W-III. (27/28. II. 03) Tajemnice mózgu: zróżnicowanie PRAWA - LEWA

Prezentacja na temat: "W-III. (27/28. II. 03) Tajemnice mózgu: zróżnicowanie PRAWA - LEWA"— Zapis prezentacji:

1 W-III. (27/28. II. 03) Tajemnice mózgu: zróżnicowanie PRAWA - LEWA
Dwa umysły w jednym? Funkcje prawej i lewej półkuli mózgu a emocje

2 WIELKI PODZIAŁ MÓZGU Mózg ma dwie półkule - o odmiennych funkcjach. Nazwano to ASYMETRIĄ PÓŁKULOWĄ Ma ona związek - w odniesieniu do emocji z tzw. ASYMETRIĄ POZYTYWNO- NEGATYWNĄ z odrębnością dwóch systemów wartościowania: AUTOMATYCZNEGO i REFLEKSYJNEGO

3 Mowa Muzyka LATERALIZACJA: czynnościowa asymetria symetrycznych organów ciała. Np. słowa i muzyka ulegają przetworzeniu w różnych częściach mózgu: scyntygram po lewej przedstawia rozświetlenie się lewej kory słuchowej, gdy badany słucha słów, natomiast po prawej widoczna jest aktywacja prawej kory słuchowej, zachodząca na dźwięk muzyki. Ośrodek mowy w lewej półkuli jest podzielony na szereg stref, z których każda wykonuje odmienne zadania CARTER(1998), S.147

4 Granica wielkiego podziału
Skupienie uwagi na kształcie litery „L” wzbudza aktywność w prawej półkuli (A), natomiast koncentrowanie się na literze „D” - aktywność lewej (B). Przestawione obrazy demonstrują, w jaki sposób obie półkule mózgu zajmują się rozmaitymi aspektami tego samego bodźca. Obie półkule łączy SPOIDŁO WIELKIE, ale zanim nastąpi przepływ impulsów w każdej z półkul zachodzą procesy specyficzne dla niej - jak w przypadku przykładu na powyższym rysunku (CARTER 1998, s. 39)

5 Rysunek 3.21 Specjalizacja półkul mózgowych
Wg. Zimbardo P.G - Psychologia i życie. Wyd.I wg wyd.XIII ameryk.PWN, Warszawa 1999, s.107

6 Dwa mózgi - Dwa style poznawcze
SPRINGER i DEUTSCH (1998, s. 292) Dwa mózgi - Dwa style poznawcze Funkcje LEWEGO i PRAWEGO mózgu opisuje się - na podstawie obserwacji zgromadzonych w czasie od pierwszego przypadku pacjenta z uszkodzenym spoidłem - w terminach składających się na pięć głównych kategorii: LEWA półkula PRAWA półkula Werbalna Niewerbalna, wizualno - przestrzenna Sekwencyjna Równoczesna Logiczna, analityczna Holistyczna, synkretyczna Racjonalna Intuicyjna Myślenie typowe dla kultur zachodnich wschodnich

7 ODMIENNE PÓŁKULOWO CECHY EMOCJI
ZNAK negatywny lub pozytywny EMOCJE (afekty) lub UCZUCIA Brak lub obecność ARTYKULACJI Reakcje HOLISTYCZNE (całościowe, nieselektywne, jednorodne) lub ANALITYCZNE (wybiórcze, zróżnicowane) Reakcje RÓWNOCZESNE lub STOPNIOWE

8 Niektóre IMPLIKACJE (przykłady na dalszych rycinach)
W przypadku DYSOCJACJI funkcji półkuli prawej i lewej - - możliwy odbiór intuicyjny bez zdolności werbalizacji - możliwe wzajemnie sprzeczne wartościowania i motywacje W przypadkach trwałej DOMINACJI jednej z półkul - zróżnicowane cechy funkcjonowania

9 Spójrz na te dwa domki - jeden zwyczajny, a drugi taki sam, ale z dymem
wydostającym się z lewego okna. Gdy patrzą na nie pacjenci z uszkodzeniami półkuli prawej, mówią, że domki są takie same. Ale gdy zapytać, w którym byłoby lepiej być, wszyscy mówią, że woleliby mieszkać w tym bez ognia. Zapytani dlaczego, nie wiedzą i odpowiadają: “Nie mam pojęcia” czy “Zawsze wybieram rzeczy z lewej” lub “ Po prostu wygląda ładniej”.

10 Syndrom „OBCEJ RĘKI” W czasie przygotowania omletu lewa ręka „służyła pomocą”, dorzucając na patelnię parę nie roztłuczonych jaj, nie obraną cebulę czy solniczkę soli. Zdarzało się też, że lewa ręka umyślnie zatrzymywała prawą w trakcie jakiegoś zajęcia. W pewnym momencie poprosiłem by umieściła prawą rękę w małym otworze. „Nie mogę - ta druga jej nie pozwala” oświadczyła M.P. Rzeczywiście, zauważyłem, że jej lewa ręka mocno trzyma prawą za nadgarstek (z historii choroby - Carter, 1998).