Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
OpublikowałIzabella Dryja Został zmieniony 10 lat temu
1
Wyniki Pomiarów SN - Interpretacja w Kosmologii - Wstęp Kilka wzorów
Odległość DL Pomiar red shiftu Dlaczego SN – kto pracuje -WYNIKI z SN Promieniowanie ` reliktowe Porównanie wyników Podsumowanie Koniec ŚWIERK mhs 2004
2
http://www.msnbc.com/news/224520.asp?cp1=1 O czym będzie mowa
Dec. 17, 1998 — The universe is not only expanding, but that expansion appears to be speeding up. And as if that discovery alone weren’t strange enough, it implies that most of the energy in the cosmos is contained in empty space — a concept that Albert Einstein considered but discarded as his “biggest blunder.” The new findings have been recognized as 1998’s top scientific breakthrough by Science magazine. ŚWIERK mhs 2004
3
Wynik z 1998 r podsumowywał 10 lecie pracy zespół Supernova Cosmology Project (LRL) który opracował metodę znajdowania licznych SN Podobnej metody użył zespół High-Z Supernova Search Team z Mount Stromlo i Siding Spring Observatories w Australii, Zostały znalezione SN tak odległe, że obserwowane światło było z nich wyemitowane gdy Wszechświat był bardzo młody. Celem badań odległych SN był pomiar zmian w rozszerzaniu się Wszechświata – dla zrozumienia jego rozwoju – początków, struktury i losu. Zakładano, że pod wpływem grawitacji Wszechświat będzie się rozszerzał coraz wolniej. Okazało się że Wszechświat przyspiesza - rozszerza się coraz szybciej..
4
Członkowie Supernova Cosmology Project oraz High-Z Supernova Search zespołu otrzymali zgodne wyniki.
Używali dużych naziemnych teleskopów oraz HST (Hubble Space Telescope) i detektorów CCD. Informacja o rozszerzaniu się Wszechświata pochodzi z pomiaru odległości dalekich obiektów i ich red shiftu. Odległość gwiazdy jest mierzona poprzez pomiar jasności na Ziemi, jeżeli znana jest jej całkowita jasność. Jest to wykonalne dla obiektów o znanej całkowitej jasności – czyli „standard candle” Jako świec standardowych w omawianych pracach badano SN Ia (w galaktyce kilka wybuchów / 1000 lat, świecą przez kilka tygodni) mierzono ich krzywą świetlności - zależność jasności od czasu (skala wielu dni)
5
Obserwacja Wszechświata
Podstawowym źródłem informacji jest promieniowanie elektromagnetyczne Może być ono emitowane, pochłaniane, rozpraszane Procesy emisji są przydatne dla zrozumienia warunków panujących w źródłach Absorpcja pozwala na zrozumienie systemów położonych między źródłem i obserwatorem, nawet gdy nie emitują one promieniowania Rozproszenie niesie informacje o środowiskach które emitują i absorbują promieniowanie. może zmieniać długości fali - red (blue) shift - przesunięcie ku podczerwieni - mówi kiedy sygnał był wysłany
6
W zakresie mierzonego „red shiftu” np. SN
Rozwój Wszechświata Wszechświat się powiększa i stygnie. Pomiar różnych epok, „dostęp” do danych o Wszechświecie Promieniowanie reliktowe niesie informacje o bardzo młodym Wszechświecie, pochodzi z „last surface scattering” W zakresie mierzonego „red shiftu” np. SN CMB 3*105 lat Wiek Wszechświata ~13*109 lat Red shift 60% wieku Wszechświata
7
Wzory, wzory.... ŚWIERK mhs 2004
8
H2(t) = WR0*(a/a0)-4 + WM0 *(a/a0)-3 + Wk0 *(a/a0)-2 + Wv0 *(a/a0)0
Równanie Friedmanna - index 0 oznacza teraz - czas obserwacji (B11/2) Zależność parametru Hubbla od czynnika a – definiuje wymiar Wszechświata w czasie t, stosunek do dzisiejszego - a/a0 H2(t) = ((1/a)( da/dt))2 = 8 p rm G /3+8 p rr G /3 –k c2/a2 + Lc2/3 Wkład do gęstości Wszechświata od promieniowania (r), materii (m), stałej kosmologicznej (l), krzywizny (k). r Wr0 = 8 p G/3 * r 0r m - Wm0 = 8 p G/3 * r 0m k Wk0 = -kc2 /a02 L WV0 = 8 p G/3 * r 0v H2(t) = WR0*(a/a0)-4 + WM0 *(a/a0)-3 + Wk0 *(a/a0)-2 + Wv0 *(a/a0)0 Wkład od materii I promieniowania ŚWIERK mhs 2004
9
Dla opisu Wszechświata są używane mierzalne
a(t) z oraz t DL ŚWIERK mhs 2004
10
H(z) = H0 * sqrt( Wr(1+z)4 + Wm (1+z)3 +Wk (1+z)2 + WV )
Definicja gęstości krytycznej rkrytyczne = 3 H0 / 8 p G W= r / r c + Lc2/3H02 B13/13 W -1= kc2 / H02a2 zależność parametru Hubbla od z jest wielkością mierzalną - z= Dl/l r = r r / r kryt m = r m / r kryt gęstość materii W k = -kc2 / H02 krzywizna czaso przestrzeni v = -Lc2 / 3H02 stała kosmologiczna H(z) = H0 * sqrt( Wr(1+z)4 + Wm (1+z)3 +Wk (1+z)2 + WV ) gdzie H(z=0) = H0 oraz: WK = 1 - (WV + Wr0 + Wm0 ) , korelacja
11
Jakie są parametry opisujące rozszerzanie się Wszechświata
Pytanie Jakie są parametry opisujące rozszerzanie się Wszechświata Jak zmienia się promień Wszechświata w funkcji czasu Odpowiedź Należy wyznaczyć zależność odległość źródła sygnału i prędkość z jaką źródło się oddala od obserwatora ŚWIERK mhs 2004
12
z zależy od t http://astronomy.swin.edu.au/sao/guest/bschmidt/
Jasność obserwowana zależy od z zależy od t
13
DL m jest funkcją z
14
Odległość DL Różne definicje odległości w kosmologii:
Comoving distance B 13/6 Proper distance Angular diameter distance B12/8-9 Proper motion distance interesuje nas „luminosity distance” DL ŚWIERK mhs 2004
15
Różne definicje odległości w kosmologii:
Interesuje nas „luminosity distance” DL strumień maleje jak R –2 , F mierzony strumień L strumień całkowity– musi być znany definicja: czyli DL = sqrt (L/4 p F), ŚWIERK mhs 2004
16
Jak się mierzy odległości DL - wiedza trudna i tajemna
Pomiar bezwzględny oraz względny- paralaksa daje pomiar bezwzględny Różne metody - w zależności od odległości pomiary (wyniki metod) zahaczają o siebie – znajomość odległości dalekich obiektów zależy od kalibracji poprzez bliskie obiekty Odległości w naszej Galaktyce mierzone bezpośrednio przez „primary indicators” „secondary inicator” kalibrowane przez pomiary (tutaj SN, Tully – Fischer relation) astro.uchicago.edu/home/web/olinto/ courses/A18200/kawai/main.html ŚWIERK mhs 2004
17
Pomiar odległości - Cosmic distance ladder B14/8
SN
18
m-M= -5 log10 DL (H0 , z, WM, WL) +25 [DL w Mpc]
Kilka definicji - jasność -B15/5 m – jasność obserwowana -niezgodna z intuicja im - większa wartość tym bledszy obiekt, m = -2.5 log10F + C dla 2 obiektów których mierzone strumienie wynoszą F1 i F2 różnica jasność m1 – m2 = -2.5 log 10(F1/F2) M jasność absolutna M = m –5 log10 (DL / 10 pc) z def. M=m dla odległości 10 pc M = 4.72 – 2.5 log10(L/LO) Wartości jasność strumień związek rzeczywiste M L M=-2.5log10(L)+C1 obserwowane m F = L / 4 p DL 2 m=-2.5log10(F)+C2 m-M= -5 log10 DL (H0 , z, WM, WL) [DL w Mpc] ŚWIERK mhs 2004
19
Jeżeli znane jest (m, M oraz DL nie są niezalężne) M DL z
m-M= -5 log10 DL (H0 , z, WM, WL) +25 Jeżeli znane jest (m, M oraz DL nie są niezalężne) M DL z m Wx=1-Wm r ~a-3(1+w) w = P/(rc2) str 23. Można wyznaczyć WM, H0 , WL ŚWIERK mhs 2004
20
Dla wyznaczenia M (odległe obiekty) potrzebne 2 założenia:
Istnieją obiekty które mogą być używanych jako „świece standardowe” tzn. M jest stałe! właściwości tych obiektów nie zależą od odległości (czyli czasu emisji sygnału) - M dla małych z (bliskie źródła) pozostają niezmienione dla dużych z (odległe źródła). Dodatkową komplikacją jest Możliwości istnienia krzywizny czaso przestrzeni B14 Rozszerzania się Wszechświata co powoduje zmianę częstości strumienia światła emitowanego i obserwowanego ŚWIERK mhs 2004
21
n e = no (1+z) n częstość e emisji o obserwacji
Związek między odległością DL (albo m-M) z redshiftem z Inna jest częstość emitowana, a inna obserwowana - jest to komplikacja powodowana ekspansją Wszechświata -red shiftem – który zmienia n n e = no (1+z) n częstość e emisji o obserwacji Widmo obserwowane nie jest już tym które było wyemitowane – jest przesunięte ku czerwieni – szczegóły: F(no) = L(n e) / 4 p D2L = (1+z) L(no (1+z)) / 4 p D2L Poprawka związana z tym efektem - K(z) B28/10, P#5.2 K(z, ne,no) = Kij(z) jest skomplikowaną funkcją F(n) mi(z) = 5 log (DL(z) /Mpc) +25 +Mj + Kij(z) P#5.2 ŚWIERK mhs 2004
22
Przesunięcie ku podczerwieni red shift z = Dl/l
Dla uniknięcia konfuzji przypomnę – są 3 przyczyny red shiftu Grawitacja Efekt Dopplera Kosmologia i to nas interesuje Ciekawym i tajemnicze jest dla mnie jak się rozróżnia rodzaje (źródła) red shiftu. ŚWIERK mhs 2004
23
Red shift powodowany przez grawitację B7/ 7-8
ŚWIERK mhs 2004
24
B 10 /5
25
z = a(t0) / a(te) – 1 = (l 0 - l e ) / le –1 = Dl / l e
B10/5-6 z = a(t0) / a(te) – 1 = (l 0 - l e ) / le –1 = Dl / l e te czas emisji t0 obecnie a(t0) / a(te) – jest miarą wzrostu Wszechświata w czasie wędrówki światła
26
Przesuniecie ku podczerwieni
Przesuniecie ku podczerwieni z = l 0 / l e –1 = Dl/l Zależność z, czasu emisji te, parametru Hubbla H(t), a 1/(1+z) = a /a0 Nie relatywistyczna a/a0 = (t/t0)2/3 H0(1+z)3/2 materia promieniowanie a/a0 = (t/t0)1/2 H0(1+z)2 Próżnia a(t)~exp(H0t) H0=sqrt(W0v) chętnie jest używana (nie relatywistyczne i nie ścisłe) v = z c
27
Najdalsza Super Nova ma z ~1.7 (z~1.7, SN1997ff).
Zakres w jakim znamy z Najdalsza Super Nova ma z ~1.7 (z~1.7, SN1997ff). Znane są quazary o z ~6.5 promieniowanie reliktowe pochodzi z z ~1000 jeżeli t = 3*105 lat t0 = 13*109 lat dla promieniowania 1/(1+z) = a/a0 = (t/t0)1/2 ŚWIERK mhs 2004
28
Dlaczego SN Podobieństwo wybuchów SN Ia – świece standardowe, ale
Są to obiekty kapryśne, ponieważ: rzadkie procesy kilka / 1000 lat/ galaktykę Nieprzewidywalne - kiedy wybuchnie? Należy zmierzyć ich krzywą świetlności F(t) Kto pracuje Jaka jest „strategia” szukania SN wyniki – będzie mowa o SN Ia ŚWIERK mhs 2004
29
Jak wyglądają wybuchy Super Novych
blaski i cienie : ŚWIERK mhs 2004
30
Często tak wygląda wybuch SN
Cienie Często tak wygląda wybuch SN ŚWIERK mhs 2004
31
ŚWIERK mhs 2004
32
Widać wybych SN http://astron.berkeley.edu/~jcohn/chaut/sjha_pics.html
ŚWIERK mhs 2004
33
SN 1994 D www.eso.org/~bleibund/talks/Texas_pub.ppt
Piękno SN SN 1994 D ŚWIERK mhs 2004
34
NGC5371 ŚWIERK mhs 2004
35
Niezmiernie jasne wybuchy Supernowych - 2 typów procesów: Typ SN Ia
Wybuch termojądrowy jądra C / O Są to lekkie gwiazdy (m<8 m0) W widmach nie mają linii H Typ SN II, SN Ib, SN I c –fascynujące obiekty, Zapadanie się grawitacyjne jądra Fe Wybuchy ciężkich (m>8 m0) gwiazd Pozostawiają gwiazdę neutronową lub czarną dziurę 99% energii wynoszą neutrina Ale dzisiaj nie będzie o nich mowy... ŚWIERK mhs 2004
36
wybuchy SN Ia - Białe Karły i Super Nove
Czy rozumiemy dlaczego SN Ia mogą być użyte jako świece standartowe? Tzn mieć taka sama jasnośc M. Podobieństwo wybuchów rodziny SN Ia, mimo różnic gwiazd z których powstają, można prawdopodobnie wytłumaczyć. Gwiazda podobna do Słońca (tzn lekka) zużywa paliwo w okresie *109 lat. Wówczas się zapada, powstaje Biały Karzeł składający się zasadniczo z C i O. Grawitacja jest kompensowana przez ciśnienie zdegenerowanych elektronów. ŚWIERK mhs 2004
37
Biały Karzeł powoli stygnie..... Jeżeli jednak
jest blisko innej gwiazdy nadal spalającej paliwo jądrowe, a warunki są odpowiednie (orbita, masa) strumień materii jest powoli gromadzony przez Białęgo Karła, którego masa rośnie. (do granicy Chandrasekhara ~1.4 MO ). Gwiazda staje się niestabilna (zapada się) i następuje wybuch termojądrowy. Jest to wybuch SN Ia Wydaje się że ten mechanizm powoduje zanikanie różnic związanych z natura gwiazdy z której powstał Biały Karzeł i SN Obserwowane krzywe świetlności oraz widma SN Ia są podobne ŚWIERK mhs 2004
38
Zrozumienie krzywych świetlności (zależność od czasu) SN Ia dla małych z
ŚWIERK mhs 2004
39
Porównanie krzywych świetlności wielu SN Ia
odległych SN bliskich (małe z) W układzie spoczynkowym SN
40
Opis rysunk z poprzedniego sliduu
ŚWIERK mhs 2004
41
Dygresja o rozszerzaniu się Wszechświata – skala ~10-15 sec do 106 sec
Szerokość krzywej świetlności w dana jest przez w=s(1+z) dw/dz = , czyli 18s różne od 0 ds/dz = Rozszerzanie Wszechświata mierzy Red shift „micro” zegarem z okresem T = 2 × sec Krzywe świetlności SN Ia zegarem „macroskopowym” z okresem rzędu 4 tygodni T ~ 2.4 × 106 sec. Rozszerzanie się Wszechświata -1 + z -jest konsystentne z czasami które różnią się o 21 rzędów wielkości. ŚWIERK mhs 2004
42
Współprace potężne konsorcja
wykorzystujące teleskopy naziemne oraz HST negocjujące o czas obserwacji ŚWIERK mhs 2004
43
Badania SN Ia o dużych z kontrolują 2 grupy
Współprace niewielkie z: red shift w zakresie Calan/Tololo Supernova Search pracująca w Cerro-Tololo Inter American Observatory znakomita analiza krzywych świetlności 30 nowych SN, Badania SN Ia o dużych z kontrolują 2 grupy High-Z SN Search (tutaj jest też Australia....Harvard) Supernova Cosmological Project (Berkeley) ŚWIERK mhs 2004
44
High-Z SN Search (HZSNS) Cerro-Tololo Inter American Observatory, Canada France Hawaii Telescope, HST, ESO 3.6n, KECK, United Kingdom Infra Red telescope też na na Hawajach, Wisconcin Indiana Yale National Optical Astronomy Observatory , Very Large Telescope należy do ESO jest w północnym Chile Supernova Cosmological Project (SCP) w Lawrence Berkeley National Laboratory oraz Center for Particle Astrophysics Berkeley - mierzyli SN w zakresie z>0.3
45
Jak przewidzieć i znaleźć wybuch SN
Zespół Supernova Cosmology Project obserwował w bezksiężycowej części nieba dziesiątki tysięcy galaktyk Powtórzenie takiej obserwacji po 3 tygodniach pokazywało na istnienie kilkunastu jasnych obiektów – kandydatów na SN.." . Zamawianie czasu na teleskopach/HST by mierzyć F = f(t)
46
Supernova Cosmological Project (SCP)
Strategia pomiaru i źródła informacji
47
Naprawde tak to wygląda - Supernova 2004S, IAUC 8282 discovered 2004/02/ by Perth Astronomical Research Group For the year 2004, 27 supernovae have been reported (334 last year). brigtness Wspaniały zbiór zdjęć SN ŚWIERK mhs 2004
48
Jeszcze raz Po Co? ŚWIERK mhs 2004
49
Podsumowanie problemu
SN Ia mają podobną jasność bezwzględną, są doskonałymi świecami standartowymi Ich względna jasność mierzy odległość przebytą przez światło Red shift mierzy ekspansje Wszechświata Zależność DL (z) mówi jak ekspansja zależy od czasu Ta zależność jest czuła na WM - WL ŚWIERK mhs 2004
50
WYNIKI z SN SN Ia powstaje w wyniku wybuchu termojądrowego stosunkowo lekkiej gwiazdy (białego karła + materii). Moc wydzielana w wybuchu pozwala na bardzo odległe obserwacje. Najdalsza obserwowana SNIa ma z max =1.7.. przypominam: 1/(1+z) = a(t) / a(t0). Przesunięte ku podczerwieni Światło z odległych galaktyk (wyemitowane miliardy lat temu) niesie informację o strukturze dużo mniejszego Wszechświata. ŚWIERK mhs 2004
51
WYNIK Jeżeli rozszerzanie się Wszechświata jest spowalniane przez grawitację SN w odległych galaktykach powinny być jaśniejsze i wydawać się bliższe niż wynikałoby to z ich red shfitu Ale odległe SN są bledsze i wydają się być odleglejsze niż wynika to z ich red shiftu ŚWIERK mhs 2004
52
obecnością pyłu międzygwiezdnego na drodze światła
Obiekcje Jeżeli SN są bledsze niż wynika to z ich red shiftu może być to związane z obecnością pyłu międzygwiezdnego na drodze światła nie zrozumiałej w tak długiej skali czasowej ewolucji SN Kosmologii Większe niż oczekiwane odległości mogą być (wyłącznie?) wynikiem przyspieszania rozszerzania się Wszechświata. ŚWIERK mhs 2004
53
Szereg wyników i analiz, wykresy podobnych wielkości zawsze
Pozostaje problem jaki wpływ na te pomiary ma krzywizna czaso przestrzeni Bez omawiania – wyniki CMB wydają się wskazywać na to że czaso przestrzeń jest płaska (k=0) Szereg wyników i analiz, wykresy podobnych wielkości zawsze DL w funkcji z lub M-m =f’(z)
54
Liniowość zależności Hubbla
v = H DL dla małych z Względna jasność z=0.2 t=109 lat
55
Wykres Hubbla analiza SCP (SN Cosmological Project)
Residua w odniesieniu do „pustego” Wszechświata
56
Wyniki z > 0.15 Supernova Cosmology Project High z SN Search Team
57
Tonry et al 209 SNe Ia in one diagram ŚWIERK mhs 2004
58
Podsumowanie wyników z SN
dla różnych z małe z <0.1 : Dla bliskich SN stała Hubbla wynosi H0 = km/s/Mps zależność DL od z jest liniowa. duże z (0.3 – 1.) : Krzywe świetlności dla SN z są zgodne z ekspansją przestrzeni (są „rozciągnięte”)– porównanie dużych i małych z: Odległe SN pokazują wolniejszą zmianę w czasie od SN Ia o małych z, zgodnie z czynnikiem 1+z Zmierzona zależność DL od z dla SN Ia wskazuje na obecne przyspieszanie ekspansji Wszechświata, przyczyną jest prawdopodobnie istnienie odpychającej czarnej energii (stała Einsteina) ŚWIERK mhs 2004
59
Promieniowanie reliktowe
ŚWIERK mhs 2004
60
Krótka historia Wszechświata
KIEDY CO SIĘ DZIEJE Big Bang Jesteśmy tutaj CMB
61
Kilka uwag o promieniowaniu reliktowym (CMB)
Pochodzi z bardzo odległych czasów (t em ~ 3*105 lat) – wtedy powstały atomy i Wszechświat stał się przezroczysty dla promieniowania gamma. z ogromnego z (~1000) Własności rozszerzanie Wszechświata powoduje red shift - zmianę K l ~ mm – cm (obecnie obserwowane) fotony CMB mają rozkład odpowiadający promieniowania ciała doskonale czarnego, ale...
62
problem istnieje anizotropia D T /T rzędu 10 –5 (DT/T ~ 19mK)
opis obserwacji przez l ~1/Q (wielkość kątowa cieplejszego – gęstszego - obszaru) jak się wyznacza l i jaką niesie informacje ŚWIERK mhs 2004
63
l rzędu 100 Q rzędu 10 From temperature differences to anisotropies.
64
Pomiar krzywizny Wszechświata
W okresie rekombinacji ustala się fizyczna skala, informację o której niesie D T/T w promieniowaniu reliktowym. Wielkość kąta (l) odpowiadająca maksimum w rozkładzie l niesie informacje o krzywiźnie Wszechświata ŚWIERK mhs 2004
65
Czego uczy struktura CMB
First peak shows the universe is close to spatially flat Constraints on the second peak indicate substantial amounts of dark baryons Third peak will measure the physical density of the dark matter Damping tail provides cinsistency check Wiedza ok. 2000r – COBE, MAXIMA, BOOMERANG ŚWIERK mhs 2004
66
Porównanie wyników Stała Hubbla z różnych pomiarów
Łączne wyniki analizy WL i Wm SN CMB Klustry galaktyk ŚWIERK mhs 2004
67
WL Wm = 0.3 WL = 0.7 Wm http://www-supernova.lbl.gov/
Łączne wyniki z analizy SN CMB Klustry galaktyk Wartość parametrów Wm = WL = 0.7 WL Wm ŚWIERK mhs 2004
68
podsumowanie historii rozszerzania się Wszechświata
Bardzo kształcący rysunek *) Parametry, dzisiaj pokazuje związek między jesteśmy w punkcie Czasem emisji te t0 = te = 0 Red shiftem z z=0 Względną jasnością identycznych (?) obiektów M=1 Czynnikiem skali a a0=1 *,
69
jest mierzona przez red shift SN (w płaskiej geometrii)
Akceleracja próżni przeważa nad hamowaniem materii Jesteśmy tutaj W tym obszarze gęstość materii hamuje ekspansję
70
Hubble constant H0 = 72 km . s-1 . Mpc-1
Parametr wartość Hubble constant H0 = 72 km . s-1 . Mpc-1 Cosmological Constant Wl= 0.70 Matter Wm = 0.30 Baryonic matter Wb = 0.04 Dark matter WCDM = 0.26 (teoria) Curvature Wk = 0.00 Deceleration parameter q0 = (teoria) ŚWIERK mhs 2004
71
podsumowanie Podsumowanie podsumowania Dzisiaj W przyszłości
Gdzie jesteśmy: ŚWIERK mhs 2004
72
Podsumowanie – dzisiaj 1)
W ostatnich latach wybuchy SN stały się znakomitym narzędziem. pomiaru odległości pozagalaktycznych (zarówno SN II jak i SN Ia) Precyzja pomiaru SNIa oraz ich jasność pozwoliły na pomiar rozszerzania się Wszechświata Pomiar stałej Hubbla przy użyciu obu typów SN daje wartość ( z błędem ~ 10%) H0 = 70 km s-1 Mpc-1. Dwa zespoły za pomocą SN Ia zmierzyły ekspansje Wszechświata w zakresie do ponad 60% jego wieku (look-back time). Pomiar ten wskazuje na przyspieszający Wszechświat - tłumaczony przez istnienie stałej kosmologicznej (lub innej formy ciemnej energii) z równaniem stanu w = p / r = -1. Wydaje się że niepewności systematyczne nie są dostatecznie duże by zmienić tę konkluzję.
73
Podsumowanie – przyszłość 2)
DOE (Departement of Energy) ustalił listę priorytetów dla urządzeń badawczych, jakie mają być realizowane w ciągu najbliższego 20 lecia (finansowanie!) Near-Term Priorities Priority: 1 ITER is an international collaboration to build the first fusion science experiment capable of producing a self-sustaining fusion reaction, called a “burning plasma.” Priority: 2 UltraScale Scientific Computing Capability (USSCC) located at multiple sites willincrease by a factor of 100 the computing capability available to support open (as opposed to classified) scientific Priority: Tie for 3 Joint Dark Energy Mission (JDEM) The Facility: JDEM is a space-based probe, developed in partnership with NASA, designed to help understand the recently discovered mysterious “dark energy” which makes up more than 70 percent of the universe, and evidently causes its accelerating expansion. „first dedicated space based tool for the study of the accelerating Universe”
74
Podsumowanie 3) i ostatnie
Wszechświat w którym żyjemy istnieje około13*109 lat, jest Izotropowy i jednorodny przy dużych skalach Jest płaski rozszerza się coraz szybciej w bardzo niewielkiej części (4%) składa się z obserwowanej materii barionowej jest niewątpliwie fascynujący ŚWIERK mhs 2004
75
koniec koniec koniec koniec koniec koniec koniec koniec
ŚWIERK mhs 2004
76
najlepszy fit WL = WM=0.3 109 lat
78
Obecne wartości stałej Hubbla
str 10
79
Zalezność DT od parametrów
80
Rozrzut pkt w WMAP
81
ŚWIERK mhs 2004
83
Kilka rysunków: Czego uczy obserwacja Acoustic peaks
Jak struktura zależy od parametrów opisujących Wszechświat (W k W v W m W b ) Obserwacja wynik ŚWIERK mhs 2004
84
B. Leibudgut ŚWIERK mhs 2004
85
Rozszerzanie się Wszechświata
ŚWIERK mhs 2004
86
ŚWIERK mhs 2004
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.