Základní škola a Mateřská škola s polským jazykem vyučovacím Bukovec Číslo přílohy: VY_32_INOVACE_12_ Nasza planeta Autor:  Mgr. Beata Tomanek Předmět:  Vlastivěda Třída:  5.třída Šablona projektu:  III/2 Inovace a zkvalitnění výuky prostřednictvím ICT Datum zařazení do výuky a zapsání do třídní knihy  8.2.2012 Jazyk:  Polština Název a anotace: Nasza planeta Druh učebního materiálu:  PowerPoint Očekávaný výstup  Žák pozná naši planetu Zemi, kontinenty, oceány Využité materiály:  AUGUSTA, Pavel a František HONZÁK. Nauka o kraju 5. 1. wyd. Praga: Práce, 1998, s. 62-63. ISBN 80-208-0458-7. Obrázky byly požity z www.office.microsoft.com http://mapasveta.info/svet/mapa_sveta_slepa_mapa_hranice.html

Nasza planeta

Ziemia uważana była za płaską płytę pływającą po oceanie. Inne wyobrażenia umieszczają Ziemię na grzbiecie ogromnego żółwia płynącego po morzu. Słońce było wozem ognistym, wędrującym po niebie. Do poznania, że Ziemia jest okrągła, ludzie doszli dopiero w XV wieku wraz z rozwojem żeglugi morskiej. Niepodważalny dowód o kulistości Ziemi przyniosła wyprawa portugalskiego żeglarza Fernao de Magalhaese, która opłynęła świat.

Dzisiaj wiemy już o Ziemi wiele więcej: Jest to kula, lecz nieznacznie spłaszczona. Ziemia kręci się wokół ziemskiej osi, która przechodzi przez jej środek. Miejsca, w których oś ta przecina powierzchnię ziemi, nazywamy biegunami. Jeden z biegunów nazywamy północnym, drugi –południowym.Linię, przechodzącą na powierzchni ziemi w środku, nazywamy równikiem. Rozmiary Ziemi : Średnica Ziemi na równiku wynosi 12 756 km. Średnica pomiędzy biegunami to 12 713 km. Obwód Ziemi wokół równika wynosi 40 075 km. Najtrafniejszym modelem Ziemi jest globus. Kula ziemska została podzielona na 24 strefy czasowe. Jeżeli podróżujemy w kierunku na wschód, musimy przy każdym przekroczeniu strefy czasowej przesunąć zegarek o godzinę naprzód. Przy podróżowaniu na zachód musimy cofać zegarki.

Oceany Ponad dwie trzecie powierzchni naszej Ziemi pokrywają wody oceanów i mórz. Największą powierzchnią wodną na Ziemi jest Ocean Spokojny (Pacyfik). Obmywa brzegi trzech kontynentów Ameryki, Azji i Australii. Ocean Atlantycki (Atlantyk) leży pomiędzy Europą i Afryką z jednej strony , a Ameryką po drugiej stronie. W większości na południowej półkuli, między Afryką, Azją i Australią, rozciąga się Ocean Indyjski. Ocean Północny Lodowaty oblewa biegun północny. Przez większość roku jego przeważająca część jest skuta lodem. Żegluga jest tam trudna i niebezpieczna.

Kontynenty Największym kontynentem jest Azja. Znajdziemy na niej rozległe równiny, niegościnne pustynie, puszcze tropikalne i najwyższe góry świata – Himalaje. Tak samo rozległa jest Ameryka. Dzielimy ją na Amerykę Północną i Amerykę Południową. Znajdziemy tu wiecznie zaśnieżone równiny, stepy i pustynie, lecz także puszcze tropikalne. Kolejną częścią świata jest Afryka, zwana także czarnym kontynentem. Rozciąga się na niej największa pustynia świata Sahara, rozległe stepy i wzdłuż równika bujne lasy równikowe. Niegościnna dla ludzi, jest więc zupełnie niezamieszkała Antarktyda. Pokrywa ją wieczny lód i śnieg. W odróżnieniu od niej Europa jest najgęściej zaludnioną częścią świata. Od Azji nie oddziela jej jedyna naturalna przeszkoda, ale wyłącznie granica określona przez ludzi. Najmniejszym kontynentem jest Australia z Oceanią. Znajdziemy tu odmienne rośliny i zwierzęta niż na innych kontynentach.

Zaznacz na mapie kontynenty!

Ziemia jest podzielona na ....... stefy czasowe. Wpisz brakujące wyrazy: Do poznania, że Ziemia jest ............., ludzie doszli dopiero w XV wieku. Ziemia kręci się wokół ziemskiej ........ . Linię, przechodzącą na powierzchni ziemi w środku, nazywamy ...................... . Najtrafniejszym modelem Ziemi jest .................... . Ziemia jest podzielona na ....... stefy czasowe. Ląd Ziemi tworzy przede wszystkim ............ kontynentów - ......................., ...................., ....................., .........................., ........................., .......................... . Największą powierzchnię wodną stanowią oceany - .........................., ..........................., ..........................., .............................. . Najwyższą gorą świata jest ................. ......................... .

Wpisz do mapki oceany i kontynenty!