Data i miejsce urodzenia 29 lipca29 lipca 1793 Węgorzewo1793 Węgorzewo Data i miejsce śmierci15 lipca15 lipca 1876 Lwów1876Lwów Dziedzina sztukiliteratura Epoka, w której tworzyłRomantyzm Ważne dzieła Damy i HuzaryDamy i Huzary, Pan Jowialski, Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca, ZemstaPan JowialskiŚluby panieńskie czyli Magnetyzm serca Zemsta Hrabia Aleksander Fredro – Polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, wolnomularz, tworzył w epoce romantyzmu.

Komedia powstała w 1834 roku. Inspirowana była dokumentem znalezionym na zamku w Odrzykoniu, w którym znajduje się historia poprzednich właścicieli. Budowla była własnością dwóch skłóconych ze sobą rodów: Firlejów (dolna część zamku) i Skotnickich (górna część). Piotr Firlej dokuczał Janowi Skotnickiemu, za co on ten skierował rynny na jego zabudowania. Wtedy Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę, ale kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1838 roku przez wojewodzica Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką. Komedia powstała w 1834 roku. Inspirowana była dokumentem znalezionym na zamku w Odrzykoniu, w którym znajduje się historia poprzednich właścicieli. Budowla była własnością dwóch skłóconych ze sobą rodów: Firlejów (dolna część zamku) i Skotnickich (górna część). Piotr Firlej dokuczał Janowi Skotnickiemu, za co on ten skierował rynny na jego zabudowania. Wtedy Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę, ale kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1838 roku przez wojewodzica Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką. W pierwszej wersji rękopisu Fredro umieścił akcję w czasie sobie współczesnym, a głównymi bohaterami byli Baron, Kiełbik, Rublowa, Papkiewicz. Dopiero w kolejnej wersji rękopisu pojawiły się ostateczne nazwiska postaci, a akcję przesunięto o kilkadziesiąt lat wstecz. W pierwszej wersji rękopisu Fredro umieścił akcję w czasie sobie współczesnym, a głównymi bohaterami byli Baron, Kiełbik, Rublowa, Papkiewicz. Dopiero w kolejnej wersji rękopisu pojawiły się ostateczne nazwiska postaci, a akcję przesunięto o kilkadziesiąt lat wstecz.

Zemsta to przykład komedii charakterów, to znaczy że komizm został w niej oparty na kontraście osobowości postaci w niej występujących. Komedia jest gatunkiem należącym do dramatu. Cechuje ją: ☺ brak osoby wypowiadającej czyli narratora lub podmiotu lirycznego, ☺ centralna rola akcji – brak refleksji i komentarzy odautorskich, ☺ akcja wyrażona w dialogach i monologach, ☺ didaskalia – tekst poboczny o charakterze informacyjnym.  tragedią Dramat przedstawia bohaterów uwikłanych w konflikty, których nie potrafią rozwiązać. Jeżeli zakończenie dramatu nie przynosi żadnego rozwiązania i kończy się źle - tragicznie, mamy do czynienia z tragedią, jeżeli problem zostaje rozwiązany i wszystko kończy się dobrze komedia – jest to komedia.

Pierwszoplanowi: Pierwszoplanowi: Rejent Milczek - wróg Cześnika, ojciec Wacława Rejent Milczek - wróg Cześnika, ojciec Wacława Cześnik Raptusiewicz – skłócony z Rejentem, opiekun i stryj Klary Cześnik Raptusiewicz – skłócony z Rejentem, opiekun i stryj Klary Podstolina Hanna Czepiersińska – wdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzy Podstolina Hanna Czepiersińska – wdowa, Cześnik pragnie się z nią ożenić dla pieniędzy Klara Raptusiewiczówna – bratanica Cześnika, zakochana w Wacławie Klara Raptusiewiczówna – bratanica Cześnika, zakochana w Wacławie Wacław Milczek – syn Rejenta, zakochany w Klarze Wacław Milczek – syn Rejenta, zakochany w Klarze Józef Papkin – na usługach Cześnika, zakochany w Klarze Józef Papkin – na usługach Cześnika, zakochany w Klarze Drugoplanowi: Drugoplanowi: Perełka - kucharz Cześnika Perełka - kucharz Cześnika Dyndalski- sługa i marszałek Cześnika. Pisał w jego imieniu list. Dyndalski- sługa i marszałek Cześnika. Pisał w jego imieniu list. Gerwazy Śmigalski - dworzanin Cześnika Gerwazy Śmigalski - dworzanin Cześnika Epizodyczni : Epizodyczni : Mularze (murarze) - zatrudnieni przez Rejenta, których zmuszał do oskarżenia. Mularze (murarze) - zatrudnieni przez Rejenta, których zmuszał do oskarżenia. Pachołki i inni Pachołki i inni Ludzie z kaplicy Ludzie z kaplicy

Dwaj antagoniści Cześnik Maciej Raptusiewicz i Rejent Milczek są typowymi przedstawicielami szlachty sarmackiej. Gwałtowny, impulsywny, raptus, niepohamowany w gniewie, szczery, nieśmiały wobec kobiet, prostolinijny, słabo wykształcony, szuka żony w celu podreperowania majątku, posiada duże poczucie humoru, zna się na ludziach – bezbłędnie odczytuje intencje sąsiada. Posługuje się prostym, dosadnym językiem, okraszonym makaronizmami, charakteryzuje go powiedzonko „Mocium panie” Pozornie cichy i pokorny, w rzeczywistości cwany, inteligentny, złośliwy i przebiegły. Dąży do celu po trupach, manipuluje ludźmi. Chciwy, zakłamany, hipokryta, dla zemsty jest gotów unieszczęśliwić własnego syna, cierpliwy, honorowy, konsekwentny. Flegmatyczny, dewot. Swoje nieuczciwe postępki i zakulisowe machinacje pokrywa powiedzonkiem: „Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba.” „Cześnik – wulkan aż niemiło.” „Pan zaś, mówiąc między nami, Masz pedogrę (...) Kurcz żołądka (...) Rumatyzmy jakieś łupią.” „Lecz co gorsza, że połowy Drugiej zamku – czart dziedzicem, Czy inaczej: Rejent Milczek; Słodki, cichy z kornym licem, Ale z diabłem, z diabłem w duszy.”

Motto komedii brzmi: Motto komedii brzmi: „Nie masz nic tak złego, żeby się na dobre nie przydało. „Nie masz nic tak złego, żeby się na dobre nie przydało. Bywa z węża dryjakiew, złe często dobremu okazyją daje”. Bywa z węża dryjakiew, złe często dobremu okazyją daje”. Mimo że obaj główni bohaterowie komedii mają same wady, a ich postępowanie oceniamy dość surowo, utwór budzi śmiech. Jak przystało na komedię wszystko dobrze się kończy, a tytułowa zemsta prowadzi do pogodzenia dwóch od lat zwaśnionych sąsiadów i ślubu dwojga zakochanych - Klary i Wacława. Główni bohaterowie bardzo zabawnie się na sobie „zemścili”. Cześnik na skutek własnych intryg utracił majątek Klary (pierwotnie zamierzał ją poślubić, by otrzymać jej wiano). Obaj z Rejentem przyczynili się do sfinalizowania ślubu dwojga zakochanych: Wacława i Klary. Zemsta zatem kończy się szczęśliwie. Mimo że obaj główni bohaterowie komedii mają same wady, a ich postępowanie oceniamy dość surowo, utwór budzi śmiech. Jak przystało na komedię wszystko dobrze się kończy, a tytułowa zemsta prowadzi do pogodzenia dwóch od lat zwaśnionych sąsiadów i ślubu dwojga zakochanych - Klary i Wacława. Główni bohaterowie bardzo zabawnie się na sobie „zemścili”. Cześnik na skutek własnych intryg utracił majątek Klary (pierwotnie zamierzał ją poślubić, by otrzymać jej wiano). Obaj z Rejentem przyczynili się do sfinalizowania ślubu dwojga zakochanych: Wacława i Klary. Zemsta zatem kończy się szczęśliwie. Aleksander Fredro po mistrzowsku operuje wszystkimi rodzajami komizmu: Aleksander Fredro po mistrzowsku operuje wszystkimi rodzajami komizmu: przykłady komizmu sytuacji: rozmowa Papkina z Milczkiem, w czasie której Rejent udaje pokornego sługę, aby nagle pokazać swoje prawdziwe oblicze; rozmowa Papkina i Klary, zakończona prośbą panny o krokodyla; scena, w której Dyndalski pisze list „jakby Klara do Wacława”; przykłady komizmu sytuacji: rozmowa Papkina z Milczkiem, w czasie której Rejent udaje pokornego sługę, aby nagle pokazać swoje prawdziwe oblicze; rozmowa Papkina i Klary, zakończona prośbą panny o krokodyla; scena, w której Dyndalski pisze list „jakby Klara do Wacława”; przykłady komizmu słowa: wtrącanie przez Rejenta słów „Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba” w sytuacji, kiedy zmusza innych, by spełniali jego wolę; przykłady komizmu słowa: wtrącanie przez Rejenta słów „Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba” w sytuacji, kiedy zmusza innych, by spełniali jego wolę; przykłady komizmu postaci: niewątpliwie najkomiczniejszą postacią Zemsty jest Papkin (parodia żołnierza), śmieszna jest także podstarzała Podstolina, kiedy zaleca się do Wacława, śmieszny bywa Cześnik w swoim zacietrzewieniu. przykłady komizmu postaci: niewątpliwie najkomiczniejszą postacią Zemsty jest Papkin (parodia żołnierza), śmieszna jest także podstarzała Podstolina, kiedy zaleca się do Wacława, śmieszny bywa Cześnik w swoim zacietrzewieniu.