Spotkanie edukacyjne. Spotkanie edukacyjne Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) Prof. dr hab. n med. Anna Boroń - Kaczmarska Kierownik Kliniki.

Prezentacja na temat: "Spotkanie edukacyjne. Spotkanie edukacyjne Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) Prof. dr hab. n med. Anna Boroń - Kaczmarska Kierownik Kliniki."— Zapis prezentacji:

1

2 Spotkanie edukacyjne

3 Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C)
Prof. dr hab. n med. Anna Boroń - Kaczmarska Kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Honorowy Członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego.

4 Jakie funkcje pełni wątroba?
Wątroba jest jednym z najważniejszych i największych narządów w organizmie człowieka Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć – istotny czynnik w procesie trawienia Rozkłada szkodliwe toksyny Bierze udział w zwalczaniu infekcji

5 Wirusowe zapalenie wątroby
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby ( pwzw ) jest często potocznie nazywane niesłusznie „żółtaczką" Jest to jednak określenie nieprawidłowe i nie medyczne – częściej wirusowe zapalenie wątroby przebiega bez żółtaczki Żółtaczka bardzo rzadko pojawia się w przypadku zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C. Dobrze poznanych jest 5 wirusów zapalenia wątroby:

6 Wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw A)
Powszechnie nazywane „chorobą brudnych rąk”. Występuje wszędzie tam, gdzie panują złe warunki sanitarno- higieniczne - najczęściej chorują turyści (np. Egipt, Grecja, Tunezja). Do zakażenia wirusem HAV dochodzi drogą pokarmową – ręce lub żywność zanieczyszczone wirusem Objawy choroby nie występują lub są nie charakterystyczne: męczliwość, nudności i wymioty, ból brzucha oraz mięśni i stawów, świąd skóry, rzadziej żółtaczka, ciemniejsze zabarwienie moczu W profilaktyce zaleca się szczepienia ochronne przeciw WZW A. (turyści, wojsko, osoby z chorobami wątroby, ochrona zdrowia)

7 Wirusowe zapalenie wątroby typu B (wzw B)
Najpowszechniej występująca na świecie choroba zakaźna wywołana przez wirus HBV – około 350 mln osób zakażonych Wirus HBV przenosi się przez krew oraz płyny ustrojowe - - może się nim zakazić każdy, kto nie został uodporniony Transmisja wirusa przez zakażoną matkę na noworodka w okresie okołoporodowym jest mało prawdopodobna (szczepienie i immunoglobulina) Od około 1994 roku wszystkie noworodki są szczepione Powszechne szczepienia obejmują zazwyczaj podanie trzech dawek w schemacie miesięcy Powtarzanie szczepienia po sprawdzeniu poziomu odporności – poziom przeciwciał anty-HBs.

8 Wirusowe zapalenie wątroby typu C (wzw C)
Choroba zakaźna wywołana przez wirus HCV, odkryty w 1989 roku Zakażenie i zapalenie wątroby przebiega najczęściej bezobjawowo Po zakażeniu HCV u 80% osób rozwija się przewlekła choroba wątroby, zwykle postęp jest powolny – zwłaszcza u młodych osób

9 Wczesne wykrycie podstawą sukcesu terapeutycznego
Wirusowe zapalenie wątroby typu C (wzw C) Poważne następstwa zakażenia HCV obserwuje się u ok. 20% pacjentów zakażonych przewlekle Od momentu zakażenia do rozwoju marskości wątroby upływa 25 – 30 lat (u nadużywających alkoholu lub zakażonych HBV lub HIV - około 10 lat) Wczesne wykrycie podstawą sukcesu terapeutycznego

10 Zdrowa wątroba Zwłóknienie wątroby Marskość wątroby Rak wątroby

11 Wirusowe zapalenie wątroby typu C – dane o wirusie HCV
HCV (hepatitis C virus) - wirus powodujący zapalenie wątroby typu C Występuje w 6 odmianach (genotypach oznaczonych od ) Od rodzaju genotypu wirusa zależy długość leczenia, ale nie przebieg choroby W Polsce przeważa odmiana (genotyp) 1b – 70% zakażonych Przeciwko wirusowi HCV do tej pory nie wynaleziono szczepionki, głównie z powodu dużej zmienności budowy wirusa (podobnie HIV)

12 Epidemiologia HCV – świat
Zakażonych HCV na świecie może być mln osób* Nie więcej niż 10-20% wie o zakażeniu (nie ma charakterystycznych objawów dla zakażenia HCV) Każdego roku grupa zakażonych powiększa się o kolejne mln osób Niska wykrywalność – nie podejmowanie leczenia Liczba zgonów spowodowanych zakażeniem HCV (marskość i rak wątroby) w najbliższych latach zwiększy się kilkakrotnie.* * Według szacunków WHO

13 Rozpowszechnienie zakazeń HCV
<1% 1%–2.4% 2.5%–4.9% 5%–10% >10% Brak danych WHO. Wkly Epidemiol Rec. 2000;75:18-19. 13 13 13

14 Epidemiologia HCV – Polska
Odsetek zakażonych – ok. 1,9% Liczba zakażonych w Polsce może wynosić ok osób W Szczecinie - około 7 500 osób W woj. zachodniopomorskim - około 32 176 osób U osób, które nie wiedzą o zakażeniu: Postęp choroby wątroby (bezobjawowy) leczenie nie jest podejmowane zagrożenie epidemiczne dla otoczenia możliwość występowania chorób poza wątrobą (tarczyca, nerki, skóra) związanych z wirusem HCV

15 Drogi zakażenia wirusem HCV
HCV przenosi się przez krew Potencjalnie podczas każdego uszkodzenia skóry lub błon śluzowych (np. sprzętem medycznym skażonym wirusem) Sytuacje, w których może dojść do zakażenia: Najczęściej: Pobyt w szpitalu Zaniedbania pracowników ochrony zdrowia (rękawiczki) Zabiegi inwazyjne (cewnikowanie, endoskopie) Pobieranie krwi i zastrzyki (obecnie rzadko) Skażony sprzęt podczas dożylnego przyjmowania narkotyków Wielu partnerów seksualnych (kontakty hetero i homoseksualne) Sporadycznie: Zabieg dentystyczny, fryzjer, manicure, tatuaż, piercing W warunkach domowych wspólne używanie szczoteczek do zębów, maszynek do golenia, ręczników

16 test na obecność przeciwciał wirusa HCV,
Jak sprawdzić, czy jest się zakażonym? Podstawowym badaniem diagnostycznym jest oznaczenie przeciwciał anty-HCV (białek potwierdzających kontakt z wirusem), test na obecność przeciwciał wirusa HCV, który można wykonać w większości laboratoriów analitycznych – koszt około 30 zł Nie zawsze wykrycie tych przeciwciał jest dowodem na zakażenie! Potwierdzeniem zakażenia HCV jest badanie materiału genetycznego wirusa (RNA HCV)

17 Badania wskazane u osoby zakażonej HCV
Materiał genetyczny wirusa (RNA HCV) Genotyp (odmiana) wirusa Biopsja wątroby (nie w każdym przypadku) Badania nieinwazyjne oceniające włóknienie i nasilenie zapalenia (Fibrotest, Fibroscan) Ocena funkcji tarczycy Badania w kierunku choroby autoimmunologicznej (rodzinne występowanie)

18 Możliwości terapeutyczne HCV
Obecne metody terapeutyczne umożliwiają trwałą eliminację wirusa u ponad 50% chorych. Standardem leczenia przewlekłego zapalenia wątroby typu C są zastrzyki podskórne z interferonu - połączone z podawaniem (doustnie) preparatu przeciwwirusowego - rybawiryny. Leczenie ustalane jest indywidualnie dla każdego pacjenta na podstawie określenia genotypu wirusa HCV. Przy genotypie 1 i 4 wirusa standardowa terapia trwa 48 tygodni, skuteczność 50 – 60%. Przy genotypie 2 i 3 wirusa, standardowa terapia trwa 24 tygodnie, skuteczność 70 – 80%.

19 Konsekwencje późno wykrytego zakażenia
Wykrycie zakażenia HCV nie jest „wyrokiem” – można je skutecznie leczyć W czasie najbliższych 3 – 5 lat będą dostępne nowe, bardziej skuteczne, formy leczenia Skuteczne leczenie zapobiega wystąpieniu marskości wątroby i raka wątroby U chorych z marskością i rakiem wątroby wykonuje się z powodzeniem przeszczepy wątroby

20 Kto przede wszystkim powinien wykonać badania w kierunku zakażenia HCV
Przetoczenie krwi przed 1992 rokiem Pobyt w szpitalu (szpitalach) Operacje i drobne zabiegi chirurgiczne (zwłaszcza przed laty) Zabiegi inwazyjne (cewnikowanie, endoskopie) Przyjmowanie narkotyków dożylnie, tatuaże Przewlekłe choroby wymagające licznych pobrań krwi i zastrzyków (zwłaszcza przed laty); np. chorzy na cukrzycę Kobiety w okresie prokreacji

21 Pamiętaj Ty też możesz być zakażony HCV!
Wczesne wykrycie zakażenia podstawą sukcesu terapeutycznego

22 Zrób test na obecność przeciwciał anty- HCV

23