Pobierz prezentację
1
Zapalenie tętnic Takayasu
Choroba zapalna średnich i dużych tętnic Najczęściej dotyczy aorty oraz jej głównych odgałęzień Zmiany są głównie zlokalizowane w proksymalnych odcinkach tętnic
2
Zapalenie tętnic Takayasu
Pierwszy opis - japoński okulista Mikoto Takayasu, 1908 r. Pacjentka: młoda kobieta z zaburzeniami widzenia i brakiem tętna na tętnicach szyjnych - „choroba bez tętna (pulsless disease)”
3
Zapalenie tętnic Takayasu
Kobiety > Mężczyźni Najczęściej poniżej 50 roku życia 80-90 % pacjentek jest w wieku lat Rzadziej niż zapalenie tętnicy skroniowej Częściej w obszarze Azji i Afryki W Japonii: około 150 nowych zachorowań rocznie W USA i Europie 1-3 nowe zachorowania rocznie na 1 mln populacji Związek z HLA-B5, -DR2, -MB1, HLA-DR4, -MB3
4
Zapalenie tętnic Takayasu
Naciek z komórek jednojądrzastych Przerost i włóknienie błony wewnętrznej Włóknienie błony środkowej Degeneracja błony sprężystej Martwica komórek mięśni gładkich Włóknienie przydanki Zakrzepy Zwężenie światła naczyń (Aorta i jej odgałęzienia)
5
Zapalenie tętnic Takayasu
Komórki olbrzymie (Langhansa) w błonie środkowej Faza wczesna - niespecyficzny odczyn zapalny obejmujący całą grubość ściany tętniczej Faza późna (włóknienia) - rozwój tkanki włóknistej
6
Zapalenie tętnic Takayasu
7
Zapalenie tętnic Takayasu
8
Zapalenie tętnic Takayasu
Łuk aorty z odgałęzieniami Aorta piersiowo-brzuszna z odgałęzieniami Aorta (cała długość) Rzadko: tętnice płucne Nie dotyczy tętnic obwodowych = typu mięśniowego
9
Zapalenie tętnic Takayasu - objawy
Bóle wysiłkowe kończyn (chromanie) Zawroty głowy Zaburzenia widzenia Zasłabnięcia, utraty przytomności Objawy choroby wieńcowej
10
Zapalenie tętnic Takayasu - objawy
Niesymetryczne lub nieobecne tętno na tętnicach (najczęściej kończyn górnych lub szyjnych) - „choroba bez tętna” Różnica ciśnienia tętniczego skurczowego między kończynami górnymi > mmHg Szmery naczyniowe nad odgałęzieniami łuku aorty (tętnice podobojczykowe, szyjne) Zapalenie błon surowiczych Nadciśnienie tętnicze ( > 60%)
11
Zapalenie tętnic Takayasu - objawy
Niespecyficzne objawy stanu zapalnego Pogorszenie samopoczucia Zmniejszenie wydolności fizycznej Gorączka Zmniejszenie apetytu Zmniejszenie masy ciała Zwiększenie potliwości, szczególnie nocnej Bóle stawowe Bóle mięśniowe Bóle opłucnowe
12
Zapalenie tętnic Takayasu - ACR
1. Początek < 40 roku życia 2. Upośledzenie funkcji kończyn - chromanie 3. Brak lub znaczne osłabienie tętna na tętnicy ramiennej 4. Różnica ciśnienia skurczowego co najmniej 10 mm Hg między kończynami górnymi 4. Szmer słyszalny nad tętnicą podobojczykową lub aortą brzuszną 5. Nieprawidłowości w arteriografii dotętniczej lub NMR 3 kryteria Rozpoznanie
13
Zapalenie tętnic Takayasu - diagnostyka
Badania laboratoryjne OB CRP Leukocyty (WBC) Hemoglobina (HGB)
14
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
15
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
16
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
17
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
18
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
19
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
20
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
21
Zap. tt. Takayasu - diagnostyka
22
Zapalenie tętnic Takayasu - leczenie
Prednizon Początkowo 1 mg/kg m.c./24h Przewlekle mg/24h W przypadku nieskuteczności: Metotreksat (MTX) Cyklofosfamid (CF) Terapia łączona ( MTX+CF)
23
Zapalenie tętnic Takayasu - leczenie
Przezskórna angioplastyka (PTCA) Zabiegi chirurgii naczyniowej Zabiegi naczyniowe powinny być wykonywane dopiero po uzyskaniu zmniejszenia aktywności procesu zapalnego
24
Zapalenie tętnic Takayasu
Rokowanie bardzo zmienne, ale najczęściej niekorzystne Zaostrzenia dość częste Śmiertelność - duża zmienność % Najczęściej Zastoinowa niewydolność serca Udar mózgu
25
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
Zapalenie tętnicy skroniowej (choroba Hortona), Arteritis temporalis (Hortoni), Giant cell arteritis Reumatyczny ból wielomięśniowy (polymialgia rheumatica, polymyalgia arteritica, PMA)
26
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
Zapalenie tętnic głowy, głównie w obszarze pozaczaszkowym zaopatrywanym przez tętnice szyjne Najczęściej dotyczy tętnicy skroniowej Może występować w różnych lokalizacjach W prawie 50% przypadków przebiega z reumatycznymi bólami mięśniowymi (polymialgia rheumatica)
27
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
Kobiety > Mężczyźni Wiek > 50 roku życia Częstość wzrasta z wiekiem Najczęściej występujące pierwotne, układowe zapalenie naczyń - zachorowań około: 200 /milion osób/rok 20 / osób powyżej 50 rż 850 / osób powyżej 80 rż
28
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
Częstość występowania Duże zróżnicowanie w zależności od lokalizacji geograficznej częsciej w Skandynawii rzadziej w południowej Europie Od 0.49 do 23.3 / w populacji powyżej 50 roku życia Większość zachorowań powyżej 55 roku życia Związek z HLA-DR4, HLA-DRB1
29
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
Nacieki - komórki jednojądrzaste Proliferacja i włóknienie błony wewnętrznej Fragmentacja błony sprężystej wewnętrznej Martwica włóknikowata Wielojądrzaste komórki olbrzymie Limfocyty T wytwarzają IL-2 oraz IFN- Przyczyna- nieliczna populacja limfocytów T rozpoznaje antygen w ścianie naczynia? Większość krążących monocytów wykazuje ekspresję mRNA dla IL-6 oraz IL-1
30
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
31
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
32
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
33
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
34
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - objawy
Pacjent powyżej 55 roku życia Bóle głowy Gorączka Wysokie OB Niedokrwistość
35
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - objawy
Inne niespecyficzne objawy Pogorszenie samopoczucia Obniżona wydolność fizyczna Zmniejszenie apetytu Utrata masy ciała Nasilona potliwość Depresja
36
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - objawy
Zapalenie tętnicy skroniowej Bóle głowy, głównie okolicy skroniowej, często jednostronne jako pierwszy objaw u 47 % pacjentów łącznie u około % pacjentów Bóle mięśni żwaczy = bóle głowy w czasie żucia (50 %) Chromanie mięśni żwaczy i języka ( % chorych)
37
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - objawy
Bóle gałek ocznych Niedokrwienie nerwu wzrokowego Zaburzenia widzenia, od przemijającej do nieodwracalnej ślepoty ( 30%) Czasami występują bez bólów Mogą obejmować całe pole widzenia lub tylko fragment Stosunkowo rzadko dochodzi do całkowitej utraty wzroku
38
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - objawy
Tętnica skroniowa bolesna (50%), obrzęknięta, pogrubiała, z osłabionym tętnem, lub bez tętna
39
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
40
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
41
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - objawy
Polymialgia reumatica- około 50 % chorych Sztywność mięśni, najczęściej poranna Bóle mięśni, gwałtowne, symetryczne bóle obręczy barkowej i biodrowej, szczególnie nocą Bolesność uciskowa ramion Sztywność poranna - mm. proksymalne kończyn Bez zmian zapalnych w mięśniach i stawach
42
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - objawy
Rzadziej występujące objawy i powikłania Zawroty głowy, upośledzenie słuchu Dysfagia Chromanie przestankowe Udar mózgu Zawał serca Tętniak aorty Rozwarstwienie aorty Zawały narządów wewnętrznych
43
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - ACR
1. Początek > 50 roku życia 2. Bóle głowy o charakterze nie odczuwanym poprzednio 3. Zmiany tętnicy skroniowej w badaniu fizykalnym (bolesność, osłabienie tętna) 4. OB > 50 mm/h 5. Zmiany histopatologiczne w biopsji tętnic Tętnice mogą być zajęte odcinkowo - zalecane jest badanie wielu przekrojów preparatu 3 kryteria (+) Rozpoznanie
44
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - diagnostyka
Biopsja tętnicy skroniowej po stronie objawów Odcinek cm, jeżeli bez nieprawidłowości, to biopsja z drugiej strony Wyniki fałszywie ujemne 5-40 % Niektórzy autorzy uważają, że przed biopsją należy wykonać USG metodą Dopplera w celu wykluczenia krytycznego zwężenia/niedrożności tętnicy szyjnej wewnętrznej i obecności krążenia obocznego przez tętnicę szyjną zewnętrzną
45
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - diagnostyka
OB Najbardziej stała i charakterystyczna cecha laboratoryjna Najczęściej > 50 mm/h Leukocytoza rzadko Niedokrwistość normocytarna Trombocytoza reaktywna
46
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - diagnostyka
Podwyższone stężenia Enzymów wątroby, szczególnie ALT (25-35% chorych) IgG- nieznacznie Dopełniacza- nieznacznie IL-6 Czynnika von Willebranda CK Kreatynina Najczęściej w normie
47
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - leczenie
Prednizon 1 mg/kg m.c./24h przez 2-4 tygodnie Zmniejszenie dawki do mg/24h do stosowania przez miesiące Leczenie należy rozpocząć natychmiast po wstępnym rozpoznaniu w/w choroby aby nie doszło do utraty wzroku
48
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic - leczenie
Przy zagrożeniu utratą wzroku Metylprednizolon 1g i.v./24h przez 3 dni Metotreksat - skuteczność terapii zróżnicowana, nie jest standardowo stosowany
49
Zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń: thrombangitis obliterans (TAO)
Choroba Buergera, choroba Winiwartera-Buergera, thrombangitis obliterans (TAO) Zapalna choroba zakrzepowo-zatorowa dotycząca małych i średnich tętnic i żył obwodowych części kończyn górnych i dolnych Może także dotyczyć naczyń: Mózgowych/ trzewnych/ wieńcowych/ krezkowych/ aorty/ tętnic biodrowych/ tętnic płucnych
50
Thrombangitis obliterans (TAO)
Najczęściej mężczyźni < r.ż. Częściej w Europie Wschodniej i Azji % osób z chorobami tętnic kończyn w Ameryce Pn, Europie Zachodniej 60 % w Indiach, Korei, Japonii Tytoń TYLKO u osób palących/żujących tytoń/zażywających tabakę Antygeny HLA-B5, HLA-A9
51
Thrombangitis obliterans (TAO)
Faza ostra - Początkowo naciek złożony z leukocytów wielojądrzastych (PMC) Często dochodzi do powstawania przyściennych skrzeplin w świetle naczyń W późniejszych etapach w obszarze objętym zmianami zwiększa się liczba komórek jednojądrzastych, fibroblastów, komórek olbrzymich
52
Thrombangitis obliterans (TAO)
53
Thrombangitis obliterans (TAO)
54
Thrombangitis obliterans (TAO)
55
Thrombangitis obliterans (TAO)
56
Thrombangitis obliterans (TAO)
Faza przewlekła - rozwija się włóknienie okołonaczyniowe, rozplem tkanki łącznej i organizacja skrzepliny, w końcowym okresie światło i ściana naczynia przerastają tkanką łączną Struktura ściany naczynia pozostaje niezmieniona, bez uszkodzenia blaszki sprężystej wewnętrznej
57
Thrombangitis obliterans (TAO)
Upośledzenie czynności śródbłonka zaburzenia wytwarzania NO Ab przeciwko Ag komórek śródbłonka Zwiększona reaktywność WBC przeciwko włóknom kolagenu typu I oraz III Zwiększone stężenie homocysteiny ? Mutacje sprzyjające stanom nadkrzepliwości Ab antyfosfolipidowe
58
Thrombangitis obliterans (TAO)
Objawy niedokrwienia rąk lub stóp Bóle, drętwienie, ziębnięcie, pocenie Chromanie kończyn zajętych procesem chorobowym Sinica Objaw Raynaud’a ( 40 % )
59
Thrombangitis obliterans (TAO)
Niedokrwienie dystalnych części kończyn górnych i dolnych Zmiany troficzne paznokci Owrzodzenia skóry Martwica tkanek
60
Thrombangitis obliterans (TAO)
Najczęściej wyczuwalne tętno na dużych tętnicach kończyn (ramienna, podkolanowa) Osłabienie lub brak tętna na tętnicach o mniejszej średnicy (promieniowa, łokciowa, piszczelowa, itp.) Najczęściej zajęte co najmniej 2 kończyny, u 40 % pacjentów zmiany w 4 kończynach
61
Thrombangitis obliterans (TAO)
Wędrująca zakrzepica żył powierzchownych (phlebitis migrans) 40 % pacjentów Najczęściej żyły powierzchowne kończyn dolnych Bolesność, obrzęk, zaczerwienienie skóry Może wyprzedzać objawy niedokrwienia Ustępuje po 2-3 tyg., pozostają przebarwienia, ale może nawracać lub pojawiać się w nowych miejscach
62
Thrombangitis obliterans (TAO)
Test Allena ( + ) u 70 % chorych ocena krążenia w małych tętnicach rąk i palców Inne przyczyny Twardzina Choroba Raynauda Zatory tętnicze Zapalenia naczyń Zespoły nadkrzepliwości
63
Thrombangitis obliterans (TAO)
Badania laboratoryjne Ab przeciwjądrowe Ab antyfosfolipidowe RF Ab przeciwko centromerom, Scl-70 (twardzina) Najczęściej prawidłowe CRP i OB
64
Thrombangitis obliterans (TAO)
Arteriografia Odcinkowe zmiany (np. niedrożność) o gładkich zarysach zlokalizowane w dystalnych naczyniach (małe i średnie tętnice) Mogą występować nawet jeżeli nie ma objawów klinicznych Niedrożności naczyń z rozwiniętym krążeniem obocznym Brak lub tylko niewielkie zmiany miażdżycowe w proksymalnych tętnicach (powyżej tętnicy podkolanowej i ramieniowej) Arteriografia czterech kończyn
65
Thrombangitis obliterans (TAO)
O rozpoznaniu decydują objawy typowe i brak innych, poza paleniem tytoniu, czynników ryzyka miażdżycy Diagnostyka różnicowa Twardzina/ CREST - wapnica skóry+ choroba Raynauda+twardzina przełyku i palców+rozszerzenia naczyniowe Toczeń układowy trzewny Zapalenia naczyń Mieszana choroba tkanki łącznej Zespół antyfosfolipidowy Badanie histopatologiczne - najlepiej w fazie ostrej
66
Thrombangitis obliterans (TAO)
Zaprzestanie palenia tytoniu Rokowanie zdecydowanie gorsze przy kontynuowaniu palenia Stopniowo postępuje Zaprzestanie palenia pozwala uniknąć amputacji u prawie 94 % chorych, ale nie gwarantuje zdecydowanej poprawy rokowania Już istniejące objawy mogą pozostać Sama obecność TAO nie skraca długości życia
67
Thrombangitis obliterans (TAO)
Leczenie chirurgiczne Przeszczepy naczyniowe tylko w przypadku większych tętnic, najczęściej rewaskularyzacja niemożliwa Lokalne usuwanie zmian ze światła naczyń Amputacje
68
Thrombangitis obliterans (TAO)
Antybiotykoterapia zakażeń Glikokortykosteroidy, leki przeciwkrzepliwe najczęściej nie wpływają na przebieg choroby Inne metody: analog prostacykliny i.v. (Iloprost) Zmniejszenie objawów Zmniejszenie ryzyka amputacji analog prostacykliny p.o. (Beraprost) kwas acetylosalicylowy miejscowa tromboliza sympatektomia
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.