© A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r.

Prezentacja na temat: "© A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r."— Zapis prezentacji:

1 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r.

2 Środowisko – skróty klawiszowe dostęp do menu – Alt + wyróżniona litera opcji dostęp do menu – Alt + wyróżniona litera opcji Alt + F9 – kompilacja Alt + F9 – kompilacja Ctrl + F9 – kompilacja i uruchomienie Ctrl + F9 – kompilacja i uruchomienie Alt + F5 – podgląd ekranu wykonania programu Alt + F5 – podgląd ekranu wykonania programu

3 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Budowa programu w Turbo Pascalu PROGRAM nazwa_programu; USES moduły; VAR deklaracja zmiennych i ich typów; PROCEDURE....... FUNCTION.... BEGIN treść programu END.

4 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Pierwszy program PROGRAM pierwszy; {nagłówek z nazwą programu} BEGIN {początek kodu programu} WRITE(Dzien dobry); {WRITE wyprowadza wartość na std. wyjście} END. {kończy program} Instrukcja WRITE wyprowadza wartość (tekst, wartość zmiennej, wynik operacji na standardowe wyjście. Wyprowadzenie następuje w miejscu aktualnej pozycji kursora. Po wyprowadzeniu danych kursor pozostaje w tej samej linii.

5 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Instrukcja WRITELN, podobnie jak WRITE wyprowadza informacje, jednak po ich wyprowadzeniu kursor przeniesiony zostaje do nowej linii. PRZYKŁAD PROGRAM pierwszy; BEGIN WRITE(Dzien dobry); {spróbuj zmienić instr. WRITE na WRITELN i obserwuj efekt działania} WRITE(Dzien dobry); {spróbuj zmienić instr. WRITE na WRITELN i obserwuj efekt działania} WRITE(Milego dnia); WRITE(Milego dnia);END. Pierwszy program

6 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Operatory Podstawowymi operatorami są: + - operator dodawania - - operator odejmowania * - operator mnożenia / - operator dzielenia := - operator przypisania Operatory logiczne = - operator porównania < - operator mniejsze niż... > - operator większe niż... <> - operator różne... >= - operator większe bądź równe <= - operator mniejsze bądź równe

7 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Pojęcie zmiennej – deklaracja 1/3 Zmienna to obszar pamięci przechowujący jakieś dane. O rodzaju i sposobie prezentacji tych danych decyduje typ zmiennej. Podstawowe typy używane w TP INTEGER – typ całkowity INTEGER – typ całkowity REAL – typ zmiennoprzecinkowy REAL – typ zmiennoprzecinkowy BOOLEAN – typ logiczny BOOLEAN – typ logiczny CHAR – typ znakowy CHAR – typ znakowy STRING – typ łańcuchowy STRING – typ łańcuchowy ARRAY – typ tablicowy ARRAY – typ tablicowy Typ wyliczeniowy Typ wyliczeniowy Typ wskaźnikowy Typ wskaźnikowy

8 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Pojęcie zmiennej – deklaracja 2/3 Deklaracji zmiennej w języku Turbo Pascal dokonujemy w nagłówku programu w poniższy sposób: VAR nazwa zmiennej:typ_zmiennej; PRZYKŁAD Aby zadeklarować zmienną mającą przechowywać liczbę całkowitą piszemy: VAR liczba:INTEGER; Można zadeklarować kilka zmiennych jednego typu pisząc: VAR liczba1, liczba2, liczba3:INTEGER;

9 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Pojęcie zmiennej – przypisanie 3/3 Aby przypisać zmiennej wartość możemy użyć następujących sposobów: nazwa_zmiennej :=wartość; PRZYKŁAD liczba1:=15; { := operator przypisania } Można tez wykorzystać instrukcję READ w poniższy sposób: READ(nazwa_zmiennej); PRZYKŁAD READ(liczba1); Ten sposób zatrzyma wykonanie programu i pozwoli wprowadzić wartość zmiennej z klawiatury. READ występuje też w postaci READLN

10 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Pierwszy program z użyciem zmiennej PROGRAM pierwszy; USES CRT; {dodanie modułu} VAR imie:STRING; BEGIN CLRSCR {wyczyszczenie ekranu} CLRSCR {wyczyszczenie ekranu} WRITE(Podaj imie); WRITE(Podaj imie); READLN(imie); READLN(imie); WRITE(Milego dnia, imie); WRITE(Milego dnia, imie);END.

11 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Przykład programu z użyciem zmiennych PROGRAM liczby; USES CRT; {dodanie modułu} VAR liczba1, liczba2:INTEGER; BEGIN CLRSCR {wyczyszczenie ekranu} CLRSCR {wyczyszczenie ekranu} WRITE(Podaj 1 liczbe:); WRITE(Podaj 1 liczbe:); READLN(liczba1); READLN(liczba1); WRITE(Podaj 2 liczbe:); WRITE(Podaj 2 liczbe:); READLN(liczba2); READLN(liczba2); WRITE(Suma liczb wynosi:, liczba1+liczba2); WRITE(Suma liczb wynosi:, liczba1+liczba2);END.

12 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Instrukcja warunkowa Instrukcja warunkowa służy do podejmowania decyzji w programie. Jej ogólna postać wygląda jak niej: IF warunek_logiczny THEN instrukcja ELSE instrukcja; IF – jeżeli... THEN – wtedy... ELSE – w przeciwnym wypadku... PRZYKŁAD: IF liczba1>5 THEN WRITELN(liczba większa od 5) ELSE WRITELN(liczba nie jest większa od 5);

13 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Instrukcja warunkowa Jeśli po THEN lub ELSE chcielibyśmy użyć większej ilości instrukcji stosujemy instrukcję złożoną jak poniżej: PRZYKŁAD: IF liczba1>5 THEN BEGIN {początek instrukcji złożonej} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji (w tym IF)} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji (w tym IF)} END; {koniec instrukcji złożonej} ELSE BEGIN {początek instrukcji złożonej} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji (w tym IF)} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji (w tym IF)} END; {koniec instrukcji złożonej}

14 Instrukcja warunkowa - przykład Sposób rozwiązania równania kwadratowego w postaci: Ax 2 +Bx+C=0 Założenia: 1. Liczymy deltę: delta:=B*B-4*A*C delta:=B*B-4*A*C 2. Jeśli delta < 0 równanie nie ma rozwiązań. 3. Jeśli delta = 0 wtedy istnieje jedno rozwiązanie w postaci: X1:=(-B)/2*a X1:=(-B)/2*a 4. Jeśli delta > 0 wtedy istnieją dwa rozwiązania w postaci: X1:=(-B-SQRT(delta))/(2*a) X1:=(-B-SQRT(delta))/(2*a) X2:=(-B+SQRT(delta))/(2*a) X2:=(-B+SQRT(delta))/(2*a)

15 Instrukcja warunkowa - program PROGRAM rownanie; USES CRT; VAR A,B,C:INTEGER; delta:REAL; delta:REAL;BEGINCLRSCR; WRITE(Podaj A:);READLN(A); WRITE(Podaj B:);READLN(B); WRITE(Podaj C:);READLN(C); delta:=B*B-4*A*C; IF delta<0 THEN WRITELN(Nie ma rozwiazan); IF delta=0 THEN WRITELN(X1=,(-B)/(2*A); IF delta>0 THEN BEGIN WRITELN(X1=, (-B-SQRT(delta))/(2*A); WRITELN(X1=, (-B-SQRT(delta))/(2*A); WRITELN(X2=, (-B+SQRT(delta))/(2*A); WRITELN(X2=, (-B+SQRT(delta))/(2*A);END; REPEAT UNTIL KEYPRESSED; END.

16 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Instrukcja pętli - iteracyjna Instrukcja pętli służy do wielokrotnego wykonania fragmentu kodu w programie. Jej ogólna postać wygląda jak niej: PRZYKŁAD: FOR i:= 1 TO 10 DO BEGIN {początek instrukcji złożonej} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji )} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji )} END; {koniec instrukcji złożonej} Powyższa pętla wymaga zadeklarowania zmiennej i (tzw. zmiennej sterującej pętlą) typu INTEGER (VAR i:INTEGER). Wykonana zostanie 10 razy. Dla każdego wykonania zmienna i będzie przyjmować kolejno wartości: 1, 2, 3, 4,...., 10.

17 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Instrukcja pętli - iteracyjna Wykonaj następujący przykład: PRZYKŁAD: PROGRAM petla; USES CRT; VAR i:INTEGER; BEGIN CLRSCR; FOR i:= 1 TO 10 DO WRITE(i); WRITE(i);END. Uruchom program i obserwuj efekt jego działania. Zmień następnie WRITE na WRITELN i uruchom program ponownie

18 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Instrukcja pętli – warunkowa WHILE Instrukcja pętli wykonuje fragmentu kodu w programie dopóki spełniony jest warunek działania. Jej ogólna postać wygląda jak niej: PRZYKŁAD: WHILE warunek DO BEGIN {początek instrukcji złożonej} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji} END; {koniec instrukcji złożonej} Przed wejściem do pętli sprawdzany jest warunek. Jego prawdziwość powoduje wykonanie instrukcji. W przypadku nieprawdziwości warunku wykonywana jest kolejna instrukcja programu znajdująca się za pętlą.

19 Pętla warunkowa WHILE - PRZYKŁAD Zadanie: Napisać program, który będzie sumował wprowadzane liczby do momentu wprowadzenia liczby 0. Założenia: Program musi w zmiennej suma zliczać sumę dotychczas wprowadzonych liczb. Ilość liczb może być dowolna.

20 Pętla warunkowa WHILE - PROGRAM PROGRAM sumowanie; USES CRT; VAR suma,liczba:INTEGER; BEGINCLRSCR;suma:=0; WRITE(Podaj liczbe:);READLN(liczba); WHILE liczba<>0 DO BEGIN BEGIN suma:=suma+liczba; suma:=suma+liczba; WRITE(Podaj liczbe:);READLN(liczba); WRITE(Podaj liczbe:);READLN(liczba); END; END; WRITELN(suma liczb=,suma); REPEAT UNTIL KEYPRESSED; END.

21 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Instrukcja pętli – warunkowa REPEAT Ogólna postać tej pętli wygląda jak niej: PRZYKŁAD:REPEAT {... dowolna ilość dowolnych instrukcji} {... dowolna ilość dowolnych instrukcji} UNTIL warunek; REPEAT rozpoczyna pętlę. Po wykonaniu instrukcji sprawdzany jest warunek po UNTIL. Jeśli jest prawdziwy pętla kończy działanie. Jeśli nie jest prawdziwy program wraca do REPEAT. Ta pętla wykona się zawsze przynajmniej jeden raz!!!

22 Program – ZGADYWANKA - założenia Jeden z grających wpisuje liczbę do odgadnięcia z ustalonego przez grających przedziału (np. 0..1000). Odgadujący wpisuje swój typ otrzymując od komputera podpowiedzi typu: Za dużo, Za mało, Odgadłeś. W momencie wpisania prawidłowej liczby program kończy działanie.

23 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Program - ZGADYWANKA PROGRAM zgadywanka; USES CRT; VAR pytanie, odpowiedz:INTEGER; BEGIN CLRSCR; WRITE(podaj liczbe do odgadniecia:); READLN(pytanie); CLRSCR; REPEAT WRITE(odganij liczbe:);READLN(odpowiedz); IF odpowiedz > pytanie THEN WRITELN(za duzo!); IF odpowiedz < pytanie THEN WRITELN(za malo!); UNTIL odpowiedz = pytanie; WRITELN(GRATULACJE!!! UDALO SIĘ!!!); END.

24 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r. Przydatne instrukcje i funkcje RANDOM(100) – losuje liczbę z zakresu 0..100 Wymaga użycia na początku programu instrukcji inicjującej RANDOMIZE SQR(a) – kwadrat liczby a SQRT(a) – pierwiastek kwadratowy liczby a CLRSCR – czyści ekran ustawiając kursor na jego początku

25 © A. Jędryczkowski – 2006 r. © A. Jędryczkowski – 2006 r.