Przygotował: Patryk Walerowicz

Prezentacja na temat: "Przygotował: Patryk Walerowicz"— Zapis prezentacji:

1 Przygotował: Patryk Walerowicz
ŻYWIENIE Przygotował: Patryk Walerowicz

2 Od 2000 lat ludzie są świadomi konieczności dbania o prawidłową i zrównoważoną dietę, która będzie zawierać odpowiednie ilości składników pokarmowych. Powiedzenie "Jesteś ty, co jesz" jest bardzo trafne. Składniki odżywcze, które pożywamy, budują i umożliwiają funkcjonowanie komórek, z których zbudowane jest ciało ludzkie. Codzienna dieta jest bezpośrednią przyczyną tego jak wyglądamy, jakie jest nasze zdrowie i samopoczucie. Każda dieta to ogólny zarys tego jak powinniśmy się odżywiać, ale jej szczegóły powinny być dopasowane do potrzeb indywidualnych każdego człowieka. Prawie wszystko: płeć, wiek, tryb życia, klimat wpływają na to co, ile i kiedy powinniśmy dostarczyć swojemu organizmowi. Najogólniej mówiąc, jeśli chcemy być zdrowi powinniśmy spożywać pełnowartościowe potrawy zawierające wszystkie potrzebne składniki. Szczególnie o prawidłowa dietę należy zadbać w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju organizmu w okresie dzieciństwa i dorastania.

3 Prawidłowa dieta zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe, danej osoby, która się do niej stosuje. Potrzeby żywieniowe to zarówno odpowiednia ilość energii, ale także potrzebne składniki pokarmowe: węglowodany, białka, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne. Każdy z nas potrzebuje energii z pożywienia i składników pokarmowych, ale ponieważ różnimy się wiekiem, płcią, aktywnością fizyczną, masą ciała i stanem zdrowia potrzeby żywieniowe każdego z nas nie są identyczne i są zależne od tych zmiennych. Przykładowo kobiety potrzebują dużo więcej żelaza oraz wapnia od mężczyzn, a osoby ciężko pracujące fizycznie muszą dostarczyć swojemu organizmowi dużo więcej energii od osób prowadzących siedzący tryb życia. Różnego rodzaju wysiłek fizyczny powoduje znaczny wzrost zapotrzebowania na energię. Tuż po nim spada poziom glukozy w krwi, więc należy potem spożyć szybko lekkostrawny posiłek, który będzie stanowił źródłu węglowodanów, tak aby poziom glukozy wrócił do prawidłowego stanu. Polecany jest koktajl mleczno owocowy, który będzie również źródłem białka.

4 Definicja odżywiania Odżywianie definiujemy jako dostarczanie organizmowi wszystkich niezbędnych elementów, aby możliwy był prawidłowy, niczym nie zakłócony rozwój. Te niezbędne elementy to zarówno składniki budulcowe jak i energetyczne, ale także te pełniące różnego rodzaju role kierujące, sterujące lub katalizujące reakcje chemiczne i biochemiczne w tym organizmie - witaminy i składniki mineralne. Właściwe odżywianie to nic innego, jak zaopatrzenie organizmu w te wszystkie elementy, w najkorzystniejszych proporcjach na każdy dzień, przez cały czas, do końca życia. Każdy z nas aby sprawdzić czy spełnia powyższe założenia prawidłowej diety powinien zapoznać się z piramidą żywieniową ( piramida zdrowia), która jest uważana za podstawę

5 Piramida żywienia

6 Poziomy piramidy Podstawę piramidy i codziennej diety stanowią produkty zbożowe, których zaleca się spożywać około 6 porcji dziennie (USA-6 do 11 porcji). Drugi poziom piramidy to 4 porcje warzyw i 3 porcje owoców. Trzecim poziom to 2 do 3 porcji mleka i produktów mlecznych oraz 2 do 3 porcji mięsa, ryb, jaj, nasion roślin strączkowych lub orzechów. Na szczycie piramidy znajdują się tłuszcze i słodycze, których spożycie powinno się maksymalnie ograniczać.

7 Przykładowe porcje produktów spożywczych
Produkty zbożowe; mała bułka, lub 1/2 dużej bułki, kromka chleba, 4 kromki pieczywa chrupkiego, 1/2 szklanki gotowanej kaszy, płatków zbożowych lub ryży, 1 szklanka makaronu, 1/3 szklanki suchych płatków lub musli. Warzywa; Duży ziemniak lub dwa małe, średni ogórek, papryka lub pomidor, 1 szklanka surówki z warzyw, 2-3 gotowanych warzyw (szpinak, brokuły, kapusta, buraczki, fasolka itp.), 5-6 liści sałaty, 3/4 szklanki soku z warzyw. Owoce; średnie jabłko, gruszka banan, pomarańcza, szklanka malin, truskawek, wiśni, borówek, winogron, 1/2 grejpfr

8 Przykładowe porcje produktów spożywczych
Mleko i produkty mleczne; szklanka mleka, kefiru, jogurtu, średni plaster twarogu, mały serek topiony, 2 plastry sera żółtego. Tłuszcze i słodycze; 1 łyżeczka oleju, małe ciastko, 4-6 cukierków, 1/4 czekolady, gałka lodów, 30 gramów chipsów, łyżka miodu lub dżemu. Mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych, orzechy; około 100 gramów chudego mięsa, 1/2 piersi kurczaka lub udko, 5-6 cienkich plastrów wędliny, ryba około 100 gramów, 2/3 szklanki ugotowanych nasion strączkowych (fasola, groch, soja), 2 jajka - jeden lub dwa razy w tygodniu, 1/2 szklanki orzechów

9 Nawadnianie organizmu
Oprócz wyszczególnionych produktów organizm człowieka dorosłego zużywa, w optymalnej temperaturze i wilgotności powietrza, w ciągu doby 2 do 3 litrów wody. Około 1,5 litra wody powinno być dostarczone w postaci płynów a reszta w pokarmach. Odwodnienie organizmu jest o wiele bardziej groźne w skutkach jak niedożywienie, gdyż większość procesów biochemicznych organizmu przebiega w roztworach wodnych.

10 Porcje żywnościowe Rozmieszczenie ilości porcji żywności w poszczególnych posiłkach zależy od ilości posiłków dziennie. Najbardziej wskazane jest rozłożenie spożywanych pokarmów na 5 posiłków dziennie lub co najmniej 3 posiłki. Produkty zbożowe powinny występować prawie w każdym posiłku, warzywa i owoce w trzech, produkty mleczne w trzech lub dwóch a mięso w jednym lub w dwóch posiłkach.

11 Produkty o wysokiej wartości odżywczej
Do produktów o wysokiej wartości odżywczej należą; chleb razowy i pełnoziarniste kasze, ziemniaki, różnorodne świeże warzywa i owoce, chude mleko, jogurt, chude sery białe, nasiona roślin strączkowych, chude mięso i ryby, tłuste ryby morskie, oliwa z oliwek, oleje roślinne zawierające NNKT.

12 10 zasad racjonalnego żywienia
1. Dbaj o różnorodność spożywanych produktów. 2. Unikaj nadwagi i otyłości. 3. Spożywaj dużo produktów zbożowych. 4. Pij codziennie co najmniej 2 duże szklanki mleka. 5. Spożywaj z umiarem mięso. 6. Jedz codziennie dużo warzyw oraz owoców. 7. Ograniczaj spożycie tłuszczów zwierzęcych. 8. Unikaj cukru oraz słodyczy. 9. Ograniczaj spożycie soli. 10. Unikaj alkoholu!

13 Ciekawostki o jedzeniu
Dane statystyczne współczesnej medycyny wykazują, że jednostek chorobowych ma podłoże żywieniowe i dlatego: Nie traktuj żołądka jak kubła na śmieci - nie jedz w nadmiarze !. Jedz tylko wtedy , gdy rzeczywiście poczujesz głód - to daje gwarancję strawienia poprzedniego posiłku. Jedząc nie śpiesz się, nie czytaj, nie rozmawiaj - myśl o jedzeniu. Pożywienie dokładnie przeżuwaj, połykaj wtedy, gdy jest dokładnie rozdrobnione i wymieszane ze śliną. Pierwsze trawienie odbywa się w jamie ustnej. Staranne przeżucie ułatwi pracę żołądka. Staraj się, aby waga posiłków nie przekraczała 600 g. Jedz częściej, ale mniej: 5-6 razy dziennie o tej samej porze. Pamiętaj o zasadzie: Śniadanie jedz jak król, obiad jak szlachcic, a kolację jak żebrak. Staraj się przygotować jeden posiłek dziennie z samych owoców i warzyw

14 Najczęstsze błędy w żywieniu
Zbyt mała liczba posiłków i nieregularne ich spożywanie. Zbyt duże spożycie mięsa i wędlin. Zbyt spożycie pieczywa razowego ,grubych kasz i surowych nasion roślin strączkowych. Małe spożycie warzyw i owoców ,co prowadzi do niedoboru witamin i składników mineralnych . Zbyt małe spożycie produktów mlecznych. Zbyt duże spożycie tłuszczów zwierzęcych. Nadmiar energii pobieranej z pożywienia

15 Skutki złej diety Bardzo ważną rzeczą jest czas spożywania posiłków. Idealną sytuacją byłoby spożywanie posiłków o tych samych porach dnia i w podobnych odstępach czasu. Najważniejszym posiłkiem powinno być śniadanie. Jeśli między posiłkami jesteśmy głodni i mamy ochotę na coś słodkiego należy zastąpić batonik lub chipsy owocami i warzywami. Skutkiem stosowania złej diety są różnego rodzaju schorzenia, często prowadzące do śmierci. Należą do nich: nowotwory; cukrzyca; choroby układu krwionośnego (miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, choroby serca); osteoporoza; zaburzenia pracy jelita grubego; próchnica zębów; kamica żółciowa; otyłość; anoreksja; bulimia.

16 Wzór na obliczenie masy ciała.
Body-Mass-Index ( BMI ) = masa ciała w kg / wzrost w m. do kwadratu Norma u mężczyzn BMI Norma u kobiet BMI BMI poniżej 20 - niedowaga BMI nadwaga BMI powyżej 30 otyłość

17 Wzór na obliczenie masy ciała.
Masa należna = wzrost w cm Na podstawie wzoru Broca można obliczyć tzw. masę idealną Masa idealna to masa ciała, która ma dawać największe szanse na przedłużenie życia. Masa idealna powinna wynosić u mężczyzn masa należna - 10 % u kobiet masa należna - 15 %

18 Cholesterol Cholesterol – organiczny związek chemiczny, lipid z grupy steroidów zaliczany także do alkoholi[5]. Jego pochodne występują w błonie każdej komórki zwierzęcej, działając na nią stabilizująco i decydując o wielu jej własnościach. Jest także prekursorem licznych ważnych steroidów takich jak kwasy żółciowe czy hormony steroidowe. Potocznie cholesterolem nazywa się obecne w osoczu krwi pokrewne substancje lipidowe – lipoproteiny, w skład których między innymi wchodzi też cholesterol.

19 Cholesterol Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu i pochodzi zarówno ze źródeł pokarmowych jak i biosyntezy de novo. Stanowi on substrat do syntezy wielu ważnych biologicznie czynnych cząsteczek: hormony płciowe, kortykosterydy, witamina D3 i jej metabolity, glikozydy nasercowe sitosterole, niektóre alkaloidy kwasy żółciowe.

20 Anoreksja jadłowstręt psychiczny (anoreksja z grec. anorexia nervosa – an – brak, pozbawienie, orexis – apetyt) – zaburzenie odżywiania polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą. Obraz własnego ciała jest zaburzony; występują objawy dysmorfofobii. Lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi. Największe zagrożenie zachorowaniem dotyczy wieku między 14 a 18 rokiem życia.

21 Anoreksja Można podejrzewać anoreksję, gdy osoba:
przeżywa silny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością, nawet jeśli ma niedowagę; nie chce utrzymać wagi w granicach normy dla swojego wieku i wzrostu, co nie jest spowodowane żadnym schorzeniem fizycznym ani psychicznym; jej BMI jest równy lub mniejszy od 17,5; nieprawidłowo ocenia wagę własnego ciała, wymiary i sylwetkę; lekceważy skutki nagłego spadku wagi; w okresie dojrzałości płciowej (po okresie pokwitania) cierpi na wtórny brak miesiączki w ciągu co najmniej 3 miesięcy (jest to kryterium D w DSM-IV. W DSM-V postuluje się usunięcie tego kryterium spożywa posiłki w samotności (ze wstydu przed innymi); gotuje dla innych tzw. "zdrowe posiłki"; uprawia intensywne ćwiczenia fizyczne; kłamie o ilości zjedzonych posiłków; główny temat rozmów z osobą chorą to jedzenie, kalorie, zawartość tłuszczu w produktach i diety.

22 Otyłość Otyłość– patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, przekraczające jego fizjologiczne potrzeby i możliwości adaptacyjne, mogące prowadzić do niekorzystnych skutków dla zdrowia.Za otyłość uważa się stan, w którym tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 20% całkowitej masy ciała u mężczyzn oraz 25% u kobiet. Otyłości towarzyszy nadwaga, czyli nadmierna masa ciała powyżej masy optymalnej. Nie tylko ilość, ale również rozmieszczenie nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej ma znaczenie. Zgromadzenie tkanki tłuszczowej w jami brzusznej, nazywane otyłością brzuszną (otyłość androidalna), ma większe znaczenie patologiczne niż równomierne rozłożenie lub podskórne zgromadzenie tkanki tłuszczowej. Stwierdzono, że otyłość zwiększa ryzyko zapadalności na niektóre choroby, w tym choroby układu krążenia, cukrzycę typu 2, obturacyjny bezdech senny, niektóre typy nowotworów, zapalenie kości i stawów i dlatego też skraca oczekiwaną długość życia. Wyjątkowo duża otyłość prowadzi do niepełnosprawności.

23 Otyłość BMI wartość prawidłowa 19-25 nadwaga 25-30 otyłość >30
skrajna otyłość >40 WHR wartość prawidłowa dla mężczyzn – 0,9 wartość prawidłowa dla kobiet – 0,7 obwód brzucha mierzony na poziomie talii nie powinien przekraczać połowy pomiaru wzrostu

24 Otyłość Choroby i objawy związane z otyłością: zespół metaboliczny
cukrzyca typu 2 choroby układu ruchu nadciśnienie tętnicz zawał serca i mózgu wylew zatorowość zwyrodnienia kręgosłupa choroby nerek miażdżyca kamica żółciowa większe tendencje do nowotworów

25 Dietetyka Dietetyka – nauka medyczna o żywieniu człowieka zdrowego i chorego zajmująca się: zasadami żywienia człowieka zdrowego zasadami żywienia człowieka chorego oceny stanu odżywienia oceny wzajemnego wpływu farmakoterapii i żywienia zapobiegania chorobom zależnym od żywienia kontrolowania jakości produktów żywnościowych i warunków ich przechowywania Biochemicznymi podstawami żywienia prowadzenia edukacji żywieniowej psychologią żywienia technologiami gastronomicznymi.

26 Dziękuję za uwagę.