każdy rysunek powinien być opatrzony Temat nr 4 : Tabliczki tytułowe ( PN-ISO 7200:1994 ) każdy rysunek powinien być opatrzony tabliczką tytułową tabliczka tytułowa powinna składać się z jednego lub kilku przylegających prostokątów

( nad lub po lewej stronie strefy identyfikacyjnej ) podawane informacje powinny być pogrupowane w prostokątnych strefach : strefa identyfikacyjna jedna lub więcej stref dla dodatkowych informacji ( nad lub po lewej stronie strefy identyfikacyjnej )

STREFA IDENTYFIKACYJNA Informacje obowiązkowe : numer rejestracyjny lub identyfikacyjny tytuł rysunku - nazwę prawnego właściciela rysunku a b c

umieszcza się w prawym dolnym rogu tabliczki tytułowej ; obramowanie linią 0,7 mm 170 max c b a

170 max c b a

170 max c b a

STREFY INFORMACJI DODATKOWYCH wskazówki – podaje się wtedy, gdy rysunki nie mogą być bez nich właściwie odczytane symbol metody rzutowania (metoda pierwszego lub trzeciego kąta rzutowania) podstawowa podziałka rysunku jednostka długości (gdy jest inna niż milimetr )

dane techniczne np. wykończenie powierzchni, tolerancji geometrycznych dane porządkowe -) format arkusza -) data pierwszego wydania rysunku -) symbol weryfikacji ( umieszczony w polu a) -) data i skrócony opis weryfikacji ( może być poza tabliczką lub na oddzielnym dokumencie ) -) inne dane np. podpisy osób odpowiedzialnych

rysunki wieloarkuszowe gdy oznaczone są tym samym numerem identyfikacyjnym lub rejestracyjnym arkusz nr n/p n – numer arkusza p – całkowita liczba arkuszy

z wyjątkiem pierwszego Uwaga : skrócone tabliczki tytułowe (tylko ze strefą identyfikacyjną) mogą być stosowane na wszystkich arkuszach, z wyjątkiem pierwszego

Temat nr 5 : Części arkusza rysunkowego ( PN-ISO 9431:1994 ) Powierzchnię arkusza dzieli się na : część rysunkową część tekstową (opisową ) tabliczkę tytułową

część rysunkowa rysunki rozmieszcza się w układzie rzędów i kolumn rysunek główny – w lewym górnym rogu arkusza układ rysunków nie może kolidować z miejscami zagięć arkusza do formatu A4

2. część tekstowa - podaje się wszystkie informacje konieczne do zrozumienia treści rysunku ( oprócz tych, które umieszcza się bezpośrednio przy rysunku ) : a) objaśnienia (specjalnych symboli, określeń skrótów, jednostek wymiarowych ) b) instrukcje (dot. materiału, realizacji, obróbki powierzchni, itp. ) c) powołania (dot. rysunków uzupełniających lub dokumentów związanych ) d) rysunek orientacyjny e) tabliczkę zmian

Przykłady : część rysunkowa część tekstowa tabliczka tytułowa

część rysunkowa część tekstowa tabliczka tytułowa

Oznaczenie Przedmiot zmian Data Podpis 5 mm (min) objaśnienia instrukcja powołania rys. orientacyjny tabliczka zmian tabliczka tytułowa

Temat nr 6 : Pismo ( PN-EN ISO 3098-0 : 2002 PN-EN ISO 3098-2 : 2002

Zasady ogólne a) odstępy miedzy znakami – dwukrotna grubość linii pisma można zmniejszyć do jednej grubości linii wymiary – wielkość nominalną określa wysokość zarysu wielkich liter 1,8 mm ; 2,5 mm ; 3,5 mm ; 5 mm ; 7 mm ; 10 mm ; 14 mm ; 20 mm c) kąt nachylenia pisma pochyłego – 75o

rodzaje pisma pismo rodzaju A ( proste lub pochyłe ) (14/14)h pismo rodzaju B (proste - zalecane lub pochyłe) (10/10)h

Temat nr 7 : Wymagania dotyczące rzutów ( PN-ISO 128-30:2006) * stosuje się trzy różne metody * metodę oznaczania strzałkami ( zalecana) rzutowanie według metody pierwszego kąta (metoda E ) rzutowanie według metody trzeciego kąta (metoda A)

METODA OZNACZANIA STRZAŁKAMI 1. Postanowienia ogólne rzut dający najwięcej informacji o przedmiocie powinien być stosowany jako widok z przodu lub rysunek główny każdy rzut (oprócz głównego) powinien być jasno zidentyfikowany wielką literą, powtórzoną blisko strzałki identyfikującej kierunek rzutowania

literę umieszcza się nad strzałką lub z prawej strony (zgodnie z kierunkiem czytania ) oznaczone rzuty dopuszcza się umieszczać dowolnie względem rysunku głównego wielkie litery identyfikujące rzuty umieszcza się nad rzutami

A B C D F E A symbol graficzny

2. Wybór rzutów ( łącznie z przekrojami i kładami ) należy ograniczyć liczbę widoków, przekrojów i kładów do niezbędnego minimum unikać niewidocznych zarysów i krawędzi unikać zbytecznego powtarzania szczegółów

3. Rzuty cząstkowe gdy nie ma potrzeby rysowania pełnego rzutu – stosuje się rzut cząstkowy ograniczony linią ciągłą cienką zygzakową przedmioty symetryczne – mogą być rysowane jako część z całości z pokazaniem linii symetrii

X Y 4. Specjalne położenie rzutu gdy jest to konieczne można umieszczać rzut w innym położeniu niż wskazane strzałką identyfikującą należy kolejno podać: identyfikację rzutu ( wielka litera) strzałkę o zarysie łuku c) kąt obrotu X Y

RZUTOWANIE wg METODY PIERWSZEGO KĄTA (b) (e) (f) (c) (d) symbol graficzny

RZUTOWANIE wg METODY TRZECIEGO KĄTA (b) (e) (f) (c) (d) symbol graficzny