WPŁYW OSIĄGNIĘĆ TECHNICZNYCH XXI WIEKU NA KONDYCJĘ ZDROWOTNĄ DZIECI I MŁODZIEŻY

Intensywny rozwój technologiczny, który nastąpił na początku XX wieku i trwa do dziś przyniósł wiele rozwiązań, które w znacznym stopniu ułatwiły człowiekowi pracę i codzienne życie, a także sprawiły, iż stało się ono o wiele bardziej atrakcyjne.

Jednocześnie…rozwój komputeryzacji, zwiększenie oferty programów telewizyjnych, rozwój motoryzacji i wprowadzenie w życie wielu innych udogodnień sprawił, że człowiek stał się bardziej wygodny i ograniczył swoją aktywność do minimum… Wszystkie te wynalazki poza ułatwieniem codziennej egzystencji sprawiły, że człowiek mniej się rusza, podupada na zdrowiu…

Postęp technologiczny Ułatwienie w pracy i w czynnościach życia codziennego (samochody, winda, maszyny, komputery, telefony itp.) Problemy zdrowotne, tzw. choroby cywilizacyjne: Stresy, depresja Wady wzroku Otyłość Cukrzyca Schorzenia kardiologiczne Choroby nowotworowe Wady genetyczne Alergie Osteoporoza Bóle kręgosłupa Wady postawy Brak ruchu

Postęp technologiczny Brak ruchu Obniżenie ogólnej sprawności i wydolności organizmu Osłabienie siły mięśni i zaburzenia równowagi Zaburzenia postawy ciała Wady postawy

-głowa ustawiona prosto –nad klatką piersiową, biodrami i stopami  Postawa prawidłowa -głowa ustawiona prosto –nad klatką piersiową, biodrami i stopami - barki na jednym poziomie, nie wysunięte do przodu - łopatki ściągnięte - symetrycznie ustawiona miednica ( kolce biodrowe na jednym poziomie) - na plecach łagodnie zarysowane naturalne krzywizny kręgosłupa - brzuch wciągnięty - mięśnie pośladków napięte - kończyny dolne ustawione równolegle - prawidłowo wysklepione stopy

Dobra postawa zależy od: prawidłowego ukształtowania układu kostno – więzadłowego; dobrze rozwiniętego i wydolnego układu mięśniowego; sprawnie działającego układu nerwowego.

Postawa wadliwa charakteryzuje się takim stanem, kiedy utrzymanie ciała w pionie w różnych pozycjach wymaga nadmiernego wysiłku mięśni oraz zagraża przedwczesnym zużyciem narządu ruchu i podporu.

Wady postawy mogą powodować zaburzenia w budowie i czynnościach wielu narządów i układów organizmu młodego człowieka (występują np.: gorsza wentylacja płuc, utrudniony dopływ krwi do mózgu, utrudniona praca serca, problemy krążeniowe, problemy z chodzeniem, gorsza statyka ciała, zwiększone zużycie energii, poczucie znużenia i nerwowość).

O nieprawidłowej postawie mówimy, gdy: głowa jest wysunięta do przodu lub pochylona w bok klatka piersiowa jest płaska, zapadnięta lub zniekształcona barki wysunięte są do przodu brzuch jest wypukły, wysunięty do przodu lub zwiotczały plecy są zgarbione, zaokrąglone miednica jest pochylona łopatki odstają stopy są płaskie

Przyczyny powstawania wad postawy: Czynniki morfologiczne – przyczyną powstania wad są nieprawidłowości w napięciu mięśniowym spowodowane chorobą, przemęczeniem. Czynniki fizjologiczne związane z zaburzeniami nawyku prawidłowej postawy ciała - dla dzieci z wadą postawy postawa nieprawidłowa jest czymś naturalnym, zwykłymi nie wymagającym wysiłku (często powodem jest krótkowzroczność, osłabienie słuchu, stan psychiczny dziecka)

Czynniki środowiskowe siedzący tryb życia (dzieci na 12-15- godzinny dzień przeciętnie : - od 4 do 7 godzin siedzą w szkole - 2-4 godziny siedzą odrabiając lekcje -około 3 godziny odpoczywają, często też w pozycji siedzącej (oglądanie telewizji, czytanie, praca przy komputerze) - około 1 godziny przeznaczają na spożywanie posiłków brak ruchu na świeżym powietrzu brak ćwiczeń ruchowych

przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji podczas odrabiania lekcji, oglądania TV, gry na komputerze, spożywania posiłków podnoszenie przedmiotów nieprzyjazne dla kręgosłupa i kończyn nieprawidłowo noszony tornister, zakupy źle dobrany materac na łóżku niewłaściwe obuwie długotrwałe czynności statyczne (stanie siedzenie)

Szczególnie niebezpieczne okresy, kiedy pojawiają się wady postawy to: Wiek między 6 – 10 rż. , kiedy następuje zmiana trybu życia, występuje kilkugodzinne przebywanie w pozycji siedzącej Wiek między 12- 15 r.ż. – okres dojrzewania – intensywny przyrost długości kończyn i znaczne osłabienie siły mięśniowej.

Rodzaje wad postawy: Wady kręgosłupa Plecy okrągłe Plecy płaskie Plecy wklęsłe Plecy okrągło-wklęsłe Skolioza

Wady klatki piersiowej Klatka piersiowa lejkowata Klatka piersiowa kurza

Wady kończyn dolnych Wady kolan: kolana koślawe i kolana szpotawe Wady stóp: stopa plaska, stopa płasko-koślawa, stopa szpotawa i stopa wydrążona

WADY KRĘGOSŁUPA Plecy okrągłe – to nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny kręgosłupa. Cechy charakterystyczne: głowa i barki dziecka są wysunięte do przodu łopatki odstają klatka piersiowa jest spłaszczona lub zapadnięta, przykurczona mięśnie grzbietu są osłabione.

Najczęstsze przyczyny tej wady: zaburzenia napięcia mięśniowego słaby wzrok rosnące piersi u dziewczynek nadmierny wzrost choroby (krzywica, gruźlica)

Plecy płaskie – spłaszczenie lub brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. Cechy charakterystyczne: płaska klatka piersiowa, ograniczona jej ruchomość opadnięte barki i wysunięte do przodu odstające łopatki wątła sylwetka upośledzona funkcja amortyzująca kręgosłupa

Plecy wklęsłe – to wada odcinka lędźwiowego kręgosłupa, polega na zwiększonym przodowygięciu kręgosłupa. Przyczyną najczęściej są problemy z napięciem mięśniowym. Często powoduje bóle kręgosłupa lędźwiowego i krzyżowego. Cechy charakterystyczne: pogłębiona lordoza lędźwiowa wypuklenie pośladków wypięty, słaby brzuch

Plecy okrągło – wklęsłe – czyli nadmiernie pogłębiona kifoza piersiowa i lordoza lędźwiowa. Cechy charakterystyczne: głowa, barki i brzuch silnie wysunięte ku przodowi osłabienie mięśni grzbietu w odcinku piersiowym, mięśni pośladkowych i brzucha przykurczenie mięśni klatki piersiowej i odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Skolioza – to wada postawy polegająca na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego . Odchylenia występują w 3 płaszczyznach: w prawo lub w lewo (płaszczyzna czołowa) w przód lub w tył (płaszczyzna strzałkowa) rotacja kręgów (płaszczyzna poprzeczna)

Charakterystyczne cechy: nierówno ustawione barki odstawanie łopatek, asymetria w ich ułożeniu brak symetrii talii krzywo przebiegająca linia kręgosłupa nierówno ustawione biodra zniekształcenia klatki piersiowej, duszności ucisk na narządy wewnętrzne zmniejszenie sprawności fizycznej kompleks psychiczny – garb żebrowy

WADY KLATKI PIERSIOWEJ Klatka piersiowa lejkowata (szewska) – lejkowate zapadnięcie dolnej części mostka i przylegających do niego żeber. Występuje upośledzony mechanizm oddychania, zaburzenia ze strony układu krążenia, apatia, zmęczenie, chorowitość.

Klatka piersiowa kurza – zniekształcony, silnie wysunięty do przodu mostek tworzący uwypuklenie w kształcie dziobu łodzi. Silnie zaburza wydolność układu krążeniowo – oddechowego.

WADY KOŃCZYN DOLNYCH Kolana koślawe – kolana skierowane są do wewnątrz (oś podudzia tworzy z osią uda kąt rozwarty na zewnątrz) – gdy dziecko stoi na baczność kolana opierają się o siebie, a między kostkami stóp jest spora przerwa. Przyczyną tej wady jest nadwaga, zbyt wczesne wstawanie i chodzenie niemowląt, częste siadanie w tzw. siadzie „W”.

Kolana szpotawe – oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz. Gdy dziecko stoi prosto, ze złączonymi stopami, między kolanami tworzy mu się szczelina w kształcie litery „O”.

Wady stóp - stopy chore, zniekształcone (płaskie, koślawe, szpotawe, wydrążone) utrudniają poruszanie się, sprawiają ból i powodują zmęczenie. Wady te polegają na obniżeniu fizjologicznych łuków podeszwy stopy.

Co możesz zrobić żeby było lepiej…? ogranicz siedzący tryb życia; zwiększ aktywność ruchową, zwłaszcza na świeżym powietrzu; naucz się nawyku trzymania prawidłowej postawy ciała i stosuj się do niego w wykonywaniu wszystkich czynności w ciągu dnia (głowa wysoko, łopatki ściągnięte, brzuch wciągnięty, pośladki napięte);

unikaj sytuacji – czynności, które sprzyjają powstawaniu wad postawy; odpoczywaj w dobrej pozycji – śpij w wygodnym łóżku; siedź przy biurku dostosowanym do swojej wysokości, na odpowiednim krześle, przedramiona oprzyj o blat, stopy oprzyj o podłoże ; siedź „aktywnie”; chodź i biegaj po różnym podłożu (łąka, plaża, żwirek);

noś plecak na obydwu ramionach, nie za ciężki; noś zakupy w obydwu rękach, z równo rozłożonym ciężarem, nie za ciężkie; noś wygodne, wyprofilowane obuwie.

Pozycje prawidłowe i nieprawidłowe

Co zatem daje ruch…? stymuluje rozwój intelektualny, fizyczny, motoryczny, psychospołeczny; poprawia postawę dziecka – a prawidłowa postawa to nie tylko ładny wygląd, to przede wszystkim brak dolegliwości bólowych w przyszłości; dostarcza wielu pozytywnych efektów zdrowotnych tj.: redukcja zbędnej wagi, poprawa struktury kości, wzrost siły mięśni;

ruch poprawia odporność organizmu i jego wytrzymałość; sprzyja koncentracji uwagi; redukuje agresję i nadpobudliwość; wpływa na lepszą samoocenę; poprawia relacje społeczne; dzieci, które zażywają ruchu na świeżym powietrzu lepiej śpią, mają lepszy apetyt, lepiej „chłoną”.

Recepta na sukces brzmi: więcej ruchu i zdrowy styl życia

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ