„z kulturą na co dzień” Autorzy: Pięcioosobowy zespół Szkoły Myślenia Opiekun: Joanna Kulikowska Szkoła Podstawowa 212 ul. Czarnomorska 3 02 – 758 Warszawa

Projekt „Z kulturą na co dzień” jest projektem interdyscyplinarnym, gdyż łączy różne dziedziny życia oraz daje możliwość współpracy całego naszego zespołu z wychowawcami klas. Pracujemy metodą projektu z grupą uczniów klasy VI (zespół 5 - osobowy). Są to osoby, które chętnie uczestniczą w zajęciach dodatkowych i w różnych projektach szkolnych. Temat projektu wybraliśmy wspólnie. Pomysł narodził się w trakcie burzy mózgów (wielu uczniów w szkołach ma problemy z kulturalnym zachowaniem na co dzień i dlatego częściej powinniśmy poruszać ten temat).    Cel projektu: zapoznanie uczniów z zasadami dobrego wychowania (przygotowanie do konkursu savoir - vivre, pogadanka na lekcji wychowawczej, instrukcje przygotowane przez zespół SM) ; wykorzystywanie powyższych zasad na co dzień (udział wszystkich klas  w konkursach - „Kulturalny nastolatek” i na najlepszą scenkę na temat dobrego wychowania); uwrażliwienie oraz poprawa zachowania uczniów w szkole; integracja kadry nauczycielskiej oraz świadomość problemu małej kultury ucznia w ówczesnej szkole. Terminy konsultacji z nauczycielem: co tydzień na kółku informatycznym-2h oraz nieplanowane, krótkie konsultacje indywidualne.

Projektem edukacyjnym jako metodą nauczania nazywamy zaplanowane i koordynowane przez nauczyciela, a realizowane samodzielnie przez uczniów, zadanie albo cykl zadań powiązanych celem i treścią programu nauczania (programu szkoły). Może być powiązany z realizacją programu jednego lub wielu przedmiotów, może też wykraczać poza program.   Uczniowie samodzielnie zbierają potrzebne dane do wykonania projektu, opracowują je (nie tylko w formie pisemnej), a następnie prezentują innym. Sami podejmują decyzje o wyborze źródeł informacji i sposobie prezentacji. Projekty mają odpowiadać zainteresowaniom uczących się i wiązać działalność praktyczną z pracą umysłową, rozwijać samodzielność, uczyć odpowiedzialności i współpracy w grupie.

PROJEKT W CZTERECH KROKACH   Przygotowanie. Trzeba określić cel projektu (opisać sytuację problemową). W podstawówce to zwykle nauczyciel najpierw zaciekawia uczniów, a nawet prowokuje do działania; w gimnazjum czy liceum - od początku inicjatywa może leżeć po stronie uczniów. Powstają zespoły zadaniowe - metodą losowania, dobierania się uczniów lub celowego podziału przez nauczyciela. W zespole można określić role: lider, sekretarz, sprawozdawca, odpowiedzialny za kontakty z ekspertami, itd.

Planowanie. Powstaje scenariusz działań. Razem z uczniami szykujemy instrukcję projektu, a w niej: temat i cele projektu źródła informacji (książki, Internet, eksperci...) sposoby realizacji (wywiady z mieszkańcami, badanie archiwów, eksperyment, przygotowywania spektaklu...) harmonogram (kto, co, kiedy robi) terminy konsultacji (raz w tygodniu czy rzadziej? na lekcji czy po lekcjach? wszyscy naraz, czy kolejne zespoły?) jak się pochwalić osiągnięciami (jaka będzie forma prezentacji?) kryteria oceny projektu (osiągnięcie celów, wykorzystanie źródeł, sposób prezentacji, poziom współpracy w zespole...)

Działanie. Prace w zespole powinny być sprawiedliwie rozdzielone. Nauczyciel dyskretnie wspiera i kieruje pracami uczniów. Obserwuje i doradza (przy okazji lepiej poznaje uczniów, ich możliwości i talenty). Zdarza się, że uczniowie tracą napęd. Aby temu przeciwdziałać nauczyciel może: systematycznie sprawdzać postępy pracy często spotykać się z uczniami, nawet na krótko doceniać i chwalić to, co już zrobili pomagać w razie poważnych problemów informować o projekcie rodziców, zachęcać ich do współpracy kłaść nacisk na przygotowanie publicznej prezentacji.

Prezentacja i ocena.   Wielu nauczycieli uważa, że dla projektów badawczych najlepsza jest szkolna wystawa lub akademia. A tymczasem paleta możliwości jest olbrzymia: wydać album, prezentację multimedialną, nakręcić film, zrobić przedstawienie teatralne, happening, marsz; piknik naukowy; dyskusję publiczną, konferencję naukową; przeprowadzić lekcję pokazową, warsztaty dla innych uczniów szkoły itp. Odpowiedzialność za prezentację biorą na siebie uczniowie. Nauczyciel wspomaga ich w wyborze sposobu prezentacji projektu, organizuje od strony technicznej prezentację, oraz ocenia projekt na podstawie wcześniej przyjętych kryteriów.

SAVOIR - VIVRE

Formy dobrego zachowania zwane z francuskiego jako   Formy dobrego zachowania zwane z francuskiego jako savoir - vivre "... Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą. Niełatwą, bo nie na tem kończy się, jak nogą Zręcznie wierzgnąć, z uśmiechem witać lada kogo; Bo taka grzeczność modna zda mi się kupiecka, Ale nie staropolska, ale nie szlachecka. " Adam Mickiewicz, "Pan Tadeusz" Kultura towarzyska ma swe źródło w tradycyjnych, ogólnie przyjętych obyczajach i zwyczajach cywilizowanego świata i stanowi część składową kultury ogólnoludzkiej. Jest ona zewnętrznym odbiciem cech charakteru, zasad moralnych, etycznych, obyczajowych, stylu życia, słowem - osobistej kultury człowieka. Formy towarzyskie ulegają pewnym przeobrażeniom pod wpływem zmian zachodzących w świecie, nowych upodobań, zainteresowań, mody, zwyczajów, postępu w różnych dziedzinach życia. Nie powinny więc być sztywne. Nie mogą one jednak odrzucać podłoża, na którym wyrosły. Można je unowocześniać, przystosowywać, ale zasady kultury towarzyskiej pozostają niezmienne.

Co to jest savoir – vivre? Savoir - vivre czyli ogłada, dobre maniery, bon-ton; znajomość obowiązujących zwyczajów, form towarzyskich i reguł grzeczności obowiązujących w danej grupie. Wyrażenie Savoir - vivre pochodzi z języka francuskiego i jest złożeniem dwóch czasowników w formie bezokolicznika. Savoir znaczy wiedzieć, za to vivre znaczy po prostu żyć. Stąd savoir - vivre przetłumaczyć można jako sztuka życia. Czy potrzebne są dobre maniery? Osoba nie posiadająca dobrych manier może stać się pośmiewiskiem, narazić się na przykre żarty i docinki. Lekceważenie zasad, które obowiązują wszystkich, obraca się przeciwko niemu. Przyjrzyjmy się, jak zmienia nasze zachowanie i samopoczucie odpowiedni strój, np. nowe buty, czapka lub kapelusz, który nam bardzo pasuje, zaczynamy inaczej się poruszać i jesteśmy bardziej pewni siebie. Jak natomiast fatalnie się czujemy, gdy coś nas szpeci, czy to dziura w skarpecie, brak guzika, za krótkie rękawy lub całe nieodpowiednie ubranie (do zaistniałej sytuacji). Ktoś może powiedzieć, że to drobiazgi, ale bardzo odbierające nam humor i pewność siebie. W savoir - vivre bardzo ważna jest dyscyplina wewnętrzna. Dobre wychowanie nakłada wiele obowiązków, Np. gdy się spieszymy, pierwszym odruchem było by przepchnięcie osoby która nam stoi na drodze, ale czekamy spokojnie na swoja kolej. Gdy jesteśmy zmęczeni chętnie byśmy położyli się spać, ale nie robimy tego, bo w domu są goście. Boli nas głowa, ale widzimy, że nasza żona (lub matka) jest zmęczona domowymi obowiązkami, więc nie narzekamy tylko pomagamy w gospodarstwie by im ulżyć.

Instrukcje o dobrym zachowaniu

Jak kulturalnie przeprowadzić rozmowę telefoniczną   Pory rozmów Pamiętajmy by przestrzegać pór dzwonienia. Standardowo można przyjąć, że nie powinno się dzwonić między godziną 22.00 i 9.00 rano. Przedstawianie się Każdy dzwoniący powinien przede wszystkim przedstawić się np. „Dzień dobry nazywam się Jan Kowalski czy mogę rozmawiać z Ewą Nowicką ‘’ Niespodziewana rozmowa Kiedy ktoś do Ciebie dzwoni niespodziewanie, możesz być zajęty, albo nie mieć pod ręką potrzebnych informacji. Nie trać czasu na rozmowę, jeśli nie musisz. W każdej z powyższych sytuacji powinnaś powiedzieć rozmówcy np. "Przepraszam, jestem w trakcie zebrania (albo nie mam potrzebnych dokumentów lub czegoś innego). Czy mogę zadzwonić do pana/pani za dziesięć minut?". Zapisz szczegóły i obiecaj, że niedługo oddzwonisz, kiedy będziesz już znał odpowiedź na pytania rozmówcy, albo przygotujesz potrzebne informacje. Zadzwoń w miarę określonej godziny. Kto kończy rozmowę? Każda rozmowa telefoniczna powinna kończyć się podziękowaniem za rozmowę i pożegnaniem. Ma do tego prawo ten, kto zadzwonił. Przywilej pierwszeństwa przysługuje także osobom starszym, szefom rozmawiającym z podwładnymi. Jeżeli w czasie rozmowy połączenie zostało przerwane, ponownie dzwoni ta osoba, która zaczęła rozmowę. Nie wolno bez uprzedzenia odkładać słuchawki.

Kulturalne zachowanie przy stole Na krześle siedzimy spokojnie i prosto, nie suwamy nim tam i z powrotem; Ręce trzymamy na stole, a nie pod stołem; Łokci nie opieramy na stole; Lewą rękę gdy jest wolna kładziemy na krawędzi stołu (w niektórych krajach, np. w Azji, lewa ręka uznawana jest za nieczystą, dlatego nie kładzie się jej na stole lecz na kolanach); Nie bawimy się sztućcami; Nie bębnimy palcami o blat stołu; Nie wykonujemy "ekwilibrystyki" palcami; Nogi trzymamy zwarte, nie krzyżujemy ich pod stołem; Nie zakładamy jednej na drugą; Stopy powinny spoczywać spokojnie; Nie wywijamy nogami w takt muzyki; Nie ściągamy butów pod stołem, nawet w sytuacji dużego dyskomfortu dla stóp;   Obsługiwanie gości Na przyjęciach oficjalnych do stołu podają kelnerzy, jeśli nie ma kelnerów, nalewaniem napojów zajmuje się pan domu; Wszystkie napoje nalewa się, stojąc z prawej strony gościa; Potrawy na półmiskach podaje się z lewej strony gościa, a w porcjach z prawej strony, a zupy zawsze z prawej strony;

Nakrywanie stołu Talerze głębokie stawiamy na płaskich lub wszystkie razem w stosie obok pani domu, przy nich łyżka wazowa; Nóż leży blisko talerza po prawej stronie, widelec po lewej zębami w górę, łyżka wgłębieniem do góry obok noża lub równolegle z brzegiem stołu, łyżeczki też przed talerzem, lecz bliżej jego krawędzi niż łyżka, ponieważ później są używane; Talerzyk deserowy stoi na lewo od talerza; Kieliszki stoją na prawo od talerza. Jeśli podajemy kilka sztuk szkła, rozmieszczamy je od strony prawej ku lewej według kolejności spożywania napojów; Szklanki bądź kufle do piwa stawia się na podstawkach. Można (ale nie trzeba) dać podstawki również pod inne kieliszki; Filiżanki i spodeczki do kawy czy herbaty stawia się przed talerzykiem do ciasta, nieco na prawo; Łyżeczka do herbaty leży po prawej stronie filiżanki, na spodku, widelec do ciastek – po stronie talerzyka deserowego; Nie należy brać pieczeni, cukru, sera, ziemniaków itp. swoimi sztućcami; Serwetka gładko złożona lub pięknie udrapowana leży na talerzu po jego lewej stronie. Małe serwetki papierowe można kłaść pojedynczo obok nakrycia lub większa ilość zwiniętą w rożek podać w specjalnym naczyniu. Serwetkę dużą płócienną rozkłada się na kolanach, a po posiłku nie składa, lecz nieco zmięta kładzie obok nakrycia.

Jak zachowywać się w kontaktach z niepełnosprawnymi? Nie przepraszaj ich ciągle; Nie uszczęśliwiaj ich na siłę; Nie traktuj ich jak dziecko; Nie musisz krzyczeć do osoby niedosłyszącej; Aby dowiedzieć się czy dana osoba chce się porozumiewać językiem migowym, czy pisząc na kartce obserwuj jakie daje ci sygnały jeżeli nie rozumiesz co mówi ci osoba niedosłysząca poinformuj ją o tym; Nie podejmuj decyzji za osoby niedosłyszące; Jeżeli chcesz zacząć rozmowę upewnij się że osoba niedosłysząca patrzy się na ciebie; Mów wyraźnie niektóre osoby niedosłyszące potrafią czytać z ruch ust; Wobec osoby niewidomej zachowuj się tak samo, jak wobec każdej innej. Niepełnosprawność nie jest najważniejszą cechą człowieka, którego poznajesz; Prowadź rozmowę z wyczuciem, wyczuj na ile osoba niewidoma jest otwarta i chce rozmawiać na takie tematy; Nie bój się kontaktu z osobą niewidomą, nawet jeśli nie wiesz jak masz jej pomóc. Wystarczy zapytać, każda gafa jest lepsza niż obojętność; Nie należy zakładać, że osoba na wózku inwalidzkim chce żeby ją pchać lub żeby jej pomagać. Zapytaj się zanim to zrobisz, a następnie zastosuj się do odpowiedzi; Nie okazuj żalu lub wzruszenia, że niepełnosprawna osoba jest na wózku; Nie opieraj się na wózku inwalidzkim.

SAVOIR VIVRE NA EGZAMINIE I TEŚCIE   PAMIĘTAJ! Gdy mamy pisać egzamin wchodząc do sali nie powinniśmy się przepychać; Nie można rozmawiać ; Nie można hałasować ; Nie można się odwracać; Nie można prosić nauczyciela o wyjaśnienie polecenia; Nie można jeść ani pić; Pisząc, starać się ograniczyć ruchy, które mogłyby rozpraszać innych; Na sprawdzian nie powinno się spóźniać; Koniecznie należy wyłączyć komórkę; Zabrania się korzystania z pomocy naukowych; Po napisaniu pracy wyjść na korytarz lub cierpliwie czekać na dzwonek.

Savoir - vivre w kinie i w teatrze PAMIĘTAJ! Nie chodź do toalety kiedy tak naprawdę nie odczuwasz potrzeby. Częste chodzenie do łazienki może denerwować innych widzów i im przeszkadzać (warto wiedzieć: jeśli jesteś na maratonie filmowym, na pewno będą przerwy). Nie kładź nóg na fotelu, który znajduje się przed Tobą! Pomyśl jak TY byś się czuł, gdybyś był na miejscu takiej osoby? PAMIETAJ! Nie rozmawiaj ze znajomymi, ewentualne komentarze wypowiadaj ściszonym głosem. Przechodząc w rzędzie do swojego miejsca, przechodź koniecznie przodem do innych, pokazywanie innym pleców jest nieeleganckie. W kinie: na salę możesz wnieść jedzenie i napoje, najlepiej jednak wybierz „nieszeleszczące” przysmaki i wygodne kubki, pasujące do miejsc specjalnie dla nich przeznaczonych. W teatrze: na salę nie powinieneś wnosić jedzenia. Jeżeli będziesz głodny możesz zjeść podczas antraktu, czyli przerwy pomiędzy częściami spektaklu. Nie zostawiaj papierków, pustych opakowań po napojach i jedzeniu na siedzeniach lub pod nimi. Od tego są wystawione kosze przy wyjściu z sali.

Zasady dobrego wychowania w szkole Ogólnie w szkole : Uczeń przychodzi na lekcję punktualnie; Uczeń nie może spożywać posiłków w czasie lekcji; Uczeń nie może opuścić sali bez zgody nauczyciela; Uczeń nie powinien przeszkadzać nauczycielowi w prowadzeniu lekcji; Uczeń powinien odnosić się do kolegów i koleżanek kulturalnie oraz z szacunkiem do nauczycieli i pracowników szkolnych; Po skończonych zajęciach powinien zostawić porządek na swoim miejscu pracy; Uczeń starszy powinien pomagać młodszym kolegom; Powinien się dobrze zachowywać i dawać sobą przykład innym; Powinien być dumny , że chodzi do naszej szkoły i odnosić się o niej z szacunkiem. Na przerwach : Spacerujemy, uważając na innych, znajdujemy sie na piętrze na którym mamy lekcję; Kontrolujemy emocje zaś konflikty rozwiązujemy za pomocą słowa a nie ręki; Na lekcję wf - u czekamy na tym piętrze na którym mieliśmy lekcje; Z toalet korzystamy tak, aby pozostał porządek; W szatni przebywamy tylko, aby sie przebrać przed i po lekcji; Nie biegamy po schodach, schodzimy prawa strona schodów a wchodzimy lewą; Do stołówki przychodzimy w wyznaczonych godzinach (dla klas), spokojnie oczekując w kolejce po obiad; Podczas posiłku nie zakłócamy spokoju innych; Jednak najważniejszą zasada jest logiczne myślenie.

Zasady poprawnego przedstawiania się Zawsze przedstawiaj się imieniem i nazwiskiem . Nie dodawaj przed imieniem Pani, Pan; Gdy chcesz przedstawić komuś kobietę, mężczyznę i dziecko zaczynaj od przedstawiania kobiety potem mężczyzny, a na końcu dziecka; Kobieta powinna pierwsza podawać rękę mężczyźnie na powitanie; Młodsza osoba jako pierwsza przedstawia się starszym; Na balach, bankietach i innych uroczystościach gospodarz przedstawia wszystkich; Gdy chcesz przedstawić komuś grupę osób zacznij od najmniej ważnych, a zakończ na najważniejszych; Osoby o wyższym statusie powinny jako pierwsze wyciągać rękę na powitanie do innych ludzi.

KONKURSY Związane z savoir – vivre

O Konkursach Nasz projekt "Z kulturą na co dzień" rozpoczęliśmy od stworzenia haseł promujących, które rozwiesiliśmy w różnych miejscach szkoły, aby zaciekawić uczniów i rozbudzić ich wyobraźnię. Kolejnym etapem projektu było przygotowanie materiałów do dwóch konkursów o dobrym zachowaniu, które planowaliśmy ogłosić 4 stycznia. Wyszukaliśmy informacje w Internecie, w książkach i prasie, a następnie poszczególne osoby z zespołu opracowały instrukcje o kulturalnym zachowaniu się w różnych sytuacjach i miejscach. Dnia 4 stycznia na tablicach ogłoszeniowych szkoły pojawiły sie powyższe instrukcje oraz zasady dwóch konkursów („Kulturalny nastolatek” i konkurs na najlepszą scenkę na temat dobrego wychowania), które dodatkowo ogłosiliśmy przez radiowęzeł szkolny. Wszystkie materiały opublikowaliśmy również na szkolnej stronie internetowej naszej szkoły jako pliki do pobrania. Jednocześnie każda klasa poświęciła 1 godzinę wychowawczą, aby porozmawiać o dobrym zachowaniu i kulturze na co dzień. Wszystkie powyższe działania miały na celu przygotować wszystkich uczniów naszej szkoły do obu powyższych konkursów. Było duże zainteresowanie wśród uczniów szkoły tematem naszego projektu. Duże zaangażowanie wykazał zespół w pracy nad projektem.  

Konkurs „Kulturalny Nastolatek”  Konkurs trwał od 4 stycznia do 22 stycznia bieżącego roku (3 tygodnie); Uczniowie zostali zapoznani z zasadami dobrego wychowania zamieszczonymi na tablicach ogłoszeniowych i na stronie internetowej naszej szkoły; Ich zadaniem było używanie tych zasad na co dzień; W klasach 0-3 wychowawca typował 1 ucznia, który jego zdaniem jest najbardziej kulturalny wobec dzieci i wszystkich pracowników szkoły; W klasach 4-6 wychowawca typował 3 uczniów, na których głosowali nauczyciele uczący i wybierał zwycięzcę ( 1 ucznia); Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród odbyło się 29 stycznia na apelu. Tytuł "Kulturalnego Małolatka" oraz "Kulturalnego Nastolatka" zdobyło łącznie 22 uczniów szkoły.  Wszyscy dostali ciekawe nagrody.

Konkurs na najlepszą scenkę o dobrym zachowaniu   Na podstawie materiałów zamieszczonych na tablicach szkolnych (instrukcje) uczniowie w zespole kilkuosobowym przygotowali scenkę obrazującą konkretną zasadę dobrego wychowania. Przegląd scenek odbył się w ostatnim tygodniu lutego (22 luty-26 luty). Wyłoniliśmy 3 zespoły, które nagodziliśmy. Dyplomy i nagrody wręczyliśmy na apelu szkolnym.   

Nasza szkoła: tel./fax. (22) 842 – 22 - 87 e - mail : szkolapodstawowa212@wp.pl www.sp212.szkolnastrona.pl

Bibliografia Zdjęcia wykonywane przez zespół; Teksty własne (hasła promujące, instrukcje); Internet; Książki związane z savoir – vivre.