Piorun- gro ź ne pi ę kno. Spis treści 1.Pioruny w mitologii greckiej, rzymskiej i starosłowiańskiej. 2.„Kiedy błyska się i grzmi...” 3.Ludowe wierzenia.

Prezentacja na temat: "Piorun- gro ź ne pi ę kno. Spis treści 1.Pioruny w mitologii greckiej, rzymskiej i starosłowiańskiej. 2.„Kiedy błyska się i grzmi...” 3.Ludowe wierzenia."— Zapis prezentacji:

1 Piorun- gro ź ne pi ę kno

2 Spis treści 1.Pioruny w mitologii greckiej, rzymskiej i starosłowiańskiej. 2.„Kiedy błyska się i grzmi...” 3.Ludowe wierzenia o piorunach. 4.Czym jest piorun? 5.Jak powstaje piorun? 6.Tajemnicza kula. 7.Pioruny kuliste w mikrofalówce. 8. Dlaczego słyszymy grzmot? 9.Gdzie najczęściej uderzają pioruny? 10. Statystyka występowania burz. 11. Stracie z żywiołem. 12. Jak uchronić się przed burzą? 12. Skutki obrażeń. 13. Sztuczny piorun, czy to możliwe? 14. Jak zrobić własną burzę szalejącą w probówce? 15. Przebieg doświadczenie, reakcja chemiczna. 16. Bibliografia.

3 Pioruny w mitologii greckiej, rzymskiej i starosłowiańskiej W mitologii greckiej pioruny odnajdujemy jako główne atrybuty Zeusa, najwyższego z bogów. Najczęściej był on przedstawiany na tronie z piorunem w ręku. Rzymski Jowisz miał wiele wspólnego z greckim bogiem Zeusem. Uznawany był on za boga światłości, pana wszelkich zjawisk niebieskich. Według wierzeń to on zsyłał deszcz i nawiedzał Rzym suszami. Jego bronią był piorun, a grom uważano za objaw złej lub dobrej woli Jowisza. Była to kara lub wskazówka. Miejsce, w które uderzył piorun było dla Rzymian święte i otaczano je szczególną czcią.

4 JOWISZ PERUN ZEUS

5 Perun (starosłowiański piorun, grom, pieryn) w mitologii wschodniosłowiańskiej jedno z głównych i zarazem najstarszych bóstw; bóg burzy, piorunów i ognia, a przypuszczalnie także nieba, deszczu i uroczystej przysięgi.

6 „Kiedy błyska się i grzmi, szaleje bóg pogody” Dawniej ludzie rzeczywiście wierzyli, że za błyskawicami stoją zagadkowe czarodziejskie moce i siły niebieskie. W starożytnej Grecji błyskawicę uważano za płomienistą włócznię, która zrzucał na Ziemię Zeus. Północnoamerykańscy Indianie nie wierzyli, że burzę przynosi wielki i potężny ptak o błyskających piórach i grzmiących uderzeniach.

7 Ludowe wierzenia o piorunach 1.Podczas burzy należy zasłaniać lustra, aby nie przyciągały piorunów. 2.Przed uderzeniami pioruna można się skutecznie obronić wystawiając w oknie świecę, tzw. ”gromnicę”. 3.Osobę trafioną przez piorun może tylko uratować zakopanie w ziemi aż po szyję. 4.Obecność bociana na dachu budynku miała chronić domostwo od uderzenia pioruna. 5.Dzwonienie w dzwonnicę kościelną ratowało przed uderzeniem pioruna. 6.Nie wolno rozpalać ognia, bo zwiększa to ryzyko uderzenia pioruna w dom. 7.Przed uderzeniem pioruna chroniły wianuszki, poświęcone w ósmy dzień po Bożym Ciele. 8.Nie podchodzi się do okien w czasie burzy, ponieważ może to ściągnąć pioruny. 9.Wstawianie w okno obrazka Matki Bożej chroniło przed uderzeniem pioruna w dom.

8 Czym jest piorun? Piorun jest to zjawisko polegające na wyładowaniu elektrycznym między chmurami lub między chmurami a ziemią. Zjawisku temu towarzyszy błyskawica i grzmot. Średnie natężenie prądu podczas uderzenia wynosi ok. 10 000 A, napięcie jest rzędem milionów woltów. Pioruny dzielą się na liniowe(rozgałęzione linie o długości od kilku do kilkudziesięciu km), kuliste (świecąca jasna kula zjonizowanego gazu o średnicy dochodzącej do 50cm), paciorkowate(łańcuszek złożony z oddzielnych punktów świetlnych)

9 Jak powstaje piorun? Pioruny w przyrodzie powstają w wyniku nagromadzenia się ładunków elektrycznych w chmurach. Wewnątrz chmury burzowej wieją silne wiatry, mieszające krople wody i drobiny lodu, które trą mocno o siebie, a rozpadając się na mniejsze wytwarzają ładunki elektryczne. Lód przemieszcza się ku górze chmury, po drodze oddając elektrony wodzie, więc szczyt chmury staje się elektrododatni, a dół elektroujemny. Zgodnie z regułami fizyki, w polu elektrycznym ujemne elektrony zaczynają się przesuwać się w kierunku źródła ładunków dodatnich, zaś dodatnio naładowane jądra wolą np. elektrodę, ziemię lub część chmury naładowaną ujemnie. Jeżeli ładunki natrafią na przeszkodę gromadzą się aż powstała różnica potencjałów pozwoli uzyskać na tyle dużą energię by przebić się przez przeszkodę. Może to być wyładowanie pomiędzy różnymi chmurami, między różnymi obszarami jednej chmury, ziemią lub wodą. Elektrony zaczynają poruszać się w kierunku ziemi tworząc tzw. wyładowanie pilotujące Jeżeli jest wystarczająco duże natężenie pola elektrycznego to nastąpi rozwój wyładowania głównego.

10 Tajemnicza kula Piorun kulisty to jaskrawo świecąca kula zjonizowanego gazu o średnicy około kilkudziesięciu centymetrów. Piorun ten nie jest dokładnie wyjaśniony przez uczonych. Kulka ta przeważnie pojawia się bez wyraźnego powodu, wędruje na oślep po pokoju i odbija się o przedmioty, a na koniec wylatuje przez okno lub się rozpryskuje. Niektórzy odrzucają ich istnienie i uważają, że to tylko złudzenie optyczne.

11 Piorun kulisty w mikrofalówce Piorun kulisty można wytworzyć samemu w domu, o ile dysponuje się kuchenką mikrofalową dostarcza energii w postaci fali elektromagnetycznej o częstotliwości 2450 MHz, co odpowiada częstotliwości drgania cząsteczek wody i dzięki temu możliwe jest podgrzewanie na wskutek rezonansunką mikrofalową. Samo powstanie pioruna kulistego jest bardzo proste. Do czystej kuchenki mikrofalowej trzeba włożyć jakieś źródło wysokiej temperatury, może to być np. zapalona świeczka z długim knotem lub kawałek palącego się drewienka (wykałaczki). Ową palącą się rzecz należy trzymać z dala od ścianek i sufitu kuchenki, aby jej nie osmalić. Płomień nie powinien być duży, czym mniejszy tym lepiej. Drzwiczki kuchenki należy zamknąć - bez obawy - płomień nie zgaśnie. Kuchenkę najlepiej jest nastawić na największą moc i włączyć. Jeżeli wszystkie warunki są spełnione, po chwili powinien być słyszalny dosyć głośny dźwięk przypominający ciągłe wyładowanie elektryczne. W miejscu gdzie jest źródło wysokiej temperatury powinna pojawić się świecąca kula o średnicy kilku centymetrów - to właśnie jest nasz piorun kulisty. Jego kolor jest najczęściej żółto-biały lub biało-fioletowy. Jego obrzeża nie są wyraźne. Kształt jest zbliżony do kuli, chociaż rzadko jest to doskonała kula. Taki kształt sugerowałby istnienie napięcia powierzchniowego. Jako że piorun jest najprawdopodobniej lżejszy od powietrza, szybko unosi się do góry i trwa przez kilka-kilkanaście sekund pod sufitem kuchenki. Piorun wydaję się zachowywać niespokojnie, jakby nie wiedział gdzie chce lecieć, więc raczej pozostaje w miejscu. Po kilku- kilkunastu sekundach piorun przestaje istnieć. Najlepiej wykonać doświadczenie na starej kuchence i w dużym pomieszczeniu.

12 Dlaczego słyszymy grzmot? Jak już wiemy piorun to lawina elektronów(prąd) poruszająca się wąskim kanałem z chmury do ziemi. Każdy wie, że przypływ prądu powoduje wytwarzanie ciepła, a im większe natężenie prądu tym wyższa powstaje temperatura. Tak samo piorun, w którym prąd ma natężenie od 10000 do 40000 A podnosi temp. otaczającego go powietrza do niewyobrażalnej temperatury 30 000 C. Teraz popatrzmy od strony fizyki na całe zjawisko grzmotu. Wraz ze wzrostem temperatury ciała rośnie również jego objętość. W piorunie dzieje się to po prostu błyskawicznie, a różnica temperatur jest ogromna. Nic więc dziwnego, ze powietrze gwałtownie zwiększa swoją objętość i w celu wyrównania ciśnień rozszerza się na wszystkie strony z ponaddźwiękową prędkością i siłą 10 razy większą niż ciśnienie atmosferyczne. Gdy coś przekracza wspomnianą prędkość powstaje fala uderzeniowa, którą słyszymy jako głośny trzask, huk lub dudnienie. Tak samo jest podczas burzy.

13 Gdzie najczęściej uderzają pioruny? Najwiecej piorunów uderza w centralną Afrykę. Miejscami, które są szczególnie podatne na wyładowania poza Afryką są także Himalaje i Floryda.

14 Statystyka występowania burz. Co minutę razi ziemie 6000 gromów, a każdego dnia uderza w ziemie do stu piorunów. W kilometr gruntu trafiają średnio 2 pioruny na rok. W każdym momencie nad światem szaleje 1800 burz, między którymi istnieją związki powodujące, że jeśli jedna burza cichnie to druga rodzi się w odległości 1500 km. Średnia długość trwania burzy w Polsce to 2,5 h.

15 Jak uchronić się przed burzą? Podczas burzy należy, w miarę możliwości, pozostać w domu, z dala od urządzeń elektrycznych, podłączonych do prądu. Ponad to zaleca się niekorzystanie z telefonów komórkowych, mimo, iż udowodniono, że nie wpływają one na nasze bezpieczeństwo w czasie trwania tego zjawiska. Jeśli jesteśmy z dala od domu, zaleca się schronienie w innym budynku, jaskini, ewentualnie na zboczu doliny (nie na dnie), lub w samochodzie. Jednym z najbardziej niebezpiecznych miejsc, w których ludzie szukają schronienia, są samotne drzewa. Piorun uderzając, w górujące nad obszarem drzewo, "przeskakuje" na człowieka. Szacuje się, że około 25% przypadków porażeń dotyka ludzi stojących właśnie pod drzewem. Nie stajemy w grupach, rozpraszamy się. pozbywając się jednocześnie metalowych i innych dobrze przewodzących przedmiotów, będąc na łodzi, spływamy do najbliższego brzegu.. w żadnym wypadku nie kładziemy się na ziemi i staramy się odizolować, siadając np. na plecaku.

16 Jak zachować się w czasie burzy? Kiedy jesteśmy najwyżej położonym punktem w okolicy lub kiedy piorun uderza w najbliższym otoczeniu i działa pośrednio, tzn. prąd rozpływa się szybko w najbliższym otoczeniu we wszystkie strony i tworzy niebezpieczne napięcie krokowe. Dlatego w czasie burzy nigdy nie wolno kłaść się na ziemi na otwartej przestrzeni. Należy natychmiast przyjąć pozycję kuczną, stawiając stopy mocno przyciśnięte do siebie i obejmując rękami kolana.

17 Skutki obrażeń Kontakt z piorunem przeżywa ok. 60%-80%, a według niektórych źródeł nawet 90%, porażonych osób. W wyniku porażenia dochodzi do uszkodzenia komórek układu nerwowego. Co w późniejszym czasie skutkuje kłopotami z pamięcią, depresją i wszelkiego rodzaju zaburzeniami emocjonalnymi. Dodatkowo w wyniku porażenia dochodzi do uszkodzenia mięśni, narządów wewnętrznych, złamań i groźnych oparzeń, a w skrajnych przypadkach do zatrzymania oddechu oraz akcji serca. Do zatrzymania krążenia może dojść nawet kilkanaście godzin po porażeniu, dlatego też każdy poszkodowany wymaga kilkudniowej hospitalizacji. Istnieją miejsca na ziemi (np. wyspa Jawa), które mają średnio 222 dni burzowe w roku, ale występują tam też lata, w których jest ich aż 322. W Polsce rocznie jest do 36, a na wybrzeżu Kalifornii do 8 dni burzowych. Rocznie na świecie porażonych przez pioruny jest kilka tysięcy osób, dziennie kilkadziesiąt. Cały czas nad powierzchnią ziemi szaleje ponad 40 tys. burz. W czasie burzy na naszych terenach pojawia się średnio 65 piorunów na godzinę, a w rejonach tropikalnych nawet 10 000.

18 Sztuczny piorun. Czy to możliwe? Jednym ze sposobów sztucznego wytworzenia wyładowania atmosferycznego w postaci pioruna jest użycie maszyny elektrostatycznej lub przeprowadzenie reakcji chemicznej nazywanej potocznie burzą w próbówce.

19 Jak zrobić własną burzę szalejącą w probówce? Elektryczne doświadczenie z błyskawicami. Burzą w próbówce nazywamy doświadczenie chemiczne, wysoko egzoenergetyczne. Wykonanie takiego eksperymentu nie jest trudne, lecz ze względu na zawartość kwasu siarkowego bardzo niebezpieczne. Wykonanie: Do probówki wlewamy stężony kwas siarkowy(VI) a następnie bardzo ostrożnie etanol (denaturat), tak aby wytworzyły się dwie warstwy cieczy. Po wrzuceniu manganianu VII potasu do probówki na granicy faz między cieczami pojawiają się żółte, przypominające błyskawice iskry i towarzyszące im trzaski.

20 Przebieg: Podczas reakcji manganianu VII potasu z kwasem siarkowym VI powstaje tlenek manganu VII, który rozkłada się z wydzielaniem się tlenu. Powstający tlen gwałtownie utlenia alkohol etylowy, a efekty towarzyszące reakcji imitują burzę. Reakcja chemiczna: 2KMnO 4 + H 2 SO 4 →K 2 SO 4 + Mn 2 O 7 + H 2 O 2Mn 2 O 7 →4MnO 2 + 3O 2

21 Starcie z żywiołem Oto kilka przykładów ludzi, którzy przeżyli konfrontację z piorunem: Mirosław Zabłocki ze Słosinka nigdy nie obawiał się burz. Ale teraz na samą myśl o błyskawicach oblewa go zimny pot. Pewnego dnia piorun strzelił go prosto w kark, poparzył brzuch i... wyszedł nogawką uszkadzając betonowy krawężnik! Pewien Kubańczyk przeżył pięć uderzeń pioruna. W latach 1981-91 rolnik Jorge Marquez aż pięciokrotnie posłużył w czasie subtropikalnej burzy za piorunochron i mimo to przeżył. Lekarze stwierdzali po każdym takim przypadku, że jedyną jego długotrwałą konsekwencją było to, że włosy i paznokcie pacjenta rosną anormalnie szybko. Gloria Polo – Niemka również przeżyła taki incydent, a nawet skorzystało na nim jej zdrowie.

22 Te oraz wiele innych wiadomo ś ci znajdziecie na naszej stronie internetowej http://pioruny-groznepiekno.cba.pl/

23 Bibliografia www.wikipedia.org/wiki/Piorun Źródło: http://gosfiz.w.interia.pl/grom.html Źródło: www.webpark.pl http://www.dehn.pl/docs/piorun/ds661_zycie_wsrod_piorunow_pl.pdf http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Global_Lightning_Frequen cy.jpg&filetimestamp=20091229044248 http://pl.wikipedia.org/wiki/Zeus http://www.starozytny-rzym.info/bogowie-rzymscy.html Świat książki- Leksykon dla dzieci