ODDZIAŁYWANIE EKOLOGICZNEGO I INTEGROWANEGO SYSTEMU UPRAWY NA ZAWARTOŚĆ ŻELAZA, CYNKU I MANGANU W BULWACH ZIEMNIAKA 1Barbara Sawicka, 2Piotr Barbaś 1Pracowania Towaroznawstwa Produktów Roślinnych, UP Lublin 2Zakład Agronomii Ziemniaka, IHAR, Oddz. Jadwisin WSTĘP Liczne badania potwierdzają, że spożywanie ekologicznie wytworzonej żywności może być korzystne dla zdrowia, gdyż może to być zależne od większej zawartości składników mineralnych, a zwłaszcza mikroelementów. Zatem korzyść z produktów ekologicznych może wynikać z ich wyższej wartości odżywczej. Stąd też celem niniejszego opracowania jest oszacowanie wpływu systemów uprawy na zawartość żelaza, cynku i manganu w bulwach ziemniaka. MATERIAŁ I METODY Materiał do badań pochodził z doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 1998-2000 w stacji doświadczalnej IUNG Osiny, na glebie kompleksu żytniego dobrego. Czynnikami eksperymentu były: systemy produkcji roślinnej (integrowany i ekologiczny); odmiany ziemniaka (Ania, Arkadia, Irga, Mila). Bulwy ziemniaka, w stopniu kl. A, sadzono w rozstawie 70 x 35 cm, 25-27 kwietnia. W każdym z systemów stosowano różne zmianowania oraz technologie produkcji. W systemie integrowanym (ziemniak jęczmień jary koniczyna czerwona pszenica ozima + poplon z gorczycy białej i wyki jarej) wnoszono nawożenie fosforowo-potasowe równoważące pobranie w ilości: 128 kg N, 60 kg P2O5, 60 kg K2O. Kompost w dawce 350 dt.ha-1 stosowano tylko raz w rotacji zmianowania  pod ziemniak. Chemiczne zabiegi ochrony roślin stosowano wykorzystując progi szkodliwości agrofagów. W systemie ekologicznym (ziemniak  jęczmień jary  koniczyna z trawą użytkowana 2 lata  pszenica ozima + poplon z gorczycy białej i wyki jarej) nie stosowano nawozów mineralnych i pestycydów z wyjątkiem preparatu Novodor przeciwko stonce ziemniaczanej. Pod ziemniak wnoszono tylko kompost 2-letni (słoma + koniczyna czerwona + siano) w ilości 350 dt  ha-1. Podczas zbioru pobrano próby do analiz chemicznych po 50 bulw różnej wielkości proporcjonalnie do ich udziału w plonie. Bezpośrednio po zbiorze w suchej masie bulw oznaczono zawartość: żelaza, manganu i cynku. W tym celu materiał roślinny spopielono w piecu muflowym w temperaturze 550-600°C a następnie rozpuszczono w 6 N HCL. Zawartość składników mineralnych oznaczono techniką absorpcyjnej spektrofotometrii atomowej ASA. Wyniki badań opracowano statystycznie za pomocą analizy wariancji. Istotność źródeł zmienności, testowano testem “F” Fishera-Snedecora, a istotność różnic – testem Tukey’a. WYNIKI Wpływ odmian na skład chemiczny bulw ziemniaka * Współczynnik zmienności WNIOSKI Systemy uprawy roślin modyfikowały w istotny sposób skład chemiczny bulw ziemniaka. W systemie integrowanym obserwowano wyższą zawartość cynku i manganu w bulwach niż w systemie ekologicznym. Koncentracja żelaza była wyższa w ekologicznym niż integrowanym systemie gospodarowania. Cechy genetyczne badanych odmian decydowały w największym stopniu o zawartości mikropierwiastków w bulwach ziemniaka. Najwyższą zawartość badanych mikropierwiastków zanotowano w bulwach odmiany Arkadia; przy czym odmiany: Irga i Mila oraz Ania i Arkadia okazały się homologiczne pod względem tej cechy. W przypadku zawartości żelaza, cynku i manganu w bulwach, obserwowano zróżnicowaną reakcję odmian na system produkcji ziemniaka. Odmiany: Irga, Mila i Arkadia reagowały zwiększeniem zawartości żelaza – na ekologiczny sposób gospodarowania, zaś Ania odwrotnie.