Podstawowe składniki odżywcze

Prezentacja na temat: "Podstawowe składniki odżywcze"— Zapis prezentacji:

1 Podstawowe składniki odżywcze
Mateusz Wasyłeczko 33698 Mateusz Serafin 32960 Mateusz Pieńczewski 33901

2 Ogólny podział składników odżywczych
Zależnie od funkcji, jakie spełniają w organiźmie, składniki odżywcze dzieli się na trzy grupy: a) Budulcowe (białko, składniki mineralne), b) Energetyczne (tłuszcze, węglowodany), c) Regulujące (witaminy, składniki mineralne, nienasycone kwasy tłuszczowe, błonnik).

3 Do pierwszej grupy należą białka i składniki mineralne
Do pierwszej grupy należą białka i składniki mineralne. Za materiał budulcowy uważane są głównie białka, ponieważ są one niezbędne do budowy i odbudowy komórek. Składniki mineralne wchodzą zaś w skład kości i biorą udział w regulacji wielu procesów fizjologicznych.

4 Do drugiej grupy zalicza się głównie cukry i tłuszcze
Do drugiej grupy zalicza się głównie cukry i tłuszcze. Składniki te ulegają stopniowemu spaleniu (utlenieniu) w organiźmie i wyzwalają wówczas energię cieplną. Największe ilości energii otrzymuje się ze spalania tłuszczów. Należy też zaznaczyć, że w organiźmie następuje również przemiana (spalanie) białek.

5 Trzecia grupa składników odżywczych obejmuje składniki mineralne i witaminy. Ich zadaniem jest regulacja procesów przemiany materii w organiźmie. Podział tych składników jest bardzo ogólny, ponieważ niektóre z nich pełnią jednocześnie kilka funkcji. W pożywieniu występują jeszcze inne składniki, które spełniają bardzo ważną rolę, do nich zaliczamy wodę i błonnik.

6 Składniki odżywcze występują w produktach spożywczych w różnych ilościach i w różnym wzajemnym stosunku. Składniki budulcowe i regulujące - białka, składniki mineralne i witaminy. Składniki energetyczne - tłuszcze i węglowodany. Woda bierze udział we wszystkich procesach zachodzących w ustroju.

7 Białka wykorzystywane są przede wszystkim do budowy komórek
Białka wykorzystywane są przede wszystkim do budowy komórek. To skomplikowane związki chemiczne, złożone z aminokwasów. Nasz organizm nie wszystkie potrafi sam sobie wytworzyć. Istnieje wiele kryteriów podziału białek. Ze względu na budowę i skład, dzielimy białka na proste (proteiny) zbudowane są wyłącznie z aminokwasów. i złożone (proteidy) . Dobrymi źródłami białek są: mięso, jaja, orzechy, zboża, rośliny strączkowe oraz nabiał, jak mleko czy ser (na przykład parmezan zawiera aż ok. 40% białka).

8 Tłuszcze to zapasowy materiał energetyczny Spełniają w diecie człowieka szereg ważnych ról. Przede wszystkim dostarczają znaczną ilość energii (20 do 35%). Człowiek wykorzystuje go dopiero w czasie intensywnej i długo trwającej pracy fizycznej. Ze spalania 1g tłuszczu powstaje dwukrotnie więcej energii niż z 1g cukru.

9 Ze względu na pochodzenie tłuszcze dzielimy na:
roślinne zwierzęce sztuczne i modyfikowane.

10 Węglowodany (cukry), są głównym źródłem energii dla organizmu, który bezpośrednio wykorzystuje jedynie glukozę znajdującą się w niektórych owocach, warzywach, sokach owocowych i miodzie. U zwierząt i u ludzi glukoza odkładana jest jako glikogen w mięśniach i wątrobie. Z glukozy zbudowana jest również cząsteczka skrobi, która występuje w makaronach, ziemniakach, pieczywie, kaszach i roślinach strączkowych. Produkty zawierające skrobię są doskonałym źródłem energii, utrzymują stałą zwartość cukru we krwi, dają uczucie sytości i często zawierają jeszcze inne ważne składniki odżywcze.

11 Ze względu na liczbę jednostek cukrowych w cząsteczce, węglowodany dzielą się na:
cukry proste, inaczej monosacharydy (jednocukry) dwucukry, inaczej disacharydy trójcukry, inaczej trisacharydy penta-, heksa-, hepta- itd. sacharydy: oligosacharydy wielocukry czyli polisacharydy.

12 Witaminy — organiczne związki chemiczne, substancje egzogenne (tj
  Witaminy — organiczne związki chemiczne, substancje egzogenne (tj. takie, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu żywego i które muszą być dostarczone z pożywieniem, gdyż sam organizm nie potrafi ich wytworzyć).

13 -Rozpuszczalne w wodzie
Z punktu widzenia chemicznego witaminy należą do różnych grup związków organicznych, a jedynie ich znaczenie dla organizmów żywych pozwala opisywać je pod wspólną nazwą. Z tego też powodu tradycyjnie witaminy dzieli się na: -Rozpuszczalne w wodzie witamina C (kwas askorbinowy) witamina B1 (tiamina) witamina B2 (ryboflawina) witamina B3 (niacyna, witamina PP, kwas nikotynowy, amid kwasu nikotynowego) witamina B5 (kwas pantotenowy) witamina B6 (pirydoksyna, pirydoksal, adermina) Witamina B7 (biotyna, witamina H) witamina B9/B11 (kwas foliowy) witamina B12 (cyjanokobalamina) Witamina P (mieszanina pochodnych flawonoidowych np. hesperydyna, rutyna) -Rozpuszczalne w tłuszczach Witamina A (retinol i jego pochodne) Witamina D (cholekalcyferol i pochodne) Witamina E (tokoferol) Witamina K (fitochinon, menadion)

14 Sole mineralne - są ważnym składnikiem diety człowieka, spełniają bowiem rolę budulcową oraz regulatorową. Stanowią około 4% organizmu człowieka (przy czym najważniejsze to chlorek sodu, a także sole wapnia i magnezu). Niedostateczna ilość soli mineralnych w diecie może prowadzić do poważnych zaburzeń w organizmie człowieka. W skład soli mineralnych wchodzą: Makroelementy – występują w większych ilościach w organizmie. Spełniają funkcję budulcową dla tkanek zębów, kości, skóry, włosów głównie (np. węgiel, azot, tlen, wapń); Mikroelementy – występują w mniejszych ilościach w organizmie, są jednak niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Regulują wiele procesów zachodzących w komórkach. Należą do nich m.in. żelazo, mangan, jod, miedź, cynk, fluor i kobalt.

15 Woda- jest powszechnym rozpuszczalnikiem związków ustrojowych i niezbędnym uzupełnieniem pokarmu wszystkich znanych organizmów. Uczestniczy w przebiegu większości reakcji metabolicznych, stanowi środek transportu wewnątrzustrojowego, np. produktów przemiany materii, substancji odżywczych, hormonów, enzymów. Reguluje temperaturę. Stanowi płynne środowisko niezbędne do usuwania końcowych produktów przemiany materii. Woda stanowi średnio 70% masy dorosłego człowieka, w przypadku noworodka ok. 15% więcej, 60-70% limfy, 95% osocza krwi, 90% liści, owoców, 20% kości, 10% szkliwa zębów, tkanki tłuszczowej.

16 Szybki rozwój nauki i techniki w żywieniu zdrowego człowieka obserwowany współcześnie wpłynął na pogłębianie wiedzy na temat zdrowego odżywiania. Ze względu na wzmożoną liczbę zachorowań, zanieczyszczenie środowiska naturalnego, nie wiadomo jak racjonalnie odżywiać się, skąd pozyskiwać zdrowe, smaczne produkty żywnościowe, żeby człowiek sprawnie funkcjonował. Nasz organizm musi otrzymywać regularnie urozmaicone pożywienie, bogate w białka, tłuszcze, węglowodany i witaminy.