1/ Kilka uwag wstępnych. Podział na okresy: 1598 - 1620, 1620-1660, 1660 - 1715. 2/ Poezja Malherbe’a. Satyra Régnier. 3/ Nurt libertyński. 4/ Poezja Théophile’a.

Prezentacja na temat: "1/ Kilka uwag wstępnych. Podział na okresy: 1598 - 1620, 1620-1660, 1660 - 1715. 2/ Poezja Malherbe’a. Satyra Régnier. 3/ Nurt libertyński. 4/ Poezja Théophile’a."— Zapis prezentacji:

1 1/ Kilka uwag wstępnych. Podział na okresy: 1598 - 1620, 1620-1660, 1660 - 1715. 2/ Poezja Malherbe’a. Satyra Régnier. 3/ Nurt libertyński. 4/ Poezja Théophile’a de Viau, Vincent’a Voiture’a i Paul’a Scarron’a. 5/ Podsumowanie: poezja do1660.

2 1598 - 1620: Agrippa d'Aubigné, Jean de Sponde, Jean-Baptiste Chassignet, Jean de La Ceppède, Nicolas Vauquelin des Yveteaux François de Malherbe i jego uczniowie: Honorat de Racan, François Maynard. Mathurin de Régnier. 1620-1650: Théophile de Viau, Vincent Voiture, Guillaume Colletet, Jean Oger Gombauld, Claude Malleville, Etienne Durand, Saint-Amant, Tristan l'Hérmite, Georges de Scudéry, Isaac de Benserade, Paul Scarron. 1660-1715: Jean de La Fontaine, Nicolas Boileau

3 François de Malherbe (1555-1628) „dobry poeta nie jest bardziej przydatny Państwu niż gracz w kręgle” „un bon poète n'est pas plus utile à l'Etat qu'un joueur des quilles” „Każdy dla ciebie skleci poema pochwalne, W lat kilka zwykłe dzieła weźmie śmierć rychliwa: A co Malherbe napisze-będzie niezniszczalne” (tłum. J. Rogoziński ) Tous vous savent louer, mais non également; Les ouvrages communs vivent quelques années: Ce que Malherbe écrit dure éternellement. Sonnet, Au roi [Do Króla] (Louis XIII), 1624

4 Philippe Desportes (1546-1606, poeta, reprezentant manieryzmu, dwór Henryka III) Desportes: "Sans yeux je vois ma perte, sans langue je crie„ [bez oczu widzę moją zgubę, bez języka krzyczę] Malherbe: Sottise imitée de Pétrarque [głupstwo powtórzone za Petrarką]

5 Kilka tematów: sławienie władcy, wychwalanie możnych,na zamówienie : Pour le Roi allant en Limousin,[[Modlitwa za króla Henryka Wielkiego udającego się do Limuzynu] 1607, A la Reine Mère du Roi sur les heureux succès de sa régence [Maria Medycejska, matka Ludwika XIII, regentka 1610-1614],1610, Pour la reine mère pendant sa régence, Pour le Roi allant châtier la rébellion des Rochelois (Louis XIII). [...]Król tak mądry, waleczny nad nami panuje, Król, który tak dostojnie, godnie praktykuje Wszystkie cnoty szlachetne godne zalecenia, Że zda się, iż ta chwila milczenia wymaga I że nie mamy o co wprost już Ciebie błagać, Od wszelkich gwałtów przezeń już zabezpieczeni.[...] Modlitwa za króla Henryka Wielkiego udającego się do Limuzynu

6 Weź piorun, Ludwiku, i biegnij jak lew zniszczyć do ostatniej głowy rebelię.[…] Idź, zniszcz ich, zgładź ich do ostatniego ziarna [...]Prend ta foudre, Louis, et va comme un lion Donner le dernier coup à la dernière tête De la rébellion. [...] Marche, va les détruire: éteins-en la semence;[...] Pour le Roi allant châtier la rébellion des Rochelois 1627

7 śmierć: A M. Du Périer sur la mort de sa fille [Pociecha dla Périera po stracie jego córki], lub sonet Sur la mort de son fils [Na śmierć syna], miłość: liczne piosenki, Dessein de quitter une dame [Zamiar porzucenia jednej pani], 1612, Pour Alcandre, XII, 1609. Non, non, je veux mourir: la raison m'y convie; Aussi bien le sujet qui m'en donne l'envie Ne peut être plus beau; Et le sort, qui détruit tout ce que je consulte, Me fait voir assez clair que jamais ce tumulte N'aura paix qu'au tombeau. Pour Alcandre, XII, 1609

8 Mathurin de Régnier (1573-1613), autor 16 satyr (3 wydane pośmiertnie). Cependant leur savoir ne s'étend seulement Qu'à regratter un mot douteux au jugement, Prendre garde qu'un qui ne heurte une diphtongue, Epier si des vers la rime est brève ou longue, [...] Ils rampent bassement, faibles d'inventions, Et n'osent, peu hardis, tenter les fictions. Satire IX

9 Libertyni (etym. libertinus „wyzwoleniec”) są to wolnomyśliciele, odrzucali chrześcijaństwo- i katolicyzm, i wszelkie wersje protestantyzmu- w imię całkowitej niezależności myśli i obyczajów. Życie bez hamulców, hedonizm. Filozofowie: Pierre Gassendi (1592-1655),La Mothe Le Vayer (1588-1672), pisarz, filozof Gabriel de Naudé (1600-1653), Lekarz, pisarz Guy Patin (1601-1672).

10 Manieryzm – estetyka oparta na „manierze”, czyli dążeniu pisarza do stworzenia własnego, niepowtarzalnego stylu (rozbudowane metafory, antytezy, paradoksy, oksymorony). Motywy, figury stylistyczne są nowatorsko przetworzone. Termin używany jest przez krytyków francuskich do opisania typowych dla baroku stanów niepewności i zwątpienia.

11 Théophile de Viau (1590-1626), Œuvres poétiques [Dzieła poetyckie] 93 wydania w XVIIw (Malherbe 16) la règle me déplaît, j'écris confusément, [...] Malherbe a très bien fait, mais il a fait pour lui, [...] J'approuve que chacun écrive à sa façon, J'aime sa renommée et non pas sa leçon: [bardzo mądrze zarządził, ale niech to zatrzyma dla siebie] Elégie à une dame, 1620 Saint-Amant (1594-1661) Tristan l'Hermite (1600?-1655)

12 Kiedy całuję twe ramiona, A ty na łożu współuśpiona I bielsza od pościeli leżysz, Gdy muskam cudne twoje łono Dłonią od pieszczot rozpaloną’ Wiem, że miłości mej wierzysz. Quand tu me vois baiser tes bras, Que tu poses nue sur tes draps, Bien plus blancs que le linge même: Quand tu sens ma brûlante main Se promener dessus ton sein, Tu sens bien Cloris que je t'aime. Ode, 1620 Je baignerai mes mains folâtres Dans les ondes de tes cheveux, Et ta beauté prendra les vœux De mes œillades idolâtres. La Solitude, 1621

13 Tutaj słońce, zmuszone słuchać przeznaczenia, Dni przedłuża, bym dłużej doznawał cierpienia, Bezlitośnie przeciąga codzienny frasunek. Wolno mu zwlekać, dawne odwracać zwyczaje, Sam król, taki ongi łaskaw, wzór mu z siebie daje: Odwraca wzrok ode mnie, odwleka ratunek Smutne tu pędzę życie Goły zrodziłem się do świata, A gdy i golcem legnę w grobie, Jedno o życiu powiem sobie: Żadna zeń korzyść, żadna strata Zwrotka

14 Vincent Voiture (1597-1648) Specjalista od krótkich form salonowych: zagadki (énigme), wiersze dobierane do rymów,epigramaty, madrygały, ronda, list wierszowany, sonet. Les bouts-rimés [wiersze dobierane do rymów] : wiersz skomponowany do podanego rymu Le rondeau [rondo] układ stroficzny, 8-15 wersów, pierwsze wyrazy są powtórzone w formie refrenu na końcu każdej zwrotki, ale w innym kontekście i mają inne znaczenie.

15 Le madrigal [madrygał], wierszowany utwór o różnej długości, bez zwrotek ex. La Guirlande de Julie [Wieniec Julii] (1632-1641) L'épigramme [epigramat]: "inskrypcja", krótki utwór poetycki w formie aforyzmu, wywodzący się z napisów nagrobnych w starożytnej Grecji. W poezji salonowej służy opisywaniu drobnych zdarzeń, przelotnych uczuć. Różne tonacje. W Polsce odmiana epigramatu - fraszka.

16 Moi [...] qui me vis au pouvoir D'un beau Soulier jaune, et noir, Que j'aimais plus que moi-même: Je suis maintenant en feu, Pour un Soulier noir, et bleu. [...] Ainsi mon cœur prisonnier Va de soulier en soulier. Stance à la louange du soulier d'une dame,

17 Voiture "Il faut finir mes jours en l'amour d'Uranie" / Benserade, „Job”. Uranistes: Mme de Longueville, Mlle de Scudéry et Guez de Balzac. Jobelins - tous les autres "De quel front peut-on dire à une femme, quand on lui parle d'un homme, qu'elle verra sa misère nue? [...] Le mot de misère appliqué à un homme nu n'est-il pas capable de recevoir une sale interprétation? Ne représente-t-il pas à une femme quelque chose qui lui offense la vue?" (Guez de Balzac) J'avais pour moi de grands suffrages, Mais à quoi bon ces avantages, Puisque je n'ai point votre voix? Sur elle seule je me fonde, Et si je vous mens que je sois Le plus méchant Sonnet du Monde. (Benserade à Mme de Longueville)

18 Burleska: niezgodność tonu, kiedyś termin oznaczał "plaisanterie„ [żart], oznacza taki sposób pisania, że „tematy poważne opisuje się zabawnie” (Furetière), używa się stylu potocznego, trywialnego, swobodnego, wulgarnego, czyli niedostosowanego do opisywanego wydarzenia. Paul Scarron (1610-1660), Recueil de quelques vers burlesques, (1643-1644), burleska/parodia opowieści mitologicznej Tyfon, 1644, parodia epopei, Le Virgile travesti [Wergili przebrany], 1648-1650). Revenez, mes fesses perdues Revenez me donner un cul En vous perdant j'ai tout perdu