SŁOŃCE Nasza najbliższa gwiazda.

Słońce jest gwiazdą centralnego Układu Słonecznego. Krąży wokół niej Ziemia, inne planety tego układu, planety karłowate oraz ciała Układu Słonecznego. Słońce jest najjaśniejszym obiektem na niebie i głównym źródłem energii docierającej do Ziemi.

Słońce oglądane wygląda zazwyczaj jak idealnie gładka tarcza, świecąca oślepiającym, żółtym światłem. Jest gigantyczną kulą plazmową. Chociaż jest od dawna intensywnie badana, wiele dotyczących jej kwestii pozostaje nadal nierozstrzygniętych.

Słońce powstało z obłoku materii gazowo – pyłowej około 4.5 miliarda lat temu. Jest gwiazdą drugiej generacji. Oznacza to, że część obłoku molekularnego, z którego powstało Słońce pochodziła z pozostałości po wybuchu gwiazdy supernowej.

4.5 miliarda lat temu pod wpływem grawitacji obłok materii gazowo – pyłowej stawał się coraz gęstszy. Pierwsze reakcje termojądrowe rozpoczęły się gdy temperatura we wnętrzu Słońca osiągnęła wartość ponad 10 milionów stopni. Planety powstały z zewnętrznych, odrzuconych warstw obłoku gazowo – pyłowego.

Na co dzień obserwujemy tylko zewnętrzną warstwę Słońca. Warto jednak wiedzieć co znajduje się w środku...

Słońce jest kulą zjonizowanego gazu. Składa się z helu, wodoru i pierwiastków ciężkich. Utrzymywana jest w równowadze hydrostatycznej dzięki sile grawitacji. Temperatura Słońca rośnie wraz z głębokością. Wyróżnia się trzy różne obszary wewnątrz Słońca.

Znajduje się najgłębiej Słońca, więc jest tu najwyższa temperatura, która sięga aż do K. Jądro jest zbudowane z 40% wodoru. Tutaj powstaje 95% energii wytwarzanej przez Słońce. JĄDRO

Ponad jądrem znajduje się otoczka, której temperatura jest zbyt mała, by zachodziły w niej reakcje termojądrowe. Występują grawitacyjne drgania własne, które niosą informację o warunkach fizycznych w najgłębszych obszarach Słońca. OTOCZKA

Nie można zapomnieć także o fotosferze, która otacza największą gwiazdę. Ma strukturę ziarnistą. Pochodzi z niej prawie całe promieniowanie Słońca. Duży wpływ na fotosferę mają pola magnetyczne znajdujące się w chromosferze, która znajduje się ponad fotosferą.

Tak jak wspomniałam wcześniej na Słońcu występują silne pola magnetyczne, które widoczne są jako plamy. Możemy je obserwować przez lunetę lub lornetkę, oczywiście zabezpieczoną specjalnym filtrem.

Plamy słoneczne są wynikiem stykania się prądów cyrkulacyjnych poruszających się w różnych kierunkach. W miejscach niewielkiego podwyższenia pola, obserwuje się jaśniejsze miejsca tworzące - flokule. Plamy i pory (ciemne obszary) powstają tam, gdzie są silne pola (na zdjęciu obok).

Skutkiem nieregularności pól magnetycznych są rozbłyski słoneczne. W czasie takiego wybuchu zostaje uwolniona ogromna energia, która po dotarciu do naszej planety wpływa na atmosferę, tworząc zorze polarne. Innym skutkiem jest szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe, które wpływa na urządzenia elektryczne.

Przyszłość naszej gwiazdy...

Słońce aktualnie jest żółtym karłem. Gdy wyczerpią się zapasy wodoru, Słońce zmieni się w czerwonego olbrzyma i prawdopodobnie pochłonie trzy najbliższe mu planety, potem odrzuci swoje zewnętrzne warstwy i będzie zapadało się pod własnym ciężarem zmieniając się w białego karła. Przez wiele miliardów lat będzie stygło, następnie stanie się czarnym karłem.

Słońce jest także ogromnym zagrożeniem...

Bezpośrednia obserwacja Słońca może spowodować uszkodzenie lub utratę wzroku. NIE WOLNO patrzeć na Słońce ani gołym okiem, ani także przez okulary przeciwsłoneczne. Obserwacja przez przyrządy do tego nieprzystosowane (jak np. lornetki) prowadzić może do trwałego uszkodzenia siatkówki oka.

Ciekawostka...

Co 11 lat Słońce osiąga maksimum swojej aktywności. Wtedy możemy zobaczyć więcej plam, rozbłysków i wyrzutów materii ze Słońca. Aktywność ta ma ogromny wpływ na nasze otoczenie. Wtedy systemy nawigacyjne nie pracują poprawnie, pojawiają się także problemy z łącznością satelitarną.

Prezentację opracowała Teresa Walas z IIB.