O Bogu w Trójcy Stworzycielu II

Wszechobecność Tak bliski, ponieważ tak inny „Bliżej mnie, niż ja sam siebie” (Św. Augustyn)

Pismo Święte Ps 139,7-12: Gdzież odejdę daleko od Twojego ducha? Gdzie ucieknę od Twego oblicza? Gdy wstąpię do nieba, tam jesteś; jesteś przy mnie, gdy się w Szeolu położę. Gdybym wziął skrzydła jutrzenki, zamieszkał na krańcu morza, tam również Twa ręka będzie mnie wiodła i podtrzyma mnie Twoja prawica. Jeśli powiem: „Niech mię przynajmniej ciemności okryją i noc mnie otoczy jak światło”, nawet ciemność nie będzie ciemna dla Ciebie, a noc jak dzień zajaśnieje. Dz 17,28: W Nim bowiem żyjemy, poruszamy się i jesteśmy.

Bóg jest zatem we wszystkich rzeczach przez swoją moc, ponieważ wszystko podlega Jego potędze. Jest we wszystkim przez obecność dlatego, że wszystko jest odkryte i jawne Jego oczom. Jest też we wszystkim przez istotę, ponieważ jest obecny we wszystkim jako przyczyna istnienia, jak już zostało powiedziane (Św. Tomasz z Akwinu, ST 1,8,3).

1. Per praesentiam - Przez obecność. Bóg widzi wszystko. Wszystko dzieje się w Jego obecności. 2. Per potentiam - Przez moc. Wszystko podtrzymuje w istnieniu. 3. Per essentiam - Przez istotę. Jest wszędzie całym sobą. Jego istota jest tym samym, co Jego działanie.

Deus totus est ubique, totus in omni loco, et totus sine loco

„W przystępie gniewu ukryłem na krótko przed tobą swe oblicze” (Iz 54,8) „Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się” (Rdz 3,10) „Zapytany przez faryzeuszów, kiedy przyjdzie królestwo Boże, odpowiedział im: „Królestwo Boże nie przyjdzie w sposób dostrzegalny; i nie powiedzą: „Oto tu jest” albo: „Tam”. Oto bowiem królestwo Boże pośród was jest” (Łk 17,20-21)

Niezmienność Boga Jk 1,17: „Każde dobro, jakie otrzymujemy, i wszelki dar doskonały zstępują z góry, od Ojca świateł, u którego nie ma przemiany ani cienia zmienności”. Ps 102,26-28: „Ty niegdyś osadziłeś ziemię i niebo jest dziełem rąk Twoich. Przeminą one, Ty zaś pozostaniesz. I jak szata się zestarzeją; Ty zmieniasz je jak odzienie i odmieniają się, Ty zaś jesteś zawsze ten sam i lata Twoje nie mają końca”. Ml 3,6: „Ponieważ Ja, Pan, nie zmieniam się, dlatego wy, synowie Jakuba, nie zostaliście wyniszczeni”. Ps 33,11: „Zamiar Pana trwa na wieki; zamysły Jego serca – z pokolenia na pokolenie” CZY TYLKO NIEZMIENNOŚĆ MORALNA?

1Kor 10,13: Wierny jest Bóg i nie dozwoli was kusić ponad to, co potraficie znieść, lecz zsyłając pokusę, równocześnie wskaże sposób jej pokonania. Rz 11,29: Bo dary łaski i wezwanie Boże są nieodwołalne.

Bóg cierpi? Impassibilitas Dei

Bóg jak kamień?

Doniosła zmiana perspektywy A. Czy Bóg może kochać i być niecierpiętliwy? B. Czy cierpienie Chrystusa mogło nie dotknąć Boskiej natury? C. Czy Bóg może być uznany za doskonałego Stwórcę, jeżeli nie współcierpi ze swoim stworzeniem? D. Czy Bóg może być niecierpiętliwy i być Bogiem Przymierza?

„Bóg to wielki współtowarzysz, który rozumie świat i razem z nim cierpi.[...] Jego rola nie polega na zwalczaniu sił twórczych przy pomocy innych sił twórczych, siły zniszczenia przy pomocy innych sił zniszczenia. Rola ta ujawnia się w cierpliwym działaniu przemożnej racjonalności Jego pojęciowej harmonizacji. Nie tworzy On świata, lecz zbawia go. Jest poetą świata, który z czułą cierpliwością prowadzi go mocą swej wizji prawdy, piękna i dobra”. (W HITEHEAD )

Odpowiedź Doskonała miłość

Uczucia w Bogu? Miłość widziana z różnych stron

Współczucie I. Zrozumieć trudną sytuację kogoś innego poprzez jakieś psychiczne utożsamienie z nim. II. Doświadczyć uczuć, które są adekwatne do sytuacji cierpiącego. Nie muszą to oczywiście być te same uczucia, których doświadcza cierpiący. III. Podjąć działania, które prowadzą do zmniejszenia cierpienia drugiej osoby. Współczucie kojarzymy przede wszystkim z wczuciem w złą sytuację drugiej osoby. Ściśle rzecz biorąc oznacza ono także umiejętność wczucia się w stan drugiej osoby, gdy doświadcza ona pozytywnych uczuć czy zdarzeń.

„Czyż więc ‘przekonywać o grzechu’ - nie musi równocześnie znaczyć: ‘objawiać cierpienie? Objawiać ból’, niepojęty i niewyrażalny, jaki z powodu grzechu w jego antropomorficznej wizji Księga święta zda się dostrzegać w ‘głębokościach Bożych’, w samym niejako sercu nieogarnionej Trójcy? Kościół, czerpiąc natchnienie z Objawienia, wierzy i wyznaje, że ‘grzech jest obrazą Boga’. Co odpowiada tej ‘obrazie’ w niezgłębionym życiu Ojca, Syna i Ducha Świętego, temu odrzuceniu Ducha, który jest Miłością oraz Darem? Pojęcie Boga, jako Bytu absolutnie doskonałego, wyłącza z pewnością wszelki ból pochodzący z braku czy zranienia; jednakże w ‘głębokościach Bożych’ jest miłość ojcowska, która w języku biblijnym wobec grzechu człowieka posuwa się aż do słów: ‘żal mi, żem stworzył człowieka’ (por. Rdz 6,7). ‘Kiedy (...) Pan widział, że wielka jest niegodziwość ludzi na ziemi (...) żałował, że stworzył ludzi na ziemi, i zasmucił się (...) Pan rzekł: „żal mi, że ich stworzyłem’ (Rdz 6,5-7). Najczęściej jednak Pismo Święte mówi nam o Ojcu, który współczuje człowiekowi, dzieląc jakby jego ból. Ostatecznie ów niezgłębiony i niewypowiedziany ‘ból’ Ojca zrodzi nade wszystko całą przedziwną „ekonomię miłości odkupieńczej” w Jezusie Chrystusie, ażeby - poprzez ‘mysterium pietatis’ - Miłość mogła się okazać potężniejsza od grzechu w dziejach człowieka. Ażeby zwyciężył ‘Dar’ [...] Na ustach Chrystusa Odkupiciela, w którego człowieczeństwie dokonuje się „cierpienie” Boga, pojawi się słowo wyrażające odwieczną Miłość pełną miłosierdzia: ‘Żal Mi’ (Por. Mt 15,32; Mk 8,2). Jan Paweł II, Dominum et Vivificantem, 39.