Zmienność potencjałów związanych z uwagą podczas cyklu hormonalnego u kobiet A. Basińska-Starzycka, M. Arnold, M. Moskwa, L.-H. Thorell*, E. Woźny Katedra.

Prezentacja na temat: "Zmienność potencjałów związanych z uwagą podczas cyklu hormonalnego u kobiet A. Basińska-Starzycka, M. Arnold, M. Moskwa, L.-H. Thorell*, E. Woźny Katedra."— Zapis prezentacji:

1 Zmienność potencjałów związanych z uwagą podczas cyklu hormonalnego u kobiet A. Basińska-Starzycka, M. Arnold, M. Moskwa, L.-H. Thorell*, E. Woźny Katedra i Klinika Psychiatryczna Akademii Medycznej w Warszawie *Dept. of Neuroscience and Locomotion, University of Linkoping

2 Gordon H.W. Lee P.A., 1993; Epting L.K., Overman W.H., 1998; Cockerill I.M., Wormington J.A., Nevill A.M., 1994 BADANIA NEUROPSYCHOLOGICZNE BRAK JEDNOZNACZNYCH DOWODÓW NA ZMIENNOŚĆ FUNKCJI PSYCHOMOTORYCZNYCH PODCZAS CYKLU

3 BADANIA NEUROFIZJOLOGICZNE Elkind-Hirsch K.E. i wsp., 1992; Kaneda Y. I wsp., 1997; EP: cykliczna zmienność na sensorycznym (automatycznym) oraz poznawczym (świadomym) etapie przetwarzania bodźców ERP: Pause B.M., i wsp., 1996; Wang X.T., Johnston V.S., 1993

4 CEL 1.Określenie stabilności parametrów potencjałów wywołanych 2.Ocena zmienności przetwarzania informacji w zależności od faz cyklu hormonalnego u kobiet (integracja danych neuropsychologicznych i neurofizjologicznych ) 1.Określenie stabilności parametrów potencjałów wywołanych 2.Ocena zmienności przetwarzania informacji w zależności od faz cyklu hormonalnego u kobiet (integracja danych neuropsychologicznych i neurofizjologicznych )

5 12 ZDROWYCH KOBIET, 18-40 R.Ż KRYTERIA WYŁĄCZAJĄCE KRYTERIA WYŁĄCZAJĄCE : NIEREGULARNY CYKL MIESIĄCZKOWYNIEREGULARNY CYKL MIESIĄCZKOWY ANTYKONCEPCJA HORMONALNAANTYKONCEPCJA HORMONALNA ZABURZENIA HORMONALNE W WYWIADZIEZABURZENIA HORMONALNE W WYWIADZIE ZABURZENIA NEUROLOGICZNE LUB PSYCHICZNEZABURZENIA NEUROLOGICZNE LUB PSYCHICZNE 12 ZDROWYCH KOBIET, 18-40 R.Ż KRYTERIA WYŁĄCZAJĄCE KRYTERIA WYŁĄCZAJĄCE : NIEREGULARNY CYKL MIESIĄCZKOWYNIEREGULARNY CYKL MIESIĄCZKOWY ANTYKONCEPCJA HORMONALNAANTYKONCEPCJA HORMONALNA ZABURZENIA HORMONALNE W WYWIADZIEZABURZENIA HORMONALNE W WYWIADZIE ZABURZENIA NEUROLOGICZNE LUB PSYCHICZNEZABURZENIA NEUROLOGICZNE LUB PSYCHICZNE MATERIAŁ

6 U każdej badanej – po 4 sesje, w następujących fazach cyklu 28-dniowego: A. MIESIĄCZKOWEJ (3-5 dzień), B. PRZEDOWULACYJNEJ (11-13 dzień), C. LUTEALNEJ (17-21 dzień), D. PRZEDMIESIĄCZKOWEJ (26-28 dzień). METODA PROGESTERON ESTROGENYOWULACJA1 714 21 28

7 METODA – c.d. Weryfikacja prawidłowości oceny fazy poprzez badanie poziomu hormonów: estradioluprogesteronuprolaktynyFSHLH

8 czas CAT 05

9 METODA – c.d. 05 STANDARDOWY IGNOROWANY UWAGA UWAGA WYRÓŻNIONY 3 rodzaje bodźców

10 METODA – c.d. PORÓWNYWANIE DANYCH PSYCHOMETRYCZNYCH LUB PARAMETRÓW POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH – TEST NIEPARAMETRYCZNY DLA PRÓBEK ZALEŻNYCH WILCOXONA 21 ELEKTROD UŚREDNIANIE OFF-LINE ANALIZA CZASOWA I PRZESTRZENNA KOMPUTER GENERUJĄCY BODŹCE CAT SPRZĘŻONY Z KOMPUTEREM REJESTRUJ ACYM ZAPIS EEG

11 11 1 3 4 2 P=0,013P=0,038P=0,013 MIESIĄCZKOWAPRZEDOWULACYJNALUTEALNAPRZEDMIESIĄCZKOWA N1 P2 uV ms WYRÓŻNIONY WYNIKI - FAZA A

12 11 4 3 P=0,017P=0,007 MIESIĄCZKOWAPRZEDOWULACYJNALUTEALNAPRZEDMIESIĄCZKOWA N1 uV ms WYRÓŻNIONY

13 P1 N1 P2 N2 P3 (P3b) N4 P4 PN S1 0 200600 400 S2 CNV

14 FAZA MIESIĄCZKOWA (A): ZMIANY AMPLITUDY N1 I P2 PO BODŹCACH ANALIZOWANYCH Z UDZIAŁEM UWAGI, MOGĄ ŚWIADCZYĆ O OBNIŻENIU AMPLITUDY UJEMNEGO POTENCJAŁU ZWIĄZANEGO Z UWAGĄ (PN) OSŁABIENIE UWAGI SELEKTYWNEJ FAZA MIESIĄCZKOWA (A): ZMIANY AMPLITUDY N1 I P2 PO BODŹCACH ANALIZOWANYCH Z UDZIAŁEM UWAGI, MOGĄ ŚWIADCZYĆ O OBNIŻENIU AMPLITUDY UJEMNEGO POTENCJAŁU ZWIĄZANEGO Z UWAGĄ (PN) OSŁABIENIE UWAGI SELEKTYWNEJ WNIOSKIWNIOSKI?

15 wzrost amplitudy N1/P2 po bodźcach ignorowanych (cyfrach) IGNOROWANY N1-P2 w O2 uV ABCD p=0.038 p=0.021 WYNIKI - FAZA D

16 wzrost amplitudy wczesnej składowej P3 po bodźcach standardowych (mierzonej względem szczytu składowej N2) STANDARDOWY uV ABCD P3e p=0.006 p=0.013 p=0.028 WYNIKI - FAZA D

17 N1 (STANDARD) WYNIKI - FAZA D

18 Latencje składowych, szczególnie P2, były najkrótsze w fazie przedmiesiączkowej a najdłuższe – w przedowulacyjnej SZYBKOŚĆ PRZETWARZANIA p=0.009 p=0.041 p=0.016 ABCD [ms] P2 (w Pz) 218 M mężczyźni)

19 Średni czas reakcji był najkrótszy w fazie przedmiesiączkowej [ms] p=0.019 ABCD SZYBKOŚĆ PRZETWARZANIA M 518

20 FAZA PRZEDMIESIĄCZKOWA (D): NAJSZYBSZE PRZETWARZANIE BODŹCÓW, WZMOŻONA REAKCJA NA BODŹCE O DRUGORZĘDNYM ZNACZENIU NIEKTÓRE OBJAWY ZESPOŁU PRZEDMIESIĄCZKOWEGO (PRZYŚPIESZENIE, DRAŻLIWOŚĆ, MĘCZLIWOŚĆ) FAZA PRZEDMIESIĄCZKOWA (D): NAJSZYBSZE PRZETWARZANIE BODŹCÓW, WZMOŻONA REAKCJA NA BODŹCE O DRUGORZĘDNYM ZNACZENIU NIEKTÓRE OBJAWY ZESPOŁU PRZEDMIESIĄCZKOWEGO (PRZYŚPIESZENIE, DRAŻLIWOŚĆ, MĘCZLIWOŚĆ) WNIOSKIWNIOSKI?

21 WYKONANIE CAT Nie stwierdzono wpływu fazy na poprawność wykonania CAT ( błędy sporadyczne).

22 WYNIKI BADAŃ POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH SĄ ISTOTNIE ZALEŻNE OD FAZY CYKLU HORMONALNEGO BADANIA PORÓWNAWCZE ERP U KOBIET POWINNY BYĆ PRZEPROWADZANE W OKREŚLONEJ FAZIE CYKLU WYNIKI BADAŃ POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH SĄ ISTOTNIE ZALEŻNE OD FAZY CYKLU HORMONALNEGO BADANIA PORÓWNAWCZE ERP U KOBIET POWINNY BYĆ PRZEPROWADZANE W OKREŚLONEJ FAZIE CYKLU WNIOSKIWNIOSKI