Funkcje składników pokarmowych

Prezentacja na temat: "Funkcje składników pokarmowych"— Zapis prezentacji:

1 Funkcje składników pokarmowych
Energetyczna (węglowodany, tłuszcze) Budulcowa (białka, minerały) Regulacyjna (białka, witaminy, minerały, sterydy)

2 Wydatki energetyczne organizmu człowieka
Metabolizm podstawowy 50-80% Wysiłek fizyczny % Trawienie i przyswajanie pokarmu %

3 Udział składników pokarmowych w pokryciu
potrzeb energetycznych człowieka węglowodany 55-60% tłuszcze 30% białka %

4 Indeks glikemiczny pokarmów (IG) - procent wzrostu poziomu glukozy we krwi po spożyciu 50 g węglowodanów zawartych w danym produkcie w stosunku do wzrostu stężenia cukru po spożyciu 50 g czystej glukozy (100%) Glikemiczność pokarmu opisuje szybkość pobierania zawartej w pokarmie energii przez organizm Pokarm niskokaloryczny może mieć wysoki IG Pokarm wysokokaloryczny może mieć niski IG Pokarm o niskim IG daje energię na dłuższy czas, uczucie sytości pojawia się wolniej i dłużej trwa Pokarm o wysokim IG daje „szybką energię”, która starcza na krótko i powoduje szybki powrót uczucia głodu

5 Wysoki IG (>70) gwałtowny wzrost poziomu glukozy  wyrzut insuliny  spadek poziom cukru (hipoglikemia)  głód Produkty o wysokim IG sprzyjają tyciu: wywołują głód (częste jedzenie) działają anabolicznie (duże skoki poziomu insuliny, która aktywuje procesy neolipogenezy - tworzenia tłuszczy - głównie z dostarczanych węglowodanów) Niski IG (<50) powolny i niewielki wzrost poziomu glukozy  niewielki wyrzut insuliny Przetwarzanie produktów żywnościowych (obróbka termiczna) podwyższa ich indeks glikemiczny.

6 Indeks glikemiczny pokarmów
wysoki średni niski GLUKOZA 100 ZIEMNIAKI PIECZONE 92 RYŻ GOTOWANY 87 POPCORN FRYTKI PIECZYWO CHRUPKIE 83 CHLEB RAZOWY 76 ZIEMNIAKI GOTOWANE 73 BAGIETKA BANANY NAPOJE ENERGETYCZNE 70 BURAKI GOTOWANE 69 BIAŁE PIECZYWO BATON MARS MIÓD NATURALNY LODY RODZYNKI HERBATNIKI CZEKOLADA MANDARYNKI ŚLIWKI OTRĘBY OWSIANE BRZOSKWINIE SOK JABŁKOWY KASZA GRYCZANA SPAGHETTI AL DENTE 38 JOGURT OWOCOWY GROCH ZUPA POMIDOROWA 32 MORELE SUSZONE MARCHEW SUROWA 28 MLEKO PEŁNE KASZA PERŁOWA SOCZEWICA WIŚNIE CZERESNIE POMIDORY SOJA JOGURT NATURALNY 14 ORZESZKI ZIEMNE OGÓRKI ZIELONE

7 Aminokwasy - w białkach występuje około 20 aminokwasów
- aminokwasy „nie niezbędne” (endogenne) - organizm może wytworzyć z innych aminokwasów - aminokwasy „niezbędne” (egzogenne) - muszą być dostarczone z pokarmem - wszystkie aminokwasy egzogenne obecne są w pokarmach zwierzęcych - odpowiednie łączenie pokarmów roślinnych zapewnia podaż wszystkich aminokwasów egzogennych

8 ciężar ciała (kg) / wzrost2(m)
BMI (Body Mass Index) ciężar ciała (kg) / wzrost2(m) np. 56/1,732 = 18,7 BMI<20 NIEDOWAGA 20<BMI<25 NORMA 25<BMI<30 NADWAGA BMI>30 OTYŁOŚĆ

9 Inne składniki pokarmu
Makroelementy: Ca, Cl, K, Na, P, S, Mg - funkcje budulcowe, metaboliczne, osmotyczne Mikroelementy: Fe, Co, Cu, Mn, Se, Ni, Zn, Cr, Si, F, J... - funkcje regulacyjne, Fe - składnik hemoglobiny Witaminy: A, B1, B2, B3, B5, B6, B12, C, D, E, H, K, PP - funkcje regulacyjne, przeciwutleniacze

10 Ca2+ - 2% masy ciała człowieka - wchodzi w skład kości i zębów
- uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych - uczestniczy w skurczu mięśnia - reguluje przepuszczalność błon komórkowych - uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi - reguluje rytm pracy serca - wchodzi w skład enzymów

11 W pokarmie mogą być obecne
także substancje przeciwodżywcze (antynutrienty): - alkaloidy - glikozydy - olejki i żywice - kwas szczawiowy - inhibitory trypsyny - substancje o działaniu hormonalnym - antywitaminy