Na przestrzeni dziejów

Prezentacja na temat: "Na przestrzeni dziejów"— Zapis prezentacji:

1 Na przestrzeni dziejów
Metody komunikacji Na przestrzeni dziejów

2 Prehistoria p.n.e - Mowa Ewolucja mózgu odróżniła człowieka od zwierząt, gdy doprowadziła do powstania rewolucyjnego sposobu komunikacji - mowy. Zakłada się, że duże znaczenie miał tutaj gen FOXP2, który 200 tys. lat temu dał człowiekowi wiele zdolności językowych. Mowa, zbiór wokalnych symboli opartych na logicznej strukturze, umożliwiła przekazywanie informacji i wiedzy kolejnym pokoleniom w doskonalszy sposób. Doświadczenia przekazywane za pomocą języka stawały się coraz bogatsze, a człowiek mógł zmieniać się i przystosowywać się do otoczenia – bądź przystosowywać otoczenie do siebie – znacznie szybciej niż gatunki opierające się na genetycznej ewolucji. Mowa oznaczała możliwość koordynacji i współpracy, postępu technicznego, nauki, inżynierii, powstania pojęć abstrakcyjnych i kultury. Ulokowała człowieka na szczycie łańcucha pokarmowego, umożliwiając homo sapiens walkę i zwycięstwo nad zwierzęcymi drapieżnikami. Pośrednio umożliwiła podróże przez niesprzyjające tereny (morza, pustynie) i ekspansję człowieka we wszystkie rejony Ziemi. Mowa nie jest jednak doskonała. Wypowiedziane słowo czy zdanie docierało tylko do osób znajdujących się w pobliżu mówiącego. Komunikacja przy pomocy głosu, bądź sygnałów migowych, na odległości większe niż kilometr była praktycznie niemożliwa. Pamięć ludzka wraz z upływem czasu często ulegała zniekształceniu, istnieje także ograniczenie ilości informacji możliwych do zapamiętania przez jednostkę. Wraz z przedwczesną śmiercią ‘osób pamiętających’ – szamanów, mędrców – którzy nie zdążyli przekazać swojej wiedzy uczniom - prymitywna społeczność mogła bezpowrotnie stracić wiedzę wielu pokoleń.

3 p.n.e. - Pierwsze symbole Niedoskonałości mowy prowadziły do prób stworzenia lepszego sposobu przekazywania i przechowywania informacji. Rozwijane techniki należy podzielić na dwa rodzaje – te przeznaczone do komunikacji na dalsze odległości i te przeznaczone do komunikacji w czasie, czyli nadania wiedzy ludzkiej trwałości. Wszystkie te techniki opierały się na wspólnym elemencie – symbolach. Najstarsze znane nam symbole przeznaczone do komunikacji na przestrzeni czasu to malowidła jaskiniowe. Tak jak dla małych dzieci zanim nie nauczą się bardziej skomplikowanych sposobów komunikacji, tak i dla prehistorycznego człowieka obrazki i malowidła były najłatwiejszą do opanowania techniką. Ludzie Cro-Magnon stworzyli pierwszy kalendarz księżycowy 30,000 p.n.e. Powoli następowała ewolucja od rysowania do pisania. W starożytnym Egipcie oraz w dawnej Grecji pojęcia pisania i rysowania były tożsame, na co wskazują m.in. egipskie słowo s–sz i greckie graphein, które oznaczały zarówno pisanie, jak i rysowanie.

4 Malowidła z Lascaux

5 p.n.e. – Petroglify Wydaje się, że od malowideł jest tylko krok do pierwszych symboli. Ale to krok ogromny i bardzo długi, zarówno w czasie, jak i rozwoju intelektualnym. Podczas gdy najstarsze malowidła naskalne, rzeźby, narzędzia możemy datować na okres późnego paleolitu (ok. 25 tys. lat p.n.e.), pierwsze symbole, petroglify, pojawiają się dopiero w okresie neolitu (10-9 tys. lat p.n.e.). Prawdopodobnie używane były liczne mniej trwałe symbole – ułożone stosy kamieni, symbole wyryte w drewnie czy ziemi, jednak nie przetrwały one do dzisiejszych czasów, a ich istnienia możemy się tylko domyślać, obserwując – bliższe nam czasowo – prymitywne kultury z Oceanii czy Afryki.

6 Piktogramy i ideogramy
Najstarszym podgatunkiem pisma są piktogramy, czyli pismo obrazkowe, w którym obrazy lub schematyczne rysunki przedmiotów są symbolami tych zjawisk. Symbole te nie przedstawiają dźwięków mowy – jest to alfabet semantyczny (od gr. sema, znak), a nie fonetyczny. Piktogramy są kolejnym krokiem w ewolucji symboli. Tak jak petroglify rozwinęły się z malowideł naściennych, tak z petroglifów powstały piktogramy. Istotna różnica między takimi malowidłami, jak petroglify, a piktogramami polega na tym, że te pierwsze przedstawiają jakieś wydarzenie – podczas gdy piktogramy o tym wydarzeniu opowiadają. Mają więc znaczenie użytkowe. Piktogramami posługiwały się ludy starożytne – prehistoryczni mieszkańcy Egiptu, Mezopotamii, Fenicji, Krety, Hiszpanii, Fancji. Posługują się nimi dalej plemiona żyjące współcześnie w Afryce, Ameryce i Oceanii. Symbole te były używane do oznaczania pojemników z żywnością, prawdopodobnie na handel, a później także dóbr rzemieślniczych.

7

8 2000 p.n.e. - Pismo fonetyczne – alfabetyczne
Najstarszy znany nam dziś przykład alfabetu datuje się na p.n.e. i był on używany w Egipcie przez Semitów, którzy nadali egipskim hieroglifom nowe nazwy. Początkowo tylko spółgłoski miały swoje fonemy, ale kolejne mutacje alfabetu (m.in. fenicki – 1200 p.n.e.) ewoluowały w kierunku włączenia samogłosek, co nastąpiło w alfabecie starogreckim (900 p.n.e.), przodku alfabetów cywilizacji europejskiej. Kolejna wersje alfabetu z tej linii ewolucyjnej to alfabet etruski, a następnie alfabet rzymski (600 p.n.e.), z którego w prostej linii wywodzą się alfabety łacińskie, którymi się dziś posługujemy. Alfabet rzymski składał się tylko z ‘dużych’ liter. W okresie średniowiecza alfabet łaciński wzbogacił się o małe litery, a także symbole ‘j’, ‘w’ i ‘u’. Różne lokalne języki dodawały także inne swoje litery do swoich wersji alfabetu – np. litery ‘ó’ czy ‘ś’ w alfabecie polskim. Wynalazek pisma fonetycznego-alfabetycznego nie tylko przetrwał do dziś z niewielkimi zmianami, ale także odniósł zwycięstwo nad innymi rodzajami pisma. Ta jego niezwykła uniwersalność, prostota, możliwość adaptacji i ogromna użyteczność bez wątpienia tworzą z niego jeden z najbardziej znaczących wynalazków w dziedzinie technik komunikacji.

9 Komunikacja na odległość- Symbole do przekazywania na odległość opierały się na urządzeniach, które ułatwiały zmysłom ludzkim wychwycenie sygnału. Sygnały optyczne Wiele kultur stosowało sygnały wzrokowe, oparte na dymie i ogniu, nazywane dziś także ‘optycznym telegrafem’. Ognisko było przykrywane koszem lub matą i odsłaniane, w ciągu dnia wypuszczając w różnych odstępach czasu smugi dymu, a w nocy dając migające światło. Widoczność tych sygnałów, zwłaszcza dymnych, był jednak zależna od pogody (wiatr, opady), co utrudniało stosowanie skomplikowanych kodów. Taki sposób sygnalizacji był wykorzystywany m.in. przez Indian północnoamerykańskich. Sygnały dźwiękowe Kultury żyjące na obszarach obfitujących w duże drzewa stosowały wydrążone pnie drzew, niekiedy przykryte skórą, czyli bębny – ten wynalazek powstał niezależnie od siebie w wielu kulturach afrykańskich i amerykańskich. Najbardziej znanym dziś przykładem takiej komunikacji są tam-tamy, czyli ‘mówiące bębny’ pochodzące z kultur zachodniej Afryki, dziś dalej wykorzystywane (choć przede wszystkim jako element muzyki juju).28 Podobnie jak przy sygnałach optycznych, także przy sygnałach dźwiękowych stosowano ’stacje przekaźnikowe’. Rogi, bębny i inne sposoby przekazywania dźwięku były także często używane do komunikacji na polach bitew. Na niewielkie odległości w budowlach dźwięki były też przesyłane w systemach rur – najstarszy znany taki system to wynalazek Chińczyka Kung-Foo-Whing z 968 roku n.e.

10 2400 p.n.e. - Kurierzy i poczta W połączeniu z technologią wytwarzania coraz to praktyczniejszych materiałów piśmienniczych – od tabliczek glinianych, poprzez papirusowe zwoje po papier, pismo umożliwiło także przysyłanie wiadomości na dalsze odległości. Specjaliści od szybkiego i pewnego dostarczania fizycznych wiadomości – kurierzy – z pewnością pojawili się wkrótce po wynalezieniu pisma. Najstarsze informacje o istniejącym systemie kurierskim pochodzą z Egiptu 2400 p.n.e. Rozwój tego sposobu przesyłania wiadomości dał początek systemowi pocztowemu. Palma pierwszeństwa należy się Asyrii (lata p.n.e). Rzymska poczta jest jedną z lepiej udokumentowanych ze świata antycznego. Cursus publicus została utworzona w czasach Oktawiana Augusta (62 p.n.e – 12 n.e), pierwotnie przeznaczona dla służb rządowych, wkrótce potem została jednak rozszerzona na obywateli rzymskich. Systemy pocztowe istniały w państwach Karola Wielkiego, Zakonu Krzyżackiego i wielu innych państw średniowiecznych. W Rzeczpospolitej Obojga Narodów wielu szlachciców miało własnych kurierów-listonoszy. Niepiśmienni korzystali z usług skryby, piszącego i czytającego listy. W 1874 na potrzeby międzynarodowej koordynacji systemu pocztowego została stworzona najstarsza organizacja międzynarodowa – Międzynarodowy Związek Pocztowy. Poczta podróżowała różnymi sposobami. Od gołębi pocztowych, kurierów na koniach i psich zaprzęgach, po balony, statki i łodzie podwodne, kolej, samochody i samoloty. Warto zwrócić uwagę na szybkość dostarczania przesyłek pocztowych. Gdy powstały najstarsze systemy pocztowe najszybszym środkiem transportu były konie i wielbłądy, które rzadko przekraczały 20km na godzinę. Od 1600 p.n.e. największa prędkość rozwijały rydwany – aż 30km na godzinę. Gdy pierwsze regularne dyliżansy pocztowe ruszyły w Wielkiej Brytanii w 1784 roku, nie przekraczały 15km na godzinę.

11 Telegraf Wynalazek elektryczności oznaczał nowa erę w technikach komunikacji, tworząc możliwość prawie natychmiastowej (praktycznie z prędkością światła) komunikacji na dłuższe odległości. Pierwszy z elektrycznych wynalazków komunikacyjnych, telegraf, został zastosowany w r. w Anglii przez Sir Charlesa Wheatstone’a. W porównaniu z późniejszymi urządzeniami miał niską przepustowość danych (to właśnie w celu jej przyśpieszenia powstał kod Morse’a) i można go nazwać ‘nowym tam-tamem’, ale w swoim czasie był wspaniałym urządzeniem, jednym z tych które zmieniają świat. Razem z telegrafem gwałtownie zaczęły rozwijać się gazety, które mogły oferować swoim czytelnikom wiadomości już nie sprzed kilku dni, ale sprzed kilkunastu godzin. Gdy pierwsze kable podmorskie skróciły czas podróży informacji przez oceany, dawniej liczony w tygodniach lub miesiącach, na świecie po raz pierwszy zaczęto używać określenia ‘globalna wioska’. Telegrafy były uznawane za dokumenty prawnie wiążące w transakcjach handlowych. Warto zauważyć, że mimo rozwoju opisanych poniżej wynalazków (radio, telefon) telegraf w zaawansowanej postaci zwanej teleksem był stosowany w krajach rozwiniętych (TWX w USA) jeszcze do drugiej połowy dwudziestego wieku, a w wielu innych krajach stosowany jest do dzisiaj (Kuba, Pakistan). Dziś prawie na całym świecie funkcje telegrafu przejmuje Internet i .

12 Telefon Telefon jest młodszy od telegrafu tylko o dekadę – Antonio Meucci skonstruował pierwszy telefon w W latach 70. XIX wieku wynalazek ten spopularyzował Amerykanin Aleksander Bell, popularnie lecz błędnie uznawany za wynalazcę tego urządzenia. Meucii wytoczył proces o plagiat, przerwany jednak przez jego śmierć w 1896 roku. Faktycznie Bell dokonał pewnych ulepszeń w projektach Meucciego, Edisona i Gray’a, jednak jego największy nie pozostawiający żadnych wątpliwości wkład w rozwój komunikacji to stworzenie pierwszego komercyjnego systemu telefonu – prawdziwsze jest więc stwierdzenie, że Bell wynalazł nie telefon, ale firmę telekomunikacyjną. Prekursorem dzisiejszej telefonii bezprzewodowej były wynalazki Mikołaja Tesli z końca XIX wieku. Pierwsze przenośne aparaty telefoniczne zaczęły być wykorzystywane przez wojsko i policję w latach 50. XX wieku w USA i w Szwecji, a od lat 90. przenośne, bezprzewodowe telefony komórkowe stają się coraz popularniejsze, jako przedmioty codziennego użytku. W dwudziestym wieku popularnym dodatkiem do telefonu był fax, oparty na wynalazku Rudolfa Hella z 1929 roku. Popularność faksów osiągnęła szczyt w latach 80. tego wieku, wraz ze spadkiem ich cen, jednak już od następnej dekady widać zmierzch tej technologii na rzecz komputerów i Internetu. Równocześnie od lat 90-tych komputery osobiste przejmują inne funkcje telefonów - są w stanie zastępować telefon stacjonarny, łącząc w sobie funkcjonalność aparatu telefonicznego, faksu i automatycznej sekretarki. Darmowe programy najnowszych generacji, takie jak Skype, potrafią przekazywać głos z jakością nie ustępującą normalnym telefonom.

13 1896 – Radio Ojcem teorii, które doprowadziły do stworzenia radia był fizyk James Maxwell, którego praca dotycząca fal elektromagnetycznych została opublikowana w 1873 roku. Eksperymenty Heinricha Hertza z lat przetarły drogę wynalazcom radia. Wynalazcom – gdyż, choć pierwszy patent otrzymał w Wielkiej Brytanii w Guglielmo Marconi, pretendentem do tego miana był też Mikołaj Tesla, który otrzymał patent w USA w 1897, jednak stracił go w 1907 na rzecz Marconiego. Patent ten został mu przywrócony po jego śmierci w 1943 roku. Pierwsza transmisja radiowa miała miejsce w 1906, gdy Guglielmo MarReginald Fessenden dokonał transmisji kolędy ‘Cicha noc’ z Brant Rock w USA. Pierwsza transmisja wiadomości to rok 1920, stacja 8MK w USA. Pierwsze regularne transmisje o charakterze rozrywkowym rozpoczęły się dwa lata później, w 1922. W latach 60. wynalazek tranzystora doprowadził do powstania pierwszych przenośnych odbiorników radiowych. Pierwszy komunikacyjny satelita, TELESTAR, został wystrzelony w 1963 roku. Od początku lat 90. komputery osobiste są w stanie odbierać i odtwarzać fale radiowe. Specyficzne właściwości fal radiowych powodują, że urządzenia radiowe są też (po odpowiednich modyfikacjach) wykorzystywane zarówno jako urządzenia lokalizujące. Wynalazek radaru to logiczne rozwinięcie możliwości radia.

14 Komputer Pierwsze komputery miały jednak istotne ograniczenie, gdyż dana maszyna mogła wykonywać tylko te konkretne i nieliczne operacje, do jakich została zaprojektowana od podstaw. Znacząca rewolucja w świecie komputerów nastąpiła w 1941 roku, gdy Konrad Zuse zbudował Z3, pierwszy komputer ‘kompletny’ w interpretacji Teorematu Turinga, czyli taki, który może wykonywać każde zaprogramowane mu zadanie. Od tej pory komputer umożliwiał coraz łatwiejszy dostęp, bardziej skomplikowane i szybkie operacje na informacji. Komputery bez wątpienia przyczyniły się do zwiększenia tempa postępu naukowego, jednak przez długi czas sposoby komunikacji używane przez komputer (karty perforowane, taśmy magnetyczne, wydruki) nie miały dużego znaczenia dla rozwoju technik komunikacji międzyludzkich. Znaczenie komputerów dla komunikacji gwałtownie wzrosło w drugiej połowie dwudziestego wieku, wraz z rozwojem sieci komputerowych.

15 Telewizja Pierwsze eksperymenty z przesyłaniem obrazów na odległość są niewiele późniejsze od wynalazku radia – już w 1884 Paul Gottlieb Nipkow opatentował pierwszy system elektromechanicznego przesyłania obrazu. Pierwsza transmisja telewizji publicznej odbyła się w Nowym Jorku w 1927 roku. Pierwsza transmisja rozrywkowa ma miejsce w Wielkiej Brytanii w roku. Pierwsza transmisja międzykontynentalna na żywo to USA, 1957 rok. W tym także dziesięcioleciu telewizja zaczęła przekształcać się z czarno-białej w kolorową. W 1980, w niespełna wiek po patencie Nipkowa, 98% rodzin w USA dysponowało odbiornikiem telewizyjnym. Od lat 60. telewizja w połączeniu z telefonem i komputerem oferowała w niektórych krajach usługi videotekstu, wykorzystujące telewizor do wyświetlania interaktywnych menu, a telefon jako urządzenie do jego nawigacji. Prawdopodobnie najbardziej znanym i zaawansowanym z tych systemów jest francuski Minitel rozpowszechniony w latach 80-tych, który wykorzystywał własny terminal z modemem. Inną pochodną videotekstu jest usługa teletekstu, wykorzystująca telewizory i ich piloty. Od lat 90. komputery osobiste są w stanie odtwarzać dźwięki oraz ruchome obrazy i transmitować je, wykorzystując sieć Internet.

16 1969 - Sieci komputerowe (Internet)
Próby stworzenia funkcjonalnych sieci komputerowych nabrały tempa w latach 60., a ich najbardziej znaczącym osiągnięciem w tamtej dekadzie była sieć ARPANET w USA. Pierwsze połączenie pomiędzy komputerami w sieci ARPANET nastąpiło 21 listopada stycznia 1983 ARPANET zaczął stosować protokoły TCP/IP i to zdarzenie uznaje się za moment jego transformacji w Internet. Dzisiejszy komputer to nie jest ogromne, ciężkie monstrum sprzed kilkunastu lat. Nowe, przenośne i lekkie urządzenia, takie jak palmtop, mają ogromne implikacje dla technik komunikacji. Już dzisiaj w Internecie znajduje się większość informacji, do których wygasły prawa autorskie i znajdują się w public domain. Wiele z nowszych informacji (np. najświeższe publikacje naukowe) można znaleźć i zakupić w formie elektronicznej w postaci ebooków. Niektóre z informacji istnieją dziś wyłącznie na sieci – np. Wikipedia, największa dziś encyklopedia, nie ma swojej ‘rzeczywistej’ wersji, istnieje tylko w przestrzeni elektronicznej. Podobnie unikalne narzędzia takie jak wyszukiwarki internetowe (np. Google), nie mogą istnieć poza siecią. Dzięki łatwości kopiowania materiału i braku centralizacji, Internet to także najbezpieczniejsze archiwum. Lecz Internet to nie tylko największa biblioteka i skarbnica wiedzy. To także nowe, interaktywne metody komunikacji. E–mail jest nie tylko znacznie szybszy od zwykłej poczty, ale także o wiele łatwiejszy do zarchiwizowania i późniejszego sortowania. Internet to ogromna oszczędność czasu – informacje są dostępne natychmiast.

17 Być może jednak największym osiągnięciem Internetu było umożliwienie nieograniczonej – liczbowo i przestrzennie – grupie ludzi natychmiastową komunikację z równoczesnym uniknięciem chaosu informacyjnego. Usenet i fora dyskusyjne mogą przyjąć praktycznie nieograniczoną liczbę informacji ( i, postów) w każdej sekundzie, które trafiają do właściwych hierarchicznie uporządkowanych kategorii. W ten sposób w danej dyskusji, badaniach, projekcie, itp. może równocześnie uczestniczyć i komunikować się z sobą dowolnie duża i rozproszona grupa ludzi, która nie mogłaby tego nigdy zrobić, wykorzystując tradycyjne środki komunikacji, takie jak poczta czy konferencja. W 18 krajach na świecie ponad 50% populacji ma już dostęp do Internetu. Liderem jest Szwecja gdzie 76.6% obywateli korzysta z globalnej sieci. Obecnie z Internetu regularnie korzysta 12.5% populacji świata (około 800 milionów ludzi). Liczba użytkowników większości usług internetowych podwaja się co cztery lata. W ciągu mniej niż trzech dziesięcioleci nasycenie komputerami z dostępem do Internetu na całym świecie powinno pokrywać się z dzisiejszymi statystykami nasycenia telewizorami i telefonami.

18 Przyszłość komunikacji
Nie sposób przewidzieć, jakie wynalazki może nieść z sobą przyszłość. Kończąc ten skrótowy opis historii komunikacji, chciałbym jednak zwrócić szczególną uwagę na fakt, że czas dzielący kolejne znaczące “kamienie milowe” w komunikacji ulega drastycznemu zmniejszeniu. Marshall McLuhan wyróżnił 4 etapy w historii ludzkości. W przybliżeniu lat dzieli epokę mowy od pojawienia się pierwszych symboli, znaku epoki pisma. Ponad 10 tys. lat dzieli pierwsze symbole, petroglify, od epoki druku, Galaktyki Gutenberga. Jednak tylko niecałe 400 lat dzieli wynalazek druku od pierwszego symbolu obecnej epoki elektryczności, telegrafu.. Kolejne przełomowe wynalazki współczesnej nam epoki: telegraf, telefon, radio, telewizja, komputer i Internet są oddzielone od siebie tylko kilkoma dekadami. Kolejne generacje usług internetowych (jak , usenet czy www) pojawiają się w odstępach kilkuletnich. Nowe wersje oprogramowania takie jak komunikatory internetowe (np. Gadu-gadu i ICQ) powstają co kilka miesięcy. Raymond Kurzweil, amerykański wynalazca i milioner, prognozuje, że nowe, rewolucyjne wynalazki będą oddzielone od siebie coraz krótszymi okresami, a postęp technologiczny wkrótce drastycznie zmieni oblicze naszego świata. Techniki komunikacji już nieraz rewolucjonizowały nasze życie. Choć nie wiadomo, jakie nowe innowacje kryją sie w przyszłości, jest wysoce prawdopodobne, że przekonamy się o nich osobiście już za kilka lat – a potem, jeszcze szybciej, ujrzymy ich następców.

19 Źródła: http://histmag.org/Komunikacja-od-mowy-do-Internetu-744
jpg.html Guglielmo-Marconi.htm +lata+50+60e html

20 Wykonał: Michał Dorosz
Koniec Wykonał: Michał Dorosz