Odzyskanie przez Polskę niepodległości

Prezentacja na temat: "Odzyskanie przez Polskę niepodległości"— Zapis prezentacji:

1 Odzyskanie przez Polskę niepodległości
11 listopada 1918 Odzyskanie przez Polskę niepodległości

2

3 „Naród, który traci pamięć przestaje
być Narodem – staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium”

4 Narodowe święto Niepodległości to najważniejsze polskie święto narodowe, obchodzone co roku 11 listopada, na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.

5 Dnia 11 listopada 1918 roku, po 123 latach zaborów Polska odzyskała wolność. Tego dnia Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową Józefowi Piłsudskiemu. Rozpoczęto przygotowania do powołania koalicyjnego rządu, w skład którego mieli wejść przedstawiciele polskich stronnictw politycznych.

6 Tło historyczne W XVIII w. silna niegdyś Rzeczpospolita zaczęła się chylić ku upadkowi co doprowadziło do trzech rozbiorów Polski, ostatni trzeci rozbiór trwał od roku 1795, przez 123 lata, aż do 1918 roku kiedy to , 11 listopada, Rada Regencyjna (organ sprawujący władzę nad Królestwem Polskim) przekazała władzę nad wojskiem, Józefowi Piłsudzkiemu, który dzień wcześniej powrócił z internowania w Magdeburgu, a w trzy dni później rozwiązała się, przekazując mu pełną władzę ustanawiając go Naczelnikiem Państwa. Powstała Druga Rzeczpospolita.

7

8 W dniu 11 listopada 1918 r. marszałek francuski F
W dniu 11 listopada 1918 r. marszałek francuski F. Foch w imieniu państw sprzymierzonych podyktował delegacji niemieckiej warunki zakończenia działań wojennych. Niemcy podpisały rozejm. Było to w wagonie kolejowym niedaleko Compiegne pod Paryżem. W ten sposób zakończyła się I wojna światowa. Brały w niej udział 33 państwa; w czasie jej trwania zmobilizowano 70 milionów ludzi, 10 milionów poniosło śmierć, a prawie 20 milionów zostało rannych. Upadły 3 cesarstwa, zniszczono dorobek, na który pracowały całe pokolenia. Po wojnie zawarto nowe traktaty pokojowe, zmieniły się granice państwowe oraz formy rządów.

9 Dzień 11 listopada został ustanowiony - ustawą Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z 1937 r. - polskim świętem narodowym i pozostawał oficjalnie świętem państwowym RP do roku W roku 1945 komunistyczne władze PRL jako święto państwowe ustanowiły dzień 22 lipca. Święto Niepodległości, obchodzone w dniu 11 listopada, zostało przywrócone przez Sejm RP dopiero w roku W tym dniu Polska oddaje też hołd marszałkowi J. Piłsudskiemu, spoczywającemu w krypcie pod wieżą Srebrnych Dzwonów w podziemiach Katedry Wawelskiej.

10

11 Wydarzenia, które się przyczyniły do odzyskania niepodległości
Klęska Rosji w wojnie z Japonią ( ) spowodowała w społeczeństwie polskim wzrost nadziei na utworzenie w nieodległej przyszłości niepodległego państwa polskiego. W Galicji w latach zaczęły powstawać organizacje wojskowo-niepodległościowe. Po wybuchu I wojny światowej (1914) w polskich partiach politycznych ujawniły się różne koncepcje odbudowy niepodległego państwa polskiego. Roman Dmowski i inni działacze Narodowej Demokracji liczyli na zwycięstwo Rosji i mocarstw zachodnich, natomiast Józef Piłsudski i dowództwo Legionów Polskich przy armii Austro-Węgier liczyli początkowo na zwycięstwo państw centralnych (Niemcy i Austro-Węgry). Wydarzenia potoczyły się jednak zupełnie inaczej.

12 Rosja, Niemcy i Austro- Węgry nie miały zamiaru wychodzić naprzeciw oczekiwaniom polskich polityków. Potrzebowały one jedynie polskich rekrutów i zapasów wojennych. Stosunek zaborców do sprawy polskiej zaczął się zmieniać wraz z przeciąganiem się działań wojennych, wyczerpywaniem się rezerw ludzkich i materialnych. Wydarzeniem, które po raz pierwszy postawiło na arenie międzynarodowej sprawę utworzenia państwa polskiego, był wydany 5 XI 1916 przez cesarzy Austro- Węgier i Niemiec akt o utworzeniu w przyszłości z ziem polskich należących dawniej do Rosji satelickiego Królestwa Polskiego. 

13

14 Następnie deklarację o potrzebie utworzenia niepodległej, zjednoczonej Polski złożyli m.in. car Rosji Mikołaj II (25 XII 1916), prezydent USA T.W. Wilson (22 I 1917), Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich (27 III 1917) i rosyjski Rząd Tymczasowy (30 III 1917). W czerwcu 1917 we Francji rozpoczęto formowanie Armii Polskiej (od 1918 pod dowództwem gen. J. Hallera), a 15 VIII 1917 w Lozannie powstał Komitet Narodowy Polski (działał w Paryżu, na czele z R. Dmowskim), który pełnił rolę rządu polskiego na emigracji, m.in. w 1919 uczestniczył w przygotowaniu i podpisaniu traktatu wersalskiego. 

15 W lipcu 1917 dobiegło kresu istnienie Legionów Polskich walczących u boku Niemiec przeciwko Rosji ponieważ Polacy odmówili złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec (większość legionistów internowano, a J. Piłsudskiego umieszczono w twierdzy magdeburskiej). W tym czasie w Rosji rozpoczęto formowanie Korpusów Polskich, które miały podjąć walkę pod dowództwem rosyjskim. Zbliżająca się klęska państw centralnych w wojnie spowodowała jesienią 1918 nasilenie przygotowań do utworzenia na ziemiach polskich własnej administracji. W Krakowie powołano 28 X 1918 Polską Komisję Likwidacyjną, na której czele stał W. Witos.

16 Odjazd 2 i 3 pułku II Brygady Legionów na front

17 W zaborze pruskim na początku listopada 1918 utworzona została Naczelna Rada Ludowa, a w nocy 6-7 XI w Lublinie powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej na czele z I. Daszyńskim. W rządzie tym dominowali zwolennicy J. Piłsudskiego, który powrócił do Warszawy z Magdeburga 10 XI Następnego dnia, 11 XI 1918 zostało podpisane z Niemcami porozumienie o zawieszeniu broni na froncie zachodnim, kończące I wojnę światową. Tego dnia Rada Regencyjna (powołana przez państwa centralne w 1917 jako najwyższa władza tymczasowa w Królestwie Polskim) przekazała J. Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem polskim, na ulicach Warszawy i innych miast rozbrajano Niemców i świętowano odzyskanie niepodległości.

18 Legiony Polskie w I wojnie światowej
Legiony Polskie to formacja wojskowa utworzona i walcząca u boku państw centralnych w latach , podległa częściowo Naczelnemu Komitetowi Narodowemu. Skupiała żołnierzy oddziałów strzeleckich i innych polskich organizacji o charakterze wojskowo-niepodległościowym; początkowo 2 legiony - Zachodni i Wschodni - jesienią 1914 połączone w Legiony Polskie składające się z 3 brygad. Komendantem I Brygady w latach był Józef Piłsudski. W 1917 w wyniku kryzysu przysięgowego (legioniści odmawiali składania przysięgi Niemcom formującym Polską Siłę Zbrojną) uległy rozbicie - część żołnierzy włączono do PSZ lub internowano, część wcielono do armii austriackiej lub pozostawiono w Polskim Korpusie Posiłkowym.

19

20 Po odzyskaniu niepodległości zaczął się proces tworzenia się państwa Polskiego
Proces tworzenia się państwa polskiego był długi i skomplikowany. Ośrodkiem władzy politycznej i stolicą Odrodzonej Rzeczpospolitej od początku była Warszawa. Osobą jednoczącą różne ośrodki władzy politycznej był J. Piłsudski - w listopadzie 1918 swoje uprawnienia przekazały mu Rada Regencyjna i Rząd Lubelski (oba organy rozwiązały się). 17 listopada 1918 J. Piłsudski powołał pierwszy centralny rząd z J. Moraczewskim na czele, zaś 22 XI ogłosił się Naczelnikiem Państwa.

21 Wobec braku akceptacji tego rządu przez polską prawicę i mocarstwa zachodnie 16 I 1919 został powołany rząd premiera I. Paderewskiego, który zyskał uznanie międzynarodowe. 26 I 1919 odbyły się wybory do sejmu ustawodawczego, który miesiąc później przyjął tzw. małą konstytucję, określającą naczelne organy władzy państwowej. Najważniejszą sprawą dla nowych władz było ustalenie granic państwowych i zjednoczenie ziem, które przez 123 lata pozostawały pod panowaniem państw zaborczych. W Wielkopolsce 28 grudnia 1918 wybuchło powstanie skierowane przeciwko władzom niemieckim, zakończone szybkim opanowaniem całej Wielkopolski przez oddziały polskie (dowódca mjr Stanisław Taczak). Było to najbardziej udane z polskich powstań, a wywalczone zachodnie granice Polski zostały potwierdzone w traktacie wersalskim.

22

23 Silne antagonizmy polsko-niemieckie istniały na Górnym Śląsku
  Silne antagonizmy polsko-niemieckie istniały na Górnym Śląsku. Doprowadziło to do wybuchu trzech powstań w latach 1919, 1920 i 1921. Wpływ na ostateczny kształt granicy w tym regionie, podobnie jak na Warmii i Mazurach miały plebiscyty, których wyniki zatwierdziła Liga Narodów. Wyniki plebiscytów były niekorzystne dla Polski. Granica polsko-czeska na Śląsku Cieszyńskim została ustalona w 1919 w wyniku ofensywy wojsk czeskich, które zajęły prawie cały ten region do Wisły. Najbardziej długotrwałe i zażarte boje toczyły się o kształt granicy wschodniej.

24

25 Starcia z Armią Czerwoną trwały od wiosny 1919
Starcia z Armią Czerwoną trwały od wiosny Wojska polskie zdobyły Wilno (IV 1919). W następnym roku przejściowo zajęły Kijów (V 1920). Latem 1920, w wyniku szeroko zakrojonej ofensywy wojsk sowieckich zagrożona została Warszawa. Spowodowało to wyjątkową mobilizację całego społeczeństwa polskiego do obrony kraju. Kontrnatarcie wojsk polskich (bitwa warszawska VIII 1920, kontruderzenie znad Wieprza 16 VIII 1920) doprowadziło do rozbicia nacierających sił sowieckich i zmusiło je do panicznego odwrotu. Wojska polskie przeszły do kontrofensywy i zajęły ogromne połacie Białorusi i Ukrainy. 

26 „Gdy podejmuję ważne decyzje,
Modlę się wpierw do Matki Bożej Ostrobramskiej”

27

28 Terytoria te na mocy traktatu pokojowego z Rosją Radziecką podpisanego w Rydze w 1921 pozostały w granicach Polski. 17 III 1921 sejm ustawodawczy uchwalił Konstytucję marcową, która określała podstawy ustroju państwa. Nadawała ona duże uprawnienia władzy ustawodawczej, co w sytuacji rozdrobnienia partyjnego było przyczyną niestabilności politycznej państwa.

29

30 9 „Polacy chcą niepodległości, lecz pragnęliby, aby ta niepodległość kosztowała dwa grosze i dwie krople krwi…. A niepodległość jest dobrem nie tylko cennym, ale i bardzo kosztownym”

31 Prezentacje przygotowali uczniowie klasy IIIG:
Katarzyna Jarosz Paulina Bartosik Daniel Pietrzak