Planowane prace w DEJ w perspektywie do 2015 roku

Prezentacja na temat: "Planowane prace w DEJ w perspektywie do 2015 roku"— Zapis prezentacji:

1 Planowane prace w DEJ w perspektywie do 2015 roku
Narodowe Centrum Badań Jądrowych Departament Energii Jądrowej Planowane prace w DEJ w perspektywie do 2015 roku G. Krzysztoszek Sympozjum NCBJ, 28 czerwiec 2013

2 Departament Energii Jądrowej
Zakład Energetyki Jądrowej (EJ1) Zakład Eksploatacji Reaktora MARIA (EJ2) Zakład Techniki Reaktorów Badawczych (EJ3) Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych (LPD)

3 Działania zakładów EJ2 i EJ3 ukierunkowane są przede wszystkim na zapewnieniu bezpiecznej eksploatacji reaktora MARIA; Eksploatacja reaktora realizowana jest w oparciu o umowę z MG; Zakład EJ2 prowadzi bieżącą eksploatację reaktora; Zakład EJ3 wspomaga Zakład EJ2 w utrzymaniu ruchu reaktora.

4 1. Bieżąca obsługa reaktora.
W ramach umowy wykonywane są następujące zadania: 1. Bieżąca obsługa reaktora. 2. Kontrola stanu materiałów i urządzeń technologicznych. 3. Wykonawstwo, remonty i naprawy w reaktorze. 4. Analizy bezpieczeństwa i pomiary w reaktorze. 5. Konwersja rdzenia reaktora. 6. Próbna eksploatacja niskowzbogaconych elementów paliwowych dla reaktora MARIA wykonanych w technologii rosyjskiej.

5 Bieżąca obsługa reaktora

6 Konwersja reaktora: Polega na systematycznej wymianie wypalonych elementów paliwowych typu HEU na niskowzbogacone elementy typu LEU; Po osiągnięciu wypalenia ok. 50% elementy paliwowe HEU zastępowane są świeżymi elementami paliwowymi typu LEU; Pełna konwersja rdzenia zakończy się w I kw. 2014r.

7 Rys. 1. Konfiguracja rdzenia reaktora.
7 Rys. 1. Konfiguracja rdzenia reaktora.

8 Aktualna konfiguracja rdzenia:

9 Dla zapewnienia ciągłości eksploatacji reaktora konieczne jest:
Posiadanie wymaganego zapasu paliwa jądrowego, Utrzymanie wymaganego stanu technicznego układów technologicznych reaktora, takich jak: moderator berylowy, obiegi chłodzenia, system zasilania elektrycznego; - Posiadanie wymaganego personelu eksploatacyjnego.

10 Paliwo jądrowe: w związku z konwersją reaktora mamy zapewnione dostawy niskowzbogaconego paliwa z Francji, nowe paliwo typu LEU zapewnia ciągłość eksploatacji reaktora do 2017r, od stycznia br. w reaktorze MARIA prowadzone są badania paliwa tyu LEU produkcji rosyjskiej, Pozytywne wyniki badań pozwolą na zakupy paliwa również z Rosji. Moderator berylowy: Rozpoczęta została systematyczna wymiana bloków berylowych (zakup z Kazachstanu – ), Nowe bloki berylowe poprawią efektywność wykorzystania paliwa jądrowego.

11 Obiegi chłodzenia reaktora:
Wymiana pomp w okresie czerwiec-sierpień 2013 w obiegu chłodzenia kanałów paliwowych (program GTRI), Opracowanie projektu technicznego wymiany rurociągu ø 720 mm wtórnego obiegu chłodzenia – 2014 rok Prefabrykacja elementów i wymiana rurociągu – 2015 rok.

12 System zasilania elektrycznego:
wymiana stacji transformatorów OPT-11 i OPT-12, sukcesywna wymiana baterii akumulatorów 220V, 48V i 24V. Wypalone paliwo jądrowe: wysokowzbogacone wypalone paliwo jądrowe zostało wywiezione do Federacji Rosyjskiej (program GTRI),( szt, 2012 – 60 szt). następny transport – 2014 rok (44 szt), ostatni transport – rok (51 szt), niskowzbogacone paliwo typu LEU będzie przechowywane w basenie technologicznym (poj. ok. 400 szt.)

13 Szkolenie personelu obsługi reaktora:
szkolenie personelu oparte jest na „Krótko- i długookresowych planach szkolenia pracowników NCBJ związanych w eksploatacją reaktora MARIA”, w okresie styczeń – maj 2013 zakończony został pierwszy etap szkolenia nowych pracowników zgodnie z „Harmonogramem szkolenia personelu eksploatacyjnego reaktora w 2013 roku”, na szczególną uwagę zasługuje szkolenie operatorów reaktora (ok. 2 lat).

14 Wykorzystanie reaktora:
napromienianie materiałów do produkcji radioizotopów (S, TeO2 , LU2O3, Yb2O3, Cu, KCl, SmCl3) – OR Polatom, napromienianie wysokowzbogaconych tarcz uranowych do produkcji Mo-99 – COVIDIEN, (2015r), badania fizyczne na wylotach kanałów poziomych.

15 Badania w reaktorze: 1. Licencjonowanie niskowzbogaconych tarcz uranowych typu LEU do produkcji Mo-99: obliczenia fizyczne i cieplno-hydrauliczne, projekt techniczny nowego zasobnika do napromieniania, uzyskanie zgody Dozoru Jądrowego na napromienianie, napromienianie w reaktorze i wysyłka do przerobu w Petten. 2. Neutrony prędkie reaktora MARIA w służbie technologii termojądrowych: konwerter neutronów termicznych na 14 MeV , całkowita objętość załadowcza do 125 cm3 , eksploatacja do 4000 h rocznie, Widmo energetyczne neutronów zbliżone do widma ITER/DEMO

16 Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych - LPD
„Nadzór dozymetryczny i monitoring radiologiczny ośrodka jądrowego w Świerku” kontrola zagrożenia radiologicznego ośrodka jądrowego w Świerku, ciągła kontrola radiologiczna wód uwalnianych do systemu kanalizacji sanitarnej, kontrola wód deszczowo-drenażowych, kontrola tła promieniowania gamma wokół ośrodka.

17 Akredytowane laboratorium wzorujące:
Laboratorium wykonuje wzorcowania aparatury dozymetrycznej wg poniższych akredytowanych procedur: G-1 – Procedura wzorcowania mierników dawki i mocy dawki promieniowania gamma, N-1 – Procedura wzorcowania mierników dawki i mocy dawki promieniowania neutronowego, P-1 – Procedura wzorcowania mierników skażeń powierzchniowych. - Nadrzędnym celem w Dziale Kalibracji Aparatury Dozymetrycznej jest utrzymanie akredytacji.

18 Dział pomiarów skażeń:
Prowadzi pomiary skażeń wewnętrznych oraz pomiary skażeń środowiska, W ramach dozymetrii skażeń wewnętrznych wykonywane są m.in. oznaczenia aktywności izotopów betapromieniotwórczych 90Sr, 35S, 32P, 3H Dalsze prace nad opracowaniem i rozwojem metod pomiarowych stosowanych w akredytowanym laboratorium, Wystąpienie o rozszerzenie akredytacji na pomiary skażeń wewnętrznych o pomiar aktywności plutonu w moczu, Rozwój systemu monitoringu on-line ośrodka.

19 Prace badawczo-rozwojowe w LPD:
Projekty NCBiR: Trwałość i skuteczność betonowych osłon przed promieniowaniem jonizującym w obiektach energetyki jądrowej; Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej; Projekty NCN: Rekombinacyjny dawkomierz nowej generacji do oceny narażenia na stanowiskach pracy w polach promieniowania reaktorów i akceleratorów; Opracowanie mikrodozymetrycznego detektora rekombinacyjnego do dozymetrycznej analizy promieniowania reaktorowego.

20 Zakład Energetyki Jądrowej – EJ1
Działania długofalowe: reaktory wysokotemperaturowe - HTRPL akceptacja społeczna dla EJ - IPPA Europejska platforma podmiotów zainteresowanych kogeneracją jądrową - NC2I-R wspólne problemy konkurencyjnych projektów reaktorów IV-ej generacji - ESNII+ , zaawansowane metody oceny bezpieczeństwa (ASAMSA) – Extended PSA. Kontynuacja: obsługa systemu RODOS, prace zlecone z PAA.

21 Prace planowane: Produkcja i wykorzystanie F-18 (współpraca z IChTJ), Analiza możliwości recyklingu wypalonego paliwa z reaktora energetycznych LWR (PWR lub BWR) w reaktorach na neutronach prędkich, Analizy fizyczne procesów wypalania transuranowców w reaktorze Allegro, Badania uszkodzeń radiacyjnych w materiałach konstrukcyjnych rdzenia spowodowane neutronami prędkimi, Badania procesów transmutacji transuranowców w wypalonym paliwie LWR w widmie neutronów prędkich.