mgr Magdalena Kondraciuk

Prezentacja na temat: "mgr Magdalena Kondraciuk"— Zapis prezentacji:

1 mgr Magdalena Kondraciuk
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Wydziału Rolnictwa i Biologii w Leśnej Podlaskiej INFORMATYKA -wykład 2 Rok I sem.2 rok ak.2005/2006 Kierunek: rolnictwo mgr Magdalena Kondraciuk

2 Informatyka = Informacja + automatyka
jest dziedziną wiedzy zajmującą się algorytmami oraz gromadzeniem, wyszukiwaniem i przetwarzaniem informacji za pomocą komputerów i odpowiedniego oprogramowania. Informatyka = Informacja + automatyka

3 i otrzymania wyników (nowych danych)
Informacja (definicja ogólna) to taki czynnik, któremu człowiek może przypisać określony sens (znaczenie), aby móc ją wykorzystywać do różnych celów. Informacja (definicja informatyczna) to zbiór danych zebranych w celu ich przetwarzania i otrzymania wyników (nowych danych)

4 Główne cechy komputera:
zdolność do zapamiętywania dużej ilości danych (pamięć taśmowa, dyskowa, CD-ROM), możliwość automatycznego wykonywania rozkazów (program komputerowy), programowalność, czyli zdolność do zmiany sposobu działania programu (programowanie) bardzo duża szybkość obliczeń (procesor może wykonać wiele milionów operacji matematycznych w czasie 1 sekundy), możliwość prezentacji wyników w różnej formie (pliku, tabeli, wykresu, tekstu, wydruku, dźwięku, ciągu bitów)

5 Zastosowania informatyki
Zastosowania informatyki, a w szczególności komputerów można podzielić następująco: programowanie: tworzenie kompilatorów np. Turbo-Pascal, C++,Visual Basic, programowanie systemów operacyjnych np. Unix, DOS, Linux, Windows NT, tworzenie języków zorientowanych problemowo np. Access, dBase, Delphi. wspomaganie pracy biurowej (pakiety oprogramowania np. Ms-Office 97): edytory tekstu np. WordPad, Word, edytory graficzne Paint, bazy danych (np. zarządzanie bazą kadrową firmy), programy kalkulacyjne np. Lotus 1-2-3, Excel 97, programy komunikacyjne np. Outlook Express, NetMeeting, Internet Explorer, systemy Desktop Publishing np. Ms-Publisher, Adobe Page Maker, programy graficzne do obróbki obrazów np. Corel PhotoPaint, programy edukacyjne: do nauki, do zabawy, wspomaganie pracy twórczej człowieka (ang.Computer Aided Design) np. AutoCAD, wspomaganie pracy wytwórczej człowieka (ang.Computer Aided Engineering),

6 Systemy liczbowe W życiu codziennym przyzwyczajeni jesteśmy do wykonywania rachunków w systemie dziesiętnym. Zupełnie nieświadomie korzystamy z tzw. pozycyjnego systemu liczenia. Przykładowo liczbę 118 można zapisać w następującej postaci: Liczba 10 w tym zapisie nazywa się podstawą systemu liczenia. W systemie dziesiętnym wykorzystuje się 10 cyfr : 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9.

7 Tą samą liczbę 118 można przedstawić w systemie szesnastkowym w postaci następującej:
Liczba 16 w tym zapisie nazywa się podstawą systemu. W systemie szesnastkowym wykorzystuje się 16 cyfr : 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F.

8 Wszystkie komputery na świecie działają w oparciu
o urządzenia, których najmniejszą jednostką jest cyfra 0 lub 1. Stało się tak, dlatego, że ludziom udało się tylko zbudować takie elementy elektroniczne, które mogą przyjmować dwa stany fizyczne: jest prąd, nie ma prądu. Te dwa stany fizyczne nazywamy wartościami logicznymi: TAK, NIE (PRAWDA, FAŁSZ) lub w systemie dwójkowym 1 , 0. Dlatego też systemy komputerowe posługują się (liczą) tylko dwójkowym systemem liczenia. Naszą liczbę 118 można zapisać w postaci następującej: Natomiast w pamięci komputera (RAM lub ROM) zapisana liczba wygląda tak: 1,1,1,0,1,1,0

9 Programiści, czyli ludzie piszący programy komputerowe posługują się czasem systemem szesnastkowym (heksadecymalnym), w którym stosuje się cyfry: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F.

10 Zamień liczbę binarną 1111 (2) na liczbę dziesiętną:
Odp.: 1111 (2) = = 15 (10) 3 2 1 2^3 2^2 2^1 2^0 8 4 1x8 1x4 1x2 1x1

11 Zamień liczbę dziesiętną 15(10) na liczbę binarną:
Dzielenie wykonujemy aż iloraz osiągnie 0. Otrzymana liczba wynosi : (1111) 2 Dzielenie Iloraz Reszta z dzielenia Cyfra 15:5 7 1 C0 7:2 3 C1 3:2 C2 1:2 C3

12 Jedną cyfrę 0 lub 1 w systemie binarnym nazywamy bitem
Jedną cyfrę 0 lub 1 w systemie binarnym nazywamy bitem. Nazwa ta powstała ze złożenia dwóch słów angielskich binary digit (cyfra binarna). Bit to podstawowa jednostka informacji w świecie komputerów. Na bicie kończy się świat komputerów, a może w nim właśnie się zaczyna (?). Pojęcie bajtu. Gdy zestawimy razem 8 bitów to mamy już kawałek informacji, taką miarę informacji nazywamy więc bajtem ( ang. byte kawałek ). Przykład komórki pamięci komputerowej zawierającej liczbę 50 (10) . ( ) (2) = (50) (10) 7 6 5 4 3 2 1 1KB = 210B = 1024B 1MB = 210KB = 1025KB = B

13 Aby możliwa była wymiana informacji między różnymi komputerami, opracowano standardowy kod wymiany informacji ASCII (American Standard Code for Information), w którym każdemu znakowi przyporządkowano liczbę (kod).

14 Tablica kodów ASCII

15 Uwzględnione zostały tylko znaki widoczne
Uwzględnione zostały tylko znaki widoczne. Kody od 0 do 31 stosowane są do tzw. znaków sterujących pracą urządzeń komputerowych, dlatego nie są widoczne na ekranie monitora. Przykład: Znak A (duża litera a) jest reprezentowany przez liczbę dwójkową ( ) (2) ZAWARTOŚĆ 1 BAJTU Dziesiętna wartość kodu ASCII litery A wynosi 65(10).

16 Twórcza praca człowieka
Budowa komputera Twórcza praca człowieka

17 Budowa komputera (2)

18

19

20 PROCESOR inaczej SERCE KOMPUTERA stanowi główny element komputera, ponieważ jest odpowiedzialny za przetwarzanie informacji. Składa się on z układów sterujących, arytmometru oraz rejestrów . Układy sterujące odpowiadają za: dostarczenie arytmometrowi danych do obliczeń z pamięci operacyjnej, przekazywanie wyników obliczeń z powrotem do pamięci oraz właściwą kolejność przetwarzania. W arytmometrze odbywają się wszystkie obliczenia realizowane przez komputer. W rejestrach procesora przechowuje się adresy wybranych miejsc pamięci operacyjnej oraz dane i wyniki obliczeń. W wyróżnionym rejestrze nazywanym licznikiem rozkazów jest umieszczany adres miejsca w pamięci wewnętrznej zawierającego bieżący rozkaz dla procesora. Praca procesora odbywa się w tzw. cyklach rozkazowych.

21 MAGISTRALA jest zbiorem przewodów elektrycznych oraz specjalnych gniazd połączonych ze sobą równolegle, tak aby umożliwić przesyłanie danych, adresów i sygnałów sterujących pomiędzy procesorem, pamięcią wewnętrzną i urządzeniami peryferyjnymi komputera. Magistrala składa się z szyny sygnałów sterujących, szyny danych i szyny adresowej. Cykl pracy magistrali odbywa się w taktach czasowych (podobnie jak w przypadku procesora), z tym, że zwykle częstotliwość pracy magistrali jest kilka razy mniejsza od częstotliwości pracy procesora. Powoduje to zmniejszenie efektywności pracy całego systemu komputerowego.

22 W komputerze wyróżniamy dwa rodzaje pamięci:
pamięci wewnętrzne pamięci zewnętrzne PAMIĘĆ WEWNĘTRZNA składa się z pamięci stałej określanej terminem ROM (ang. Read Only Memory) oraz pamięci operacyjnej określanej pamięcią RAM (ang. Random Access Memory). W pamięci stałej ROM producent komputera zapisuje informacje o konfiguracji sprzętowej, programy rozpoczynające pierwszą fazę pracy komputera (inicjalizacja systemu) oraz programy diagnostyczne. Do pamięci ROM nie można zapisywać danych - można ją tylko odczytywać. W pamięci operacyjnej RAM, czyli pamięci do zapisu i odczytu, przechowywane są informacje będące obiektem bieżącego przetwarzania (dane, programy, wyniki). Pamięć RAM jest pamięcią ulotną - jej zawartość ginie po wyłączenia komputera.

23

24 Pamięci buforowe (1) Szybkość z jaką możemy pobierać lub zapisywać informacje z pamięci jest jednym z istotniejszych parametrów decydujących o szybkości działania komputera. Czas dostępu do pamięci, jest barierą ograniczającą przyspieszenie pracy całego komputera. Układy pamięci o bardzo krótkim czasie dostępu < 60 ns są na tyle drogie, że nie montuje się ich w komputerach, jako podstawowe pamięci. Stosuje się je do specjalnych pamięci buforowych (cache).

25 Pamięci buforowe (2) Do komputera montuje się (zależnie od potrzeb i możliwości finansowych) 256 do 512 kB bardzo szybkiej pamięci. Jest ona umieszczona między procesorem i resztą pamięci RAM, już znacznie wolniejszą. Procesor komunikuje się z tą szybką pamięcią czytając z niej lub pisząc do niej. Operacje te mogą odbywać się z dużą i szybkością. Kiedy zaś procesor zajęty jest wykonywaniem funkcji innych niż komunikowanie się z pamięcią, specjalne układy przerzucają informację między pamięcią cache i resztą RAM'u.

26 Pamięci zewnętrzne Istnieje niebezpieczeństwo utraty zawartości pamięci RAM po wyłączeniu komputera lub po utracie zasilania. Pamięć ta bowiem działa tylko wtedy, gdy komputer jest zasilany. Z tego powodu istnieją pamięci zewnętrzne: taśmy (tapes) współpracujące z magnetofonem (pierwsze komputery PC), dyski elastyczne (floppy disks), dyski (twarde) (hard disks) stacje CD ROM i DVD taśmy współpracujące ze streamer'em. Urządzeniem zapewniającym przechowywanie informacji w sposób efektywny jest tzw. dysk.

27 Dyski i napędy Dysk jest krążkiem o kształcie gramofonowej płyty pokrytym z obu stron cienką warstwą magnetyczną, podobnie jak taśma magnetofonowa. W terminologii dotyczącej pamięci dyskowych istnieją niejednoznaczności. Dysk oznacza w zasadzie sam nośnik informacji. Potocznie słowem tym określany jest cały mechanizm służący do zapisu i odczytu, czyli stacja dysków zwana także napędem dysku. W mikrokomputerach stosowane są dwa rodzaje stacji dysków: stacje dysków elastycznych, miękkich (floppy disc drive), stacje dysków sztywnych, stałych, (hard disc drive).

28 Dyski Dyski służą do przechowywania dużych ilość informacji nawet po wyłączeniu zasilania komputera i nazywane są pamięcią masową. Ich cechą wspólną jest zapis informacji na nośniku magnetycznym. Podstawowe różnice to: wymienna dyskietka, mogąca "pracować " w wielu napędach, niewymienny dysk, stanowiący jedną całość z napędem. Dyskietki w dyskach miękkich mogą mieć rozmiar. 5.25 cala (135 mm) 360kB, 1,2MB, 3.5 cala (90 mm) 720kB, 1.44MB.

29 Działanie dysku Napęd dyskowy przypomina swoją konstrukcją gramofon lub odtwarzacz płyt kompaktowych Główne elementy to: silnik wprawiający dyskietkę w ruch wirowy (5 obr/sek) ze stabilizacją, dwie głowice służące do zapisu i odczytu, urządzenie przesuwające głowice wzdłuż promienia dyskietki. Informacje zapisywane są na dyskietce na koncentrycznie rozmieszczonych okręgach (ścieżkach).

30

31

32

33 Organizacja dysku Dla zapewnienia lepszej organizacji zapisu każda ścieżka podzielona jest na sektory, wycinki ścieżki ograniczone dwoma promieniami, z których każdy ma swój unikatowy "numer". Ilość informacji zapisywana w każdym sektorze jest zawsze stała, choć różne są jego "fizyczne" rozmiary i wynosi zawsze 512 bajtów. Działaniem napędu kieruje kontroler dysku. Najmniejszą jednostką zapisu i odczytu jest jeden sektor. Informacje gromadzone są w postaci plików.

34

35 Formatowanie dyskietki (1)
Przed użyciem dyskietkę musimy sformatować . Proces ten może być częściowo porównany do liniowania kartki papieru przed jej użyciem do pisania. Dokonuje się w nim jednak znacznie więcej

36 Formatowanie dyskietki (2)
Następuje numeracja sektorów, Dokonywana jest rezerwacja miejsca na katalog, w którym będą umieszczane informacje o zbiorach, Tworzona jest tabela rozmieszczenia plików FAT (File Allocation Table) zawierająca fizyczne adresy poszczególnych jednostek rozmieszczeniowych, tzw. clusters. Dzięki temu nazwa pliku nie zajmuje miejsca na dyskietce. Dyskietka 360 kB mogła zawiera maksymalnie 112 plików, Dyskietka 1.2 MB dwa razy więcej.

37 Podobieństwa i różnice
Podstawowe różnice między dyskiem stałym i elastycznym dotyczą ich konstrukcji. Dysk elastyczny się "kręci " dopiero w chwili gdy chcemy dokona zapisu bądź odczytu. Dysk stały "kręci się" zawsze. Zasady zapisu i odczytu i rozmieszczenia plików są takie same. Wynikiem różnic konstrukcyjnych są między innymi: Znacznie większa pojemność dysków stałych (10 MB - n-GB) i krótszy czas zapisu i odczytu (tzw. czas dostępu). Olbrzymia szybkość przesyłania informacji między dyskiem a RAM'em jest wynikiem stosowania buforów w procesie transferu informacji.

38 Dysk stały Dysk stały posiada kilka sztywnych krążków wirujących z prędkością 600 obr/s; przy powierzchni każdego z nich znajduje się głowica odległa od jego powierzchni o setne części milimetra. Dysk stały to jednocześnie nośnik danych i urządzenie do odczytu i zapisu. Jest on hermetycznie zamknięty, a nośnik w nim niewymienialny. Czasy dostępu do dysków wynoszą oko o 10 ms. Najczęściej stosowane średnice to: 5.25", 3.5" i ostatnio 2.5".

39 Płyty CD-AUDIO i CD-ROM
CD – Compact Disc CD-ROM - Compact Disc Read Only Memory) W międzyczasie wykładu (po przetwarzaniu A/C) polecam przytoczyć nazwę CD-Rom jako płytę, która nie wymaga przetwarzania C/A po odczycie gdyż w tym przypadku CD jest nośnikiem wiadomości cyfrowych!

40 Struktura płyty CD 12cm (4,7 cala) 1,5cm (0,042 cala) Etykieta
Warstwa poliwęglanu 10 – 30 m Warstwa refleksyjna ( nm) aluminium, złota lub srebra (odbijająca promień lasera) Po kolei (idąc od lasera) przedstawiamy warstwy tłoczonej płyty CD. Główna przejrzysta warstwa poliwęglanowa (grubość ok. 1,2mm)

41 Zapis danych na płycie CD
pit land Wartości 0 i 1 reprezentowane są na płycie przez „pity” oraz „landy”. Land - powierzchnią gładką, od której wiązka odbija się całkowicie – otrzymujemy wartość bitu 1 Pit - wgłębienie, od którego, po odbiciu wiązka lasera jest rozpraszana i nie wraca z powrotem do czujnika – otrzymujemy wartość bitu 0 Płyty CD-Audio i CD-ROM są płytami tłoczonymi. W płytach CD-Audio zamiast konwersji dźwięków analogowych na ich fizyczną reprezentację (rowki lub magnetyzm), wartości poziomu oraz częstotliwości źródła dźwięku są konwertowane do ciągu liczb dwójkowych. One dopiero zamieniane są na fizyczne rowki w aluminiowej warstwie nośnika. Oprócz ścieżek na płycie przechowywane są również takie dane jak katalog (definiuje poszczególne ścieżki ich długość oraz fizyczną lokalizację na CD. Dzięki temu, po włożeniu płyty do odtwarzacza, urządzenie podaje liczbę ścieżek, ich długość, oraz pozwala odtworzyć dowolną ścieżkę w dowolnym momencie. Głowica prowadzi laser po ścieżkach [groove], Od środka na zewnątrz. Łącznie ścieżki na 74-minutowej płycie CD liczą niemal 5km!

42 Odczyt płyty CD Obecnie w odtwarzaczach CD stosuje się lasery GaAlAs (długość fali 780nm – granica) Laser skupia swoją wiązkę ok. 1,2mm wewnątrz powierzchni CD – mała czułość na obce ciała.       W diodzie laserowej powstaje wiązka światła, która trafia najpierw na siatkę dyfrakcyjną.    Wychodzą z niej trzy promienie, które są polaryzowane i przechodzą przez kolimator.       Następnie płytka 1/4 fali zmienia ich polaryzację na kołową i przesyła do obiektywu, który je ogniskuje na płycie.   Promienie odbite od płyty przechodzą w drodze powrotnej znowu przez płytkę 1/4 fali, gdzie uzyskują polaryzację prostopadłą do tej, którą uzyskały wcześniej w polaryzatorze.       Promienie te są odbijane i kierowane do układu optycznego, złożonego z soczewki wklęsłej i cylindrycznej, który służy do tworzenia obrazu na matrycy fotodetekcyjnej.  Na rysunku przedstawiony jest schemat układu optycznego odtwarzacza CD. Istotą działanie jest bezkontaktowy odczyt za pomocą lasera. W odtwarzaczach płyt kompaktowych wykorzystuje się zasadę interferencji światła, dlatego konieczne jest źródło światła spójnego. Wiązka światła powstająca w diodzie laserowej trafia najpierw na siatkę dyfrakcyjną. Opuszczają ją trzy promienie, które są polaryzowane i przechodzą przez kolimator. Następnie płytka 1/4 fali zmienia ich polaryzację na kołową i przesyła do obiektywu, który je ogniskuje na płycie. Promienie odbite od płyty przechodzą w drodze powrotnej znowu przez płytkę 1/4 fali, gdzie uzyskują polaryzację prostopadłą do tej, którą uzyskały wcześniej w polaryzatorze. Jednak nie przechodzą pzezeń jak poprzednio, lecz są odbijane i kierowane do układu optycznego, złożonego z soczewki wklęsłej i cylindrycznej, który służy do tworzenia obrazu na matrycy fotodetekcyjnej. Na kierunku padającej wiązki leży maksimum główne. Szerokość połowy jego pełnej mocy jest punktem o średnicy 1,7 µm i wypada na górnej powierzchni wypukłości podążając dokładnie osią ścieżki. Minima leżące po obu stronach maksimum głównego są dokładnie usytuowane na osiach wypukłości sąsiednich ścieżek. Dzięki temu minimalizowane są zakłócenia pochądzące z sąsiednich ścieżek. W celu odczytu danych ogniskuje się światło lasera na warstwie fotorezystywnej (ok. 1,2mm od poniżej powierzchni płyty). To rozwiązanie pozwala na dużą tolerancję uszkodzenia powierzchni. Rysa lub drobinka kurzu nie po blokuje całkowicie wiązki światła, gdyż w momencie przechodzenia przez powierzchnie, wiązka jest szeroka.

43 Płyty CD-R i CD-RW Tytułowa – zaczynam coś tworzyć

44 Budowa płyty CD-R Warstwa odbijająca Warstwa barwnika groove (rowek)
Warstwa poliwęglanu Warstwa lakieru pit (dane) Zdjęcie pobrane z stryny firmy Dysan (Compact Disc Recordable) - jednokrotnie zapisywalna płyta kompaktowa. Budową różni się od "fabrycznej" płyty, choć zasada działania jest taka sama. Warstwa nagrywalna, to specjalny organiczny polimer, który pod wpływem światła laserowego (dla nagrywania mającego większą moc niż dla odczytu) zmienia swoje właściwości optyczne. Odróżnia się również jeszcze jednym szczegółem. Zawiera mianowicie obszar kalibracji lasera i bit początku zapisu. Po wypaleniu płyta CD-R staje się zwykłą płytą CD-ROM, CD-Audio, CD-I lub tp.

45 Budowa płyty CD-RW Płyta CD-R jest wykonana w oparciu o specjalny barwnik, natomiast płyta CD-RW w oparciu o materiał w którym wykorzystano zmianę fazy stanu ciała stałego. Compact Disc ReWritable) - wielokrotnie zapisywalna płyta kompaktowa. Idea jednokrotnie zapisywanego CD-R została w Pomarańczowej księdze rozszerzona o możliwość kasowania. Zasada działania opiera się na zjawisku zmiany fazy. Warstwa czynna składa się z mieszaniny srebra, antymonu, teluru i irydu. Jak w każdym materiale, tak i w tym możliwa jest zmiana właściwości pod wpływem temperatury. Jeśli podgrzany zostanie do temperatury topnienia (ok. 600 stopni Celsjusza) przejdzie w stan ciekły. Stygnąc, w temperaturze ok. 200 stopni Celsjusza, przejdzie fazę krystalizacji i znowu stanie się ciałem stałym. Gwałtownie stygnąc przechodzi w stan amorficzny. Gdy natomiast przez określony czas utrzymywany jest w temperaturze krystalizacji zanim wystygnie na tyle, aby stać się ciałem stałym - zastyga w postaci krystalicznej. To tłumaczy dlaczego nagrywarki nie osiągają oszałamiających prędkości zapisu na płytach CD-RW. Oczywiście stan amorficzny rozprasza światło. Nowa, właśnie zakupona płyta CD-RW, ma całą warstwę zapisywalną w postaci krystalicznej, tak że światło lasera przechodzi przez nią i odbija się od aluminiowej warstwy odblaskowej. Ponieważ warstwa krystaliczna nie przepuszcza tak dobrze światła jak zwykły CD-R - odczyt płyty CD-RW wymaga lasera o trochę większej mocy niż dla odczytu konwencjonalnych płyt. Stąd starsze modele czytników i odtwarzaczy kompaktowych nie są w stanie odczytać takich płyt.

46 Barwy płyt CD-R Cyjanina - barwa zieloną, niezbędna moc lasera - 6,5 mw, długa strategia nagrywania, niskie prędkościach nagrywania Ftalocyjanina - barwę żółta lub bezbarwna, niezbędna moc lasera - 5,5 mw, krótka strategia nagrywania, większa odporność na energię świetlną i cieplną, droższa, duże prędkości nagrywania Są różne właściwości płyt w zależność od powierzchni. W wyniku kombinacji metalicznej warstwy odbijającej i warstwy barwnej powstają różne odcienie powierzchni odczytywanej przez laser. Współczesne płyty występują w trzech kolorach, które są efektem stosowania barwników o nazwach: cyjanina (błękitny), ftalocyjanina (bezbarwny) i azocyjanina (ciemnoniebieski). Warstwa odbijająca może mieć kolor złoty lub srebrny. Jeśli na złotą powierzchnię odbijającą zostanie nałożona cyjanina, płyta będzie miała kolor ciemnozielony. Kombinacja cyjaniny ze srebrną warstwą metaliczną da w efekcie jasnoniebieską barwę z lekkim odcieniem zieleni. Jeżeli warstwa odbijająca zostanie pokryta bezbarwną ftalocyjaniną, płyta CD-R uzyska srebrną lub złotą barwę. Azocyjanina - barwa jasnoniebieska, dosyć rzadko spotykana

47 Rozwinięcie technologii CD
Płyty DVD Rozwinięcie technologii CD Krzysztof Chruściński

48 Budowa płyty DVD R/RW

49 Porównanie DVD z CD Długość ścieżki na DVD wynosi ok. 11 km, gdzie dla CD 5-6km Rozmiar danych na DVD zwiększa się 650 MB do 4,7 GB. Ścieżki na CD są oddzielone od siebie o 1,6 m, a odległość między rowkami wynosi 0,83 m, w przypadku DVD odległości te zmniejszają się do 0,74 m oraz 0,4 m.   

50 Różne pojemności DVD-5 Jednostronny jednowarstwowy – 4,7 GB
DVD-8 Jednostronny dwuwarstwowy – 8,5 GB DVD-10 Dwustronny jednowarstwowy – 9,4 GB DVD-18 Dwustronny dwuwarstwowy – 17 GB

51 STANDARDY DVD Nie istnieje jeden standard płyt DVD, którego trzymaliby się wszyscy producenci tego nośnika danych. W rezultacie płyt zapisanych w jednym z wymienionych formatów nie można odczytać w innym. Stąd istnieje również wiele konkurencyjnych formatów zapisywalnych płyt DVD (schemat):

52 STANDARDY DVD: DVD-R – odpowiednik płyt CD-R, o zapisie jednokrotnym, umożliwiający zapisanie 3,68 GB danych DVD ROM – standard płyt do zapisu danych komputerowych DVD VIDEO - dawny "Digital Video Disc„   

53 DVD ± R/RW Od samego początku istnieją dwa konkurencyjne i niekompatybilne ze sobą standardy płyt DVD jedno- i wielokrotnego zapisu: DVD-R/RW oraz DVD+R/RW. W obu przypadkach mamy do czynienia z jednokrotnie lub wielokrotnie zapisywalnymi dyskami mieszczącymi 4,7 GB danych, które mogą zostać odczytane przez większość zwykłych czytników DVD-ROM DVD+R DL ( Double Layer) - płyty jednokrotnego zapisu dwuwarstwowe. W nagrywarkach tych płyt laser musi mieć minimalną moc wynoszącą ok. 30 mW, dla porównania moc lasera w DVD±R/RW wynosi zaledwie 5-11 mW.

54 BHP CD i dyskietek (1) Nie dotykaj służących do zapisu powierzchni magnetycznych widocznych przez otwory w zabezpieczającej je plastykowej kopercie. Nie łam i nie zginaj dyskietki i krążka CD. Przechowuj dyskietki w chłodnym, suchym i czystym miejscu. Nie zostawiaj ich w zaparkowanym samochodzie w gorący dzień. Niewystawiaj ich również na działanie temperatur poniżej 10°C. Przechowuj dyskietki i krążki CD w pozycji pionowej. Nie zostawiaj dyskietek leżących płasko w miejscu pracy, mogą one zostaćprzyciśnięte jakimiś przedmiotami.

55 BHP CD i dyskietek (2) Trzymaj dyskietki z dala od magnetycznych, wytwarzanych przez silniki elektryczne, kalkulatory, dyktafony, itp. Jeśli zdarzy ci się zalać dyskietkę kawą bądź herbatą wyrzuć ją, nie czyści przy pomocy jakichkolwiek płynów. Nie wkładaj już nigdy takiej dyskietki do napędu -możesz przez to zniszczy również głowicę czytającą i zapisującą informację. Zabrudzony krążek CD wyczyść ! Wykonuj zawsze kopie dyskietek zawierających istotne pliki.

56

57 KLAWIATURA (ang. keyboard) składa się z ponad 100 klawiszy
(101-, 102- lub 104). Dzięki niej wprowadzamy do komputera polecenia, operacje i teksty. Komputer reaguje bezpośrednio po wydaniu naszego polecenia z klawiatury wykonując konkretne działanie (nazywane jest to pracą interakcyjną).

58 MYSZ (ang. mouse) to jedno z popularnych urządzeń peryferyjnych służących do komunikacji użytkownika z komputerem. Mysz przesuwana po płaszczyźnie obraca gumową kulką, która wiele razy na sekundę przekazuje dane położeniu myszy do komputera. Komputer przenosi ruchy myszy na ruch wskaźnika myszy. Myszka może być wyposażona od jednego do trzech przycisków służących do wydawania poleceń oraz w tzw. rolki służące do przewijania ekranu w pionie i w poziomie. W środowisku Microsoft Windows dwuprzyciskowa myszka jest niezbędna do pełnej obsługi systemu.

59 bezprzewodowe wykorzystujące technologię podczerwieni lub fal radiowych
trackball "kot", czyli odwrócona myszka z dużą kulką, którą obraca się palcam, jest przydatna w pracy z aplikacjami wymagającymi dużej precyzji ruchu.

60 Joystick jest wejściowym urządzeniem peryferyjnym, służącym najczęściej fanom gier komputerowych do sterowania obiektami w grze. Joystick wyposażony jest w drążek sterowniczy, którego manipulacja w różnych kierunkach pozwala na przemieszczanie różnych obiektów oraz od jednego do kilku przycisków (między innymi przycisk fire) osadzonych na drążku i jego podstawce, których naciśnięcie wywołuje różne zdarzenia. W komputerach PC joystick nie znalazł zastosowania, ponieważ świetnie zastępowany jest przez mysz.

61 Rysownica zwana również digitizerem, tabletem graficznym, to płaska tabliczka, wykrywająca pozycję specjalnego pióra-rysika. Możemy na tablecie rysować jak na kartce papieru - z tym, że obrazek powstaje nie na tablecie, a na ekranie monitora. Rysowanie za pomocą tabletu jest prostsze niż przy użyciu tradycyjnej myszki. Tablety reagują np. na siłę nacisku rysika, przez co zmienia się grubość linii lub intensywność koloru, możemy więc tworzyć rysunki jak   za pomocą kartki i ołówka, można jeszcze dodać, że drugi koniec pióra służy zazwyczaj jako gumka. Urządzenie podłącza się do komputera przez złącze szeregowe. W razie braku wolnego portu tablet może zostać przyłączony zamiast myszy. Nie zmniejsza to funkcjonalności zestawu, ponieważ zadania dotychczasowego wskaźnika przejmuje pióro, które najczęściej posiada również dwa przełączniki odpowiadające funkcjonalnie klawiszom myszy. Przyzwyczajenie się do zmiany wymaga pewnego treningu, ale brak "gryzonia" szybko przestaje być zauważalny.

62 Skaner (ang. scaner)  służy do wczytywania obrazów (rysunków, fotografii, tekstu, pisma odręcznego)  ze skanowanej płaszczyzny do pamięci komputera. Jakość skanowania przez skaner mierzona jest w jednostce dpi (ang. dots per inch - punkty na cal), jest to jednostka rozdzielczości zarówno skanerów jak i drukarek. Im więcej dpi, czyli im więcej punktów na jednostce długości jest w stanie odczytać skaner, tym dokładniejszy jest uzyskany obraz.

63 Skanery dzielimy na:                     ręczne, zwane również domowymi służą do skanowania obrazu, tekstu o niskiej rozdzielczości w dowolnym formacie przesuwając czytnik skanera po powierzchni dokumentu,                        rolkowe posiadają czytnik w kształcie rolki, która przesuwa dokument i wczytuje dane,                                   stacjonarne (inaczej stołowe) służą do skanowania formatów A3 lub A4; pojedynczą kartkę papieru przykrywa się wiekiem skanera.

64 Karta telewizyjna inaczej nazywana tunerem telewizyjnym, to urządzenie w postaci dodatkowej karty rozszerzającej, które po zamontowaniu w komputerze i podłączeniu anteny umożliwia oglądanie telewizji na ekranie monitora. Urządzenia te zależnie od stopnia swojego zaawansowania technologicznego oferują szereg najrozmaitszych funkcji, od prostego wyświetlania obrazu, aż po wyrafinowane możliwości umożliwiające np. skalowanie oglądanego obrazu, oglądanie telegazety, podgląd kilku kanałów na raz, podłączenie  zestawu video, czy też zapisywanie poszczególnych klatek obrazu na twardy dysk. Niektóre urządzenia mają zestawie nawet pilot umożliwiający zdalne sterowanie lub dodatkowo tuner radiowy, umożliwiający również słuchanie radia. Większość tych urządzeń musi współpracować z komputerem, czyli aby móc oglądać telewizję musi być również włączony komputer.

65 Kamera To najczęściej nie większe od jabłka urządzenie z soczewką . Zmienia ona widziany obraz na informacje czytelne dla komputera. Kamera pozwala na video konferencje w internecie. Ustawiamy ją zazwyczaj na podwyższeniu, aby dobrze mieść się w kadrze (najczęściej na górnej krawędzi obudowy monitora).

66 Mikrofon przydatny zwłaszcza w czasie pracy z aplikacjami multimedialnymi, takimi jak programy do nauki języków obcych, programy komunikacyjne wykorzystujące modem do kontaktów telefonicznych, programach do obróbki dźwięku, czy wreszcie specjalnych aplikacjach przeznaczonych do porozumiewania się z komputerem za pomocą głosu, umożliwiających rozpoznawanie mowy ciągłej wykorzystywane na przykład do słownej edycji tekstu w programach edytorskich.

67 Modem (ang. MODulator/DEModulator) jest urządzeniem peryferyjnym, które przetwarza dane komputerowe na dźwięki. Jest to postać, nadająca się do transmisji za pomocą analogowych dróg łączności, takich jak: linie telefoniczne, łącza radiowe czy satelitarne. Dźwięki te przesyłane są zawsze z jednego modemu do drugiego. Modem odbiorca dekoduje analogowe sygnały z powrotem na postać cyfrową - dane czytelne dla komputera.

68 URZĄDZENIA WYJŚCIA Monitor
służy do wyświetlania punktów na ekranie, czyli   wizualnej komunikacji komputera z użytkownikiem. Monitory generalnie można podzielić na: monochromatyczne (czarno-białe) i kolorowe.

69 Drukarka (ang. printer) służy do przenoszenia efektów pracy komputera na arkusz papieru, folię albo dowolny inny materiał, na którym drukarka może drukować. Ze względu na metodę druku dzielimy je głównie na trzy rodzaje:                                               laserowe działają podobnie jak kserokopiarki, miejsca które mają być zadrukowane są silnie naświetlane promieniem lasera na bębnie drukarki, a następnie przyciągają toner (atrament w proszku), który  wprasowywany jest w papier;                                  atramentowe działają na zasadzie "wypluwania" kropelek atramentu z głowicy cartridge (pojemnika z atramentem);                                igłowe (matrycowe) za pomocą igieł (9 lub 24) uderzają w taśmę barwiącą, pozostawiając na papierze ślad odpowiedniego znaku.

70 Głośniki wbudowany głośniczek komputera, zwany także beeperem  lub PC speaker'em   znajduje się wewnątrz komputera osobistego o bardzo niskiej jakości wydawania dźwięków. Beeper może więc wydawać jedynie pojedyncze dźwięki ostrzegawcze. Aby wykorzystać możliwości  karty dźwiękowej konieczne jest zainwestowanie w dodatkowe głośniki (chyba, że ma je zainstalowane w obudowie monitor). 

71 System komputerowy

72 system komputerowy = sprzęt + oprogramowanie   Jeśli do naszego komputera dodamy jeszcze "duszę", czyli myśl człowieka, to otrzymamy żywy twór zwany systemem komputerowym. system komputerowy = sprzęt + oprogramowanie Hardware (czyli sprzęt) i software (czyli oprogramowania) to dwa zasadnicze elementy systemu komputerowego. Ale tym zajmiemy się już na następnym wykładzie 