PROFILAKTYKA GRYPY
GRYPA Jest ostrą, bardzo zaraźliwą chorobą wirusową układu oddechowego, Źródłem zakażenia wirusem grypy człowieka jest inny chory człowiek, Są również zakażenia o charakterze zoonoz, których źródłem zakażenia są wirusy zwierzęce.
GRYPA – ETIOLOGIA Czynnikiem etiologicznym choroby są wirusy należące do rodziny Orthomyxoviriadae. Rozróżnia się trzy rodzaje wirusów grypy A, B, C, które różnią się pod względem budowy i właściwości biologicznych.
GRYPA – ETIOLOGIA Wirus A – pandemiczny zakaża ludzi, konie, świnie, norki, ssaki wodne Wirus B – zakaża ludzi (szczególnie młodych) Wirus C – zakaża ludzi i świnie
GRYPA- DROGI ZAKAŻENIA Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową tzn. przez wdychanie kropelek aerozoli powstających podczas kichania i kaszlu osoby zakażonej. Zarazić się można również drogą pośrednią dotykając ust, nos czy przecierając oczy za pomocą rąk, które zetknęły się z przedmiotami dotykanymi uprzednio przez osobę chorą.
Obserwuje się cykliczny wzrost zachorowań w okresie jesienno-zimowym. GRYPA -EPIDEMIOLOGIA Choroba rozwija się w ciągu 18-72 godzin od momentu wniknięcia wirusa do organizmu i trwa ok. 7 dni o ile nie dojdzie do powikłań, Osoba dorosła może zakażać innych przez 3-5 dni od chwili pojawienia się objawów chorobach natomiast dziecko może być źródłem zakażenia do 7 dni, Obserwuje się cykliczny wzrost zachorowań w okresie jesienno-zimowym.
GRYPA - OBJAWY suchy napadowy kaszel ból gardła kichanie Nagły początek: wysoka gorączka, pow. 380C silne, bóle głowy bóle mięśni i stawów brak łaknienia Ponadto: ogólne rozbicie i wyczerpanie suchy napadowy kaszel ból gardła kichanie katar przy drożnych przewodach nosowych tkliwość węzłów chłonnych-szyjnych krwawienia z nosa nudności i wymioty
GRYPA A PRZEZIĘBIENIE Grypa nie jest przeziębieniem; jest chorobą o wiele poważniejszą, której nie należy mylić z przeziębieniem.
Diagnostyka grypy Materiał do badań: Szybkie badania metodą immunofluorescencji Badania metodami biologii molekularnej RT-PCR w kierunku grypy Materiał do badań: Wymaz z nosa i gardła Popłuczyny z nosogardzieli, z drzewa oskrzelowego Płyn z osierdzia Płyn mózgowo rdzeniowy
GRYPA - POWIKŁANIA powikłania pogrypowe mogą mieć objaw: krążeniowe zapalenie mięśnia sercowego zawał w 25% zaostrzenie objawów u chorych z przewlekłą prawo komorową niewydolnością serca ujawnienie utajonej niewydolności serca pulmonologiczne zapalenie płuc zaostrzenie objawów astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, mukowiscydozy
GRYPA - POWIKŁANIA Neurologiczne i psychiatryczne - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych encefalopatie drgawki zespół Reya schizofrenia zmniejszenie odporności psychicznej Nefrologiczne ostre kłębkowe zapalenie nerek Laryngologiczne zapalenie krtani tchawicy uszkodzenie receptora słuchowego
GRYPA - POWIKŁANIA Gastroenterologiczne ostry brzuch zap. wyrostka robaczkowego Inne wstrząs toksyczny odrzuty poszczepienne poronienia
GRYPA Dlaczego potocznie używa się nazwy świńska grypa? Jest to nowa zmutowana forma wirusa A (H1N1) zawierająca geny wirusów grypy: świńskiej, ptasiej i ludzkiej, która jest chorobotwórcza dla ludzi. Wirusy grypy biorą swoją nazwę od pierwszego zwierzęcia, u którego zostały pierwszy raz wykryte. Ten szczep został wykryty u świń w 1930 r. i z tego powodu został nazwany wirusem świńskiej grypy. Ponieważ wirusy grypy przechodzą ciągłe mutacje w chwili obecnej nawet nie wiadomo czy znaleziony u ludzi wirus może zarazić świnie.
GRYPA AH1N1 Objawy zakażenia są takie same jak w przypadku infekcji grypy sezonowej, dotyczą głównie układu oddechowego Choroba atakuje częściej młodych, uprzednio zdrowych dorosłych. Objawy mogą się pojawić od 24 do 48 godzin od momentu infekcji. dotyczy głównie układu oddechowego z towarzyszącymi objawami w postaci gorączki, osłabienia, braku apetytu, kaszlu. w szybkim tempie postępuje niewydolność oddechowa wymagająca w niektórych przypadkach wentylacji mechanicznej. w fazie początkowej może występować katar, bóle gardła, nudności, wymioty i biegunka. Choroba atakuje częściej młodych, uprzednio zdrowych dorosłych.
GRYPA - PROFILAKTYKA Zapobieganie rozprzestrzenianiu się grypy poprzez: immunoprofilaktykę, chemioprofilaktykę przestrzeganie zasad higieny
GRYPA - PROFILAKTYKA Unikanie kontaktów i dużych skupisk ludzkich w okresie wzrostu zachorowań na grypę oraz z osobami wykazującymi objawy grypopodobne, Zachowanie wzmożonej higieny podczas kaszlu, kichania, mówienia (zakrywanie ust i nosa chusteczką), Mycie często rąk wodą z mydłem, unikanie dotykania oczu, nosa i ust (wirusy i bakterie często rozprzestrzeniają się gdy ludzie dotykają skażonych powierzchni, a potem oczu, nosa i ust), W przypadku wystąpienia objawów chorobowych pozostanie w domu, Najbardziej efektywnym sposobem kontroli grypy są coroczne szczepienia.
Złap, Wyrzuć, Zabij! ZŁAP (wirusa w chusteczkę higieniczną jednorazowego użytku) WYRZUĆ ( chusteczkę higieniczną do kosza) ZABIJ ( wirusa poprzez umycie rąk pod ciepłą płynącą z kranu wodą przez 20 sekund, po uprzednim dokładnym namydleniu rąk do wysokości nadgarstków, mydłem lub innym środkiem dezynfekującym)
Kto jest szczególnie narażony na ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań grypy? Osoby po 55 roku życia Osoby chorujące na choroby układu oddechowego (w tym astmę), sercowo-naczyniowego, choroby nerek, wątroby, układu krwiotwórczego lub choroby metaboliczne (cukrzycę), Kobiety w ciąży, Dzieci do 2 roku życia.
Zgodnie z Ustawą z dnia 5 grudnia 2008r Zgodnie z Ustawą z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. z 19.04.2013 poz. 947 z późn. zm.) zachorowania na grypę i schorzenia grypopodobne podlegają zgłoszeniu oraz rejestracji przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Podmioty lecznicze są zobowiązane do codziennego, telefonicznego zgłaszania liczby przypadków podejrzeń zachorowań/zachorowań/zgonów na grypę i schorzenia grypopodobne w określonych grupach wiekowych oraz tygodniowo pisemnie na formularzu MZ 55. W powiecie gliwickim znajduje się 30 zakładów opieki zdrowotnej.
Dane epidemiologiczne Liczba zachorowań na grypę i zakażenia grypopodobne w powiecie gliwickim Przedział wiekowy w latach ROK 2014 2015 0-4 1056 1361 5-14 684 1112 15-64 1407 2224 65+ 304 488 Ogółem 3451 5185
Dane epidemiologiczne Liczba zachorowań na grypę i schorzenia grypopodobne na terenie nadzorowanym przez PPIS w Gliwicach Przedział wiekowy w latach ROK 2014 2015 0-4 5962 5519 5-14 4677 4236 15-64 8161 12018 65+ 808 1500 Ogółem 19608 23273
Dane epidemiologiczne Porównanie liczby zachorowań na grypę i schorzenia grypopodobne na terenie nadzorowanym przez PPIS w Gliwicach za styczeń 2015 i 2016r Jednostka administracyjna ROK Styczeń 2015 Styczeń 2016 Gliwice 1868 2089 Powiat gliwicki 389 651 Zabrze 139 143 Ogółem 2396 2883
Wszystkie przypadki zachorowań zostały rozpoznane na tylko podstawie objawów klinicznych jako schorzenia grypopodobne. W 2014r i 2015r nie odnotowano zachorowań na grypę potwierdzoną badaniami wirusologicznymi. Przeciwko grypie w 2014r zaszczepiono 2236 osób, a w 2015r – 1906.
GRYPA – źródła, z których korzystano www.pzh.gov.pl www.gis.gov.pl www.influenza.pl www.who.int „Choroby zakaźne i pasożytnicze”- Cianciara J., Juszczyk J.. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007r. „Grypa i jej profilaktyka”- L.B. Brydak. Wydawnictwo terMedie, Poznań 2004r. Medycyna Praktyczna- zapobieganie zachorowaniom na grypę. Polskie Towarzystwo Wakcynologii, 2008r. Bezpieczeństwo Pracy- Wirus A(H1N1)drogi zakażenia i profilaktyka, 2009r.. Kardiologia Polska-Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, szczepienia przeciw grypie w prewencji wtórnej choroby wieńcowej, czerwiec 2009r.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ