Poszukiwanie neutrin kosmicznych o najwyższych energiach

Prezentacja na temat: "Poszukiwanie neutrin kosmicznych o najwyższych energiach"— Zapis prezentacji:

1 Poszukiwanie neutrin kosmicznych o najwyższych energiach
Piotr Mijakowski

2 Plan wykładu Wyskoenergetyczne neutrina Metody detekcji
AMANDA AMANDA – dotychczasowe wyniki

3 Źródła neutrin eV GeV TeV

4 Wysokoenergetyczne neutrina
Źródło: arXiv:astro-ph/ , „Search for diffuse neutrino flux from astrophysical sources with MACRO”, The Macro Collaboration, 12 Marca 2002.

5 AGN Jety Czarna Dziura Dysk Akrecyjny

6 Detekcja neutrin Neutrina oddziałują słabo, snN ~ 10-44 cm2,
odpowiada to średniej drodze swobodnej (w wodzie) ~ lat świetlnych PRZEKRÓJ CZYNNY ROŚNIE Z ENERGIĄ !!! Promieniowanie Czerenkowa - Cząstka naładowana elektrycznie, v > c/n - Stożek: cosθ = c/(vn) - Wartość progowa: ~ 1.5 M

7 Stożek prom. Czerenkowa
Sporadycznie, neutrino może oddziaływać z atomami ośrodka W wyniku oddziaływania może powstać mion (elektron, tau) Stożek prom. Czerenkowa mion Detektor oddziaływanie Mion emituje niebieskie światło, które może zostać zarejestrowane przez detektor neutrino

8 LC-130 Hercules

9

10 South Pole 2000 – Amanda II: 19 strun, 677 modułów optycznych
1995 – 4 struny Amanda-B10: 10 strun, 302 moduły optyczne r = 60 m 130 dni pracy 200 natm, 1-2 natm/dzień 2000 – Amanda II: 19 strun, 677 modułów optycznych r = 100 m ~ 4 natm/dzień Obecnie: 24 struny, 750 modułów optycznych 3000 zarejestrowanych przypadków neutrin

11 (charged current) dla mionu:
Oddziaływanie CC (charged current) dla mionu: nm + N  m + X

12 Predicted Atm. Neutrinos Reconstructed up-going
Kosmiczne neutrina? Neutrina atm.(): 60/dzień Miony atm.: 8.6*106/dzień Lifetime: 130 days Observed Data Predicted Atm. Neutrinos Triggered 1,200,000,000 4574 Reconstructed up-going 5000 571 Pass Quality Cuts 204 273 Źródło: Francis Halzen (AMANDA Collaboration), dane z 1997 roku (Amanda-B10)

13 Diffuse flux muon neutrinos
Źródło: Tsukuba. lipec 2003; arXiv:astro-ph/ , czerwiec 2003. 3·103 – 106 GeV: E2 (E) < 8.4 10-7 GeV-1 cm-2 s-1 sr-1 Spodziewane ograniczenie (dane z 2000 r) : ~ 3 10-7 GeV-1 cm-2 s-1 sr-1 AMANDA II (with 3 years data): ~ 10 X higher Sensitivity

14 Źródła punktowe Amanda II
697 zarejestrowanych przypadków nad horyzontem niebo podzielone na 300 obszarów (bins): (~7°x7°) rozdzielczość kątowa detektora ~2,4°

15 Źródła punktowe Amanda II
Źródło deklinacja nobs nb 1997 2000 SS433 5.0o 2.38 - 0.7 M87 12.4o 0.95 17.0 1.0 Crab 22.0o 2 1.76 4.2 2.4 Mkn 421 38.2o 3 1.50 11.2 3.5 Mkn 501 39.8o 1 1.57 9.5 1.8 Cyg. X-3 41.0o 1.69 4.9 Cas. A 58.8o 1.01 9.8 1.2 ograniczenie na strumień w jednostkach 10-8cm-2s-1 @ 90% CL Źródło: arXiv:astro-ph/ , „Search for extraterrestrial point sources of neutrinos with AMANDA-II”, The Amanda Collaboration, 22 Września 2003.

16 Sygnał przy wyższych energiach?
no indication of clustering also at higher energies ! increasing energy deposition Źródło: Francis Halzen (AMANDA Collaboration)

17 Podsumowanie wysokoenergetyczne neutrina kosmiczne – brak sygnału
weryfikacja modeli teoretycznych neutrino astronomy particle physics + astronomy = particle astronomy perspektywy: Icecube, Antares

18 South Pole Dark sector IceCube Planned Location 1 km east Skiway
AMANDA IceCube Planned Location 1 km east

19 South Pole Dark sector IceCube IceCube:
80 struny, 4800 modułów optycznych do 2009 r. obszar 1 km3 ~ 300 neutrin atm./dzień 107 eV eV (100 EeV) Dark sector AMANDA IceCube

20 Amundsen-Scott South Pole Station

21 The Counting House

22

23

24

25

26

27

28

29

30 Koniec

31

32 La-Seyne-sur-Mer, France
Inne projekty ANTARES La-Seyne-sur-Mer, France BAIKAL Russia NEMO Catania, Italy DUMAND Hawaii (cancelled 1995) NESTOR Pylos, Greece AMANDA, South Pole, Antarctica

33 Northern hemisphere detectors
Baikal NT200 Antares Nestor March 17, 2003 2 strings connected 2400 m deep completion: start 2006 March 29, 2003 1 of 12 floors deployed 4000 m deep completion: 2006 1100 m deep data taking since 1998 new: 3 distant strings

34 Optical Module Photomultiplier: 10 inch Hamamatsu Active PMT base
Glass sphere: Nautillus Mu metal magnetic shield

35 Produkcja kaskad Kaskady
Oddziaływanie CC dla neutrina elektronowego lub taonowego: (e,,) + N  (e, ) + X Oddziaływanie NC: x + N  x + X Kaskady

36 Detekcja e , ,  Kaskady elektromagnetyczne i hadronowe  15 m

37 Przypadek taonowy nt t PeV t (300m) rozpad t symulacja

38 Predicted Atm. Neutrinos Reconstructed up-going
Kosmiczne neutrina? Kaskady (dane 2000) Neutrina atm.(): 60/dzień Miony atm.: 8.6*106/dzień Lifetime: 130 days Observed Data Predicted Atm. Neutrinos Triggered 1,200,000,000 4574 Reconstructed up-going 5000 571 Pass Quality Cuts 204 273 Źródło: Francis Halzen (AMANDA Collaboration), dane z 1997 roku (Amanda-B10)