Co gryzie kasztanowce? AUTORKI: Alicja Kacprzak Aleksandra Kluz.

Prezentacja na temat: "Co gryzie kasztanowce? AUTORKI: Alicja Kacprzak Aleksandra Kluz."— Zapis prezentacji:

1 Co gryzie kasztanowce? AUTORKI: Alicja Kacprzak Aleksandra Kluz

2 Dlaczego taki temat? Drzewa te są znane wszystkim, podziwiane w poezji i piosence, to symbol zakochanych. To także symbol dojrzałości - ich kwiaty towarzyszą maturzystom podczas egzaminów dojrzałości. Kojarzą się z dzieciństwem i ludzikami robionymi z ich nasion. W ostatnich latach obserwujemy szybkie usychanie ich liści, a czasem kwitnienie dwa razy do roku. Zainteresowała nas przyczyna tego zjawiska i ewentualne sposoby ratowania tych pięknych drzew.

3 KASZTANOWIEC - Co to takiego?
SYSTEMATYKA KASZTANOWCA KRÓLESTWO: ROŚLINY GROMADA: OKRYTONASIENNE RODZINA: KASZTANOWCOWATE RODZAJ: KASZTANOWIEC

4 Pochodzenie Kasztanowiec zwyczajny (kasztanowiec biały) (Aesculus hippocastanum) Pochodzi z Półwyspu Bałkańskiego, jednak udomowienie sprawiło, że w całej Europie spotyka się sztuczne nasadzenia, w tym także w Polsce.

5 Budowa i opis Drzewo wolnostojące, Osiąga wysokość 20-25 m,
słupek Budowa i opis Płatek korony Drzewo wolnostojące, Osiąga wysokość m, Zrzuca liście na zimę, Liście dłoniastozłożone z 5-7 odwrotnie jajowatych listków, Kwiaty zebrane w wiechowate kwiatostany, Płatki białe z żółtymi lub czerwonymi plamkami u nasady Kwitnienie w maju Owoc: kolczaste torebki o średnicy do 6 cm zwane kasztanami Owocowanie: wrzesień-październik pręciki zalążnia Poprawić animację!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! okwiat owoc

6 WRÓG Szrotówek kasztanowcowiaczek (Cameraria ohridella) – motyl z rodziny kibitnikowatych (Gracillariidae). Szkodnik kasztanowców. Nie ma naturalnego wroga, jest nowym dla nauki gatunkiem opisanym po raz pierwszy w Macedonii w 1985.

7 ROZPOZNANIE WROGA Szrotówek kasztanowcowiaczek (Cameraria ohridella) TO MOTYL długość od 2,8 do3,8 mm, rozpiętość jego skrzydeł nie przekracza centymetra, żeruje głównie na kasztanowcu białym, jego rozwój jest złożony z przeobrażeniem zupełnym. ubarwienie brązowo złociste z białymi przepaskami, czarno obrzeżonymi czułki nitkowate, nieco krótsze od ciała. 

8 ROZWÓJ WROGA LARWY (gąsiennice) JAJA POCZWARKA
kształtu soczewkowego, perłowo białe długości 0,2-0,4 mm, na górnej stronie liści obok nerwów bocznych. przechodzą cztery stadia wewnątrz liścia, są beznogie o ciele segmentowym, spłaszczonym, długości 3,5-4,5 mm, barwy żółto zielonkawej. wewnątrz liścia, barwy ciemnobrązowej, długości 3,5-5 mm, ukryte w jedwabistym kokonie.

9 Od kiedy? Szrotówek kasztanowcowiaczek
Pierwszy raz został zauważony 21 lat temu nad Jeziorem Ochrydzkim w Macedonii. W ciągu dwóch dekad motyl rozpanoszył się niemal w całej Europie. Do Polski dotarł pod koniec lat 90 i wciąż podbija nowe tereny. Przestały już mu wystarczać kasztanowce - zaczął żerować na innych drzewach, m.in. na klonie jaworze.

10 Dlaczego tak szybko? Przyczyną tak szybkiego rozprzestrzeniania się tego owada jest fakt, że przenosi się drogą transportu ludzkiego tj. poprzez samochody. Kasztanowce bardzo często rosną przy drogach co jeszcze pomaga w rozprzestrzenianiu się szkodnika. Kiedy zostanie "przywieziony" w nowe miejsce zajmuje pobliskie drzewa.

11 Biologia szkodnika Poczwarki zimują osłonięte kokonem wewnątrz opadłych liści. Wytrzymują temperatury do -23°C. Samice po kopulacji składają jaja na liściach, jedna składa od 20 do 30 jaj. Po 2-3 tygodniach wylęgają się larwy i wgryzają się one do wnętrza liścia, gdzie żerują przez 3-4 tygodnie. Gąsienice giną w temperaturze +40°C.

12 W jaki sposób niszczy drzewa?
Gąsienice żerując wewnątrz liści wygryzają się w miękisz między nerwami, początkowo w formie okrągłej, a potem podłużnej brązowej plamy tzw. miny o powierzchni 4-8 cm. Kwiecień- wylatują pierwsze motyle Maj- Pojawiają się pierwsze miny ( na jednym liściu, na pojedynczym listku do 50). Lipiec- Kasztanowce powtórnie kwitną. Wrzesień- Występują gąsienice i motyle kolejnych pokoleń.

13 Dojrzałe, niedojrzałe? Dorosłe osobniki nie stanowią zagrożenia dla kasztanowców. Szkody wyrządzają natomiast osobniki niedojrzałe. Atakiem objęte są górne warstwy liści, w których znajduje się najwięcej chlorofilu odpowiedzialnego za przebieg fotosyntezy.

14 Co powoduje? Przed atakiem Po ataku Poprzez szkodliwe działanie gąsienic następuje znaczące zmniejszenie możliwości asymilacyjnej liści ( a co za tym idzie, całego drzewa), przez co zahamowany zostaje przyrost pędów, a także zmniejszenie ilości lub zanik owoców. Drzewa opanowane przez szrotówka wydają jesienią nowe kwiaty, które jednak w naszych warunkach klimatycznych nie mają szans na wydanie owoców, co więcej powtórne kwitnienie osłabia drzewa tak, że zimą są one słabe i często przemarzają.

15 Atakuje on... Szrotówek kasztanowcowiaczek, jak sama nazwa wskazuje atakuje przede wszystkim kasztanowce. Jego ofiarą pada zwłaszcza *kasztanowiec biały - (Aesculus hippocastanum), znacznie rzadziej uszkadza liście: * kasztanowca krwistego (Aesculus pavia) *kasztanowca żółtego - (Aesculus flava) *kasztanowca czerwonego - (Aesculus xcarnea).

16 STOSOWANE METODY TO METODY:
Jak zwalczać? Zwalczanie szrotówka jest bardzo ciężkie. Problem tkwi w jego szybkim i licznym rozwoju oraz w metodach zwalczania, które są pracochłonne, a same preparaty - niezbyt tanie. Do tej pory nie opracowano skutecznej metody zwalczania tego owada. STOSOWANE METODY TO METODY: CHEMICZNE BIOLOGICZNE INNE np.: usuwanie i utylizacja liści, stosowanie feromonów, stosowanie wielkopowierzchniowych pułapek lepowych zakładanych na pnie drzew

17 Metody chemiczne Pierwszym sposobem w tej grupie jest stosowanie oprysków drzew. Jest to metoda dość skuteczna w zwalczaniu szrotówka. Jednak istnieje ryzyko zatrucia pobliskiego środowiska, lub wyniszczenia populacji innych owadów. Poza tym, kasztanowce jako drzewa ozdobne występują w dużych ilościach na terenach silnie zaludnionych, dlatego istnieje ryzyko zatrucia ludzi insektycydami.

18 Metody chemiczne Drugim sposobem jest aplikowanie środków owadobójczych bezpośrednio do pnia drzewa. Metoda ta nazywana jest mikroiniekcją Polega ona na wywierceniu otworów w pniu na wysokości około 1 m, o średnicy do 10 mm i na głębokość ok. 5 cm, a następnie wpuszczeniu do nich preparatu wyposażonego w odpowiedni nośnik, który powoduje równomierne jego rozprowadzenie po organizmie całego drzewa i nie powoduje fitotoksyczności. Następnie zatyka się otwór korkiem.

19 Metody biologiczne Drapieżnictwo to metoda zwalczania biologicznego. Mianowicie inne owady lub pająki niszczą populacje szrotówka. Niestety uszkadzają ją tylko w znikomym stopniu. Znacznie większe szkody szrotówkowi wyrządzają ptaki - zwłaszcza sikorki zjadające gąsienice szrotówka, jednak poprzez zbyt małe ich zagęszczenie nie są to szkody duże. Ptaki zjadają zaledwie ok. 4% gąsienic co jest liczbą bardzo małą w walce ze szkodnikiem.

20 Inne metody Jedną z innych metod zwalczania kasztanowcowiaczka jest użycie syntetycznego feromonu – chemicznej substancji zapachowej wytwarzanej przez osobniki płci przeciwnej w celu zwabienia partnera. Wykorzystanie takiej substancji pozwoli na zwabianie dużej ilości osobników w jedno miejsce w celu ich uśmiercenia. Może to być rozmieszczenie feromonu wraz z dawką środka, który zabije owady, lub też konstruowanie pułapek np. lepów nasączonych wabikiem.

21 Inne metody Kolejnym sposobem jest niszczenie pod wpływem temperatury opadłych liści. Musi to jednak nastąpić w jak najkrótszym czasie po zgubieniu liści przez drzewo. Najlepszym sposobem jest wówczas zbieranie i palenie opadłych liści. Palenie, ponieważ larwy i gąsienice giną w temperaturze powyżej 40°C. Można usunąć

22 Inne metody Następną metodą jest stosowanie pułapek, które nie zabijałyby owadów, a tylko zwabiały do siebie. W środku znajdowałyby się pasożyty lub grzyby szkodzące lub uśmiercające owada po dłuższym czasie. Zastosowane w okresie kopulacji mogłyby odnieść zadowalające skutki. Owad wpadając do takiej pułapki stałby się nosicielem pasożytów, a spotykając inne osobniki przenosił je na nie.

23 Pomóżmy kasztanowcom! Pomóżmy kasztanowcom, jest to program ochrony kasztanowców założony przez fundację Nasza Ziemia. Ratuje on kasztanowce przed szkodnikiem szrotówkiem kasztanowcowiaczkiem. Przyłączając się do tej akcji, każdy mógłby pomóc kasztanowcom . A możemy im pomóc metodą najprostszą: grabieniem i paleniem opadłych liści. Zróbmy to więc w swojej najbliższej okolicy.

24 umierają kasztanowce towarzysze młodzieńczych rojeń ich białe kwiaty podobne zapalonym na choince świeczkom zaledwie zdążyły zakwitnąć opadły czyim językiem przyroda powie nam - czas się uczyć za pasem matura zielone pięciopalczaste liście potężnych drzew schnąc przedwcześnie brązowieją w smutku i bezradnie kurczą się w sobie ich wielbiciel mały chrząszcz o zabawnym imieniu szrotówek kasztanowcowiaczek konsekwentnie wysyła je w niepamięć Bairam UMIERAJĄ KASZTANOWCE umierają kasztanowce drzewa dzieciństwa odejdą w zapomnienie małe niezgrabne ludziki w kasztanowych czapeczkach i brązowe z białą łatą krówki na zapałczanych nóżkach zieleń kolczastych owoców pękających gdy spadały z drzewa i aksamitny brązowy dotyk wyłuskiwanych kasztanów czuję do dziś w mojej dłoni (maj 2003)

25 Wykonanie Pracę wykonały uczennice z Gimnazjum nr 17 w Łodzi:
*Alicja Kacprzak *Aleksandra Kluz Bibliografia: * * * * * * * * *