Edukacja czytelnicza i informacyjna

Prezentacja na temat: "Edukacja czytelnicza i informacyjna"— Zapis prezentacji:

1 Edukacja czytelnicza i informacyjna
słownik wybranych pojęć opracowała Lucyna Benesiewicz

2 Indeks A B C D E G H I K L M N O P R S Ź Ż T U W Z
Zamknij słownik Indeks A B C D E G H I K L M N O P R S Ź Ż T U W Z Kliknij na literę, gdy kursor zmieni się w

3 A Następna litera Indeks ADRES WYDAWNICZY - zespół danych określających miejsce i datę wydania dokumentu oraz nazwę wydawcy lub nakładcy, umieszczony najczęściej na dole karty tytułowej wydawnictwa lub na jej odwrocie AKAPIT - część tekstu stanowiąca jego kompozycyjną jednostkę, której pierwszy wiersz rozpoczyna się wcięciem przy lewym marginesie. Poprawnie zbudowany akapit zawiera jedną myśl. ARTYKUŁ - praca naukowa, publicystyczna, literacka lub inna zamieszczona w czasopiśmie, wydawnictwie zbiorowym, encyklopedii, słowniku. AUTOR - osoba lub ciało zbiorowe (organizacja lub grupa osób występująca pod nazwą własną) będące głównym twórcą intelektualnej czy też artystycznej zawartości dzieła. Z różnej formy autorstwa wynika indywidualna lub zbiorowa odpowiedzialność za treść i formę dzieła.

4 B Indeks Poprzednia litera Następna litera
BELETRYSTYKA - utwory literatury pięknej, głównie powieści, nowele, zwłaszcza o charakterze lekkim, rozrywkowym. BESTSELLER - książka ciesząca się wyjątkowym popytem na rynku księgarskim i poczytnością niezależnie od swoich rzeczywistych wartości literackich i artystycznych BIBLIOFILSTWO - zamiłowanie do zbierania książek, do kolekcjonowania rzadkich i cennych druków. BIBLIOGRAFIA - uporządkowany (np. alfabetycznie, chronologicznie) spis bibliograficzny dokumentów dobranych według określonych kryteriów, którego celem jest pełnienie funkcji informacyjnych. Zob. RODZAJE BIBLIOGRAFII BIBLIOTEKA - instytucja powołana do gromadzenia, opracowywania i przechowywania dokumentów w celu ich udostępniania. Ponadto współczesne biblioteki prowadzą działalność informacyjną oraz prace dydaktyczne, kulturalno-oświatowe i naukowo-badawcze. Zob. RODZAJE BIBLIOTEK

5 C Poprzednia litera Następna litera Indeks COPYRIGHT - zastrzeżenie prawa autorskiego. Nadruk copyright z nazwiskiem posiadacza tego prawa lub jego nazwą (firmą) oraz rokiem wydania umieszczony jest na odwrocie karty tytułowej. CZASOPISMO - wydawnictwo periodyczne ukazujące się nie częściej niż dwa razy w tygodniu. Ze względu na częstotliwość wychodzenia czasopisma dzieli się na tygodniki, dwutygodniki, miesięczniki, kwartalniki, półroczniki, roczniki. Ze względu na treść czasopisma dzieli się na popularnonaukowe, kulturalno-oświatowe, techniczne, urzędowe itd. Ze względu na adresatów czasopisma dzieli się na: dziecięce, młodzieżowe, dla dorosłych, kobiece, fachowe itd. W porównaniu z gazetami czasopisma mają częściowo ograniczoną aktualność i uniwersalność treści. CZYTELNIA - pomieszczenie w bibliotece przeznaczone do korzystania z jej zbiorów na miejscu.

6 D Poprzednia litera Następna litera Indeks DEDYKACJA - tekst zamieszczony w książce przez autora, wydawcę lub drukarza, zwykle na karcie tytułowej, w którym ofiarowuje się dzieło osobie lub grupie osób w dowód uznania lub dla wyrażenia uczuć. DOKUMENT - materialnie utrwalony wyraz myśli ludzkiej. Z punktu widzenia zapisu i odbioru treści dokumenty dzieli się na piśmiennicze i niepiśmiennicze. Ze względu na pochodzenie i sposób sporządzenia dokumenty dzieli się na pierwotne, pochodne i wtórne. DZIAŁ CZASOPISMA - stała część czasopisma wyodrębniona ze względu na tematykę, źródło informacji, gatunek dziennikarski, adresata i funkcję. DZIEŁO - wytwór pracy twórczej, np. naukowej, literackiej, artystycznej itp.

7 E Poprzednia litera Następna litera Indeks EKSLIBRIS - znak własnościowy książki. Niewielka, artystycznie skomponowana nalepka naklejona na wewnętrznej stronie okładki. Zawiera nazwisko właściciela lub nazwę instytucji, np. biblioteki oraz rysunek symbolizujący zawód właściciela, zamiłowania, charakter zbioru, rzadziej tekst słowny. ENCYKLOPEDIA - wydawnictwo informacyjne zawierające zbiór wiadomości ze wszystkich dziedzin wiedzy (encyklopedia powszechna, ogólna) lub jednej dziedziny, epoki, terytorium (encyklopedia specjalna), opracowane w postaci artykułów zawierających ogólne informacje na dany temat, uporządkowanych najczęściej alfabetycznie według haseł. ERRATA - wykaz błędów i pomyłek dostrzeżonych po wydrukowaniu książki wraz ze sprostowaniem, podany na końcowych stronach tekstu lub na osobnej karcie.

8 G H Indeks Poprzednia litera Następna litera
GAZETA - wydawnictwo periodyczne, ukazujące się zazwyczaj codziennie, czasem nawet dwukrotnie w ciągu dnia, a co najmniej dwa razy w tygodniu, zawierające informacje o wydarzeniach aktualnych, interesujących możliwie najszerszy ogół czytelników. Niektóre gazety wychodzą w mutacjach dla różnych okręgów kraju. GRZBIET KSIĄŻKI - wypukła część okładki książki. HASŁO - wyraz lub wyrazy wysunięte na czoło pozycji i decydujące o jej zaszeregowaniu w katalogu, bibliografii, słowniku, encyklopedii. Hasłem może być nazwa autora indywidualnego (hasło autorskie), zbiorowego (hasło korporatywne) lub wyraz (wyrazy) z tytułu wydawnictwa. Hasło tytułowe stosowane jest w przypadku prac anonimowych i prac zbiorowych. H

9 I Indeks Poprzednia litera Następna litera
ILUSTRACJA - reprodukcja rysunku, wykresu, mapy, dzieła malarskiego itp., stanowiąca objaśnienie lub uzupełnienie tekstu bądź pełniąca funkcję dekoracyjną. INDEKS - alfabetyczny lub chronologiczny spis terminów, dat, nazw miejscowości, nazw osobowych przytoczonych w danym dziele, umieszczony na końcu dokumentu z podaniem miejsca, w którym dane hasło indeksowe się znajduje. Indeks ułatwia szybkie dotarcie do poszukiwanych informacji. INFORMACJA - 1. każda wiadomość będąca odbiciem rzeczywistości lub ją zastępująca; 2. dziedzina nauki, której przedmiotem badania są procesy informacyjne; 3. zorganizowana działalność, której zadaniem jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie informacji o osiągnięciach nauki, techniki i innych dziedzin życia społecznego. INICJAŁ - pierwsza litera tekstu w rękopisie lub druku, wyróżniona wielkością lub zdobieniem.

10 K Indeks Poprzednia litera Dalej
KARTA KATALOGOWA - znormalizowana karta służąca do opisu katalogowego dokumentu. KARTA TYTUŁOWA - karta zawierająca podstawowe informacje o książce, umieszczona zwykle na jej początku. KARTOTEKI BIBLIOGRAFICZNE - kartoteki biblioteczne zawierające opisy bibliograficzne książek, artykułów z czasopism, fragmentów książek na określony temat, zarejestrowane bez względu na miejsce przechowywania dokumentów. Karty w k.b. szereguje się najczęściej w układzie rzeczowym. W k.b. zbiera się informacje dotyczące określonych zagadnień (kartoteka zagadnieniowa), materiałów na uroczystości szkolne (kartoteka repertuarowa), osób (kartoteka osobowa). KATALOG BIBLIOTECZNY - katalog zawierający uporządkowane według ustalonych zasad opisy katalogowe dokumentów znajdujących się w danej bibliotece. Zob. RODZAJE KATALOGÓW

11 K Indeks Następna litera Wstecz
KLASYFIKACJA BIBLIOTECZNA - klasyfikacja służąca do systematyzacji opisów dokumentów w katalogach, kartotekach i bibliografiach. Klasyfikacja może być stosowana również do rozmieszczania dokumentów na półkach. KODEKS - forma książki powstała u schyłku czasów antycznych na miejsce zwoju. Najwcześniejszymi postaciami kodeksu były związane ze sobą tabliczki woskowe, potem podobnie składane karty papirusowe i pergaminowe. Kodeks upowszechnił się w IV i V w. wraz ze wzrostem zastosowania pergaminu jako materiału pisarskiego. W średniowieczu kodeks był jedyną formą książki. Pergamin został zastąpiony przez papier. KSIĄŻKA - wydawnictwo zwarte zawierające tekst utrwalony graficznie, obejmujący jedną lub więcej jednostek fizycznych dowolnej objętości. Na pojęcie książki składa się: budowa książki i funkcja książki. Elementy te przechodziły i przechodzą ewolucję w rozwoju historycznym. KWERENDA - zapotrzebowanie użytkownika na informację indywidualną, skierowane do biblioteki. Kwerenda wymaga zazwyczaj dłuższych poszukiwań w katalogach, bibliografiach i innych źródłach informacji.

12 L Poprzednia litera Następna litera Indeks LITERATURA PIĘKNA - część piśmiennictwa, w której dominuje funkcja estetyczna. Wyznacznikami literatury pięknej w odróżnieniu od literatury popularnonaukowej są: język wzbogacony środkami artystycznymi oraz fikcja literacka. Podstawowymi rodzajami literatury pięknej są: epika, liryka, dramat. LITERATURA POPULARNONAUKOWA - jeden z rodzajów piśmiennictwa; upowszechnia zagadnienia naukowe w formie przystępnej dla szerokiego ogółu czytelników, niespecjalistów w danej dziedzinie. Dostarcza wiedzy, kształtuje pogląd na świat, wychowuje, ułatwia twórczą pracę, pomaga rozwiązywać problemy praktyczne.

13 M Poprzednia litera Następna litera Indeks MATERIAŁY INFORMACYJNO-POMOCNICZE KSIĄŻKI - części składowe książki ułatwiające korzystanie z niej. Należą tu: słownik użytych terminów; wykazy: skrótów, znaków graficznych i innych oznaczeń, tablic, ilustracji; spis treści; streszczenie; paginacja; żywa pagina; indeksy. METRYKA KSIĄŻKI - zbiór danych dotyczących produkcji książki (miejsce, rok i kolejność wydania, data podpisania do druku, miejsce druku, wysokość nakładu, cena itp.) umieszczonych na odwrocie karty tytułowej lub na ostatniej stronicy książki. MOTTO -cytat umieszczony przed tekstem utworu, związany z jego tematem lub ideą przewodnią.

14 N Poprzednia litera Następna litera Indeks NORMA - dokument techniczno-prawny; przepis ustalający obowiązkowe właściwości wyrobów, sposobów wykonania określonych czynności. NOTA WYDAWNICZA - informacja o problemach edytorskich związanych z opublikowaniem dzieła.

15 O Indeks Poprzednia litera Następna litera
OBWOLUTA - dodatkowa okładka z papieru, kartonu lub tworzywa, zazwyczaj barwnie ilustrowana. Służy celom reklamowym i ochronnym. ODSYŁACZ - zapis pomocniczy stosowany w bibliografiach, indeksach, encyklopediach i słownikach, prowadzący do określonego terminu. Zaopatrzony jest w zwrot „zob.” (odsyłacz ogólny i całkowity), bądź „zob. też” (odsyłacz uzupełniający). OKŁADKA - zasadnicza część oprawy książki. Zabezpiecza książkę przed zniszczeniem. Pełni również funkcję ozdobną. OPIS BIBLIOGRAFICZNY - uporządkowany zespół danych o dokumencie służących do jego identyfikacji, z reguły przejmowanych z opisywanego dokumentu w niezmienionej postaci oraz informacji uzupełniających i interpretujących te dane. OPIS KATALOGOWY - opis egzemplarza dokumentu znajdującego się w bibliotece, zawierający przede wszystkim opis bibliograficzny, hasło i sygnaturę książki, ewentualnie także inne informacje (znak klasyfikacji, hasło przedmiotowe, adnotację), numery ewidencji inwentarzowej.

16 P Indeks Poprzednia litera Następna litera
PAGINACJA - numeracja stronic druku lub rękopisu. Stronice oznaczone są zazwyczaj cyframi arabskimi, czasem arabskimi i rzymskimi. PAPIER - produkt sprasowania osadzonej na sicie odwodnionej masy papierniczej, mający postać arkusza lub wstęgi. Papier wynaleźli Chińczycy na przełomie II i I w. p.n.e. W Europie papier zaczęto wytwarzać dopiero w XII w. POSŁOWIE - tekst na końcu książki poruszający lub wyjaśniający zagadnienia związane z jej treścią. PRACA ZBIOROWA - wydawnictwo zwarte napisane przez więcej niż trzech autorów, objęte wspólnym tytułem. PRASA - ogół gazet i czasopism. PRENUMERATA - zamówienie i zapłacenie z góry (za okres kwartału, półrocza, roku) za czasopisma lub gazety i inne druki ciągłe, odkładane w kiosku prenumeratowym lub dostarczane do domu. PRZYPISY - komentarze, objaśnienia, uwagi dodatkowe autora lub wydawcy do tekstu dzieła, umieszczone zwykle u dołu strony, na końcu rozdziału lub na końcu dzieła.

17 R Poprzednia litera Następna litera Indeks REGULAMIN BIBLIOTEKI - zbiór przepisów regulujących sprawy organizacji i funkcjonowania biblioteki, w szczególności jej usług. RĘKOPIS - tekst napisany ręcznie. W bibliotekarstwie także maszynopis nie powielony

18 S Indeks Poprzednia litera Następna litera
SŁOWNIK - zbiór wyrazów lub pojęć danego języka uszeregowanych najczęściej w układzie alfabetycznym, z wyjaśnieniami znaczeń w tym samym lub innym języku. Istnieją słowniki rzeczowe poświęcone określonym dziedzinom wiedzy (medyczny, muzyczny, techniczny itd.) oraz językowe: ogólne (Słownik języka polskiego), specjalne (Słownik wyrazów obcych) i przekładowe (Słownik polsko-niemiecki). SPIS TREŚCI - wykaz części składowych wydawnictwa obejmujący wstęp, rozdziały, podrozdziały itd. w kolejności ich występowania, z podaniem stronic, na których się zaczynają. STOPKA REDAKCYJNA - informacja o składzie, organizacji i adresie redakcji, wydawcy, o nakładzie, warunkach prenumeraty. Wyodrębniona jest graficznie, umieszczona zwykle u dołu ostatniej kolumny czasopisma lub gazety. SYGNATURA BIBLIOTECZNA - umowne oznaczenie określające miejsce przechowywania dokumentu w bibliotece, umieszczane w prawym górnym rogu karty katalogowej.

19 T Poprzednia litera Następna litera Indeks TYTULATURA CZASOPISMA - miejsce na pierwszej stronie czasopisma (często wyróżnione innym kolorem i drukiem). Zawiera tytuł, podtytuł, określenie częstotliwości ukazywania się, numer bieżący w danym roku, niekiedy kolejny numer od pierwszego roku wydawania. TYTULATURA KSIĄŻKI - ogół danych służących do identyfikacji książki, umieszczonych przede wszystkim na karcie tytułowej i w metryce książki: nazwa autora (autorów), nazwy współtwórców książki, tytuł, podtytuł, numer i tytuł indywidualny tomu; adres wydawniczy; oznaczenie kolejności wydania; nazwa serii i numeracja w obrębie serii.

20 U Poprzednia litera Następna litera Indeks UDOSTĘPNIANIE ZBIORÓW BIBLIOTECZNYCH - zaspokajanie potrzeb czytelniczych w bibliotece przez wypożyczanie materiałów bibliotecznych (miejscowe i międzybiblioteczne), udostępnianie na miejscu w czytelni i w pracowniach, dostarczanie reprodukcji tekstów itp. UNIWERSALNA KLASYFIKACJA DZIESIĘTNA - system klasyfikacji rzeczowej nauk i dokumentów bibliotecznych, zbudowany na zasadzie podziału dziesiętnego. Opracowana została przez P. Otleta i H. La Fontaine’a na podstawie Klasyfikacji Dziesiętnej Deweya.

21 W Indeks Poprzednia litera Następna litera
WOLUMIN - jednostka introligatorska utworzona przez oprawienie całości wydawnictwa lub jego poszczególnych części. WYDAWNICTWO - 1. Dzieło (lub zbiór dzieł) opublikowane, np. dzieło jednotomowe, wielotomowe, tom wydawnictwa seryjnego, czasopismo; rozróżnia się wydawnictwa zwarte i wydawnictwa ciągłe; 2. Instytucja prowadząca działalność wydawniczą. WYDAWNICTWO CIĄGŁE - wydawnictwo o nieprzewidzianym z góry zakończeniu, ukazujące się w określonych lub nieokreślonych odstępach czasu, częściami opatrzonymi wspólnym tytułem i oznaczonymi numerycznie lub chronologicznie. Należą tu: wydawnictwa periodyczne (gazety, czasopisma, kalendarze, książki adresowe), wydawnictwa seryjne i wydawnictwa zbiorowe. WYDAWNICTWO ZWARTE - wydawnictwo ukazujące się jako całość lub wydawane sukcesywnie w kolejnych woluminach, przy przewidzianym z góry zakończeniu. Należą tu książki i broszury. WYPOŻYCZALNIA - część biblioteki udostępniająca zbiory biblioteczne przez wypożyczanie książek na zewnątrz.

22 Z Poprzednia litera Następna litera Indeks ZBIORY BIBLIOTECZNE - opracowany i uporządkowany zbiór dokumentów stanowiących majątek biblioteki. Należą tu: wydawnictwa zwarte, wydawnictwa ciągłe oraz tzw. zbiory specjalne, wymagające specjalnego opracowania, przechowywania i udostępniania. Do zbiorów specjalnych zalicza się: rękopisy; stare druki; zbiory muzyczne, tj. druki i rękopisy nutowe, inne dokumenty dotyczące muzyki oraz nagrania muzyczne; zbiory kartograficzne, tj. mapy, plany; zbiory audiowizualne, tj. nagrania dźwiękowe, przeźrocza, filmy; dokumenty życia społecznego, tj. materiały informacyjne, propagandowe, reklamowe instytucji i organizacji wydawane w formie plakatów, programów, wydawnictw firmowych; normy, opisy patentowe; ; fotokopie; mikrokopie. ZESTAWIENIE TEMATYCZNE (BIBLIOGRAFICZNE) - opracowanie zawierające spis bibliograficzny dokumentów na określony temat. Często bywa odpowiedzią na kwerendę czytelnika.

23 Ź Ż Indeks Zamknij słownik
Poprzednia litera Zamknij słownik Indeks ŹRÓDŁO INFORMACJI - materiał, z którego czerpane są informacje zaspokajające określone potrzeby informacyjne. W szerszym znaczeniu źródłem informacji mogą być dokumenty, osoby i instytucje. ŻYWA PAGINA - wiersz nad kolumną druku, zawierający najczęściej powtórzenie tytułu dzieła, części dzieła lub rozdziału, w encyklopedii i słowniku - hasła, w bibliografiach - numeru pozycji. Ż

24 Rodzaje bibliografii Powrót Indeks Dalej
BIBLIOGRAFIA ADNOTOWANA - spis bibliograficzny, w którym opisy bibliograficzne uzupełnione są adnotacjami. BIBLIOGRAFIA BIEŻĄCA - spis bibliograficzny publikowany jako wydawnictwo ciągłe rejestrujące dokumenty ukazujące się w określonych bieżących odcinkach czasu. BIBLIOGRAFIA NARODOWA - spis bibliograficzny rejestrujący dokumenty opublikowane na terenie danego kraju. Rejestruje dokumenty na podstawie autopsji egzemplarza obowiązkowego, jest bibliografią prymarną. Opracowuje ją narodowa centrala bibliograficzna w postaci pełnych opisów. BIBLIOGRAFIA OGÓLNA - bibliografia o pełnym zakresie i zasięgu terytorialnym obejmującym obszar co najmniej jednego państwa. Informuje o ogólnej produkcji wydawniczej narodu, państwa, świata. Należą tu bibliografie narodowe i bibliografie powszechne.

25 Bibliografie c.d. Powrót Indeks Dalej
BIBLIOGRAFIA OSOBOWA - spis bibliograficzny rejestrujący: dzieła jednego autora lub zespołu osób - jest to bibliografia podmiotowa; dzieła o jednej osobie lub zespole osób - jest to bibliografia przedmiotowa. BIBLIOGRAFIA POWSZECHNA (UNIWERSALNA) - bibliografia ogólna o nieograniczonym zasięgu terytorialnym. BIBLIOGRAFIA PROSPEKTYWNA - spis bibliograficzny dokumentów przygotowanych do opublikowania lub będących w toku publikacji (np. „Zapowiedzi Wydawnicze”). BIBLIOGRAFIA PRYMARNA - bibliografia zawierająca opisy bibliograficzne sporządzone z autopsji. BIBLIOGRAFIA REGIONALNA - bibliografia ogólna o zasięgu terytorialnym obejmującym obszar większy niż państwo, który ze względu na swoje cechy geograficzne, językowe, gospodarcze lub polityczne uznawany jest za region.

26 Bibliografie c.d. Powrót Indeks Wstecz
BIBLIOGRAFIA RETROSPEKTYWNA - spis bibliograficzny rejestrujący dokumenty wydane w oznaczonym zamkniętym czasie. BIBLIOGRAFIA SPECJALNA - bibliografia o ograniczonym zakresie lub o zakresie pełnym, a ograniczonym zasięgu autorskim bądź wydawniczo-formalnym (np. Bibliografia medycyny, muzyki itp.) BIBLIOGRAFIA TERYTORIALNA - spis bibliograficzny rejestrujący: 1) publikacje wydane na obszarze określonego terytorium, mniejszego niż państwo, lub prace autorów pochodzących z danego terytorium (b. podmiotowa); 2) prace o danym terytorium bez względu na miejsce ich wydania (b. przedmiotowa). BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA - spis źródeł (książek, artykułów), które autor wykorzystał przy pisaniu dzieła lub poleca czytelnikowi jako związane z tematem pracy. Zwykle zamieszczona jest na końcu książki lub artykułu.

27 Rodzaje bibliotek Powrót Indeks Dalej
BIBLIOTEKA FACHOWA - biblioteka specjalna zakładu pracy zobowiązana do udziału w realizacji jego zadań oraz doskonaleniu zawodowym pracowników. BIBLIOTEKA NARODOWA - biblioteka odpowiedzialna za gromadzenie, opracowanie i trwałe przechowanie pełnej produkcji wydawniczej danego państwa oraz wydawnictw zagranicznych dotyczących tego państwa. BIBLIOTEKA NAUKOWA - biblioteka gromadząca, opracowująca i udostępniająca piśmiennictwo naukowe, prowadząca działalność informacyjną oraz prace naukowo-badawcze i naukowo-usługowe. BIBLIOTEKA OGÓLNA - biblioteka, która gromadzi, opracowuje i udostępnia publikacje ze wszystkich dziedzin wiedzy. BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA - biblioteka specjalna gromadząca dokumenty z dziedziny pedagogiki, psychologii i innych nauk związanych z dydaktyką i wychowaniem. Jej zbiory są przeznaczone dla nauczycieli, osób studiujących kierunki pedagogiczne oraz uczniów starszych klas liceów ogólnokształcących.

28 Biblioteki c.d. Powrót Indeks Wstecz
BIBLIOTEKA PUBLICZNA - biblioteka ogólna, dostępna dla wszystkich, służąca swym uniwersalnym księgozbiorem budzeniu i zaspokajaniu oświatowych i kulturalnych potrzeb mieszkańców określonego terytorium. BIBLIOTEKA SPECJALNA - biblioteka, która gromadzi, opracowuje i udostępnia piśmiennictwo wybranej dziedziny wiedzy, prowadzi działalność informacyjną w tym zakresie, obsługuje określoną kategorię czytelników. BIBLIOTEKA SZKOLNA - biblioteka służąca przez swoje zbiory i działalność pedagogiczną realizacji programu nauczania i wychowania uczniów oraz kształceniu i doskonaleniu zawodowemu nauczycieli.

29 Rodzaje katalogów Indeks Powrót
Podstawowymi katalogami w bibliotece są: katalog alfabetyczny i katalog rzeczowy. Katalog alfabetyczny informuje, czy poszukiwane dzieło jest w danej bibliotece, katalog rzeczowy informuje, jakie książki z danej dziedziny wiedzy lub na dany temat znajdują się w bibliotece. KATALOG ALFABETYCZNY - zawiera opisy katalogowe dokumentów uszeregowane w porządku alfabetycznym według haseł, którymi są: nazwy osobowe (nazwiska autorów), nazwy ciał zbiorowych, tytuły w przypadku dzieł o nieoznaczonym autorstwie. KATALOG RZECZOWY - zawiera opisy katalogowe uszeregowane w układzie zgodnym z przyjętą klasyfikacją treściową dokumentów. Rozróżnia się katalogi rzeczowe: działowy, systematyczny, przedmiotowy. Zob. też KATALOGI RZECZOWE

30 Katalogi rzeczowe Indeks Powrót
KATALOG DZIAŁOWY - rodzaj katalogu bibliotecznego rzeczowego, szeregujący opisy katalogowe według klasyfikacji pierwszego rzędu na działy podstawowe, uwzględniającej ich logiczną kolejność i współrzędność, bez stosowania dalszych poddziałów. Ilość działów zależy od charakteru biblioteki, wielkości i rodzaju zbiorów. KATALOG PRZEDMIOTOWY - rodzaj katalogu bibliotecznego rzeczowego, szeregujący opisy katalogowe według treści dzieła w porządku alfabetycznym haseł, którymi są tematy wraz z określnikami. Katalog ten nie wiąże dziedzin wiedzy (nie tworzy logicznie stopniowanej całości), lecz je rozdziela w szereg pojedynczych, samodzielnych tematów. KATALOG SYSTEMATYCZNY - rodzaj katalogu bibliotecznego rzeczowego, szeregujący opisy katalogowe według ustalonego schematu w wielostopniowym układzie logicznym działów oraz poddziałów o coraz węższym zakresie treściowym. Poddziały są współrzędne wobec siebie, a podrzędne wobec działów głównych. Katalog systematyczny, najstarszy rodzaj katalogu rzeczowego, jest bardzo rozpowszechniony w kraju i za granicą, zwłaszcza jego odmiana oparta na Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej.