maszaka tadatara – gatatara rakoloka – rakoroka wasasala – wacasala zaczadata – zaszadata Za każdą poprawna odpowiedź dziecko otrzymywało 1 punkt, w sumie mogło zdobyć 10 punktów.

Analiza głoskowa wyrazów Należało przegłoskować następujące słowa: meduza, samorodek, kolaborant, radiotelefon, mikroencefalopatia. Za każde poprawnie przegłosowane słowo dziecko otrzymywało 1 punkt. Maksymalnie w tej próbie mogło otrzymać 5 punktów.

W całym teście maksymalnie można było otrzymać 122 punkty. Normą dla dzieci w wieku 7 lat jest 66 – 91 punktów, dla dzieci w wieku 6 lat – Dzieci z wadami wymowy mogły uzyskać wynik ogólny w normie.

Liczba przebadanych dzieci Przebadanych zostało 78 dzieci z klas IA, IB, IC.

Wyniki badań 47 (60,26%) przebadanych uzyskało wynik w granicach normy, wynik powyżej przeciętnej uzyskało 19 uczniów (24,36%). 10 osób (12,82%) miało wynik poniżej przeciętnej, a niski – 2 (2,56%). Najwięcej punktów – otrzymała uczennica z klasy IA. Najmniej – 46 punktów – uczeń z klasy IA.

Wyniki badania w poszczególnych klasach

Wady wymowy Z przebadanych 78 uczniów, 29 (37%) miało wady wymowy. Najczęściej były to seplenienia (41,4%) oraz rotacyzmy (13,8%).

Dla porównania W roku szkolnym 2007/2008 wady wymowy zdiagnozowano u 23 uczniów(33,82%) W roku szkolnym 2008/2009 wady wymowy zdiagnozowano u 24 (36%) przebadanych dzieci W roku szkolnym 2009/2010 wady wymowy zdiagnozowano u 18 uczniów (25%) W roku szkolnym 2010/2011 wady wymowy zdiagnozowano u 24 uczniów (34,7%)

Wady wymowy w poszczególnych latach

Jakościowa ocena wymowy Rok szkolny 2011/2012 Seplenienie12 (37%) Rotacyzm12 (41,4%) Seplenienie międzyzębowe 2 (6,9%) Seplenienie + Rotacyzm4 (13,8%) Mowa bezdźwięczna1 (3,4%) Seplenienie + mowa bezdźwięczna 2 (6,9%) Rotacyzm + dyslabialność1 (3,4%)

Występowanie wad wymowy w poszczególnych klasach Klasa I A Ogółem uczniów w klasie – 29 Liczba uczniów z wadą wymowy – 9, w tym: Seplenienie – 4 Rotacyzm – 3 Rotacyzm + Dyslabialność – 1 Seplenienie + Rotacyzm – 1

Klasa I B Ogółem uczniów w klasie – 28 Liczba uczniów z wadą wymowy – 11, w tym: Seplenienie – 3 Seplenienie międzyzębowe – 2 Seplenienie + Mowa bezdźwięczna – 2 Seplenienie + Rotacyzm – 2 Rotacyzm - 2

Klasa I C Ogółem uczniów w klasie – 21 Liczba uczniów z wada wymowy – 9, w tym: Mowa bezdźwięczna – 1 Seplenienie – 5 Rotacyzm – 2 Seplenienie + Rotacyzm – 1

Porównanie jakościowej oceny wad wymowy w poszczególnych klasach

Wnioski W porównaniu z ubiegłymi latami więcej uczniów ma wady wymowy Najczęstsze wady artykulacyjne to seplenienie i rotacyzm W porównaniu z ubiegłymi latami występuje duży odsetek uczniów z mową bezdźwięczną U 3 uczniów występują bardzo złożone wady wymowy współwystępujące z agramatyzmami i niepłynnością mowy, co wymaga poszerzonego postępowania diagnostycznego (badanie foniatryczne, psychologiczne, neurologiczne) Większość uczniów została objęta systematyczną pomocą logopedyczną

Dziękuję za uwagę