Geodezyjny monitoring elementów środowiska WYKŁAD 3 Przegląd klasycznych rozwiązań Dr hab. inż. Andrzej Kwinta Katedra Geodezji Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytet Rolniczy w Krakowie e-mail: akwinta@ur.krakow.pl rok akad. 2015/2016

POZYSKANIE DANYCH POMIARY W GEODEZJI GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 POZYSKANIE DANYCH POMIARY W GEODEZJI METODY NIEGEODEZYJNE kształt położenie zmiany geometryczne długości kąty różnice wysokości „położenie” METODY GEODEZYJNE dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 1 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Pomiary geodezyjne Długości Położenie Wysokości Kąty GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiary geodezyjne Długości Położenie Wysokości Kąty dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 2 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

W starożytnym Rzymie posługiwano się miarami związanymi GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar długości W starożytnym Rzymie posługiwano się miarami związanymi z przeciętną długością kroku człowieka: 1 passus = około 2 kroki, 75 passus = stadium. 1 pes = około 30 cm, dzieli się na 12 unciae 1 unciae = około 2,5 cm 1 pes miary st. RZYMU miary anglosaskie 11,6” miary układu metrycznego 30 cm dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 3 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Przyrządy do pomiarów długości: GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar długości Przyrządy do pomiarów długości: przymiary wstęgowe (taśmy, ruletki, druty – bezpośredni pomiar długości) dalmierze optyczne (kąt paralaktyczny) dalmierze elektromagnetyczne (wykorzystanie fal elektromagnetycznych) system GPS (system pozycjonowania) dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 4 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Pomiar długości Przyrządy: Suwmiarki Liniały Łaty Ruletki Taśmy GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar długości Bezpośrednie pomiary długości Przyrządy: Suwmiarki Liniały Łaty Ruletki Taśmy Druty inwarowe dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 5 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Dokładność położenia punktu : 1,0 m w poziomie ± GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar długości Dalmierz optyczny to np. teodolit, niwelator - odległość mierzona dalmierzem nitkowym (o stałym kącie paralaktycznym), przy poziomej osi celowej gdzie: k,c - stałe dalmierza Dokładność położenia punktu : 1,0 m w poziomie ± dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 6 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Pomiar długości GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar długości Dalmierze elektromagnetyczne dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 7 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Przykładowy przyrząd: Disto D8 Leica GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar długości Przykładowy przyrząd: Disto D8 Leica dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 8 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Przykładowy przyrząd: Disto D8 Leica GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Przykładowy przyrząd: Disto D8 Leica dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 9 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

POŚREDNIE POMIARY DŁUGOŚCI GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar długości POŚREDNIE POMIARY DŁUGOŚCI wyznaczanie długości odcinków za pomocą pomocniczych konstrukcji geometrycznych c.d POMIAR: CD, a, b, g, d dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 10 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Kąt poziomy Kąt pionowy Pomiar kątów GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar kątów Kąt poziomy Kąt pionowy dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 23 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Przyrządy do pomiaru kątów poziomych: GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar kątów Przyrządy do pomiaru kątów poziomych: teodolit klasyczny cyfrowy goniometr busola dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 24 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

TEODOLIT Zasada działania: Pomiar kątów GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar kątów TEODOLIT Zasada działania: dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 25 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Metody pomiaru kątów poziomych – metoda pojedynczego kąta GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar kątów Metody pomiaru kątów poziomych – metoda pojedynczego kąta 1. Wycelowanie na lewe ramię kąta i odczyt w I położeniu lunety 2. Wycelowanie na prawe ramię kąta i odczyt w I położeniu lunety 3. Obrócenie lunety przez zenit i instrumentu o 180 stopni 4. Wycelowanie na prawe ramię kąta i odczyt w II położeniu lunety 5. Wycelowanie na lewe ramię kąta i odczyt w II położeniu lunety 6. Obliczenie kąta dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 26 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Przykład zastosowania GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar kątów Przykład zastosowania Wyznaczenie punktu na prostej Metoda biegunowa dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Wysokość bezwzględna – pomiar odległości GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar wysokości CEL : Określenie współrzędnej Z punktu w stosunku do powierzchni odniesienia, którą jest geoida zerowa Wysokość bezwzględna – pomiar odległości od poziomu odniesienia wzdłuż kierunku pionu do wyznaczanego punktu Wysokość względna – pomiar odległości Od poziomu przyjętego jako poziom odniesienia Wzdłuż kierunku pionu do wyznaczonego punktu dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 27 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

METODY POMIAROWE: GPS Niwelacja geometryczna (precyzyjna, techniczna) GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar wysokości METODY POMIAROWE: GPS Niwelacja geometryczna (precyzyjna, techniczna) Niwelacja trygonometryczna (tachimetria) Niwelacja barometryczna Niwelacja hydrostatyczna dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 28 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

SPRZĘT UŻYWANY DO NIWELACJI: GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 NIWELACJA GEOMETRYCZNA Pomiar wysokości SPRZĘT UŻYWANY DO NIWELACJI: niwelatory - libelowe, - automatyczne, - kodowe. łaty niwelacyjne, żabki niwelacyjne, dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 29 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Automatyczny precyzyjny Na2002 Leica GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Z przekładaną lunetą Libellowy NIWELATOR Automatyczny precyzyjny Niwelator kodowy - cyfrowy niwelator z automatycznym odczytem przez porównanie otrzymanego z przetwornika CCD obrazu łaty ze wzorcem zapisanym w pamięci instrumentu. Na2002 Leica dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 30 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

HB=HA+(Ow-Op)=HA+DhAB GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 NIWELACJA GEOMETRYCZNA Pomiar wysokości Niwelacja ze środka HB=HA+(Ow-Op)=HA+DhAB dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 31 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

HB=HA+i-O Niwelacja w przód Pomiar wysokości GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 NIWELACJA GEOMETRYCZNA Pomiar wysokości Niwelacja w przód HB=HA+i-O dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 31 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Wyznaczyć wysokość punktu B gdy znamy wysokość punktu A GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 NIWELACJA TRYGONOMETRYCZNA Pomiar wysokości Wyznaczyć wysokość punktu B gdy znamy wysokość punktu A dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 32 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Niwelator z kręgiem poziomym. GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar wysokości Niwelacja powierzchniowa – metoda punktów rozproszonych Niwelator z kręgiem poziomym. dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 33 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Wyznaczenie wysokości obiektu – np. linia energetyczna GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar wysokości Wyznaczenie wysokości obiektu – np. linia energetyczna dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 33 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Tachi + metria = szybki pomiar GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Tachimetria Pomiar wysokości Tachimetria = Tachi + metria = szybki pomiar Technologia pomiarowa służąca do równoczesnego pomiaru sytuacji i elementów wysokościowych D Dh dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 34 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Pomiar wysokości GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Tachimetria Pomiar wysokości dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 35 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Tachimetr klasyczny - teodolit GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Tachimetria Pomiar wysokości Tachimetr klasyczny - teodolit Tachimetr autoredukcyjny Tachimetr elektroniczny dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 36 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Obecnie pełna automatyzacja procesu pomiarowego GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Pomiar wysokości Obecnie pełna automatyzacja procesu pomiarowego Pomiar tachimetrem elektronicznym Rejestracja danych w instrumencie Zczytanie danych do komputera Wykreślenie mapy dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 37 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Zapraszam na kolejny wykład GEODEZYJNY MONITORING ELEMENTÓW ŚRODOWISKA rok akad. 2015/2016 Zapraszam na kolejny wykład dr hab. inż. Andrzej Kwinta Str. 38 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie