System operacyjny DOS i jego zadania. Rodzaje plików.

Prezentacja na temat: "System operacyjny DOS i jego zadania. Rodzaje plików."— Zapis prezentacji:

1 System operacyjny DOS i jego zadania. Rodzaje plików.

2 Pojęcie i rola systemu operacyjnego - SO
SYSTEM OPERACYJNY to: nadrzędny i niezbędny program kontrolujący pracę komputera. Przyjmuje polecenia od użytkownika, umożliwia uruchomienie innych programów i nadzoruje ich działanie. Zarządza komunikacją z urządzeniami podłączonymi do komputera, zapis na dysku twardym, drukowanie lub wyświetlanie informacji na ekranie. Każdy system operacyjny ma zwykle wbudowanych kilkanaście dodatkowych aplikacji - programy użytkowe, proste gry, edytor tekstu czy program graficzny. Systemy operacyjne dzieli się ze względu na sposób, w jaki komunikują się z użytkownikiem, na - GUI (graficzny interfejs użytkownika) - systemy operacyjne pracujące tylko w trybie tekstowym. Najbardziej znane systemy operacyjne to: MS-DOS, Windows 95, Windows 98, Windows Millennium, Windows NT, Windows 2000, Windows XP, Windows Server 2003, Windows Vista, Windows 7 UNIX, Linux, Mac OS.

3 System operacyjny System operacyjny (Operating System) – oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań użytkownika. W celu uruchamiania i kontroli zadań użytkownika system operacyjny zajmuje się: planowaniem oraz przydziałem czasu procesora poszczególnym zadaniom, kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla uruchomionych zadań, dostarcza mechanizmy do synchronizacji zadań i komunikacji pomiędzy zadaniami, obsługuje sprzęt oraz zapewnienia równolegle wykonywanym zadaniom jednolity, wolny od interferencji dostęp do sprzętu. Dodatkowe przykładowe zadania, którymi może ale nie musi zajmować się system operacyjny to: ustalanie połączeń sieciowych, zarządzanie plikami. System operacyjny zarządza czterema aspektami operacji komputerowych: procesami, alokacją pamięci, operacjami wejścia wyjścia (I/O) plików i urządzeniami wejścia/wyjścia. Z jego pomocą programy przez sterowniki urządzeń sięgają do sprzętu komputerowego.

4 Wymagania SO, API, budowa SO
System operacyjny ma być: Bezpieczny (bezawaryjny, dane nie znikają) Wydajny, użyteczny Może dodatkowo ustalać połączenia sieciowe, zarządzać plikami Zadania użytkownika korzystają z interfejsu API – Application Programming Interface lub wywołań systemowych. SO zajmuje się szczegółami obsługi sprzętu Interfejs użytkownika – bezpośrednia interakcja użytkownika z komputerem lub wywołania systemowe API lub wywołanie systemowe – element konieczny Interfejs użytkownika - opcjonalny

5 Budowa SO Jądro – planowanie czasu procesora, przełączanie zadań, synchronizacja i komunikacja zadań, obsługa przerwań i urządzeń zewnętrznych, obsługa pamięci – przydział, ochrona … Powłoka – program komunikujący użytkownika z SO System plików

6 System operacyjny jako interfejs między użytkownikiem a komputerem
System operacyjny tworzy środowisko dla uruchamiania i pracy programów

7 Podział SO Ze względu na sposób realizacji przełączania:
Czasu rzeczywistego (RTOS) Czasowo niedeterministyczne Ze względu na sposób realizacji przełączania: Z wywłaszczaniem zadań Bez wywłaszczania Otwarte – do uruchomienia na dowolnej maszynie danego rodzaju Wbudowane – zaszyte, np. w pojazdach Pod względem środowiska do implementacji SO Programowe Sprzętowe Zazwyczaj otwarte SO są programowe, czasowo niedeterministyczne, stosujące wywłaszczenie przy przełączaniu zadań Wbudowane – czasowo deterministyczne, bez wywłaszczania zadań, często realizowane sprzętowo

8 Znane systemy operacyjne
Do znanych systemów operacyjnych można zaliczyć : Amiga: AmiOS Apple: Apple DOS, Mac OS – komputery MAcIntosh Atari: Atari TOS, FreeMint Be: BeOS DEC: AIS, OS-8, VMS IBM: OS/2. A/X, OS/390. VM/CMS, DOS/360, OS/360, OS/400 – na komputery AS/400 ICL: EXEC, JEAN, GEORGE MS i pochodne: DOS: MS-DOS, PC-DOS, Free DOS, DOS, QDOS Windows: 95 i 98, Windows NT, Windows Millenium , Windows 2000, Windows XP, Windows Vista, Windows 7 Novell: Novel Netware, Novell DOS NEXT: NeXTStep pracujący na komputerach NeXT. UNIX i pochodne: AIX, BSD, HP-UX, IRIX, SCO UNIX, Sun Solaris, Unix wersja 7 QNX, Ultrix, Venix, Xenix, Solaris firmy Sun Microsystems rodzina systemów Linux SO czasu rzeczywistego: LynxOS, OS9, QNX, RT-Linux, Suse Linux Enterprise Real Time

9 Schemat pracy z komputerem
Każdy komputer pracuje pod kontrolą systemu operacyjnego SO. Jest to program absolutnie konieczny do korzystania z komputera. Program ten musi być wprowadzony do pamięci operacyjnej i dopiero potem możemy zacząć normalną prace z komputerem. Polecenie człowieka  SO Polecenie dla procesora Pod względem sposobu komunikacji z użytkownikiem rozróżniamy: Systemy tekstowe - komunikujące się za pomocą wydawanych z lini poleceń komend (pierwsze wersje DOSu) Systemy graficzne - komunikujące się za pomocą graficznych okienek i symboli (ikon). Obsługa komputera polega na manipulowaniu, za pomocą kursora myszy lub klawiszami, symbolami które odpowiadają określonym zadaniom (Windows, MacOS i inne).

10 SYSTEM OPERACYJNY DOS System operacyjny jest programem nadzorującym prace wszystkich urządzeń systemu komputerowego: pamięci operacyjnej (RAM, ROM) oraz urządzeń wejścia/wyjścia (dyski, klawiatura, drukarka, monitor,...) i tworzy środowisko w którym pracują inne programy. System operacyjny pełni  funkcje: zapewnia obsługę dialogu pomiędzy użytkownikiem a komputerem nadzoruje wymianę informacji miedzy poszczególnymi urządzeniami organizuje zapis informacji na dysku zarządza pamięcią operacyjną ułatwia tworzenie i uruchamianie nowych programów sygnalizuje błędy

11 DOS i jego wersje DOS - Disk Operating System jest jednym z najbardziej znanych, obok Microsoft Windows, systemów operacyjnych. Jest to system tekstowy. Stosowano do niego ewentualnie nakładki graficzne (np. DOS Shell, XTree, Norton Commander. DOS był najpopularniejszym systemem operacyjnym stosowanym na komputerach osobistych typu IBM PC MS-DOS (ang. Microsoft Disk Operating System) to system operacyjny stworzony przez firmę Microsoft na podstawie nabytego przez nią kodu źródłowego systemu QDOS, stworzonego przez Seattle Computers. Jest to wersja systemu operacyjnego DOS przeznaczona dla komputerów IBM-PC. DOS był ciągle udoskonalany i kolejne wersje oznaczane numerami. W uszyciu były wersje, przy czym najczęściej spotykano w Polsce do DOS 3.3, DOS 4.0, DOS 5.0, DOS 6.0, DOS 6.2, DOS 6.22. MS-DOS był najbardziej znaną, ale nie jedyną wersją DOS. W październiku 1983 roku pojawił się PC-DOS firmy IBM. W połowie 1990 roku pojawił się DR-DOS 5.0, produkt firmy Digital Research Polecenia systemu operacyjnego w linii poleceń są też w systemach Windows - polecenie VER pokazuje wersję. Wejście do poleceń DOS - Uruchom: CMD

12 MS-DOS MS-DOS - Microsoft Disk Operating System - dyskowy system operacyjny firmy Microsoft MS-DOS to: Stworzony przez Microsoft i wydany w 1981 r. (a następnie sukcesywnie ulepszany) najpopularniejszy przez wiele lat system operacyjny do pecetów. MS-DOS charakteryzował prosty, tekstowy interfejs użytkownika wymagający od niego wpisywania słownych komend w wierszu poleceń. MS-DOS przetrwał w Windows pod postacią tzw. trybu MS-DOS.

13 MS DOS – informacje ogólne
DOS (Disk Operating System), pierwszy przenośny system operacyjny komputerów PC i mikrokomputerów lat 80. Rezydujący nad BIOSem, zawierający m.in. rozszerzenia programowe procedur sprzętowych BIOSu i interpreter komend. DOS jest jednopotokowym systemem operacyjnym w środowisku tekstowym. Jest nadal używany w takich zaufanych aplikacjach jak fakturowanie, obsługa magazynów czy księgowość. Wykorzystujemy go również do wykonywania niektórych operacji administracyjnych i naprawy systemu Windows. Nie ma wbudowanych mechanizmów zarządzania pamięcią ani ochrony pamięci Z tego względu nie jest systemem bezpiecznym dla danych i procesów wymuszanych sztucznie wielopotokowo lub sieciowo. Programy DOS-owe mogą być uruchamiane w systemie Windows, OS/2 czy Linux Dziś systemy Windows mają wbudowany tzw. Wiersz poleceń, który uruchamiamy poprzez wpisanie skrótu cmd w Uruchom… (W Windows 98 wpisujemy command) Można również odnaleźć program odpowiedzialny za jego uruchomienie: C:\Windows\system32\cmd.exe

14 Inne wersje DOS MS-DOS był najbardziej znaną, ale nie jedyną wersją DOS. W październiku 1983 roku pojawił się PC-DOS firmy IBM. W połowie 1990 roku pojawił się DR-DOS 5.0, produkt firmy Digital Research PC-DOS (także zwany IBM PC DOS)– jeden z trzech systemów operacyjnych, które dominowały na rynku komputerów osobistych w latach Wersja ta została stworzona przez IBM i przez wiele lat była tak podobna do MS-DOS, że wiele osób je utożsamiało. Dopiero po wersji 5.0 drogi IBM i Microsoftu rozeszły się, głównie z powodu różnicy w poglądach na przyszłość systemów operacyjnych. DR-DOS (ang. Digital Research Disk Operating System) – dyskowy system operacyjny dla komputerów osobistych opracowany przez firmę Digital Research, wywodzący się ze starszego systemu tej firmy CP/M. DR-DOS był alternatywą dla systemu MS-DOS wydanego przez Microsoft. Największą popularnością cieszył się w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych, ze względu na lepszą obsługę sieci, wydajniejsze zarządzanie pamięcią, bogatszy pakiet oprogramowania oraz niższą od MS-DOS cenę. Po zakupieniu przez firmę Novell funkcjonował pod nazwą Novell DOS. Właścicielem praw do systemu jest obecnie firma DeviceLogics. 30 marca 2004 wydany został DR-DOS w wersji 8.0. W nowej wersji systemu wprowadzone zostało wsparcie dla systemu plików FAT32 oraz dla dużych dysków. FreeDOS (Free-DOS, PD-DOS) - jest wersją systemu operacyjnego DOS dla komputerów PC stanowiącą wolne oprogramowanie. Celem twórców systemu FreeDOS jest stuprocentowa zgodność z zamkniętym i komercyjnym MS-DOS. FreeDOS jest szczególnie polecany do wykorzystania z emulatorem DOSEMU. Interpreter komend używany przez FreeDOS został nazwany FreeCOM (odpowiednik COMMAND.COM z MS-DOS).

15 Organizacja zbiorów dyskowych
Aby możliwa była praca z dyskami - przechowywanie informacji - dyski muszą być do tego przygotowane. Operacje przygotowania nazywamy "formatowaniem". Formatowanie polega na logicznym podziale dysku (twardego lub dyskietki) na sektory i ścieżki. Organizacja taka umożliwia w późniejszym czasie bezpośredni (nie sekwencyjny) sposób adresowania miejsca na dysku do zapisu i odczytu. Po sformatowaniu dysk zawiera kilka części: - Boot-Sector - może on zawierać system operacyjny, potrzebny do uruchomienia komputera - tablica FAT - File Allocation Table - tablica wpisów na dysku (podziału plików), służy do przechowywania informacji o miejscach wpisów poszczególnych części plików - obszar roboczy - obszar przechowywania danych - ostatnie sektory dysku - identyfikator końca Organizacja przechowywania zbiorów na dysku polega na podziale pliku na bloki i wpisanie ich w wolne miejsce. Tablica FAT zawiera odsyłacz do pierwszego bloku danego pliku oraz jego dalszych części. Podczas usuwania zbioru, usuwany jest tylko odsyłacz pierwszego bloku i dopóki nie zostanie nagrany inny plik, stary zbiór jest możliwy do odzyskania. FAT jest więc "spisem treści" dysku

16 Postać i charakterystyka zbiorów/plików w DOS
Informacje przechowywane są na dyskach w postaci zbiorów (plików). W czasie przetwarzania zbiór zostaje wczytany do pamięci RAM. Zbiorem (plikiem) określa się informacje ujęte pod jedną nazwą W procesie przetwarzania zbiór może pełnić następującą rolę: aktywną - jest to program (rozszerzenia .COM, .EXE) pasywną - jest to zbiór danych przekazywania parametrów dla systemu operacyjnego (np. CONFIG.SYS) lub komend do zrealizowania (np. AUTOEXEC.BAT)

17 Organizacja zapisu na dysku w DOS
Dowolna informacja zapisana na dysku nazywa się zbiorem lub plikiem. List napisany pod edytorem jest zbiorem. Zbiorami są również programy napisane na dysku. Zbiór musi mieć nazwę. Nazwa może składać się z 1 do 8 znaków, miedzy którymi nie mogą występować odstępy. Nazwa może być poszerzona o człon zwany rozszerzeniem. Rozszerzenie może zawierać od 1 do 3 znaków. Rozszerzenie oddzielamy od nazwy kropką (.). Ani w nazwie ani w rozszerzeniu nie mnoga występować znaki o kodzie dziesiętnym <= 32 (20H). Nie dopuszcza się również znaków: . , " \ / [ ] : | < > + = ; , Nazwa powinna w miarę możliwości odzwierciedlać zawartość informacji zapisanej w tym zbiorze. Pewne rodzaje rozszerzeń są zarezerwowane dla zbiorów specjalnego typu. .EXE i .COM - programy w postaci binarnej, - wykonywalne .BAT - zbiory zawierające polecenia systemu operacyjnego.  Rozszerzeń EXE i COM nie wolno nadawać żadnym zbiorom - jedynie specjalne programy tworzą zbiory o tych rozszerzeniach.

18 Rozszerzenia, zastrzeżone dla określonych typów zbiorów
- SYS - plik systemowy - PAS - programy w Pascalu - FOR - programy w Fortran - BAS - programy w Basic - C - -"- C - PRG – programy w DBASE, Clipper - LSP – programy w LISP, np.. AutoLISP w AutoCADzie - BAK - kopie zapasowe, poprzednia wersja pliku - BIN - binarne - ASM - programy w asemblerze - LIB - biblioteki programów - OBJ - kody wynikowe asemblera lub kompilacji - TMP - tymczasowe - TXT - tekstowe - DAT - dane - DOC - dokument (edytor WORD) - XLS – Excel - DWG – pliki rysunków z AutoCADa i inne, np.. DGN, DXF, HTM, HTML, PPT, DLL, INI, BMP, JPG…

19 Katalogi, podkatalogi, drzewa
Dysk, czy dyskietka, na której chcemy zapisywać zbiory musi być najpierw sformatowana. Sformatowany dysk ma wydzielony pewien obszar na katalog (directory).  Katalog tworzony w procesie formatowania nazywa się katalogiem głównym (root) oznaczany znakiem \. Katalog jest to miejsce, gdzie zapisywane są nazwy zbiorów umieszczanych na dysku. Jest to jakby spis treści dysku. Za pomocą poleceń systemu operacyjnego można utworzyć dodatkowe katalogi. Katalogi te będą podkatalogami katalogu głównego. W każdej chwili pracy komputera tylko jeden katalog może być katalogiem bieżącym. Katalogi wraz z podkatalogami tworzą na dyskach struktury zwane drzewami (tree). Katalogi i podkatalogi możemy traktować jako spisy rozdziałów dużego podręcznika. Z punktu widzenia systemu operacyjnego katalog jest tez zbiorem, tylko trochę innego typu. Zawartość tego zbioru (katalogu) to nazwy zbiorów w nim zapisanych. W praktyce rzadko nadajemy nazwie katalogu rozszerzenie. Na dyskietce 360KB może być 112 pozycji (zbiory i katalogi) w katalogu głównym, na dyskietce 1.2 MB nazwy, na dysku twardym, niezależnie od pojemności, może być 512 nazw zbiorów i katalogów. Każdy katalog niższego rzędu może mieć dowolna ilość nazw innych zbiorów i katalogów

20 Drzewo katalogów Przykład drzewa katalogów:  C:\    | DBASE | DANE    |             | PROGRAMY    |    | EDIT | CHI    |             | NE    |             | PE | | WordPad    |    | PASCAL | TP6                  | TP7

21 Charakterystyka zbioru/pliku w DOS
Nazwa [.rozszerzenie]. Długość nazwy (name) - do 8 znakow, Długość rozszerzenia (extension) - do 3 znakow Rozmiar zbioru (size) w bajtach Data i czas utworzenia zbioru Atrybuty zbioru: R A S H R - tylko do odczytu (read only), A - archiwizowany H - ukryty (hidden), S - systemowy Adres fizycznego miejsca na dysku Adres logiczny (path - ścieżka) - adres katalogu, w którym zbiór zapisano

22 PODSTAWOWE INFORMACJE O DOS
System operacyjny DOS składa się z kilkudziesięciu modułów. Większość z nich to krótkie programy, cześć zaś zawiera dane konieczne do sterowania przez DOS różnymi elementami komputera. Główny moduł systemu operacyjnego DOS to program o nazwie COMMAND.COM, ładowany do pamięci komputera w procesie jego uruchamiania. Program ten realizuje podstawowe polecenia systemu operacyjnego DOS, zwane poleceniami wewnętrznymi. Jeżeli zlecimy komputerowi - programowi DOS - wykonanie jakiegoś zadania, którego nie może zrealizować COMMAND.COM, to wczytuje on (COMMAND.COM) z dysku odpowiedni moduł systemu operacyjnego (odpowiedni program - polecenie zewnętrzne), który wykona to zadanie. Po wykonaniu moduł ten (program) jest usuwany z pamięci. Wszystkie moduły zapisujemy na dysku w osobnym katalogu - na ogół DOS. Chcąc zrobić cokolwiek za pomocą komputera, trzeba znać choćby podstawowe polecenia systemu operacyjnego.

23 Budowa systemu operacyjnego DOS
System operacyjny DOS tworzą programy: - moduł BIOS, umieszczony w pamięci ROM, który zapewnia obsługę podstawowych operacji we/wy i wczytuje pozostała część systemu z dysku - pliki IO.SYS, MSDOS.SYS, COMMAND.COM, - polecenia zewnętrzne systemu - pliki dyskowe (na ogół w katalogu DOS lub Windows) - 2 dodatkowe zbiory, tworzone przez użytkownika: CONFIG.SYS i AUTOEXEC.BAT (nie muszą być, jeśli maja być ładowane, to są w katalogu głównym) Pliki IO.SYS, MSDOS.SYS (lub w wersji PC-DOS: IBMBIO.COM i IBMDOS.COM) to tzw. pliki ukryte - niewidoczne pod DOS.

24 Charakterystyka plików systemowych
IO.SYS plik z procedurami obsługi urządzeń, ładowany podczas uruchamiania systemu. Moduł podstawowych operacji we/wy. Pozwala na dołączenie właściwego systemu do modułu BIOS. Zawiera tez programy obsługi standardowych urządzeń (klawiatura, monitor, dysk, drukarka) MSDOS.SYS zapewnia współpracę z programami użytkowymi, m.in. zarządza plikami, pamięcią i procesami towarzyszącymi realizacji programów. Plik z procedurami obsługi odwołań systemowych, ładowany podczas uruchamiania systemu. Jądro systemu operacyjnego. Umożliwia komunikacje miedzy programami użytkowymi a systemem operacyjnym. Zarządza plikami dyskowymi, buforami dyskowymi, wczytuje Command.com. Właściwy DOS - interpretacja poleceń z innych programów i przekazywanie do BIOS. COMMAND.COM plik z interpretatorem poleceń wewnętrznych, ładowany podczas uruchamiania systemu oraz po wykonaniu każdego polecenia, które wymazało go z pamięci Składa się z 2 części: rezydentnej i ładowalnej. config.sys plik tekstowy, opisujący konfiguracje systemu, interpretowany podczas uruchamiania systemu autoexec.bat plik z poleceniami, wykonywanymi w trybie wsadowym, bezpośrednio po uruchomieniu systemu

25 Symbole grupowe, nazwy urządzeń, strumienie
Symbole grupowe: * i ? * - zastępuje dowolna grupę znów ? - zastępuje pojedynczy znak Nazwy urządzeń: A: , B: - stacje dyskietek C: , D: dyski stale (lub partycje dysków lub wolumeny sieciowe) NUL lub NUL:- urządzenie puste CON, CON: - konsola (klawiatura przy czytaniu, ekran przy pisaniu) PRN, PRN:, LPT1 - drukarka pierwsza LPT2 - drukarka2 AUX, COM1 - złącze szeregowe 1 COM2 - złącze szeregowe 2 Strumienie: > plik, > urządzenie - wypisanie wyników do podanego pliku lub urządzenia, kasowanie starej zawartości >> plik, >> urządzenie - dopisanie wyników do pliku lub urządzenia

26 Polecenia DOS Polecenia DOS: - wewnętrzne - rezydentne, zawarte w pamięci operacyjnej komputera (RAM) aż do wyłączenia - zewnętrzne - ładowalne programy z dysku, w postaci plików o rozszerzeniach .COM i .EXE PROMPT - zachęta - znak gotowości systemu do pracy Po włączeniu komputera i uruchomieniu systemu pojawia się na ekranie znak gotowości systemu do pracy - PROMPT: np. C>_ gdzie C oznacza dysk aktualny, > znak większości, _ kursor C:\> - C: - dysk, \ katalog bieżący, tu główny Wprowadzanie poleceń, komunikat systemu gdy zla komenda Wydanie polecenia systemowi DOS należy zakończyć klawiszem [Enter].  Jeśli system operacyjny nie zrozumie polecenia, na ekranie monitora pojawi się komunikat typu: Bad command or file name (Złe polecenie lub zła nazwa pliku)

27 Najprostsze polecenia DOS
CLS [Enter] Wymazanie ekranu i umieszczenie kursora w lewym górnym rogu ekranu A: [Enter] Dysk A: staje się dyskiem bieżącym C: [Enter] Dysk C: -"- VER [Enter] Wyświetlenie wersji systemu operacyjnego, np. MS=DOS Version 6.2 DATE [Enter] Wyświetlenie daty bieżącej systemowej. W formacie amerykańskim lub narodowym, w zależności od ustawień w pliku Config.sys (Country.sys). Naciśniecie [Enter] pozostawia date bez zmian TIME [Enter] Wyświetla aktualny czas, z możliwością zmiany. p - po południu, a - przed południem. VOL [Enter] Wyświetlenie na ekranie nazwy bieżącego dysku

28 Polecenia dotyczące katalogów
ChDir lub CD Zmiana katalogu bieżącego Jest to polecenie rezydentne. Wymaga podania nazwy jednoznacznej katalogu lub ścieżki dostępu do podkatalogu. PRZYKŁADY CD\ lub CD \ powoduje przejście do podkatalogu głównego w napędzie bieżącym. CD a:\ przejście do katalogu głównego w napędzie A CD.. przejście do katalogu nadrzędnego

29 DIR – lista plików i podkatalogów w katalogu
DIR [dysk:][ścieżka][nazwa_pliku] [/A[[:]atrybuty]] [/B] [/C] [/D] [/L] [/N] [/O[[:]sortowanie]] [/P] [/Q] [/S] [/T[[:]pole_czasowe]] [/W] [/X] [/4] Dir/w – katalog szeroki (nazwa i rozszerzenie) DIR/P , DIR|MORE – zatrzymanie co ekran DIR/P/ON lub DIR/ON/P – nazwy plików i katalogów w porządku alfabetycznym, strona po stronie DIR/W/ON – z sortowaniem, w 3 kolumnach DIR > plik.txt – skierowanie wyników do pliku Można stosować symbole wieloznaczne ? i *

30 MKDIR lub MD – tworzenie katalogu
MKDIR [dysk:] ścieżka MD [dysk:] ścieżka Przy włączonych rozszerzeniach poleceń polecenie MKDIR zmienia się następująco: W razie potrzeby polecenie MKDIR tworzy wszystkie pośrednie katalogi w ścieżce. Na przykład, przyjmując, że katalog \A nie istnieje wtedy polecenie: mkdir \A\b\c\d odpowiada poleceniom: mkdir \A chdir \a mkdir b chdir b mkdir c chdir c mkdir d które należy wpisać, jeżeli rozszerzenia są wyłączone.

31 RD lub RMDIR- usuwa katalog
RMDIR [/S] [/Q] [dysk:]ścieżka RD [/S] [/Q] [dysk:]ścieżka /S Usuwa wraz z określonym katalogiem wszystkie katalogi i pliki w nim umieszczone. Stosuje się do usuwania drzewa katalogów. /Q Tryb cichy, nie żąda potwierdzenia usuwania drzewa katalogów, jeśli została użyta opcja /S

32 TREE – drzewo katalogów
Przedstawia graficznie strukturę folderów na dysku lub w określonej ścieżce. TREE [dysk:][ścieżka] [/F] [/A] /F Wyświetla nazwy plików w poszczególnych folderach. /A Używa znaków ASCII zamiast znaków rozszerzonych. Przykład: TREE C:/F >STRUCT.LST Wszystkie katalogi oraz katalogi podrzędne i nazwy zbiorów znajdujących sie na urządzeniu c: zostaną przesłane do nowego zbioru SRUCT.LST znajdującego sie na urządzeniu bieżącym.

33 Pliki Utworzenie pliku nazwa.txt z treścią
copy con nazwa.txt (enter) Treść Ctrl+Z (enter type nazwa.txt – odczyt zawartości pliku nazwa.txt copy co gdzie – kopiowanie plików – w miejsce co i gdzie wpisujemy ścieżki dostępu np.: copy c:\folder\podfolder\nazwa.txt c:\folder2\ - kopiowanie pliku nazwa.txt do folderu2 copy c:\folder\podfolder\*.* c:\folder2\ - kopiowanie wszystkich plików do folderu 2 move – przenoszenie i zmiana nazwy plików i katalogów move nazwa_stara nazwa_nowa del - kasowanie plików del nazwa pliku – usuwa pojedynczy plik del *.* – usuwa wszystkie pliki z katalogu

34 ATTRIB – wyświetla lub zmienia atrybuty plików
ATTRIB +atrybut –atrybut dysk:\ścieżka\plik /S/D /S - Komenda dotyczy plików w podanym katalogu i jego podkatalogach. /D – przetwarza też foldery + Ustawia atrybut - Usuwa atrybut. A - Archiwalny H - Ukryty R - Tylko do odczytu S - Systemowy Atrybuty systemowy i ukryty muszą by usunięte przed usunięciem innych Np.: ATTRIB /S ATTRIB +r d:\pisma\*.doc ATTRIB –h obraz.bmp

35 SORT Czyta i sortuje dane ASCII, po czym przesyła wynik na ekran, do pliku lub do drukarki. SORT /R +n < dysk:\ścieżka\plik > wyjście Komenda | SORT /R +n > wyjście Polecenie sortuje dane zawarte w pliku określonym przez podaną nazwę lub wynik wykonania polecenia ( np.: DIR ). Następnie wynik przesyła na wyjście. /R - Sortuje odwrotnie – od Z do A, następnie od 9 do 0. +n - Sortuje według znaku w n – tej kolumnie. Polecenie nie rozróżnia małych i dużych liter. Nie pracuje z plikami większymi ni 64 kB. Np.: SORT < przed.txt > po.txt DIR | SORT

36 Polecenia administracyjne w DOS
Połączenia sieciowe  ipconfig – informacje o adresie IP, masce …, np. ipconfig/all  ping – sprawdzenie połączenia między komputerami ping adres_ip lub nazwa hosta(komputera) np.: ping ; ping onet.pl arp – wyświetlenie informacji o podłączonych urządzeniach sieciowych, np. arp -a Naprawa dysku  chkdsk – sprawdza dysk i ewentualnie naprawia uszkodzone sektory: chkdsk/f  Tworzenie partycji   fdisk – polecenie uruchamia program do tworzenia partycji  Formatowanie dysku  format x: gdzie x: to litera dysku format a: - formatowanie dyskietki [format c: lub d: lub e: itd - ostrożnie!] Formatowanie dysku twardego – nie stosować, jeżeli nie jesteśmy pewni, co robimy! Skasuje wszystkie dane na dysku!