VII. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE cz. V Skierowanie skargi do sądu

Prezentacja na temat: "VII. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE cz. V Skierowanie skargi do sądu"— Zapis prezentacji:

1 VII. POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE cz. V Skierowanie skargi do sądu
dr Karolina KREMENS, LL.M. Postępowanie Karne, SNP II stopnia Wydział Prawa, Administracji, Ekonomii, UWr

2 ZAKOŃCZENIE ŚLEDZTWA Po przeprowadzeniu śledztwa a w jego trakcie niezbędnych czynności dowodowych wystarczających dla podjęcia decyzji o zakończeniu postępowania, organ, który prowadził śledztwo podejmuje decyzję o dalszym losie sprawy: umorzeniu śledztwa skierowaniu sprawy do sądu

3 FORMY SKIEROWANIA SKARGI DO SĄDU
AKT OSKARŻENIA AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY (art. 335 § 2 k.p.k.) SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY (art. 335 § 1 k.p.k.) WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA WNIOSEK O UMORZENIE POSTĘPOWANIA I ORZECZENIE O ŚRODKACH ZABEZPIECZAJĄCYCH

4 1. AKT OSKARŻENIA Akt oskarżenia jest zasadniczą skargą procesową, która rozpoczyna jurysdykcyjne stadium procesu karnego. Skierowanie aktu oskarżenia do sądu realizuje zasadę skargowości w postępowaniu karnym (art. 14 § 1 k.p.k.) albowiem wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskarżyciela lub innego uprawnionego podmiotu. Brak skargi powoduje, że postępowanie musi zostać zakończone (art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.).

5 1. AKT OSKARŻENIA Akt oskarżenia jest zasadniczą skargą procesową, która rozpoczyna jurysdykcyjne stadium procesu karnego. Skierowanie aktu oskarżenia do sądu realizuje zasadę skargowości w postępowaniu karnym (art. 14 § 1 k.p.k.) albowiem wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskarżyciela lub innego uprawnionego podmiotu - brak skargi powoduje, że postępowanie musi zostać zakończone (art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.). akt oskarżenia wyznacza przede wszystkim granice podmiotowe i przedmiotowe oskarżenia. Sąd orzekający w sprawie jest nimi związany i – co do zasady – poza tak określone granice wyjść nie może rodzaje aktów oskarżenia akt oskarżenia oskarżyciela publicznego (zwykły, publiczny) subsydiarny akt oskarżenia prywatny akt oskarżenia

6 1. AKT OSKARŻENIA uprawnionym do wniesienia aktu oskarżenia jest zawsze PROKURATOR (oskarżyciel publiczny) w dochodzeniu – m.in. Straż Leśna, Straż Graniczna itp. termin na wniesienie aktu oskarżenia: 14 dni od daty zamknięcia śledztwa (albo od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu) w sprawie, w której podejrzany został tymczasowo aresztowany, termin na sporządzenie i wniesienie aktu oskarżenia wynosi 7 dni od dnia zamknięcia śledztwa lub od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu (art. 331 § 3 k.p.k.) a jednocześnie musi wpłynąć do sądu nie później niż 14 dni przed upływem dotychczas określonego terminu stosowania tego środka (art. 331 § 4 k.p.k.)

7 1. AKT OSKARŻENIA budowa aktu oskarżenia (art. 332-333):
imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie, dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego oraz zabezpieczenia majątkowego, dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody, wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach wymienionych w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego albo art. 37 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy i trybu postępowania, informacje o złożeniu przez pokrzywdzonego wniosku, o którym mowa w art. 59a Kodeksu karnego (nowość!) uzasadnienie NIE jest obligatoryjne

8 1. AKT OSKARŻENIA budowa aktu oskarżenia (art. 332-333):
wykaz dowodów, o których przeprowadzenie podczas rozprawy głównej oskarżyciel wnosi, wraz z określeniem dla każdego dowodu, jakie okoliczności mają być udowodnione, a w razie potrzeby także wraz ze wskazaniem sposobu i kolejności przeprowadzenia dowodów. Wykaz powinien być usystematyzowany według rodzajów czynności dowodowych, w szczególności zawierać odrębne listy: osób, których wezwania na rozprawę oskarżyciel zażąda, dokumentów, których odczytania, odtworzenia bądź ujawnienia domaga się oskarżyciel, dowodów rzeczowych, podlegających oględzinom. załącznik: lista ujawnionych osób pokrzywdzonych z podaniem ich adresów oraz adresy innych osób, których wezwania zażąda oskarżyciel

9 1. AKT OSKARŻENIA akta postępowania przygotowawczego (art. 334 k.p.k.): o kształcie akt postępowania przygotowawczego decyduje prokurator jako oskarżyciel publiczny akta postępowania przygotowawczego przesyłane do sądu wraz z aktem oskarżenia: wyłącznie materiały, które są związane z odpowiedzialnością osób wskazanych w akcie oskarżenia za czyny w nim zarzucane obowiązkowo załączyć należy: postanowienia i zarządzenia dotyczące tych osób wydane w toku postępowania protokoły czynności dowodowych i załączniki do nich przewidziane przez ustawę opinie i dokumenty urzędowe i prywatne lyb złożone do akt sprawy

10 1. AKT OSKARŻENIA osobne akta na protokoły przesłuchań świadków
protokoły przesłuchania świadków, których wezwania na rozprawę żąda oskarżyciel, przekazuje się sądowi w wyodrębnionym zbiorze dokumentów (art. 334 § 3 k.p.k.) dodatkowe materiały dołączane do akt postępowania w trybie art. 321 § 5 k.p.k. strony mogą składać wnioski o uzupełnienie materiałów przekazywanych do sądu wraz z aktem oskarżenia prokurator ma obowiązek dołączyć te materiały wskazane przez strony (art. 334 § 2 k.p.k.)

11 2. AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY
ok. 45 % postępowań kończy się w tym trybie!!! art. 335 k.p.k. – podstawy stosowania instytucji art. 343 k.p.k. – tryb orzekania porozumienie procesowe - tryb konsensualny zakończenia postępowania karnego cel instytucji taniej i szybciej umożliwienie zawarcia porozumienia między podejrzanym (jego obrońcą) a prokuratorem odnośnie do orzekanej za popełnione przestępstwo kary lub środków karnych

12 2. AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY
przesłanki stosowania (art. 335 § 2 k.p.k.) występki uwzględniając prawnie chronione interesy pokrzywdzonego jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości oświadczenia dowodowe złożone przez oskarżonego nie są sprzeczne z dokonanymi ustaleniami dowody wskazują, iż cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzania rozprawy schemat stosowania porozumienie pomiędzy prokuratorem a podejrzanym FAKULTATYWNIE wyłącznie w zakresie wymiaru kary, środków karnych (i kosztów) prokuratorski wniosek dołączony do aktu oskarżenia

13 2. AKT OSKARŻENIA WRAZ Z WNIOSKIEM O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY
w postępowaniu przygotowawczym (art. 335 § 2 k.p.k.) akt oskarżenia wniosek elementem aktu oskarżenia w przypadku nie uwzględnienia można normalnie prowadzić postępowanie dzięki temu uzasadnienie wniosku ogranicza się do wskazania dowodów świadczących o tym, że okoliczności popełnienia czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości oraz że cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzania rozprawy nie trzeba formułować listy dowodów do przeprowadzenia na rozprawie (333 § 1 i 2 k.p.k. się nie stosuje)

14 3. SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY
zupełnie nowa instytucja wprowadzona do k.p.k. od 1 lipca 2015 r. art. 335 § 1 k.p.k. przesłanki stosowania: przyznanie się do winy oskarżonego (!!!) w świetle wyjaśnień oskarżonego okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte w przypadku występków uwzględnienie również prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego

15 3. SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY
redukcja czynności w postępowaniu przygotowawczym można zaniechać przeprowadzenia dalszych czynności jeżeli zachodzi potrzeba oceny wiarygodności złożonych wyjaśnień, czynności dowodowych dokonuje się jedynie w niezbędnym do tego zakresie w każdym jednak wypadku, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, należy przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe, a zwłaszcza: dokonać oględzin, w razie potrzeby z udziałem biegłego przeszukania czynności wymienionych w art. 74 § 2 pkt 1 k.p.k. w stosunku do osoby podejrzanej przedsięwziąć w stosunku do osoby podejrzanej inne niezbędne czynności nie wyłączając pobrania krwi, włosów i wydzielin organizmu

16 3. SAMOISTNY WNIOSEK O SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY
budowa samoistnego wniosku o skazanie dane wskazane w art. 332 § 1 pkt 1-5 k.p.k. imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie, dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego oraz zabezpieczenia majątkowego, dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody, wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach wymienionych w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego albo art. 37 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy i trybu postępowania uzasadnienie – ograniczone do wskazania dowodów świadczących o tym , że okoliczności popełnienia czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości a cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzania rozprawy z wnioskiem przekazuje się do sądu akta postępowania przygot.

17 4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA
instytucja zakorzeniona w prawie karnym materialnym (art k.k.) orzeczenie warunkowego umorzenia postępowania jest korzystniejsze dla oskarżonego - warunkowe umorzenie postępowania nie jest jednak traktowane jak skazanie a osoba, wobec której warunkowo umorzono postępowanie jest w dalszym ciągu traktowana jako niekarana. ZWRÓĆ UWAGĘ: Ustawa nadaje status oskarżonego osobie, wobec której złożono wniosek o warunkowe umorzenie postępowania (art. 71 § 2 k.p.k.).

18 4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA
przesłanki warunkowego umorzenia postępowania (art. 66 k.k.) wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa przestępstwa zagrożone karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności (zmiana po nowelizacji!)

19 4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA
skierowanie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania do sądu (art. 336 k.p.k.) alternatywa dla aktu oskarżenia („zamiast”) spełnione przesłanki z art. 66 k.k. fakultatywnie wyłącznie prokurator (nie Policja ani inne organy postępowania przygotowawczego) zbliżona konstrukcja wniosku do aktu oskarżenia (odpowiednio stosuje się art. 332 § 1 pkt 1, 2, 4-6 k.p.k.); uzasadnienie ograniczone możliwość wskazania okresu próby, obowiązków, wniosków co do dozoru

20 4. WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA
okres próby, dozór i obowiązki (art. 67 k.k.) okres próby – 1 rok lub 2 lata fakultatywny dozór kuratora, osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji, organizacji społecznej obligatoryjne zobowiązanie do naprawienia szkodu fakultatywne obowiązki z art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6a,7a lub 7b inne fakultatywne elementy orzeczenia: świadczenie pieniężne nawiązka zakaz prowadzenia pojazdów

21 5. WNIOSEK O UMORZENIE ŚLEDZTWA I ORZECZENIE ŚRODKÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH
wniosek o umorzenie śledztwa i zastosowanie środków zabezpieczających (art. 324 k.p.k.) jeżeli zostanie ustalone, że podejrzany dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności a istnieją podstawy do zastosowania środków zabezpieczających, prokurator po zamknięciu śledztwa kieruje sprawę do sądu z wnioskiem środki zabezpieczające określone (po nowelizacji!) w art. 93a-93c k.k. Sąd może orzec środek zabezpieczający, gdy jest to konieczne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego, a inne środki prawne określone w tym kodeksie lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są wystarczające. Środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 4 (pobyt w zakładzie psychiatrycznym), można orzec jedynie, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości

22 5. WNIOSEK O UMORZENIE ŚLEDZTWA I ORZECZENIE ŚRODKÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH
wniosek o umorzenie śledztwa i zastosowanie środków zabezpieczających (art. 324 k.p.k.) art. 93a k.k. – katalog środków zabezpieczających: elektroniczna kontrola miejsca pobytu, terapia, terapia uzależnień, pobyt w zakładzie psychiatrycznym. art. 93b k.k. – Sąd może orzec środek zabezpieczający, gdy jest to konieczne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego, a inne środki prawne określone w tym kodeksie lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są wystarczające. Środek zabezpieczający, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 4 (pobyt w zakładzie psychiatrycznym), można orzec jedynie, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości

23 5. WNIOSEK O UMORZENIE ŚLEDZTWA I ORZECZENIE ŚRODKÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH
wniosek o umorzenie śledztwa i zastosowanie środków zabezpieczających (art. 324 k.p.k.) przed wydaniem orzeczenia – wysłuchanie lekarzy psychiatrów oraz psychologa (także seksuologa) – art. 93 k.k. odpowiednie stosowanie przepisów (zob. art. 354 k.p.k.) orzekanie na posiedzeniu lub rozprawie uwzględnienie wniosku – postanowieniem nie uwzględnienie wniosku – postanowieniem i przekazanie prokuratorowi sprawy do dalszego prowadzenia zaskarżalność postanowienia sądu