Filozofia Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS

Prezentacja na temat: "Filozofia Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS"— Zapis prezentacji:

1 Filozofia Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS

2 Literatura K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Czytelnik, Warszawa 1983 B. Russell, Problemy filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 J. M. Bocheński, Ku filozoficznemu myśleniu, PAX, Warszawa 1988 Z. Cackowski, Zasadnicze zagadnienia filozofii (różne wydania) M. Hempoliński, Filozofia współczesna. Wprowadzenie do zagadnień i kierunków, PWN, Warszawa 1989 W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1-3 (różne wydania)

3 Co to jest filozofia? Φιλοσοφια – (gr. – umiłowanie mądrości)
Powstanie – starożytna Grecja VII w. p.n.e. (Tales z Miletu jako pierwszy filozof) Pierwotnie termin „filozofia” oznaczał wszelką wiedzą teoretyczną (tyle, co „nauka) Wyodrębnianie się nauk z filozofii – logika, matematyka, historia, nauki przyrodnicze (fizyka, chemia, biologia, kosmologia…), psychologia… Współcześnie: ontologia, epistemologia, etyka

4 Podstawowe dyscypliny filozoficzne
Filozofia Ontologia (metafizyka) Epistemologia (teoria poznania) Etyka (aksjologia)

5 Byt – poznanie – wartości
Jak poznajemy? (epistemologia – teoria poznania) Co istnieje? (ontologia – teoria bytu) Jak powinniśmy postępować? (etyka – teoria wartości)

6 Podstawowe zagadnienia ontologii

7 ZAGADNIENIE SUBSTANCJI ŚWIATA (PŁASZCZYZNA GENETYCZNA)

8 ZAGADNIENIE SUBSTANCJI ŚWIATA (PŁASZCZYZNA AKTUALNA)
natura rzeczywistości (aspekt aktualny sporu) materializm skrajny umiarkowany idealizm

9 ZAGADNIENIE ISTNIENIA UNIWERSALIÓW (POWSZECHNIKÓW)
(przedmiotów pojęć ogólnych) nominalizm skrajny umiarkowany (konceptualizm) realizm (powszechnikowy, resp. pojęciowy) umiarkowany

10 ZAGADNIENIE ISTNIENIA ŚWIATA TRANSCENDENTNEGO
transcendentnego wobec świadomości metafizyczny idealizm subiektywny immanentny transcendentalny metafizyczny realizm naiwny krytyczny

11 ZJAWISKO I ISTOTA RZECZY
fenomenalizm obiektywny subiektywny esencjalizm naukowy jednoszczeblowy wieloszczeblowy spekulatywny

12 ZAGADNIENIE ZMIAN W ŚWIECIE (STAŁOŚĆ I ZMIENNOŚĆ)
zagadnienie charakteru zmian wariabilizm (transjentyzm) skrajny umiarkowany permanentyzm (eternizm)

13 KATEGORIA ONTOLOGICZNA PODSTAWOWYCH OBIEKTÓW
kategorie obiektów podstawowych reizm dualizm pnsomatryzm ewentyzm (procesualizm) atybutywizm obiektywny subiektywny relacjonim dynamizm matematycyzm

14 ZAGADNIENIE ZMIAN W ŚWIECIE (KONIECZNOŚĆ I PRZYPADEK)
zagadnienie charakteru zmian determinizm skrajny umiarkowany indeterminizm

15 ZAGADNIENIE ZMIAN W ŚWIECIE (PRZYCZYNOWOŚĆ I CELOWOŚĆ)
zagadnienie charakteru zmian kauzalizm skrajny umiarkowany teleologia umiarkowana skrajna

16 STOSUNEK WYŻSZYCH SYSTEMÓW DO NIŻSZYCH
stosunek układów wyższych do niższych redukcjonizm prymitywny wyrafinowany antyredukcjonizm

17 CZASOPRZESTRZEŃ A MATERIA
stosunek czasoprzestrzeni do materii substancjalizm relacjonizm

18 STATUS ONTYCZNY CZASU I PRZESTRZENI
obiektywizm subiektywnizm

19 Podstawowe zagadnienia epistemologii
Epistemologia (teoria poznania) Zagadnienie źródeł poznania Zagadnienie granic poznania Zagadnienie prawdy

20 Doświadczenie czy rozumowanie?
Zagadnienie źródeł poznania Empiryzm Aprioryzm

21 Rozum i zmysły czy intuicja, poznanie mistyczne, objawienie…
Zagadnienie źródeł poznania Racjonalizm Irracjonalizm

22 Zagadnienie transcendencji
Zagadnienie granic poznania Realizm Naiwny Krytyczny Idealizm Immanentny Transcendentalny

23 Definicje nieklasyczne
Zagadnienie prawdy Prawda Definicja klasyczna Definicje nieklasyczne Koherencja Powszechna zgoda Oczywistość Pragmatyzm