Paulina Ziębiec ZiIP WGIG Fizyka współczesna Kraków,

Wilhelm Roentgen – jego odkrycie zmieniło nasze życie Profesor fizyki 8 listopada 1895 odkrył nowy typ promieniowania w 1901 roku został uhonorowany pierwszą Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki - "za nadzwyczajne zasługi oddane poprzez odkrycie promieni noszących jego imię".

Nauce pomógł przypadek Röntgen badał promienie katodowe i dokonał niezwykłego odkrycia. Roentgen przy badaniu promieni katodowych posługiwał się lampą Crookesa, obecnie zwaną lampą elektronopromieniową

Laboratorium W.C. Röntgena, Uniwersytet w Würzburgu

Zdjęcie ręki żony Roentgena Prześwietlenie ręki promieniami Roentgena. Ilustracja pochodzi z roku 1896

fotografia lampy rentgenowskiej

Lampa rentgenowska Schemat lampy rentgenowskiej

Emisja promieniowania hamowania Krótkofalowa granica widma ciągłego promieniowania hamowania Emisja promieniowania hamowania

Widmo promieniowania X Przykładowy kształt widma fotonów emitowanych z lampy rentgenowskiej

Promieniowanie rentgenowskie Promieniowanie rentgenowskie jest rodzajem promieniowania elektromagnetycznego o długości fali znajdującej się pomiędzy widmem promieniowania UV i gamma (10 pm do 10 nm).

Źródła promieniowania X Źródłem promieniowania X są: aparat rentgenowski, reaktor jądrowy, akcelerator pierwiastki promieniotwórcze wiele obiektów astronomicznych.

Źródła promieniowanie X Stephanix D2RS cyfrowy aparat RTG akcelerator

Własności promieni X Promienie rozchodzą się prostoliniowo Są niewidzialne Pobudzają ciała do fluorescencji Powodują jonizację powietrza Przenikają przez szkło, czarny papier, nawet przez pliki metalowe. Zaczerniają klisze fotograficzną Rozchodzą się w próżni z prędkością światła 3×108m/s Silnie oddziaływają na tkanki żywe ( wywołują jonizację plazmy komórkowej), niszczą chore komórki Posiadają działanie bakteriobójcze

Zastosowanie promieni X  W medycynie : diagnostyka i terapia ( prześwietlenia płuc, kości, obserwacji narządów) rentgenoterapii do naświetleń schorzeń skóry  w technice i przemyśle – rentgenodefekto pia badanie uszkodzeń np. skrzydeł samolotów kontrola materiałów sprawdzenie izolacji i uszkodzeń badanie struktury ciał, zwłaszcza metali  badanie i konserwacja surowców, artykułów spożywczych  badanie struktury kryształów

Zdjęcie rentgenowskie - drugie oczy stomatologa

Badanie RTG

Dziękuje za uwagę

Literatura Sz. Szczeniowski, Fizyka doświadczalna, cz.V: Fizyka atomu,, PWN Warszawa, 1976 Skrypt dla studentów Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków D. Halliday, R.Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki, str. 85 – 88, PWN,2003 Katarzyna Kotynia*, Jacek Filipecki, Zastosowanie promieniowania rentgenowskiego w medycynie