POLSKA POLSKA TURCJA TURCJAGOSPODARKA WSPÓŁPRACA INWESTYCJE Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze Marta Georgijew II Sekretarz And Sokak No: 8/ Çankaya, Ankara T: (0312) F: (0312)

DANE OGÓLNE Stolica: Ankara Waluta: Lira turecka(TL) Powierzchnia: km² Ludność:75 mln Główne miasta Stambuł: 13,52 mln Ankara: 4,42 mln Izmir: 2,80 mln Bursa: 1,73 mln Adana: 1,63 mln Gaziantep: 1,42 mln Konya: 1,11 mln Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

GŁÓWNE OŚRODKI GOSPODARCZE STAMBUŁANKARAIZMIR BURSA - Odzież i tekstylia - Budownictwo- Odzież i tekstylia- Motoryzacja - Maszyny i urządzenia- Meblarstwo- Art. rolno-spożywcze- Odzież i tekstylia - Wyroby metalowe- Art. rolno-spożywcze- Tworzywa sztuczne- Meblarstwo - Tworzywa sztuczne- Przemysł obronny- Turystyka- Wyroby chemiczne - Art. rolno-spożywcze - Maszyny i urządzenia- Sprzęt medyczny- Art. rolno-spożywcze KONYA ANTALYAKAYSERIADANA - Maszyny i urządzenia- Art. rolno-spożywcze- Wyroby metalowe- Maszyny i urządzenia - Motoryzacja- Odzież i tekstylia- Meblarstwo- Art. rolno-spożywcze - Art. rolno-spożywcze- Turystyka- Tekstylia- Odzież i tekstylia - Wyroby metalowe- Sprzęt medyczny - Wyroby chemiczne- Wyroby chemiczne - Wyroby chemiczne- Tworzywa sztuczne - Materiały budowlane- Wyroby metalowe Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze DANE MAKROEKONOMICZNE (*) (*) PKB (mld $) PKB per capita ($) Wzrost PKB (%) +4,0 +5,0 +5,0 Bezrobocie (%) 9,9 8,8 8,7 Inflacja (%) 5,3 5,0 5,0 * wg. zatwierdzonego planu średnioterminowego

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze ROKEKSPORTIMPORT WARTOŚĆ SALDO W tys. USDDynamika %W tys. USDDynamika % W tys. USD , , , , , , , , OBROTY HANDLOWE TURCJI W LATACH

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze WYMIANA HANDLOWA TURCJI GŁÓWNE SEKCJE TURECKIEGO EKSPORTU W 2013 r. (w mld USD) MATERIAŁY I ARTYKUŁY WŁÓKIENNICZE25,52 METALE NIESZLACHETNE I ARTYKUŁY Z METALI NIESZLACHETNYCH22,05 MASZYNY I URZĄDZENIA MECHANICZNE; SPRZĘT ELEKTRYCZNY21,38 POJAZDY, STATKI POWIETRZNE, JEDNOSTKI PŁYWAJĄCE16,59 PERŁY NATURALNE LUB HODOWLANE16,32 PRODUKTY MINERALNE11,58 TWORZYWA SZTUCZNE I ARTYKUŁY Z NICH7,44 PRODUKTY POCHODZENIA ROŚLINNEGO6,43 GOTOWE ARTYKUŁY SPOŻYWCZE6,06 PRODUKTY PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO5,63 INNE13,49

TEKSTYLIA  Turcja plasuje się na 8 miejscu na świecie pod wzlędem wielkości produkcji bawełny i na 4 miejscu pod względem konsumpcji bawełny.  Roczna produkcja tekstyliów (wyrobów włókienniczych i odzieży) wynosi około 30 mld USD i stanowi 8% PKB kraju.  Turcja zajmuje 9-tą pozycję wśród eksporterów tkanin odzieżowych na świecie. Udział sektorów włókienniczego i odzieżowego w wartości eksportu wynosi obecnie 17%.  W Turcji funcjonuje około producentów tkanin i oddzieży, którzy zatrudniają blisko 1 mln pracowników. Produkcja tekstyliów skoncentrowana jest głównie w Stambule, Izmirze, Denizli, Bursie, Kahramanaras i Gaziantep. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Kod Dział CNEksportImportObrotySaldo 50Jedwab Wełna, przędza Bawełna Inne roślinne materiały włókiennicze (w tym przędza papierowa i tkaniny z przędzy papierowej) Włókna chemiczne ciągłe Włókna chemiczne cięte Tkaniny impregnowane, laminowane, techniczne Dzianiny Obroty handlowe Turcji w 2013 r. – surowce, tkaniny, dzianiny (w USD) Turcja jest producentem i eksporterem tekstyliów i surowców do ich produkcji, jednak zdecydowanie więcej importuje niż eksportuje wszystkich surowców do produkcji tekstyliów, zarówno naturalnych, jak i syntetycznych. Źródło: opracowanie WPHI na podstawie danych TurkStat

Turcja importuje tkaniny i surowce do ich produkcji głównie od następujących partnerów handlowych: KrajUdział w imporcie tekstyliów i surowców do ich produkcji Chiny 18,8% USA 10,2% Indie 7,5% Indonezja 7,2% Włochy 6,3% Niemcy 5,2% Turkmenistan 4,7% Wietnam 4,3% Grecja 3,2% Egipt 3,1% Korea PŁd. 2,8% Bangladesz 2,1% Pakistan 2,0% Źródło: Istanbul Textile and Apparel Exporters’ Association 2013

Polska odnotowuje ujemne saldo obrotów handlowych z Turcją w zakresie tekstyliów i surowców do ich produkcji, z wyjątkiem pozycji ozanczonej kodem CN 53 - Inne roślinne materiały włókiennicze 2013 (USD)2012 (USD) EksportImportObrotySaldoEksportImportObrotySaldo W pozostałych pozycjach obrotów handlowych dotyczących surowców, włókien i tkanin Polska odnotowuje saldo ujemne. Najwyższe wartości polskiego eksportu odnotowano w 2013 r. w następujących działach: włókna chemiczne cięte USD włókna chemiczne ciągłe USD tkaniny impregnowane, laminowane, techniczne USD wata, filc, powrozy, liny, linki USD Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze KodDział CNImport z Polski do Turcji 2013 Eksport turecki do Polski 2013 Saldo dodatnie dla Polski 5305włókna kokosowe, manila, ramia, agawa 169 USD0 USD169 USD 5306przędza lniana USD0 USD USD 5308przędza z konopii USD0 USD USD 5309tkaninay lniane barwione USD9.734 USD USD

Szanse na zwiększenie polskiego eksportu do Turcji surowców i tkanin do ich produkcji: 1) przędza lniana i tkaniny lniane barwione 2) włókna chemiczne, tkaniny techniczne, liny Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

ODZIEŻ Turcja jest 7 pod wzlgędem wielkości dostawcą odzieży na świecie i 3 w UE. Wartość tureckiego eksportu odzieży w 2013 r. wyniosła 15 miliardów USD. Najczęściej eksportowane są t-shirty i swetry. Wartość eksportu samych t-shirtów wyniosła w 2013 r. 3,3 mld USD a swetrów 1,6 mld USD. Turcja jest drugim co do wielkości producentem na świecie wyrobów pończoszniczych. Wartość eksportu tych wyrobów w 2013 r. wyniosła 1,2 mld USD. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

2013 (USD)2012 (USD) KodDział CN EksportImportObrotySALDOEksportImportSALDO 61 Odzież i dodatki odzieżowe z dzianin Odzież i dodatki odzieżowe INNE niż z dzianin Unia Europejska jest największym importerem tureckich wyrobów odzieżowych. W 2013 r. eksport oddzieży do UE wyniósł 11,4 mld USD i stanowił 76,2% tureckiego eksportu odzieży ogółem. Obroty handlu zagranicznego Turcji w branży odzieżowej krajNiemcyWielka Brytania HiszpaniaFrancjaHolandiaWłochyIrakDaniaBelgiaPolskaRosja dynamika+ 7,2%- 2,2%+ 5,8%+ 7,1%+6,8%-3,1%+47,7%+0,5%+8,3%+17,8%+5,9% Główni importerzy tureckiej odzieży (2013 rok, tys. USD) Źródło: Ministerstwo Gospodarki Turcji, luty 2014 Źródło: opracowanie WPHII na podstawie danych TURKSTAT

Obroty handlowe Polski z Turcją – oddzież (USD) KodDział CN Polski eksportPolski importObrotySaldoPolski eksportPolski importSlado 61 Oddzież i dodatki oddzieżowe z dzianin Oddzież i dodatki oddzieżowe INNE niż z dzianin Głównymi grupami towarowymi sektora tekstylnego dominującymi w polskim eksporcie do Turcji w 2013 r. były: zestawy garniturowe męskie z tkanin PLN zestawy garniturowe damskie z tkanin PLN bluzy, swetry i kamielki z dzianiny PLN t-shirty z dzianiny PLN koszule męskie i chłopięce PLN Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Silne strony tureckiego przemysłu odzieżowego: 1)realatywnie niskie koszty pracy (średni koszt pracy w UE to 22 EUR/h, w Turcji – 7 EUR/h – wg danych EUROSTAT 2012) 2) wykwalifikowani pracownicy 3)własne surowce Słabe strony przemysłu oddzieżowego w Turcji : 1) brak rozpoznawalnych marek oddzieżowych, spowodowany nieumiejętnością wykreowania wysokiej jakości i atrakcyjnie zaprojektowanej odzieży, zgodnie ze światowymi trendami mody, 2) energochłonność spowodowana wysokimi kosztami energii. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

NISZE 1.Wprowadzenie na rynek turecki polskich produktów odzieżowych wysokiej jakości, odzwierciedlających pod względem wzornictwa modowe trendy światowe, dostępnych po cenach zbliżonych do marek tureckich 2.Wprowadzenie do Turcji polskich luksusowych marek odzieżowych – POLSKI DESIGN Na rynku istnieje kilka rozpoznawalnych tureckich marek odzieżowych (np. WAIKIKI, CHIMA DeFacto, MAVI, COLIN’s) oraz sieci międzynarodowych (np. MANGO, ZARA, H&M, MARKS&SPENCER). Oferta marek tureckich jest zbliżona cenowo i jakościowo do cen odzieży oferowanej przez marki zagraniczne. Wielkość populacji Turcji w wieku poniżej 35 lat (50% - około 37 mln ludzi) oraz prognozy wskazujące na 11%-owy wzrost popytu na odzież rocznie w latach *, pozwalają przypuszczać, że na rynku tureckim jest jeszcze miejsce dla nowych marek odzieżowych oferujących modne ubrania i obuwie. *Źródło: Firma doradcza Textiles Intelligence przedstawiła w wydawnictwie branżowym Global Apparel Markets 2011 r. prognozy wzrostu popytu na oddzież w Turcji o 11% rocznie w okrsie Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Historia rozwoju przemysłu skórzanego w Turcji liczy ponad 500 lat. Połączenie doświadczenia i nowoczesnych technologii w procesie produkcji sprawiło, że Turcja jest dzisiaj uznanym na świecie producentem dodatków i galanterii skórzanej. Pod względem wielkości produkcji skór baranich i kozich Turcja jest na drugim miejscu w Europie (po Włoszech) oraz na 4 miejscu na świecie (po Włoszech, Chinach i Indiach). Turcja produkuje najwięcej na świecie futerkowej skóry baraniej (80 mln sztuk rocznie). W Turcji funkcjonuje około 700 firm produkujących skóry i wyroby ze skóry, które zatrudniają około 66 tys. osób. Firmy te są zlokalizowane głównie w Stambule, Izmirze, Tekirdag, Usak, Denizli, Bolu i Bursie. DODATKI I GALANTERIA SKÓRZANA Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

W 2013 r. wartość eksportu przemysłu skórzanego Turcji wyniosła 1 mld 626,3 milionów USD i stanowiła 0,9% tureckiego eksportu ogółem. Największą grupę eksportowanych towarów stanowiło obuwie 39,2%, następnie wyroby skórzane 30%, skóry futerkowe 20% oraz skóry surowe 15%. W 2013 r. Turcja eksportowała dodatki i odzież skórzaną głównie do następujących państw: 1)Niemiec 41,44 mln USD 2)Francji 26,29 mln USD 3)Rosji 29,07 mln USD 4)Włoch 13,39 mln USD 5)Stanów Zjednoczonych 12,29 mln USD 6)Wielkiej Brytanii 11,17 mln USD Źródło: Turkish Leather Brands Association  Polska jest dopiero na 28 miejscu wśród importerów skór i wyrobów skórzanych z Turcji. Wartość polskiego importu w tym obszarze w 2013 r. wyniosła w przybliżeniu 3 mln 750 tys. USD. (źródło: TurkStat) mln USD Obuwie441,25545,92723,28 Wyroby skórzane419,9410,37421,32 Skóry futerkowe261,9273,94283,02 Skóry surowe138,61161,32198,69 Ogółem1261,651391,551626,3 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Kod CNEksportImportObrotySaldoEksportImportObrotySaldo Skóry i skórki surowe oraz skóra wyprawiona Wyroby ze skóry, w tym rymarskie, artykuły podręczne, torby Skóry futerkowe i z futer sztucznych oraz wyroby z nich Turcja jest importerem netto skór surowych, skórek i skór gotowych. W 2013 r. do Turcji wwieziono skóry surowe i gotowe o wartości USD czyli prawie 3,5 razy wyższej niż wartość eksportu skór tureckich, która wyniosła USD. Źródło: opracowanie WPHI na podstawie danych TurkStat

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Obroty handlu zagranicznego Polski z Turcją - dodatki i galanteria skórzana (w USD) 2013 rok Dział CN EksportImportObrotySaldo Skóry i skórki surowe oraz skóra wyprawiona Wyroby ze skóry, w tym rymarskie, artykuły podręczne, torby Skóry futerkowe i z futer sztucznych oraz wyroby z nich Źródło: opracowanie WPHI na podstawie danych TurkStat Polska eksportuje do Turcji głównie: - dodatki ze skóry USD - artykuły podróżne ze skóry oraz obite skórą USD Źródło: statystyki handlu zagranicznego GUS 2013

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Imprezy wystawiennicze w zakresie przemysłu skórzanego w Turcji w 2014 r. Nazwa imprezyMiastoOrganizatorData GAPSHOES - przemysł obuwniczy Gaziantepwww.ofm.com.tr18-21 czerwiec 2014 Footwear Winter - obuwie zimowe, torby, dodatki Izmirwww.izfas.com.tr19-21 czerwiec 2014 AYSAF International Footwear Industry Suppliers Fair Istanbulwww.pozitiffaurcilik.com17-19 wrzesień 2014 AYMOND International Footwear Fashion Fair Istanbulwww.pozitiffaurcilik.com5-8 listopad 2014 IDF 2014 Istanbul 9th Leather Fair Istanbulwww.tuyap.com.tr18-20 listopad 2014 CNR Leather Fun 2014 Istanbulwww.pozitiffaurcilik.com19-22 listopad 2014 Gapshoes 20th Footwear, Slipper, Saddlery and Footwear Industry Suppliers Fair Gaziantepwww.ofm.com.tr17-20 grudzień 2014 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze BARIERY Utrudnieniami o charakterze administracyjnym dla polskich eksporterów tekstyliów i wyrobów skórzanych na rynku tureckim są w szczególności:  procedury rejestracyjne wobec produktów tekstylnych. Wnioski rejestracyjne (Export Registration Form) zawierają pytania wrażliwe dla interesów handlowych firm oraz są czasochłonne i kosztowne;  wymóg potwierdzenia pochodzenia produktów przemysłowych znajdujących się w swobodnym obrocie na rynku UE oraz inspekcje, rygory dokumentacyjne i testy fizyczne dla towarów wywodzących się spoza UE;  niedostateczne egzekwowanie praw własności intelektualnej (np. kopiowanie);  zasady wdrażania przez stronę turecką kontyngentów taryfowych (zwolnionych z cła) przewidzianych porozumieniem o unii celnej dla przetworzonych produktów rolnych (m.in. czekolad, pieczywa, makaronów i słodyczy). Ich wysokość określona została w Decyzji nr 1/2007 Rady Stowarzyszenia Turcja-UE, niemniej jednak administracja turecka stosuje w praktyce szereg specyficznych wymogów, ograniczając np. do 3 ton wysokość wnioskowanego wwozu dla jednego towaru (numeru taryfy celnej) oraz zobowiązując aplikantów, którymi mogą być tylko producenci do przedkładania aktualnego raportu o zdolności produkcyjnej;

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze BARIERY Utrudnieniami o charakterze administracyjnym dla polskich eksporterów (c.d.)  środki nadzoru, mające zastosowanie w przypadku, gdy deklarowana wartość towaru jest niższa od oficjalnej wartości CIF (ustanawianej dla każdego towaru odrębnie). W takich przypadkach eksporter jest zobowiązany uzyskać licencję ze strony Ministerstwo Gospodarki, a odmowa jej wydania jest równoznaczna z uniemożliwieniem importu danego towaru. Dla produktów objętych unią celną odmowa może powodować straty finansowe jeśli produkty te podlegają w Turcji niezwracalnym opłatom podatkowym;  zbyt swobodne stosowanie przez Turcję instrumentów ochronnych rynku wewnętrznego wobec importu (podczas gdy reguły WTO dopuszczają ich stosowanie jedynie w sytuacjach nadzwyczajnych);  wymóg licencji importowej ze strony Podsekretariatu Handlu Zagranicznego dla produktów z tzw. drugiej ręki, czyli starych, używanych lub naprawianych w oparciu o art. 7 Tureckiego Kodeksu Importowego z 31 grudnia 1995 r. Podsekretariat Handlu Zagranicznego opublikował listy towarów z drugiej ręki nie wymagających licencji (głównie dobra kapitałowe wykorzystywane w przemyśle: spożywczym, opakowaniowym, tekstylnym, maszynowym, górnictwie i hutnictwie, budownictwie i transporcie, ale pod warunkiem, że nie są one starsze niż 10 lat). W konsekwencji obowiązkowi licencyjnemu podlega szereg produktów znajdujących się w swobodnym obrocie (np. regenerowane opony), co ogranicza ich dostęp do rynku tureckiego.

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze