Darek Rakus drakus@biol.uni.wroc.pl 374 92 13.

Prezentacja na temat: "Darek Rakus drakus@biol.uni.wroc.pl 374 92 13."— Zapis prezentacji:

1 Darek Rakus

2 Fizjologia –”nauka o naturze”
nauka o czynnościach życiowych organizmów

3 1.     Komórka pobudliwa-neuron
2.     Transmisja synaptyczna, receptory związane z białkami G i ich szlaki sygnalizacyjne. 3.     Mięśnie 4.     Nerwowe ośrodki regulatorowe: autonomiczny i ośrodkowy układ nerwowy; molekularne mechanizmy pamięci 5.     Układ endokrynny 6.     Mechanoreceptory (dotyk, słuch, równowaga), termoreceptory i nocyceptory 7.     Wzrok 8.     Węch, smak 9.     Mechanizmy przekazywania sygnału: receptory białkowych kinaz tyrozynowych oraz treoninowo-serynowych, estrogenowe, nukleotydowe 10. Oddychanie, transport gazów 11. Krążenie 12. Izojonia, izowolemia 13. Glukostaza, termostaza 14. Rytmy biologiczne 15. Trawienie

4 Fizjologia. Postawy fizjologii lekarskiej
W. F. Ganong Fizjologia. Postawy fizjologii lekarskiej PZWL. Warszawa 1994. Pobudliwość i przewodnictwo: Budowa neuronu Potencjały bioelektryczne i ich elektrogeneza Pobudliwość i przewodnictwo komórki nerwowej Prawo – wszystko albo nic Przewodnictwo synaptyczne Ganong 47-63, 67-83

5 Komórka pobudliwa-neuron

6 1. 1. Komórki nerwowe ~ 20 x 109, głównie w OUN, budowa neuronu
2. potencjał spoczynkowy, rozmieszczenie jonów Na+, K+, Cl-, anionów białkowych, potencjał równowagi 3. transport przez błony: - dyfuzja: cząsteczki niepolarne, - transport ułatwiony (kanały błonowe - napięciozależne kanały dla: sodu, potasu, chloru) - aktywny: Na+/K+ -ATPaza Tetrodotoksyna, saxitoksyna, glikozydy naparstnicy 4. potencjał czynnościowy 5. przewodzenie ortodromowe i antyortodromowe, typy włókien nerwowych

7 neuron

8 a) piramidalny b) Purkinjego c) Motoneuron

9 Wyrostki kolczyste na dendrytach

10 rozmieszczenie jonów – polaryzacja błony
Wnętrze komórki Środowisko zewnętrzne K+ 160 mM 4.5 mM Na+ 7 mM 144 mM Cl- 114 mM

11 Potencjał spoczynkowy -70 mM Jon Potencjał równowagi K+ -90 mV Na+
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Błona komórkowa Na zewnątrz Wewnątrz Na+ K+ Cl- Org- Potencjał spoczynkowy -70 mM Jon Potencjał równowagi K+ -90 mV Na+ +50 mV Cl- -70 mM Gradient chemiczny Gradient elektryczny Potencjał równowagi

12 Błona komórkowa

13 transport przez błony:
- dyfuzja: cząsteczki hydrofobowe (beznzen, O2, N2, CO2), - dyfuzja ułatwiona (kanały błonowe - napięciozależne kanały dla: sodu, potasu, chloru) - aktywny: Na+/K+ -ATPaza

14 Działanie pompy sodowo-potasowej
Mg2+

15 Na+/K+-ATPaza katalizuje hydrolizę ATP tylko w obecności jonów Na+ i K+ (oraz Mg2+)

16 Glikozydy naparstnicy

17 Pobudliwość - zdolność do reagowania na bodźce
(całe organizmy, tkanki, narządy, komórki) Bodziec - zmiany środowiska wywołująca reakcje organizmu Próg pobudliwości – bodziec progowy Pobudliwość różna dla różnych organizmów i tkanek Neuron: Odpowiedź na bodziec – zmiana potencjału błonowego, odwrócenie polaryzacji błony komórkowej

18 Potencjał po wewnętrznej stronie błony neuronu
+ 35 mV odwrócenie polaryzacji repolaryzacja hiperpolaryzacja 0 mV - 45 mV - 70 mV bodziec

19 Kanały jonowe: Bramkowane napięciem Bramkowane ligandem – np. acetetylocholiną Receptory dla acetylocholiny (cholinergiczne): Nikotynowy (kanał sodowy bramkowany acetylocholiną) Muskarynowy (metabotropowy, bramkowany muskaryną)

20 Bodziec – np. acetylocholina
K+ Potencjał spoczynkowy –70 mV Błona komórkowa Bodziec – np. acetylocholina

21 Bodziec podprogowy – lokalna depolaryzacja
Bodziec progowy – taki, który wywoła odwrócenie polaryzacji błony, powstanie potencjału iglicowego Neuron: otwarcie kanałów dla sodu bramkowanych napięciem

22

23 odwrócenie polaryzacji („depolaryzacja”) – Na+
repolaryzacja – K+, Cl- hiperpolaryzacja – K+ Kanały dla sodu są otwarte około 1-2 ms

24 Tetrodotoksyna (TTX) - (10 µg/kg)
Saxitoksyna (STX) - (5 µg/kg) Rana catesbeiana, dinoflagellata, Saxidomus giganteus

25 Fala depolaryzacji

26 Przewodzenie skokowe, otoczka mielinowa

27