Wstęp do kognitywistyki Robotyka behawioralna czy kognitywna

Prezentacja na temat: "Wstęp do kognitywistyki Robotyka behawioralna czy kognitywna"— Zapis prezentacji:

1 Wstęp do kognitywistyki Robotyka behawioralna czy kognitywna
Marcin Miłkowski Wstęp do kognitywistyki Robotyka behawioralna czy kognitywna

2 O czym będzie mowa Umysł ucieleśniony
Robotyka behawioralna i architektura Brooksa Fonotaksja świerszczy i roboty Prace semestralne

3 Umysł ucieleśniony Jeden z popularniejszych nurtów współczesnej kognitywistyki: Poznanie jest ograniczone przez system sensomotoryczny – przez ciało. Poznanie nie sprowadza się do manipulacji abstrakcyjnych symboli. (Negacja tezy o fizycznym systemie symboli Newella).

4 System symboli percepcyjnych
Lawrence Barsalou (ur. 1951): mózg posługuje się „symbolami percepcyjnymi” Neoempiryzm: poznanie jest całe co do zasady zmysłowe. Reprezentacje są wszystkie modalne, czyli mają naturę postrzeżeniowo- zmysłową.

5 Abstrakcje? Myślenie abstrakcyjne wg Barsalou to symulacje percepcyjne, złożone z symboli percepcyjnych. Nawet PRAWDA i FAŁSZ.

6 Tradycyjny model a ucieleśnienie
wejście – poznanie – wyjście Model ucieleśniony: … interakcja z otoczeniem – interakcja z otoczeniem – interakcja z otoczeniem … (cykl) Bliskie cybernetyce i dynamicyzmowi. Niekiedy poznanie ucieleśnione przeciwstawia się komputacjonizmowi.

7 Tradycyjne roboty: SHAKEY
Shakey ( ), jeden z pierwszych rozumujących robotów. Sterowany językiem programowania STRIPS. Symboliczna sztuczna inteligencja.

8 Problem robotyki tradycyjnej
Odgórne sterowanie ruchem okazało się piekielnie trudne. Poznanie: tworzenie szczegółowych reprezentacji świata i pracochłonne przetwarzanie informacji percepcyjnych. Takie roboty rozumują, ale powolutku...

9 Architektura Brooksa Rodney Brooks (ur. 1954) – twórca robotyki behawioralnej Zamiast sterować odgórnie, wystarczy wyposażyć robota w osobne moduły, zorganizowane w warstwy i skupić się na oddziaływaniu sensomotorycznym. Podejście oddolne. Najniższa warstwa: unikaj przeszkody Następna: krąż po otoczeniu Następna: eksploruj świat

10 Robotyka behawioralna
Roboty o złożonym zachowaniu, o ograniczonej liczbie reprezentacji otoczenia, zwykle stopniowo poprawiające działania przez sprzężenia sensomotoryczne. Pionierem był W. Grey Walter i jego żółwie. Roomba, odkurzacz automatyczny, ma architekturę Brooksa.

11 Fonotaksja u świerszcza
Świerszcze przejawiają fonotaksję: zdolność samic do podążania w stronę lokalizacji samca na podstawie pieśni godowej

12 Narządy słuchu u świerszczy

13 Świerszcze i biorobotyka
Jedną z metod wyjaśniania tej zdolności jest budowa modelu syntetycznego (biorobotyka wyjaśnia poznawcze zachowanie zwierząt). Narządy słuchu: różnicowe czujniki ciśnienia, znane inżynierom

14 Fonotaksja u świerszcza
Barbara Webb i jej współpracownicy budują syntetyczne modele świerszczy w celach eksplanacyjnych Istniejące dane behawioralne rzadko wystarczają do budowy robota: potrzebne są nowe eksperymenty

15 Fonotaksja u świerszcza
Dane behawioralne: narządy słuchu świerszcza filtrują i opóźniają pewne dźwięki, co ułatwia rozwiązanie zadania. Częstotliwość nośna pieśni samca to ok. 4-5 kHz Samice wybierają dźwięk o odpowiedniej strukturze czasowej.

16 Fonotaksja u świerszcza: hipoteza
Istotną wskazówką do filtrowania może być rozpoczęcie pieśni świerszcza. Hipotezę przetestowano prostym układem neuropodobnym: lewy neuron słuchowy pobudzał lewy neuron motoryczny i wzbudzał inhibicję prawego, i na odwrót.

17 Fonotaksja u świerszcza
Jako mechanizm sterujący układ wystarczył do odtworzenia wyników eksperymentów behawioralnych ze świerszczami. Kolejne modele były coraz bardziej realistyczne.

18 Wyjaśnianie fonotaksji
Modelem mechanicystycznym jest ucieleśniony robot (zawierający komputer – model bezpośredni) Analiza zadania (kompetencji) to pierwszy krok Model biorobotyczny uwzględnia znane dane neuropsychologiczne i sensoryczne (ale idealizuje) Behawior służy do testowania przewidywań (replikacja wyników eksperymentów)

19 Ciało i poznanie Budowa robota – jego narządy słuchu – ma kolosalne znaczenie dla rozwiązania problemu. Świerszcz nie musi mieć wyrafinowanego algorytmu filtrowania dźwięków: z powodu specyfiki narządu słuchu nie reaguje na hałasy i ludzkie głosy, słyszy w sposób mocno kierunkowy.

20 Ciało i poznanie Poznanie to więcej niż tylko etap między wejściem a wyjściem... Robot Webb symuluje tylko jedną ze zdolności świerszcza, dzięki czemu jest prosty. Realny świerszcz ma potrzeby odżywiania, eksploruje otoczenie.

21 Ciało i poznanie Roboty nie mają potrzeb biologicznych i w ogóle nie mają metabolizmu. Hipoteza Hansa Jonasa, dziś głoszona przez Evana Thompsona: Poznanie = życie Metabolizm jest niezbędny do poznania. Innymi słowy, organizm, mając niedobór energii i będąc układem otwartym, ma perspektywę wartości.

22 A może w ogóle zrezygnować z obliczeń?
Passive Dynamic Walker: roboty, które chodzą bez żadnego sterowania. Samo ciało, bez obliczeń… Ale tylko po pochyłym terenie lub popychane ręką.

23 Ograniczenia robotyki
Symulacje robotyczne są mniej dokładne od komputerowych: ograniczenia materiałowe, trudności czysto inżynieryjne... Dziś nie sposób wykonać modelu owada w skali 1:1.

24 Roboroach Cyborgi, czyli sterowane elektronicznie biologiczne ciała, mogą być tańsze w produkcji. Roboroach: zdalnie sterowany karaluch ratowniczy lub szpiegowski...

25 Podsumowanie Ucieleśnienie w poznaniu:
Większy akcent na rolę fizycznego oddziaływania w procesach poznawczych. Ciało ułatwia i ogranicza poznanie. Radykałowie: może reagujące ciało wystarczy? Blisko behawioryzmu. Bardzo popularne podejście: robotyka kognitywna i behawioralna neoempiryzm w psychologii

26 Dalsze lektury George Lakoff, klasyk językoznawstwa kognitywnego
Teoria znaczenia jako metafor cielesnych

27 Ogłoszenie o pracach semestralnych
Objętość: 4 strony maszynopisu (maksimum 7200 znaków razem ze spacjami) Tematy: kategorie będą ogłoszone na stronie internetowej na początku grudnia Teksty mają być zwięzłe i poprawne argumentacyjnie i językowo.

28 Rodzaje tematów Analiza wybranego wyjaśnienia kognitywistycznego w kategoriach 3 poziomów Marra Uzasadnienie określonego stanowiska teoretycznego (np. w sporze o reprezentacje czy myślenie obrazami) Analiza typu sporu w kognitywistyce: empiryczny czy teoretyczny…