w powieściach H. Sienkiewicza

Prezentacja na temat: "w powieściach H. Sienkiewicza"— Zapis prezentacji:

1 w powieściach H. Sienkiewicza
Wojny XVII w. w powieściach H. Sienkiewicza D A L E J

2 Wstęp Henryk Sienkiewicz w swojej Trylogii przedstawia nam obraz XVII wiecznej Polski. Dla Rzeczypospolitej był to burzliwy okres, pełen wielu wojen i wyzwań dla całego narodu. Wprawdzie autor Trylogii nie zawsze ukazuje naszą historię dokładnie, pomija niektóre fakty, jednakże Sienkiewicz w swoim dziele nie fałszuje obrazu dziejów, po prostu nie tworzy podręcznikowej wizji historii. Mimo wszystko warto zwrócić uwagę na dzieło które świetnie przybliża nam te jakże skomplikowane dla Polski czasy. Czasy w których Rzeczpospolita była potęgą największą w Europie. D A L E J

3 Powstanie Chmielnickiego (Ogniem i mieczem)
Wojna polsko-szwedzka (Potop) wojna polsko-turecka (Pan Wołodyjowski) KONIEC

4 Powstanie Bohdana Chmielnickiego
zarys historyczny Krótkie streszczenie powieści Co fikcją, a co prawdą? Galeria Film W S T E C Z

5 Potop szwedzki zarys historyczny Krótkie streszczenie powieści
Co fikcją, a co prawdą? Galeria Film W S T E C Z

6 Wojna polsko-turecka zarys historyczny Krótkie streszczenie powieści
Co fikcją, a co prawdą? Galeria Film W S T E C Z

7 Zarys historyczny Powstanie Kozaków pod wodzą Chmielnickiego wybuchło na skutek napięcia społeczno-politycznego na Ukrainie, dążenia kozaków do zwiększenia oddziałów kozaków rejestrowych. Powstanie wybuchło w 1648 r. i rozrastało się w zastraszającym tempie (do 1949 r. Kozacy opanowali całą Ukrainę). Po kilku niefortunnych dla Polaków bitwach (Korsuń, Żółte Wody) sytuacja była krytyczna, tym bardziej, że Rosja zaczęła mocniej ingerować w sprawy ukraińskie co doprowadziło do wojny polsko-rosyjskiej. Dopiero po bitwie pod Beresteczkiem Polska opanowała sytuację na Ukrainie. Jednak powstanie Kozaków było zapowiedzią zmian nadchodzących w najbliższym czasie. W S T E C Z

8 Zarys historyczny Odkąd w Polsce zaczęła panować dynastia Wazów, stosunki ze Szwecją były napięte. Prowadzone były liczne wojny między Polską a Szwecją o panowanie nad Bałtykiem. Wojna r. zwana „Potopem” była najgorszą w skutkach dla Rzeczypospolitej. Szwedzi praktycznie bez walki opanowali 2/3 Polski, i przez 2 lata grabili zajęte tereny. Dopiero po obronie klasztoru na Jasnej Górze, Polacy rzucili się w wir walki. Po wielu zaciętych bitwach ze Szwedami i ich sojusznikami (Siedmiogród, Brandenburgia) Polacy wygnali z kraju napastników, jednakże szkody spowodowane tymże „potopem” były wręcz nieopisane. Zginęło tysiące ludzi, wielu straciło dach nad głową i majątki, a skarby państwowe pożeglowały do Szwecji. W S T E C Z

9 Zarys historyczny Od 1620 r. stosunki polsko-tureckie nie były najlepsze. Wywołało to wiele wojen, w tym między innymi wojnę z lat r. Turcy wykorzystując słabość Rzeczypospolitej spowodowanej ostatnimi wojnami, uderzyli na Podole, odnosząc duże sukcesy dzięki swojej olbrzymiej armii. Zmusiło to Polskę do podpisania haniebnego pokoju, na mocy którego Korona utraciła Podole i była zobowiązana do płacenia Turcji haraczu. Sytuacja ta zmieniła się dopiero po zwycięstwach hetmana Jana Sobieskiego między innymi pod Chocimiem. Wojna mimo wszystko zakończyła się wygraną Imperium Osmańskiego, jednak na krótko. Już w 1683 r. działania wojenne zostały wznowione, a Polska odzyskała utracone terytorium. W S T E C Z

10 Krótkie streszczenie powieści
Ogniem i mieczem - pierwsza z trzech powieści historycznych napisanych "ku pokrzepieniu serc" przez Henryka Sienkiewicza w latach Akcja powieści rozgrywa się w latach w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. Powieść rozpoczyna się ucieczką Chmielnickiego na Sicz, gdzie organizuje wielkie powstanie Kozaków sprzymierzonych z Tatarami. Powstańcy pokonują część wojsk koronnych pod Żółtymi Wodami i Korsuniem. Bunt próbuje stłumić na własną rękę książę Jeremi Wiśniowiecki, w którego prywatnym wojsku służą Skrzetuski z Podbipiętą. Obowiązek żołnierski odrywa Skrzetuskiego od ukochanej Heleny. Nie ma możliwości, by obronić ją przed wojną i gotowym na wszystko Bohunem. D A L E J

11 Wojska Wiśniowieckiego nie mogą liczyć na pomoc innych magnatów, którzy chcą ugody z Kozakami. Pospolite ruszenie, zebrane pod Piławcami, ucieka na wieść o przybyciu Tatarów. Wojska pod wodzą księcia fortyfikują się w twierdzy Zbaraż, gdzie oblega ich wielka armia Chmielnickiego i chana Islama III Gireja. Szlachta w liczbie kilkunastu tysięcy żołnierzy broni się dzielnie, ale nie ma szans wobec ogromnej potęgi przeciwnika. Książę posyła ochotnika (jest nim Podbipięta), by przekradł się przez Kozaków i zawiadomił króla o trudnym położeniu. Longinus ginie jednak nie wykonując zadania. Misja udaje się następnemu śmiałkowi - Skrzetuskiemu - dzięki któremu król Jan Kazimierz podejmuje próbę odsieczy Zbaraża; po nierozstrzygniętej bitwie pod Zborowem następuje ugoda i w tym momencie kończy się zasadniczy wątek powieści. Helena po wielu przygodach zostaje ocalona, a Bohun schwytany (ale Skrzetuski przebacza mu porwanie Heleny). Powieść kończy się opisem zwycięskiej dla Polaków bitwy pod Beresteczkiem, ale jednocześnie dowiadujemy się, że "nienawiść zatruła krew pobratymczą", co zapowiada, że okrutne wojny na Ukrainie będą trwały jeszcze długo. W S T E C Z

12 Krótkie streszczenie powieści
Głównym bohaterem powieści jest młody chorąży orszański Andrzej Kmicic, który przybywa na Laudę, aby zgodnie z testamentem Herakliusza Billewicza poślubić jego wnuczkę Aleksandrę Billewiczównę. W tym też momencie rozpoczyna się powieść. Akcja przedstawia okres z lat Zaręczony z Oleńką Billewiczówną chorąży Andrzej Kmicic opowiada się początkowo po stronie Radziwiłłów - potężnego rodu magnackiego wspierającego Szwedów w ich najeździe na Rzeczpospolitą. Uznany przez szlachtę i narzeczoną za zdrajcę, postanawia się zrehabilitować. Pod przybranym nazwiskiem - Babinicz - bierze udzial w obronie Jasnej Góry, wlasną piersią oslania króla Jana Kazimierza przed wrogami i bohatersko walczy z nieprzyjacielem do zakończenia wojny. Powieść ukazuje także dalsze losy bohaterów „Ogniem i mieczem”, między innymi Michała Wołodyjowskiego i Zagłoby. W S T E C Z

13 Krótkie streszczenie powieści
Fabuła powieści przedstawia wydarzenia historyczne w latach 1668–1673. Był to okres wojen z Turcją. W książce opisane są dalsze losy pułkownika Jerzego Michała Wołodyjowskiego. Wołodyjowski po utracie ukochanej Anusi Borzobohatej-Krasieńskiej udaje się do klasztoru, jednak nie na długo. Podstępem z ukrycia wywabia go jego stary przyjaciel Onufry Zagłoba. W dalszej części powieści Wołodyjowski żeni się z Baśką Jeziorkowską oraz pilnuje południowo-wschodniej granicy Rzeczypospolitej przed czambułami Tatarów. W kulminacyjnej części powieści, Pan Michał ginie bohatersko podczas oblężenia Kamieńca Podolskiego. W S T E C Z

14 Co fikcją, a co prawdą Ze Zbaraża uciekło dwoje ludzi: Skrzetuski i Daniel Czapliński (zagorzały wróg Chmielnickiego) Jeremi Wiśniowiecki nie mógł zwołać pospolitego ruszenia gdyż ten przywilej był zarezerwowany tylko dla króla. Skrzetuski nie był taki „kryształowy” jakim stworzył go Sienkiewicz – był to typowy szlachecki pieniacz i rozbójnik.

15 Co fikcją, a co prawdą? Postać Andrzeja Kmicica wzorowana była na Samuelu Kmicicu. Jego pierwowzór nigdy jednak nie przystał do Janusza Radziwiłła. W odwecie magnat wiele razy próbował go zabić, między innymi przez otrucie winem. Samuel Kmicic był jednym z bardziej utalentowanych dowódców Rzeczypospolitej XVII w. Porwanie Bogusława Radziwiłła przez Kmicica jest wymysłem Sienkiewicza

16 Co fikcją, a co prawdą? Pułkownik Wołodyjowski rzeczywiście istniał i zginął w wyniku wybuchu w zbrojowni. Był także świetnym szermierzem. Przyjaciel Wołodyjowskiego nazywał się Hejking, a nie Ketling i z pochodzenia nie był Szkotem, a Kurlandczykiem. Postać Zagłoby jest czystą fikcją literacką.

17

18

19

20 Galeria W S T E C Z

21 Galeria W S T E C Z

22 Galeria W S T E C Z

23 Bohdan Chmielnicki pod Lwowem
W S T E C Z Bohdan Chmielnicki pod Lwowem

24 W S T E C Z Obóz Zaporożców

25 Husaria podczas natarcia
W S T E C Z Husaria podczas natarcia

26 Husaria podczas natarcia
W S T E C Z Husaria podczas natarcia

27 Pochód Szwedów do Kiejdan
W S T E C Z Pochód Szwedów do Kiejdan

28 Próba schwytania Karola Gustawa
W S T E C Z Próba schwytania Karola Gustawa

29 Czarniecki w bitwie pod Warką
W S T E C Z Czarniecki w bitwie pod Warką

30 W S T E C Z Śluby Jana Kazimierza

31 Walka jazdy polskiej i tureckiej
W S T E C Z Walka jazdy polskiej i tureckiej

32 Twierdza w Kamieńcu Podolskim
W S T E C Z Twierdza w Kamieńcu Podolskim

33 Kadr z filmu „Pan Wołodyjowski”
W S T E C Z Kadr z filmu „Pan Wołodyjowski”

34 Kadr z filmu „Pan Wołodyjowski”
W S T E C Z Kadr z filmu „Pan Wołodyjowski”

35 W S T E C Z

36 W S T E C Z

37 W S T E C Z

38 prezentację przygotował: Dominik Adamczyk kl. II a

39 Ze Zbaraża uciekło dwoje ludzi: Skrzetuski i Daniel Czapliński (zagorzały wróg Chmielnickiego)
Jeremi Wiśniowiecki nie mógł zwołać pospolitego ruszenia gdyż ten przywilej był zarezerwowany tylko dla króla. Skrzetuski nie był taki „kryształowy” jakim stworzył go Sienkiewicz – był to typowy szlachecki pieniacz i rozbójnik. W S T E C Z

40 Porwanie Bogusława Radziwiłła przez Kmicica jest wymysłem Sienkiewicza
Postać Andrzeja Kmicica wzorowana była na Samuelu Kmicicu. Jego pierwowzór nigdy jednak nie przystał do Janusza Radziwiłła. W odwecie magnat wiele razy próbował go zabić, między innymi przez otrucie winem. Samuel Kmicic był jednym z bardziej utalentowanych dowódców Rzeczypospolitej XVII w. Porwanie Bogusława Radziwiłła przez Kmicica jest wymysłem Sienkiewicza W S T E C Z

41 Postać Zagłoby jest czystą fikcją literacką.
Pułkownik Wołodyjowski rzeczywiście istniał i zginął w wyniku wybuchu w zbrojowni. Był także świetnym szermierzem. Przyjaciel Wołodyjowskiego nazywał się Hejking, a nie Ketling i z pochodzenia nie był Szkotem, a Kurlandczykiem. Postać Zagłoby jest czystą fikcją literacką. W S T E C Z